MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Jolanta Będkowska-A
awniczak
Planowanie oraz prowadzenie uprawy roli i roślin
321[05].Z2.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr in\
. Maria Jolanta Tołoczko
mgr in\
. Justyna Zdunek
Opracowanie redakcyjne:
mgr in\
. Jolanta Będkowska-A
awniczak
Konsultacja:
mgr Rafał Rzepkowski
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[05].Z2.01,
 Planowanie oraz prowadzenie uprawy roli i roślin , zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik rolnik.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 13
5.1. Uprawa roli 13
5.1.1. Ćwiczenia 13
5.2. Nawo\
enie 16
5.2.1. Ćwiczenia 16
5.3. Ochrona roślin 19
5.3.1. Ćwiczenia 19
5.4. Hodowla roślin i nasiennictwo 23
5.4.1. Ćwiczenia 23
5.5. Zmianowanie i płodozmian 26
5.5.1. Ćwiczenia 26
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 28
7. Literatura 41
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela,  Planowanie oraz prowadzenie uprawy
roli i roślin  321[05].Z2.01, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych
w szkole kształcącej w zawodzie technik rolnik 321[05].
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne,
- wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć lub samokształcenia,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają ukształtować umiejętności samokształcenia oraz
umiejętności praktyczne,
- wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas opanowywania wiedzy, czy
kształtowania umiejętności,
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone ró\
nymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
- samokształcenia kierowanego,
- tekstu przewodniego,
- metody projektów,
- ćwiczeń praktycznych,
- metod decyzyjnych,
- mapa mentalna,
- mapy pamięci,
- metod dyskusji,
- gier dydaktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zró\
nicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W tym rozdziale zamieszczono równie\
:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktacje zadań i uczenia się,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcję dla nauczyciela,
- instrukcję dla ucznia,
- kartę odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
321[05].Z2
Produkcja roślinna
321[05].Z2.01
Planowanie oraz prowadzenie
uprawy roli
i roślin
321[05].Z2.02
Organizowanie produkcji roślin
uprawnych
321[05].Z2.03
Organizowanie produkcji roślinnej
metodami ekologicznymi
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać z ró\
nych z
ródeł informacji,
- posługiwać się podstawowymi programami komputerowymi i siecią Internet,
- wykorzystywać wiedzę i umiejętności zawarte w jednostkach modułowych
zrealizowanych wcześniej,
- określać wpływ czynników klimatycznych na wzrost, rozwój i plonowanie roślin,
- określać wpływ klimatu na plonowanie roślin,
- określać skład mechaniczny oraz właściwości gleby,
- rozpoznawać gleby i ocenić ich wartość rolniczą,
- dobierać rośliny uprawne do określonych warunków klimatycznych i glebowych,
- wykorzystywać kontekstowo wiedzę biologiczną,
- posługiwać się podstawowymi metodami planowania i analizy,
- posługiwać się dokumentacją techniczno-technologiczną,
- zachowywać zasady bhp, p.po\
.,
- oceniać przestrzeganie zasad ochrony środowiska,
- prezentować swoje prace i osiągnięcia,
- oceniać skutki błędnych decyzji technologicznych,
- podejmować decyzje,
- wykorzystywać wiedzę i umiejętności dotyczące oceny rozwiązań technologicznych
w rolnictwie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- określić cele uprawy roli oraz wykonywania zabiegów uprawowych,
- scharakteryzować metody hodowli roślin uprawnych,
- dobrać uprawki i zespoły uprawek do warunków glebowych i wymagań poszczególnych
gatunków i odmian roślin uprawnych,
- dobrać narzędzia i maszyny do zabiegów uprawowych,
- określić wpływ poszczególnych pierwiastków na wzrost, rozwój i plonowanie roślin,
- scharakteryzować nawozy organiczne oraz określić ich wpływ na właściwości gleby,
- scharakteryzować przemiany zachodzące w nawozach organicznych podczas ich
przechowywania oraz po zastosowaniu w glebie,
- określić zasady stosowania nawozów mineralnych oraz ich wpływ na rośliny i glebę,
- zaplanować rodzaj nawo\
enia organicznego i mineralnego,
- wykonać nawo\
enie organiczne i mineralne z zastosowaniem maszyn i narzędzi,
- uzasadnić potrzebę ochrony roślin uprawnych,
- rozpoznać i scharakteryzować choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych,
- zastosować metody i środki ochrony roślin zgodnie z zasadami Zwykłej Dobrej Praktyki
Rolniczej,
- zaplanować i wykonać zabiegi ochrony roślin,
- określić specyfikę prowadzenia plantacji nasiennych,
- ocenić i przygotować materiał siewny roślin uprawnych,
- określić wpływ zmianowania na uprawę i plonowanie roślin,
- zaprojektować płodozmiany dla określonego gospodarstwa rolnego,
- wykorzystać programy komputerowe do organizowania uprawy roli,
- zastosować przepisy dotyczące bezpieczeństwa zdrowotnego \
ywności,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo\
arowej oraz
ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Produkcja roślina 321[05].Z2
Jednostka modułowa: Planowanie oraz organizowanie uprawy roli i roślin
321[05].Z2.01
Temat: Zadania i rodzaje orek oraz sposoby ich wykonywania.
Cel ogólny: określenie sposobów wykonywania poszczególnych rodzajów orek.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- uzasadnić celowość wykonanej orki,
- dobrać odpowiednią orkę,
- ustalić sposób wykonania orki,
- ustalić termin wykonania uprawki,
- określić zasady bhp oraz ochrony środowiska podczas wykonywania zabiegów
uprawowych.
Metody nauczania uczenia się:
- mapa mentalna lub asocjogram,
- sesja plakatowa.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w grupach, grupy wykonują ró\
ne zadania,
Czas: 3 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- sposoby wykonywania orek  fotografie i schematy,
- arkusze szarego papieru i pisaki.
Przebieg zajęć:
1. Zadanie:
Wykonaj odpowiednią orkę na powierzchni 1000 m2. Posiadasz pole o wyrównanej
powierzchni, jednolite pod względem glebowym na całym areale z warstwą orną jednakowej
mią\
szości, o wysokości ścierni nie przekraczającej 24 cm. Po Wykonaniu dokonaj oceny orki
według kryteriów. Za ka\
de kryterium mo\
na przyznać maksymalnie 10 punktów.
2. Czynności wstępne:
Czynności organizacyjne skoncentrowane na kontroli obecności na zajęciach, wprowadzeniu
w obszar tematyczny i wyjaśnieniu zasad pracy podczas zajęć.
3. Podział na grupy.
4. Realizacja zadania:
- oceniają stan wilgotności gleby,
- dobierają i wykonują odpowiednią orkę,
- przeanalizowują kryteria oceny orki, prostoliniowość, głębokość i dokładność
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
wyorania pierwszej i drugiej bruzdy grzbietu,
- ukształtowanie powierzchni i jakość grzbietu,
- jakość pracy pługa,
- prostoliniowość orki,
- wygląd zaoranej powierzchni, wykształcenie skiby,
- przykrycie resztek roślinnych,
- zagłębianie i wyciąganie pługa,
- szerokość i kształt niezaoranego pasa przed ostatnim podejściem pługa,
- jakość bruzdy końcowej,
- zgodność granic orki z bocznymi granicami pola,
Nauczyciel monitoruje pracę poszczególnych grup.
Konsultuje problemy zgłaszane przez uczestników zajęć podczas pracy.
Po opracowaniu plakatów i przygotowaniu informacji na temat planowania i wykonywania
orki odbywa się prezentacja. Ka\
da z grup prezentuje rodzaj orki, jej zadania i sposób
wykonania.
Zakończenie zajęć
Po zakończonej prezentacji uczniowie oceniają formę graficzną przygotowanych przez grupy
prezentacji pod kątem przejrzystości i komunikatywności. Druga część dyskusji będzie
dotyczyła praktycznego wykorzystania wiedzy i umiejętności opanowanych podczas zajęć. Na
tej podstawie nauczyciel zorientuje się, czy cele zajęć zostały osiągnięte. Ocena zajęć będzie
miała formę opisową  informacja zwrotna zarówno ze strony uczniów jak i nauczyciela.
Praca domowa
Polecenie: W jakim terminie wykonałbyś orkę na glebach  minutowych oraz w jaki sposób?
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- takich informacji dostarczy dyskusja zorganizowana na zakończenie zajęć.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Produkcja roślina 321[05].Z2
Jednostka modułowa: Planowanie oraz organizowanie uprawy roli i roślin
321[05].Z2.01
Temat: Choroby, szkodniki i chwasty roślin uprawnych  szkodliwość, metody
zapobiegania i zwalczania.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania chorób, szkodników i chwastów \
yta
ozimego, jęczmienia jarego i pszenicy ozimej oraz doboru metod i środków do
ich zwalczania.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- skorzystać z atlasów chorób, szkodników i chwastów,
- rozpoznać choroby, szkodniki i chwasty,
- określić sposób \
erowania szkodników,
- określić szkodliwość chwastów,
- określić objawy chorób,
- ustalić próg ekonomicznej szkodliwości, chorób, szkodników i chwastów,
- ustalić metody zapobiegania i zwalczania,
- ustalić dawki i terminy stosowania środków ochron roślin,
- zastosować zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej,
- zastosować przepisy bhp i ochrony środowiska.
Metody nauczania uczenia się:
- metoda tekstu przewodniego,
- ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w zespołach zadaniowych, zespoły zadaniowe do wykonania ćwiczenia i do oceny
wykonania ćwiczenia innych grup.
Czas: 5 godzin dydaktycznych.
Środki dydaktyczne:
- atlasy chorób, szkodników i chwastów,
- zalecenia ochrony roślin,
- tabele progów szkodliwości,
- ramka o wymiarach 1 m x 1 m
- zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej,
- arkusze szarego papieru i pisaki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Przebieg zajęć:
Czynności wstępne:
1. Przywitanie uczestników zajęć i czynności wstępne.
2. Zainicjowanie zajęć określenie obszaru tematycznego i celów zajęć.
3. Wyjaśnienie dotyczące warunków pracy i obowiązków związanych z wykonaniem
ćwiczenia.
Część zasadnicza zajęć:
Tekst przewodni do wykonania ćwiczenia
Temat ćwiczenia: Umiejętność rozpoznawania chorób, szkodników i chwastów. Omówienie
ich szkodliwości, dobór metod zapobiegania i środki do ich zwalczania.
Miejsce: pracownia produkcji roślinnej.
Czas wykonania ćwiczenia (w godz. lekcyjnych)  5 godzin.
Zespół w składzie:
1.....................................................................
2.....................................................................
3.......................................................................
4......................................................................
Faza 1. Informacje
Polecenia prowadzące (dla uczniów)
- zdefiniujcie pojęcia: choroby, szkodnika i chwastów,
- scharakteryzujcie czynniki wywołujące choroby i objawy chorób,
- scharakteryzujcie sposoby \
erowania szkodników,
- omówcie szkodliwość chwastów,
- rozpoznajcie dane choroby, szkodniki i chwasty,
- dobierzcie metody i środki ochrony roślin,
- uzasadnijcie zastosowanie danych metod i środków.
Faza 2. Planowanie
1. Zaplanujcie metody zapobiegania i zwalczania chorób, szkodników i chwastów.
2. Dokładnie przeanalizujcie zalecenia programu ochrony roślin.
Faza 3. Ustalenia
1. Określcie, jakie choroby, szkodniki i chwasty są na przedstawionych okazach lub
w danym łanie?
2. Określcie, jakie środki ochrony roślin zastosujecie?
3. Przygotujcie listę środków ochrony roślin, które zastosujecie do zwalczania chorób,
szkodników i chwastów.
Faza 4. Realizacja
Nale\
y zwrócić uwagę, jakie metody i środki ochrony roślin są najlepsze w celu zwalczania
chorób, szkodników chwastów.
1. Dokonajcie oceny pora\
enia roślin przez choroby na 1 m2 w kilku losowo wybranych
miejscach.
2. Określcie ilość szkodników na roślinie.
3. Określcie, czy nasilenie choroby i szkodnika przekroczyło ekonomiczny próg
szkodliwości.
4. Zaproponujcie metody zapobiegawcze występowaniu tym\
e chorobom i szkodnikom.
5. Dobierzcie metody i środki do ich zwalczania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
6. Określcie termin ich stosowania.
7. Rozpoznajcie roślinność konkurencyjną na plantacji \
yta, jęczmienia i pszenicy.
8. Obliczcie ilość poszczególnych chwastów na 1m2.
9. Określcie ekonomiczny próg szkodliwości chwastów.
10. Dobierzcie metody i środki do ich zwalczania.
11. Po dokonaniu przeliczeń progów ekonomicznej szkodliwości wpiszcie dane do
opracowanej tabeli (wg wzoru):
Progi ekonomicznej szkodliwości chorób, szkodników i chwastów \
yta ozimego, jęczmienia
jarego oraz pszenicy ozimej
Rośliny i agrofagi Faza rozwojowa roślin Wartość progowa
mszyce Po wykłoszeniu 5 10 mszyc na kłosie przy średniej
ze 100 roślin
Skrzypionki Wykształcony liść flagowy 1 1,5 jaj lub larw na liściu
flagowym
śyto ozime, pszenica ozima
A
amliwość podstawy z
dz
bła Faza 1 kolanka Jeśli liczba pora\
onych pędów
przekroczy 20 25 %
Mączniak prawdziwy Koniec strzelania w z
dz
bło 15% pora\
onych powierzchni liścia
flagowego
Ekonomiczne progi szkodliwości chwastów w pszenicy ozimej i \
ycie
Gatunek chwastów Liczba chwastów w szt/m2 Straty plonu ziarna w %
Miotła zbo\
owa 10 25 7 10
Owies głuchy
Ekonomiczne progi szkodliwości chwastów w jęczmieniu jarym
Chwasty Owies głuchy Gorczyca polna Rumian polny Komosa biała Ostro\
eń polny
Liczba szt/m2
Faza 5. Sprawdzanie
1. Przedstawcie w wizualnej formie swoje opracowanie.
2. W przygotowanej prezentacji, pamiętajcie o uzasadnieniu metody i środka zastosowanego
w ochronie rośliny.
Faza 6. Analiza
Odpowiedz na pytania:
1. Czy udało się wam wykonać ćwiczenie zgodnie z zało\
eniami?
2. Jakich wiadomości zabrakło Wam do opracowania ćwiczenia?
Zakończenie zajęć
Czynności kończące zajęcia związane są z dokonaniem oceny i podsumowania. Ocenianie
będzie się odbywało w dwóch wymiarach:
- ocenianie procesu  dokonuje nauczyciel,
- ocenianie efektów  dokonują zespoły oceniające prezentację i na podstawie ich średniej
ocena ostateczna jest notowana w dokumentacji.
Praca domowa
Polecenie: Na przykładzie gospodarstwa rodziców lub innego znanego gospodarstwa
rolniczego na wybranym polu rozpoznaj choroby, szkodniki i chwasty oraz ustal próg
ekonomicznej szkodliwości. Zaproponuj metody i środki do zwalczania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Uczniowie wychodząc z zajęć wrzucają do wcześniej przygotowanej skrzyneczki karteczki
z zanotowanymi odpowiedziami na pytania otwarte:
1. W jakich sytuacjach praktycznych widzę zastosowanie wiedzy i umiejętności zdobytych
na tych zajęciach?
2. Jakiej pomocy z mojej (nauczyciela) strony zabrakło Ci, a jaką szczególnie pozytywnie
oceniasz?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Uprawa roli
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj odpowiednią orkę na powierzchni 1000 m2. Posiadasz pole o wyrównanej
powierzchni, jednolite pod względem glebowym na całym areale, z warstwą orną jednakowej
mią\
szości, o wysokość ścierni nie przekraczającej 25 cm. Po wykonaniu dokonaj oceny orki
według kryteriów. Za ka\
de kryterium mo\
na przyznać maksymalnie 10 punktów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy i wykonania ćwiczenia. Określić ramy czasowe i warunki oceny
wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) ocenić stan wilgotności gleby,
2) dobrać odpowiednią orkę,
3) przeanalizować kryteria oceny orki:
- prostoliniowość, głębokość i dokładność wyorania pierwszej i drugiej bruzdy grzbietu,
- ukształtowanie powierzchni i jakość grzbietu,
- jakość pracy pługa,
- prostoliniowość orki,
- wygląd zaoranej powierzchni, wykształcenie skiby,
- przykrycie resztek roślinnych,
- zagłębianie i wyciąganie pługa,
- szerokość i kształt niezaoranego pasa przed ostatnim przejściem pługa,
- jakość bruzdy końcowej,
- zgodność granic orki z bocznymi granicami pola.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- pole o powierzchni 1000 m2,
- pług zagregatowany z ciągnikiem,
- kryteria oceny orki,
- arkusz papieru i flamaster.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Ćwiczenie 2
Przygotuj rolę do posadzenia ziemniaków średnio  póz
nych, których przedplonem było
\
yto. Zaproponuj zespoły uprawek i poszczególne uprawki w formie schematu. Dobierz
odpowiednie maszyny i narzędzia. Uzasadnij celowość wykonywanych zabiegów
uprawowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść materiału nauczania 4.1.1,
2) zaproponować zespoły uprawek i poszczególne uprawki,
3) dobrać odpowiednie maszyny i narzędzia do wykonywania uprawek,
4) wykonać schemat uprawy roli,
5) przeanalizować cel uprawek,
6) zinterpretować wyniki i dokonać oceny słuszności wyboru.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 dyskusja dydaktyczna wielokrotna,
 metody decyzyjne.
Środki dydaktyczne:
- katalog maszyn i urządzeń rolniczych,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru, flamastry.
Ćwiczenie 3
Porównaj uprawę gleb lekkich i cię\
kich. Oceń, która z upraw jest bardziej
energooszczędna.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować uprawę gleb lekkich i cię\
kich,
2) wypełnić poni\
szą tabelę,
3) zinterpretować wyniki i dokonać oceny.
Zabiegi uprawowe Gleby lekkie Gleby cię\
kie
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 metod dyskusji,
 metody decyzyjne.
Środki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru, flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.2. Nawo\
enie
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj odpowiednią kubaturę płyty gnojowej i wykonaj jej projekt. Gospodarstwo to
posiada 50 DJP krów mlecznych i 50 sztuk trzody chlewnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść materiału nauczania 4.2.1,
2) określić na podstawie odpowiedniej tabeli jednostkowe powierzchnie płyt,
3) obliczyć produkcję obornika w ciągu roku,
4) określić zasady budowy płyty gnojowej,
5) ustalić kubaturę płyty na podstawie produkcji obornika w ciągu roku,
6) wykonać projekt płyty gnojowej z zachowaniem odległości,
7) przedstawić zasady bhp i ochrony środowiska,
8) zanotować spostrze\
enia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Środki dydaktyczne:
- tabela określająca jednostkowe powierzchnie płyt gnojowych,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- kalkulator,
- arkusz papieru formatu A4, ołówek, linijka.
Ćwiczenie 2
Oblicz, ile masy towarowej nawozów trzeba zastosować na pole o powierzchni 5 ha. Na
polu postanowiono zastosować: 60 kg N/ha w postaci saletry amonowej (34%), 40 kg P2O5/ha
w postaci superfosfatu granulowanego (19%) i 100 kg K2O/ha w postaci soli potasowej
(40%). Zaprojektuj kompleksowe nawo\
enie mineralne w gospodarstwie, dobierając
odpowiednie maszyny i narzędzia. Oblicz koszt składników w nawozach mineralnych,
a następnie oblicz wskaz
nik cenowy (kalkulacyjny).
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obliczyć ilość masy towarowej, jaką nale\
y zastosować na 1 ha,
2) przeliczyć tę ilość na 5 ha,
3) przedyskutować z grupą kolejność wykonywanych czynności,
4) zaplanować terminy stosowania nawozów,
5) wykonać projekt nawo\
enia,
6) wykaz maszyn i narzędzi,
7) obliczyć cen ę jednostkową w nawozach prostych,
8) obliczyć cenę kalkulacyjną,
9) zanotować spostrze\
enia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Środki dydaktyczne:
- wzór do obliczania masy towarowej nawozów,
- cennik nawozów mineralnych,
- kalkulator,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
Ćwiczenie 3
Zaplanuj nawo\
enie wapnem gleb lekkich o pH 4,8 i powierzchni 5 ha oraz gleb cię\
kich
o pH 6,2 i powierzchni 7 ha. Dobierz odpowiednią dawkę i formę nawozu oraz termin jego
zastosowania. Oblicz koszt całkowity zastosowanego nawozu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować klasyfikację gleb ze względu na odczyn
2) przeanalizować tabelę przedziałów określających potrzeby wapniowania,
3) obliczyć ilość masy towarowej jaką nale\
y zastosować na 1 ha,
4) przeliczyć tę ilość na 5 ha i 7 ha,
5) dobrać odpowiednią formę nawozu do kategorii agronomicznej gleby,
6) określić termin stosowania,
7) obliczyć koszt całkowity nawo\
enia wapnem,
8) przedstawić zasady bhp, ochrony środowiska i p.po\
.,
9) zanotować spostrze\
enia w formie tabeli.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
Środki dydaktyczne:
- tabela przedziałów określających potrzeby wapniowania,
- kalkulator,
- cennik nawozów mineralnych,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.3. Ochrona roślin
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na przedstawionych okazach, rozpoznaj sposoby \
erowania szkodników, a następnie
szkodnika, który je powoduje. Dobierz odpowiednią metodę zapobiegawczą i bezpośredniego
zwalczania. Zaproponuj środek chemiczny, dawkę i terminie jego stosowania. Oblicz koszt
zabiegów ochrony roślin oraz jego opłacalność.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać sposoby \
erowania szkodnika,
2) określić szkodnika na podstawie objawów \
erowania,
3) ustalić sposoby zapobiegania występowaniu danych szkodników,
4) ustalić sposoby zwalczania danych szkodników,
5) przeanalizować zalecenia Inspekcji Ochrony Roślin,
6) ustalić środki ochrony roślin, dawki i terminy stosowania,
7) zastosować zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej,
8) przedstawić zasady bhp, ochrony środowiska i p.po\

9) obliczyć koszt jednostkowy poszczególnych środków ochrony roślin,
10) obliczyć koszt całkowity stosowanych środków ochrony roślin,
11) zanotować spostrze\
enia.
Fot.1. do ćwiczenia 1[21] Fot. 2. do ćwiczenia 1[21] Fot. 3. do ćwiczenia 1[21]
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 mapy pamięci,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Środki dydaktyczne:
- ilustracje z objawami \
erowania szkodników,
- atlas szkodników,
- Zalecenia Instytutu Ochrony Roślin,
- Zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej,
- cennik środków ochrony roślin,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
Ćwiczenie 2
Rozpoznaj przedstawione choroby pszenicy ozimej. Określ próg ekonomicznej ich
szkodliwości oraz zaproponuj walkę z tymi chorobami. Oblicz koszt zabiegów ochrony roślin
oraz jego opłacalność.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać poni\
ej przedstawione ilustracje chorób pszenicy,
2) określić próg ich ekonomicznej szkodliwości,
3) przeanalizować metody zapobiegawcze danym chorobom,
4) określić metody zwalczania,
5) na podstawie zaleceń Inspekcji Ochrony Roślin wybrać odpowiednie fungicydy,
6) ustalić dawki i terminy stosowania fungicydów,
7) zastosować zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej,
8) przedstawić zasady bhp, ochrony środowiska i ppo\

9) obliczyć koszt jednostkowy poszczególnych środków ochrony roślin,
10) obliczyć koszt całkowity stosowanych środków ochrony roślin,
11) zanotować spostrze\
enia
Fot. 1. Do ćwiczenia 2[21] Fot. 2. Do ćwiczenia 2 [21] Fot. 3. Do ćwiczenia 2 [21]
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 mapy pamięci,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Środki dydaktyczne:
- atlas chorób,
- tabela progów ekonomicznej szkodliwości podanych chorób,
- Zalecenia Instytutu Ochrony Roślin,
- Zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- cennik środków ochrony roślin,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry,
- arkusz papieru.
Ćwiczenie 3
Rozpoznaj przedstawione chwasty. Zakwalifikuj je do odpowiedniej grupy w zale\
ności
od wysokości. Określ próg ekonomicznej ich szkodliwości oraz zaproponuj walkę z tymi
chwastami. Oblicz koszt zabiegów ochrony roślin oraz jego opłacalność.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać poni\
ej przedstawione ilustracje chwastów,
2) zakwalifikować poszczególne chwaty do danej grupy,
3) określić próg ich ekonomicznej szkodliwości,
4) określić metody zwalczania,
5) wybrać odpowiednie herbicydy na podstawie zaleceń Inspekcji Ochrony Roślin,
6) ustalić dawki i terminy stosowania herbicydów,
7) zastosować zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej,
8) przedstawić zasady bhp, ochrony środowiska i p.po\
,
9) obliczyć koszt jednostkowy poszczególnych środków ochrony roślin,
10) obliczyć koszt całkowity stosowanych środków ochrony roślin,
11) zanotować spostrze\
enia.
Fot. 1. do ćwiczenia 3 [22] Fot. 2. do ćwiczenia 3 [23] Fot. 3. do ćwiczenia 3 [24]
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 mapy pamięci,
 metody decyzyjne,
 pogadanka z objaśnieniem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Środki dydaktyczne:
- atlas chwastów,
- tabela progów ekonomicznej szkodliwości podanych chwastów,
- Zalecenia Instytutu Ochrony Roślin,
- Zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej,
- cennik środków ochrony roślin,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru formatu A4, flamastry.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
5.4. Hodowla roślin i nasiennictwo
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie podanej próby oznacz czystość materiału siewnego i zdolność kiełkowania
nasion pszenicy, \
yta i owsa.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić warunki jego oceny i wskazać ró\
nice w budowie
roślin motylkowych drobnonasiennych i grubonasiennych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania 4.4.1.  ocena laboratoryjna materiału siewnego,
2) przeanalizować poszczególne etapy oznaczania czystości materiału siewnego,
3) oznaczyć czystość materiału siewnego,
4) odliczyć z nasion czystych 3 x 100 nasion i uło\
yć je na wilgotnej bibule lub szalkach
Petriego, aby się stykały ze sobą, przykryć je i oznakować,
5) codziennie sprawdzać, czy bibuła jest dostatecznie wilgotna i czy na nasionach nie
wystąpiły objawy pora\
enia przez patogeny,
6) skiełkowane nasiona liczyć w tych samych godzinach, w których umieszczono je na
bibule,
7) obliczyć liczbę nasion skiełkowanych normalnie, skiełkowanych nienormalnie,
zbutwiałych, pora\
onych grzybami i nie kiełkujących po czasie,
8) obliczyć średnią z trzech powtórzeń,
9) wyniki w procentach wpisać do karty badania nasion.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 instrukta\
wstępny,
 dyskusja kierowana.
Środki dydaktyczne:
- czysty materiał siewny pszenicy, \
yta i owsa,
- waga szalkowa,
- bibuła, szalki Petriego,
- karta badania nasion,
- kalkulator.
Ćwiczenie 2
Oznacz masę 1000 nasion owsa i pszenicy, a następnie oblicz ilość wysiewu w kg na 1 ha.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Nale\
y równie\

zwrócić uwagę na wykorzystanie ró\
nych metod ochrony roślin.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać materiał nauczania 4.4.1. ocena laboratoryjna materiału siewnego,
2) przeanalizować poszczególne etapy oznaczania masy 1000 nasion,
3) odliczyć z nasion czystych 500 sztuk,
4) zwa\
yć odliczone nasiona z dokładnością od 0,01 g,
5) obliczyć masę 1000 nasion,
6) wyniki wpisać do karty badania nasion,
7) obliczyć wg wzoru ilość wysiewu nasion pszenicy i owsa w kg na 1 ha,
8) zanotować wyniki.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie obliczeniowe,
 mapa mentalna,
 metody decyzyjne.
Środki dydaktyczne:
- czysty materiał siewny pszenicy i owsa,
- waga techniczna z dokładnością wa\
enia do 0,01 g,
- wzór ilości wysiewu,
- karta badania nasion.
Ćwiczenie 3
Przygotuj materiał siewny/sadzeniakowy do siewu/sadzenia na powierzchnię 5 ha. Określ
jakość materiał siewnego i oblicz normę wysiewu na określony obszar. Dobierz odpowiednie
maszyny i wykonaj siew/sadzenie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, określić zasady oceny jego wykonania. Nale\
y równie\

zwrócić uwagę na ocenę materiału i siew.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić jakość materiału siewnego,
2) obliczyć faktyczną normę wysiewu i zaplanować ilość wysiewu na określony obszar,
3) wykonać próbę kręconą siewnika, (realizacja w module 321[05].Z1),
4) dobrać właściwą zaprawę nasienną i zaprawić w zaprawiarce,
5) zagregatować ciągnik z siewnikiem/sadzarką,
6) ustawić znacznik siewnika,
7) poprawnie wykonać siew,
8) prawidłowo zakończyć pracę: odczepić, oczyścić i odstawić do parku maszynowego
siewnik/sadzarkę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenie obliczeniowe,
- ćwiczenia praktyczne,
 metody decyzyjne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Środki dydaktyczne:
- czysty materiał siewny i sadzeniakowy,
- wzór do obliczenia ilości wysiewu,
- siewnik, sadzarka, zaprawiarka i ciągnik,
- zaprawa nasienna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
5.5. Zmianowanie i płodozmian
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Ułó\
płodozmian: sześciopolowy na gleby klasy II i III a (gleby dobre). Oblicz strukturę
zasiewu przyjmując, \
e obszar pól w płodozmianie tym wynosi 30 ha.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować mapę zasobności gleb, wykonaną przez stację chemiczno-rolniczą,
2) zapoznać się z materiałem nauczania 4.5.1.,
3) zastosować się do zasad układania płodozmianów,
4) obliczyć strukturę zasiewów dla obu płodozmianów i łącznie,
5) określić typ płodozmianu,
6) sporządzić notatkę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- metody decyzyjne,
- mapa mentalna,
- pogadanka z objaśnieniem.
Środki dydaktyczne:
- mapy zasobności gleb,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru i flamaster.
Ćwiczenie 2
Ułó\
płodozmian dla gospodarstwa rolnego posiadającego 50 sztuk krów mlecznych
i 20 szt. jałowizny wiedząc, \
e gospodarstwo w 75 % korzysta z własnych pasz i posiada
gleby klasy IIIa i IIIb. Zdecyduj, do jakiego typu zakwalifikujesz dany płodozmian  uzasadnij
swoją decyzję.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować mapę zasobności gleb, wykonaną przez stację chemiczno-rolniczą,
2) przeczytać materiał nauczania 4.5.1.,
3) zastosować się do zasad układania płodozmianów,
4) zdecydować się na dany typ płodozmianu,
5) określić typ płodozmianu i uzasadnić swoją decyzję,
6) zanotować spostrze\
enia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- metody decyzyjne,
- pogadanka z objaśnieniem.
Środki dydaktyczne:
- mapy zasobności gleb,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru i flamaster.
Ćwiczenie 3
Ułó\
płodozmian pięciopolowy na gleby klasy IVb i V (gleby słabe). Oblicz strukturę
zasiewu przyjmując, \
e obszar pól w płodozmianie pięciopolowym wynosi 40 ha.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia, wskazać z
ródła uzyskania informacji, które pomogą dokonać
odpowiedniej analizy. Określić ramy czasowe i warunki oceny wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować mapę zasobności gleb, wykonaną przez stację chemiczno-rolniczą,
2) przeczytać materiał nauczania 4.5.1.,
3) zastosować się do zasad układania płodozmianów,
4) obliczyć strukturę zasiewów,
5) określić typ płodozmianu,
7) sporządzić notatkę.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- metody decyzyjne,
- mapa mentalna,
- pogadanka z objaśnieniem.
Środki dydaktyczne:
- mapy zasobności gleb,
- komputer z dostępem do sieci Internet,
- arkusz papieru i flamaster.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Planowanie oraz
prowadzenie uprawy roli i roślin
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 6, 11, 15, 18, są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. d, 4. c, 5. a, 6. c. 7. d, 8. b,9. b, 10. c, 11. a,
12. b. 13. d, 14. b, 15. d, 16. c, 17. c, 18. c, 19. a, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Zdefiniować podstawowe pojęcia
1. A P c
związane z uprawą roli i rolą
Określić wymagania dotyczące uprawy
2. B P b
roli
Scharakteryzować wymagania
3. C P d
dotyczące uprawy roli
Zaplanować prace związane z uprawą
4. D PP c
roli
Określić i zastosować wymagania
5. B P a
dotyczące uprawy roli
Zaplanować prace związane z uprawą
6. D PP c
roli
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Określić skład chemiczny nawozów
7. B P d
organicznych
Scharakteryzować wymagania
8. dotyczące ochrony środowiska i zasad C P b
Zwykłej Praktyki Rolniczej
Określić wymagania dotyczące ochrony
9. środowiska i zasad Zwykłej Praktyki B P b
Rolniczej
Określić wpływ nawo\
enia na wzrost
10. i rozwój roślin uprawnych oraz na B P c
glebę
Zaplanować nawo\
enie mineralne pod
11. rośliny uprawne w zale\
ności od D PP a
warunków glebowych
Określić wpływ nawo\
enia na wzrost
12. i rozwój roślin uprawnych oraz na B P b
glebę
Scharakteryzować wpływ nawo\
enia na
13. wzrost i rozwój roślin uprawnych oraz C P d
na glebę
Zdefiniować podstawowe pojęcia
14. A P b
związane z ochroną roślin
Rozpoznać choroby oraz określić
15. przyczynę powstania i metody C PP d
zwalczania
Scharakteryzować sposób \
erowania
szkodników stopień uszkodzenia roślin
16. C P c
oraz podjąć właściwą decyzję, co do
dalszego postępowania
Zdefiniować podstawowe pojęcia
17. A P c
związane z ochroną roślin
Dobrać odpowiednią metodę i środek
18. D PP c
do zwalczania szkodników
Scharakteryzować kryteria prowadzenia
19. C P a
hodowli i nasiennictwa roślin
Zaplanować zmianowanie i płodozmian
20. w zale\
ności od warunków glebowych, C P a
stanowiska i rośliny przedplonowej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia,
nie będzie uznane.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 35 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Warstwa uprawna to
a) naturalna zdolność gleby do przekazywania roślinom składników pokarmowych.
b) zdolność gleby do wytwarzania plonów.
c) wierzchnia warstwa gleby na którą działają bezpośrednio narzędzia i maszyny
uprawne.
d) nieo\
ywiona warstwa gleby, na której rosną i rozwijają się rośliny.
2. Orkę płytką wykonujemy na głębokość
a) 4 10 cm.
b) 8 15 cm.
c) 16 22 cm.
d) 25 30 cm.
3. W celu przyspieszenia osiadania roli zastosujemy
a) wał gładki.
b) wał cię\
ki.
c) wał Cambridge.
d) wał Cambella.
4. Sposób wykonania orki, gdzie grzbiet na środku pola, a bruzdy na brzegach to
a) orka jednostronna.
b) orka w rozgon.
c) orka w skład.
d) orka w figurę.
5. Do wałów kruszących zaliczamy
a) wały pierścieniowe.
b) wały wgłębne.
c) wały gładkie.
d) wały specjalne.
6. Intensywne zabiegi działające głęboko stosuje się na glebach
a) lekkich.
b) średnich.
c) cię\
kich.
d) nie ma znaczenia.
7. Obornik w swoim składzie zawiera
a) 0,5% azotu, 0,9% fosforu, 0,2% potasu.
b) 0,3% azotu, 0,6% fosforu, 0,5% potasu.
c) 0,5% azotu, 0,5% fosforu, 0,8% potasu.
d) 0,5% azotu, 0,3% fosforu, 0,6% potasu.
8. Powierzchnia płyty gnojowej na 1 szt. bydła wynosi
a) 2,5 m2.
b) 3,5 m2.
c) 4,5 m2.
d) 5,5 m2.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
9. Minimalna odległość płyty gnojowej od studni powinna wynosić
a) 5 m.
b) 15 m.
c) 25 m.
d) 35 m.
10. Wykorzystanie azotu przez rośliny w pierwszym roku po zastosowaniu wynosi
a) 20 30%.
b) 40 50%.
c) 60 70%.
d) 80 90%.
11. Na glebach kwaśnych nie nale\
y stosować
a) siarczan amonu.
b) mocznik.
c) saletra amonowa.
d) saletrzak.
12. Nawozy fosforowe mają odczyn fizjologiczny
a) kwaśny.
b) obojętny.
c) zasadowy.
d) kwaśny lub zasadowy.
13. Nawozy potasowe wpływają na
a) wzrost i rozwój rośliny.
b) wypełnienie ziarna.
c) krzewinie zbó\
.
d) odporność roślin na choroby.
14. Fitopatologia jest to nauka o
a) chwastach.
b) chorobach.
c) szkodnikach.
d) roślinach.
15. Chorobą wywoływaną przez bakterie jest
a) mączniak prawdziwy.
b) zaraza ziemniaka.
c) kędzierzawka.
d) czarna nó\
ka.
16. śeruje, nadgryzając pąki kwiatowe u nasady
a) stonka ziemniaczana.
b) turkuć podjadek.
c) słodyszek rzepakowy.
d) śmietka kapuściana.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
17. Pestycydy to
a) szkodniki, które \
erują na wielu gatunkach nale\
ących do ró\
nych rodzin.
b) chwasty, których okres wegetacji trwa 4 8 tygodni.
c) środki ochrony roślin.
d) szkodniki, które \
erują na roślinach gatunków pokrewnych.
18. Do zwalczania szkodników słu\
y
a) Dithane M-45, Bravo 75 WG.
b) Telstar 100 EC, Alert 375 SC.
c) Decis 2,5 EC, Karate 025 EC.
d) Aminopielik D 450, Chwastom 750 SL.
19. Do roślin o małym współczynniku rozmno\
eniowym nale\
ą
a) zbo\
a, rośliny strączkowe.
b) kukurydza, koniczyna czerwona.
c) okopowe, oleiste.
d) warzywa, konopie.
20. Do roślin o małej wartości przedplonowej nale\
ą
a) ziemniaki, bobik.
b) rzepak ozimy, pszenica jara.
c) buraki, \
yto.
d) owies, jęczmień.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Planowanie oraz prowadzenie uprawy roli i roślin
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Planowanie oraz
prowadzenie uprawy roli i roślin
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1,2, 3, 7, 9, 10, 12, 13, 14, 17 są z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 5, 6, 8, 11, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. c, 4. d, 5. d, 6. a, 7. c, 8. a, 9. b, 10. a, 11. a,
12. b, 13. c. 14. c, 15. b, 16. c, 17. d, 18. a, 19. a, 20. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań Odpowiedz

Określić wymagania dotyczące uprawy
1. B P b
roli
Określić wymagania dotyczące uprawy
2. B P a
roli
Określić i zastosować wymagania
3. B P c
dotyczące uprawy roli
Zaplanować prace związane z uprawą
4. C PP d
roli
Scharakteryzować wymagania
5. C P d
dotyczące uprawy roślin
Zaplanować prace związane z uprawą
6. C PP a
roli
Określić skład chemiczny nawozów
7. B P c
organicznych i terminy stosowania
Scharakteryzować wymagania
8. dotyczące ochrony środowiska i zasad C P a
Zwykłej Praktyki Rolniczej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Określić wymagania dotyczące ochrony
9. środowiska i zasad Zwykłej Praktyki B P b
Rolniczej
Określić wpływ nawo\
enia na wzrost
10. i rozwój roślin uprawnych oraz na B P a
glebę
Zaplanować nawo\
enie mineralne pod
11. rośliny uprawne w zale\
ności od C PP a
warunków glebowych
Określić wpływ pH gleby na wzrost i
12. B P b
rozwój roślin uprawnych oraz na glebę
Określić wpływ nawo\
enia na wzrost i
13. B P c
rozwój roślin uprawnych oraz na glebę
Zdefiniować podstawowe pojęcia
14. A P c
związane z ochroną roślin
Rozpoznać choroby, określić przyczynę
15. C PP b
powstania i metody zwalczania
16. Dobrać metody i środki ochrony roślin C PP c
Zdefiniować podstawowe pojęcia
17. A P d
związane z ochroną roślin
Dobrać odpowiednią metodę i środek
18. D PP a
do zwalczania chorób
Scharakteryzować ekonomiczne
19. C P a
kryteria stosowania pestycydów
Scharakteryzować kryteria prowadzenia
20. C P d
hodowli i nasiennictwa roślin
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia,
nie będzie uznane.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 35 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Do orek zasadniczych zaliczamy
a) orkę siewna i wiosenną.
b) orkę siewna i podorywkę.
c) orkę przedzimową i odwrotkę.
d) orkę przedzimową i agromelioracyjną.
2. Najpłycej działającą uprawką jest
a) włókowanie.
b) bronowanie.
c) kultywatorowanie.
d) wałowanie.
3. Brony cię\
kie działają na głębokość
a) 2 3 cm.
b) 5 8 cm.
c) 10 12 cm.
d) 14 16 cm.
4. Podorywkę wykonujemy
a) w zespole uprawek przedsiewnych.
b) w zespole uprawek pielęgnacyjnych.
c) w zespole uprawek przedzimowych.
d) w zespole uprawek po\
niwnych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
5. Roślinami dobrze znoszącymi kwaśny odczyn gleby są
a) rzepak, pszenica.
b) pszenica, kukurydza.
c) buraki, owies.
d) ziemniaki, \
yto.
6. Orki wiosennej nie nale\
y stosować
a) na glebach lekkich.
b) na glebach średnich.
c) na glebach cię\
kich.
d) nie ma znaczenia.
7. Obornikiem nawozimy pola
a) co 2 lata.
b) co 3 lata.
c) co 4 lata.
d) co 5 lat.
8. Powierzchnia płyty gnojowej na 1szt. trzody chlewnej wynosi
a) 0,5 m2.
b) 1,0 m2.
c) 1,5 m2.
d) 2,5 m2.
9. Minimalna odległość płyty gnojowej od budynku mieszkalnego powinna wynosić
a) 10 m.
b) 30 m.
c) 60 m.
d) 80 m.
10. Wykorzystanie fosforu przez rośliny w pierwszym roku po zastosowaniu wynosi
a) 20 30%.
b) 40 50%.
c) 60 70%.
d) 80 90%.
11. Nawozami przedsiewnymi wymagającymi wymieszania z glebą po zastosowaniu są
a) siarczan amonu, woda amoniakalna.
b) saletrzak, siarczan amonu.
c) saletra amonowa, mocznik.
d) saletrzak, mocznik.
12. Odczyn lekko kwaśny przedstawia zakres pH
a) 4,6 5,5.
b) 5,6 6,5.
c) 6,6 7,2.
d) do 7,2.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
13. Roczna dawka azotu w czystym składniku nie mo\
e przekraczać
a) 120 kg/ha.
b) 150 kg/ha.
c) 170 kg/ha.
d) 190 kg/ha.
14. Entomologia jest to nauka o
a) chwastach.
b) chorobach.
c) szkodnikach.
d) roślinach.
15. Która z chorób wywoływana jest przez grzyby
a) mączniak prawdziwy.
b) zaraza ziemniaka.
c) kędzierzawka.
d) czarna nó\
ka.
16. Do metod ochrony roślin zapobiegających zaliczamy
a) metodę fizyczną i biologiczną.
b) metodę mechaniczną i kwarantannę.
c) metodę agrotechniczną i hodowlaną.
d) metodę chemiczną i biologiczną.
17. Oligofagi to
a) szkodniki, które \
erują na wielu gatunkach nale\
ących do ró\
nych rodzin
b) chwasty, których okres wegetacji trwa 4  8 tygodni.
c) środki ochrony roślin.
d) szkodniki, które \
erują na roślinach gatunków pokrewnych.
18. Który z ni\
ej wymienionych środków ochrony roślin słu\
y do zwalczania chorób:
a) Dithane M-45, Bravo 75 WG.
b) Telstar 100 EC, Alert 375 SC.
c) Decis 2,5 EC, Karate 025 EC.
d) Aminopielik D 450, Chwastox 750 SL.
19. A
ączne stosowanie pestycydów mo\
e spowodować oszczędności
a) ok. 40% oleju napędowego i ok. 30% robocizny.
b) ok. 50% oleju napędowego i ok. 50% robocizny.
c) ok. 40% oleju napędowego i ok. 60% robocizny.
d) ok. 50% oleju napędowego i ok. 10% robocizny.
20. Do roślin o małej wartości przedplonowej
a) ziemniaki, bobik.
b) rzepak ozimy, pszenica jara.
c) buraki, \
yto.
d) owies, jęczmień.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Planowanie oraz prowadzenie uprawy roli i roślin.
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
7. LITERATURA
1. Kukuła S., Kuś J., Jończyk K.: Dobra Praktyka Rolnicza w gospodarstwie rolnym
materiały szkoleniowe. Radom 2005
2. Praca zbiorowa.: Podstawy produkcji roślinnej. PWRiL 1999
3. Praca zbiorowa.: Poradnik PROW Przepisy ochrony środowiska, normatywy i wskaz
niki
funkcjonujące w produkcji rolniczej Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie,
Brwinów 2006
4. Praca zbiorowa.: Uprawa roślin rolniczych. PWRiL Warszawa 1992
5. Suwara I.: Podstawy produkcji roślinnej. WSiP Warszawa 1998
6. Lista odmian roślin uprawnych COBORU  u Słupia Wielka 2006
7. Zalecenia Ochrony Roślin na lata 2005/2006 Instytut Ochrony Roślin Poznań 2004
8. www.kpodr.pl
9. www.sionekr.republika.pl
10. www.ar.wroc.pl
11. pl.wikipedia.org
12. www.mascus.pl
13. www.ppr.pl
14. www.wir.org.pl
15. www.imber.org.pl
16. http://bimber.ovh.org
17. www.wrp.pl/index.
18. www.holendry.republika.pl
19. www.wrp.pl/index
20. www.wodr.poznan.pl
21. www.agrio.cz
22. kris1304.ovh.org/
23. www.ciechanowiec.pl
24. www.atlas-roslin.pl/gatunki/
25. www.mojeakwarium.pl
26. www.ho.haslo.pl
27. survival.strefa.pl
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1997
3. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, FW, Warszawa 1997
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41