MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Anita Bogdan
Organizowanie działalności przedsiębiorstwa
321[05].O1.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr in\
. Maria Majewska
mgr in\
. Anna Pietraszko
Opracowanie redakcyjne:
mgr in\
. Anita Bogdan
Konsultacja:
mgr Rafał Rzepkowski
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[05].O1.01,
 Organizowanie działalności przedsiębiorstwa , zawartego w programie nauczania dla
zawodu technik rolnik.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 4
3. Cele kształcenia 5
4. Przykładowe scenariusze zajęć 6
5. Ćwiczenia 14
5.1. Rolnictwo jako ogniwo agrobiznesu 14
5.1.1. Ćwiczenia 14
5.2. Przedsiębiorstwo rolne i jego otoczenie 16
5.2.1. Ćwiczenia 16
5.3. Organizacja produkcji i pracy 21
5.3.1. Ćwiczenia 21
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 23
7. Literatura 35
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik rolnik.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć ju\
ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,
- wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone ró\
nymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. ćwiczeń praktycznych,
pokazu z instrukta\
em, tekstu przewodniego, metody projektów.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zró\
nicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
mo\
e posłu\
yć się zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych.
W tym rozdziale zamieszczono równie\
:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktacje zadań i uczenia się,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcję dla nauczyciela,
- instrukcję dla ucznia,
- kartę odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
Moduł 321[05].O1
Podstawy działalności
przedsiębiorstwa
w agrobiznesie
321[05].O1.01
Organizowanie działalności
przedsiębiorstwa
321[05].O1.02 321[05].O1.03
Zarządzanie przedsiębiorstwem Prowadzenie działalności
marketingowej
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej uczeń powinien
umieć:
- rozró\
niać podstawowe pojęcia ekonomiczne,
- rozró\
niać podstawowe pojęcia rolnicze,
- korzystać z ró\
nych z
ródeł informacji,
- u\
ytkować komputer,
- współpracować w grupie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- posłu\
yć się podstawowymi kategoriami ekonomicznymi i rolniczymi,
- określić znaczenie rolnictwa w agrobiznesie i gospodarce,
- określić procesy integracyjne w agrobiznesie,
- zidentyfikować przedsiębiorstwa funkcjonujące w systemie agrobiznesu,
- sklasyfikować gospodarstwa rolnych,
- określić kierunki rolne według określonych kryteriów,
- określić pozaprodukcyjne funkcje gospodarstw przemian własnościowych w rolnictwie,
- scharakteryzować relacje gospodarstwa rolnego z mikro- i makrootoczeniem,
- skorzystać z usług instytucji i organizacji działających na rzecz wsi i rolnictwa,
- określić zadania instytucji wspomagających działalność gospodarczą,
- określić elementy składowe gospodarstwa rolnego,
- określić wpływ czynników zewnętrznych i wewnętrznych na organizację gospodarstwa
rolnego,
- scharakteryzować podstawowe czynniki produkcji,
- obliczyć wskaz
niki substytucji czynników produkcji,
- ocenić wyposa\
enie gospodarstwa w środki produkcji,
- scharakteryzować metody produkcji rolniczej,
- scharakteryzować mierniki efektywności produkcji rolniczej,
- obliczyć podatek rolny, wypełnić dokumenty podatkowe,
- obliczyć wysokość dopłat bezpośrednich,
- scharakteryzować rodzaje ubezpieczeń oraz dokonać analizy ofert ubezpieczeniowych
ró\
nych firm,
- określić warunki i mo\
liwości uzyskania kredytów,
- zinterpretować przepisy prawa regulujące działalność rolniczą,
- zorganizować proces pracy i produkcji w gospodarstwie rolnym zgodnie z Kodeksem
Dobrej Praktyki Rolniczej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Podstawy działalności przedsiębiorstwa w agrobiznesie
321[05].O1
Jednostka modułowa: Organizowanie działalności przedsiębiorstwa 321[05].O1.01
Temat: Pojęcie, funkcje i struktura agrobiznesu.
Cel ogólny: wyró\
nienie podstawowych ogniw agrobiznesu.
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić pojęcie agrobiznesu,
- rozpoznać elementy agrobiznesu,
- określić zadania poszczególnych podmiotów agrobiznesu,
- określić powiązania pomiędzy poszczególnym ogniwami agrobiznesu,
- określić przemiany zachodzące wewnątrz agrobiznesu,
- ocenić agrobiznes jako podsystem gospodarki narodowej.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
- organizowanie i planowanie zajęć,
- pracy w zespole,
- oceny pracy zespołu.
Metody nauczania:
- ćwiczenia,
-  burza mózgów .
Środki dydaktyczne:
- zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla ka\
dego zespołu uczniowskiego,
- rocznik statystyczny GUS (mo\
liwość korzystania z Internetu),
- foliogramy,
- kartki papieru formatu A4, pisaki.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- uczniowie pracują w grupach 2-4 osobowych.
Czas trwania zajęć:
- 2 jednostki dydaktyczne.
Uczestnicy: uczniowie technikum rolniczego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Podział grupy uczniów na zespoły.
Faza właściwa
1. Co to jest agrobiznes   burza mózgów .
2. Ogniwa agrobiznesu  ćwiczenia.
3. Przemiany zachodzące w polskim agrobiznesie  praca z rocznikiem statystycznym,
wyszukiwanie informacji w Internecie.
Ad. 1
Nauczyciel zadaje uczniom pytanie  Co to jest agrobiznes . Uczniowie otrzymują kartki
papieru, pisaki i próbują ustalić definicję agrobiznesu. Po określonym czasie 5 7 minut,
przypinają swoje kartki na tablicy i wybierają jedną wspólną definicję agrobiznesu.
Podsumowując, nauczyciel wyświetla foliogram z definicjami agrobiznesu (zał. 1).
Ad. 2
Nauczyciel rozdaje uczniom, podzielonym wcześniej na grupy, karteczki z ogniwami
agrobiznesu i ich zadaniami (zał.2). Zadaniem grupy jest połączyć ogniwa z funkcjami
i zaznaczyć powiązania pomiędzy poszczególnym podmiotami. Czas 15 minut.
Podsumowując tą część, nauczyciel wyświetla przykładowy schemat agrobiznesu (zał. 3).
Ad. 3
Nauczyciel wydaje polecenie odszukania w Roczniku statystycznym lub w Internecie,
informacji na temat wielkości produkcji, liczby zatrudnionych w rolnictwie, udziału rolnictwa
w PKB w latach np.80., 90. i w roku 2005. Czas 10 15 minut.
Faza końcowa
Uczniowie określają rolę agrobiznesu oraz jego przemiany we współczesnej gospodarce.
Praca domowa
Sporządzić wykresy zatrudnienia, wielkości produkcji, udziału w PKB rolnictwa i przemysłu
spo\
ywczego.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
Załącznik 1.
DEFINICJE AGROBIZNESU (przykładowe)
Agrobiznes obejmuje wszystkie działania człowieka, które uczestniczą w wytwarzaniu
finalnych produktów \
ywnościowych [7, s. 18].
Agrobiznes wszystkie jednostki i działania, które słu\
ą wytworzeniu, przetwórstwu,
a następnie dostarczeniu do konsumenta ka\
dego rodzaju \
ywności [5, s. 11].
Agrobiznes jest to podsystem gospodarki narodowej, w skład którego wchodzą nie tylko
gospodarstwa rolne, ziemia, ale ludzie i przedsiębiorstwa produkujące i zaopatrujące
rolnictwo w środki produkcji (nasiona, środki chemiczne, kredyty), przetwarzające surowce
\
ywnościowe (mleczarnie, zakłady zbo\
owe, mięsne, przetwórnie owoców i warzyw),
transportujące dobra, surowce, środki produkcji związane z wytwarzaniem,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
przechowywaniem i dostarczaniem \
ywności oaz prowadzące sprzeda\
produktów
\
ywnościowych konsumentom (restauracje, supermarkety) [2, s. 11].
Załącznik 2
Ogniwa agrobiznesu i ich funkcje
1. Podmioty wytwarzające środki produkcji i świadczące usługi dla rolnictwa,
2. Podmioty wytwarzające środki produkcji i świadczące usługi dla przemysłu
spo\
ywczego,
3. Podmioty z sektora rolnictwo,
4. Podmioty z sektora rybołówstwo, leśnictwo i inne nierolnicze, wytwarzające surowce
i świadczące usługi słu\
ące do produkcji \
ywności,
5. Podmioty z sektora przetwórstwa rolno-spo\
ywczego wraz ze świadczonymi przez nie
usługami,
6. Podmioty handlu surowcami rolniczymi i produktami \
ywnościowymi,
7. Podmioty świadczące usługi jednostkom agrobiznesu przez inne gałęzie gospodarki
narodowej.
A. Zakłady produkujące nawozy sztuczne,
B. Huty szkła produkujące słoje, butelki szklane,
C. Gospodarstwa rolne,
D. Stawy hodowlane,
E. Zakłady przetwórstwa owocowo-warzywnego,
F. Punkty skupu mleka,
G. Firmy transportowe.
Załącznik 3
STRUKTURA AGROBIZNESU [2, s. 13]
Sektor
Sektor Sektor
wytwarzający
rolnictwa przetwórczo-
środki
właściwego -dystrybucyjny
produkcji
dla rolnictwa
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
SCHEMAT AGROBIZNESU [2, s. 15]
Gospodarstwa domowe
Gastronomia
Handel \
ywnością
Przemysł spo\
ywczy
Rzemiosło spo\
ywcze
Produkcja i pozyskiwanie surowców \
ywnościowych
Wytwarzanie środków produkcji i usług produkcyjnych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Podstawy działalności przedsiębiorstwa w agrobiznesie
321[05].O1
Jednostka modułowa: Organizowanie działalności przedsiębiorstwa 321[05].O1.01
Temat: Podatki w rolnictwie  podatek rolny.
Cel ogólny: obliczenie wysokości podatku rolnego.
Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
- wymienić podatki w rolnictwie,
- wymienić podatników podatku rolnego,
- rozró\
nić grunty podlegające opodatkowaniu podatkiem rolnym,
- wyjaśnić pojęcie hektar i powierzchnia przeliczeniowa,
- skorzystać z tabel przeliczeniowych,
- obliczyć podatek rolny.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
- organizowanie i planowanie zajęć,
- pracy w zespole,
- oceny pracy zespołu.
Metody nauczania:
- ćwiczenia przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- tabele przeliczeniowe hektarów fizycznych na przeliczeniowe do wymiaru podatku
rolnego (zał. 1),
- foliogramy,
- kalkulatory,
- kartki papieru formatu A4, pisaki.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- uczniowie pracują w grupach 2-4 osobowych.
Czas trwania zajęć:
- 3 jednostki dydaktyczne.
Uczestnicy: uczniowie technikum rolniczego.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Podział grupy uczniów na zespoły.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Faza właściwa
1. Podatki w rolnictwie  rolny, dochodowy od osób fizycznych z działów specjalnych
produkcji rolnej, od nieruchomości, VAT.
2. Ziemia jako specyficzny czynnik produkcji.
3. Hektar przeliczeniowy.
4. Podatnicy podatku rolnego (zał. 2 foliogram).
5. Grunty podlegające opodatkowaniu podatkiem rolnym (zał. 3 foliogram).
6. Sposób obliczania podatku rolnego.
7. Terminy płatności podatku rolnego.
8. Zwolnienia z podatku rolnego (zał. 4 foliogram).
9. Obliczanie hektarów przeliczeniowych  ćwiczenia.
10. Obliczanie podatku rolnego  ćwiczenia.
Ad. 9
Polecenie dla uczniów
Oblicz powierzchnię przeliczeniową gospodarstwa mając dane:
gospodarstwo znajduje się w III okręgu podatkowym, w jego skład wchodzi
- 10 ha klasy I,
- 8 ha klasy II,
- 7 ha klasy III a gruntów ornych oraz
- 6 ha klasy II,
- 8 ha klasy III TUZ.
Ad. 10
Polecenie dla uczniów
Oblicz podatek rolny dla powy\
ej opisanego gospodarstwa, wiedząc, \
e średnia cena skupu
\
yta za okres pierwszych trzech kwartałów 2006 roku do ustalenia wymiaru podatku w 2007
roku wyniosła 35,52 zł za 1 dt.
Faza końcowa
Uczniowie prezentują swoje wyniki, analizują je, określają warunki zwolnień podatkowych.
Praca domowa
Oblicz podatek rolny na przykładzie własnego gospodarstwa.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.
Załącznik 1
Tabela 1. Przeliczniki hektarów fizycznych na hektary przeliczeniowe do wymiaru podatku rolnego [5, s. 91]
Klasy Okręgi podatkowe
bonitacyjne
Grunty orne Trwałe u\
ytki zielone
gleb
I II III IV I II III IV
I 1,95 1,80 1,65 1,45 1,75 1,60 1,45 1,35
II 1,80 1,65 1,50 1,35 1,45 1,35 1,25 1,10
IIIa 1,65 1,50 1,40 1,25
III 1,25 1,15 1,05 0,95
IIIb 1,35 1,25 1,15 1,00
IVa 1,10 1,00 0,90 0,80
IV 0,75 0,70 0,60 0,55
IVb 0,80 0,75 0,65 0,60
V 0,35 0,30 0,25 0,20 0,20 0,20 0,15 0,15
VI 0,20 0,15 0,10 0,05 0,15 0,15 0,10 0,05
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Załącznik 2
Podatnicy podatku rolnego:
1) osoby fizyczne,
2) osoby prawne,
3) oraz jednostki organizacyjne nie mających osobowości prawnej, które są:
- właścicielami,
- są samoistnymi posiadaczami gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych,
- posiadają na podstawie zawartej umowy albo innego tytułu prawnego,
a tak\
e bezumownie  grunty wchodzące w skład gospodarstw rolnych stanowiących
własność Skarbu Państwa lub gminy.
Dla celów podatku rolnego za gospodarstwo rolne uwa\
a się obszar u\
ytków rolnych,
gruntów pod stawami oraz, sklasyfikowanych w operatach ewidencyjnych jako u\
ytki rolne,
gruntów pod zabudowaniami związanymi z prowadzeniem tego gospodarstwa o łącznej
powierzchni przekraczającej1 ha lub o powierzchni u\
ytków rolnych przekraczającej 1ha
przeliczeniowy.
Załącznik 3
Grunty podlegające opodatkowaniu podatkiem rolnym
- grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako u\
ytki rolne lub jako
grunty zadrzewione i zakrzewione na u\
ytkach rolnych,
- z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej ni\

działalność rolnicza o łącznej powierzchni przekraczającej 1 hektar fizyczny lub 1 hektar
przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu:
- osoby fizycznej,
- osoby prawnej,
- albo jednostki organizacyjnej (spółki nie posiadającej osobowości prawnej).
Za działalność rolniczą uwa\
a się:
- produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym równie\
:
- produkcję materiału siewnego,
- szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego,
- produkcję warzywniczą,
- roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa,
- hodowlę i produkcję materiału zarodkowego zwierząt, ptactwa i owadów u\
ytkowych,
- produkcje zwierzęcą typu przemysłowego fermowego,
- chów i hodowlę ryb.
Załącznik 4
Zwolnienia z podatku rolnego
1) u\
ytki rolne klasy V, VI i VIz oraz grunty zadrzewione i zakrzewione ustanowione na
u\
ytkach rolnych,
2) grunty poło\
one w pasie drogi granicznej,
3) grunty orne, łąki i pastwiska objęte melioracją  w roku, w którym uprawy zostały
zniszczone wskutek robót drenarskich,
4) grunty przeznaczone na utworzenie nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenie ju\

istniejącego do powierzchni nie przekraczającej 100 ha:
a) będące przedmiotem prawa własności lub prawa u\
ytkowania wieczystego, nabyte
w drodze umowy sprzeda\
y,
b) będące przedmiotem umowy o oddanie gruntów w u\
ytkowanie wieczyste,
c) wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, objęte w trwałe
zagospodarowanie,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5) grunty gospodarstw rolnych powstałe z zagospodarowania nieu\
ytków  na okres 5 lat,
licząc od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania,
6) grunty gospodarstw rolnych otrzymane w drodze wymiany lub scalenia  na 1 rok
następujący po roku, w którym dokonano wymiany lub scalenia gruntów,
7) grunty gospodarstw rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej, z tym \
e
zwolnienie mo\
e dotyczyć nie więcej ni\
20% powierzchni u\
ytków rolnych
gospodarstwa rolnego, lecz nie więcej ni\
10 hektarów  na okres nie dłu\
szy ni\
3 lata,
w stosunku do tych samych gruntów,
8) u\
ytki ekologiczne,
9) grunty zajęte przez zbiorniki wody słu\
ące do zaopatrzenia ludności w wodę,
10) grunty pod wałami przeciwpo\
arowymi i grunty poło\
one w międzywałach,
11) grunty wpisane do rejestru zabytków, pod warunkiem ich zagospodarowania
i utrzymania, zgodnie z przepisami o ochronie zabytków,
12) grunty stanowiące działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni
produkcyjnych, którzy:
a) osiągnęli wiek emerytalny,
b) są inwalidami zaliczonymi do I albo II grupy,
c) są niepełnosprawnymi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
d) są osobami całkowicie niezdolnymi do pracy w gospodarstwie rolnym albo
niezdolnymi do samodzielnej egzystencji,
13) szkoły wy\
sze, wy\
sze szkoły zawodowe oraz wy\
sze szkoły wojskowe,
14) szkoły placówki, zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli  publiczne
i nie publiczne oraz organy prowadzące te szkoły, placówki i zakłady z tytułu zarządu,
u\
ytkowania lub u\
ytkowania wieczystego gruntów,
15) placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk,
16) prowadzących zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej w zakresie
gruntów zgłoszonych wojewodzie, je\
eli zgłoszenie zostało potwierdzone decyzja
w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności
zawodowej albo zaświadczeniem  zajętych na prowadzenie tego zakładu, z wyjątkiem
gruntów znajdujących się w posiadaniu zale\
nym podmiotów nie będących
prowadzącymi zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej,
17) jednostki badawczo-rozwojowe,
18) Polski Związek Działkowców z tytułu u\
ytkowania i u\
ytkowania wieczystego gruntów
pracowniczych ogrodów działkowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5. ĆWICZENIA
5.1. Rolnictwo jako ogniwo agrobiznesu
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj strukturę agrobiznesu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Powinni mieć dostęp do Internetu lub
roczników statystycznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w roczniku statystycznym dane statystyczne dotyczące zatrudnienia, wielkości
produkcji w poszczególnych ogniwach agrobiznesu,
2) sporządzić wykresy obrazujące zmiany zatrudnienia w rolnictwie i innych ogniwach
agrobiznesu,
3) sformułować wnioski i zaprezentować je na forum grupy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- Rocznik Statystyczny GUS,
- kartki papieru, flamastry,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Na podstawie danych statystycznych, określ miejsce rolnictwa w gospodarce polskiej,
europejskiej, światowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Powinni mieć dostęp do Internetu lub
roczników statystycznych
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w roczniku statystycznym dane statystyczne dotyczące zatrudnienia
w rolnictwie, wielkości produkcji rolnictwa, udziału rolnictwa w PKB w Polsce, Europie
i na świecie,
2) sporządzić wykresy obrazujące poziom zatrudnienia w rolnictwie w Polsce, w Europie,
na świecie,
3) sformułować wnioski.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- Rocznik Statystyczny GUS,
- kartki papieru, flamastry,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Porównaj formy integracji w agrobiznesie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Przy wykonywaniu ćwiczenia, nale\
y
opierać się na realnych przykładach integracji w regionie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w poradniku informacje na temat form integracji w agrobiznesie,
2) sporządzić wykaz wad i zalet poszczególnych sposobów integracji,
3) ocenić koszty integracji,
4) ocenić korzyści integracji,
5) określić mo\
liwości zastosowania poszczególnych form integracji w Polsce.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe,
- wycieczka dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- przykładowe umowy kontraktacyjne,
- kartki papieru, flamastry,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.2. Przedsiębiorstwo rolne i jego otoczenie
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj formy własności w rolnictwie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Powinni mieć dostęp do Internetu lub
roczników statystycznych
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić formy własności w rolnictwie,
2) odszukać w roczniku statystycznym lub innych z
ródłach (Internet) dane na temat
gospodarstw prywatnych, spółdzielczych, państwowych,
3) zaprezentować wyniki ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- rocznik statystyczny,
- stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Przeanalizuj strukturę organizacyjną oraz oceń kierunki działania określonego
gospodarstwa rolnego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Przed wykonaniem ćwiczenia wskazana
wycieczka do gospodarstwa.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać opis gospodarstwa,
2) określić strukturą organizacyjną gospodarstwa,
3) przyporządkować określone działy, gałęzie i działalności,
4) narysować schemat działów, gałęzi i działalności analizowanego gospodarstwa,
5) przeanalizować opracowany schemat,
6) sformułować wnioski.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe,
- wycieczka dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- opis gospodarstwa,
- arkusze papieru formatu A4, flamastry,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Określ elementy składowe przykładowego gospodarstwa rolnego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Przed wykonaniem ćwiczenia wskazana
wycieczka do gospodarstwa.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać opis gospodarstwa,
2) określić powierzchnię ogólną, powierzchnię gruntów ornych, u\
ytków rolnych, plantacji
trwałych, trwałych u\
ytków zielonych,
3) przeanalizować otrzymane wyniki,
4) obliczyć strukturę u\
ytkowania gruntów.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe,
- wycieczka dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- opis gospodarstwa lub mapka gospodarstwa,
- arkusze papieru formatu A4, flamastry,
- kalkulator,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Oceń jakość gleb w gospodarstwie rolnym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y podkreślić rolę czynników
określających wartość ziemi rolniczej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obliczyć powierzchnię gospodarstwa w ha przeliczeniowych,
2) obliczyć wskaz
nik bonitacji,
3) ocenić jakość gleb w gospodarstwie,
4) zaprezentować otrzymane wyniki.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- opis gospodarstwa,
- tabela do przeliczania hektarów fizycznych na przeliczeniowe,
- arkusze papieru formatu A4, flamastry,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 5
Oblicz ratę amortyzacyjną środków trwałych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na celowość
i rodzaje amortyzacji środków trwałych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obliczyć ratę amortyzacyjną dla poszczególnych środków trwałych,
2) przeanalizować otrzymane wyniki,
3) uzasadnić celowość amortyzacji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- arkusze papieru formatu A4,
- kalkulator,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 6
Oceń wyposa\
enie gospodarstwa w trwałe środki produkcji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Przed wykonaniem ćwiczenia wskazana
wycieczka do gospodarstwa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać w podanym opisie gospodarstwa rolnego (np. gospodarstwo pomocnicze,
gospodarstwo rodziców) środki trwałe,
2) określić ich ilość i stan,
3) obliczyć ich wartość bie\
ącą,
4) ocenić ich przydatność i wykorzystanie,
5) przeanalizować otrzymane wyniki,
6) zaproponować niezbędne inwestycje.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie,
- wycieczka dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- opis gospodarstwa,
- arkusze papieru formatu A4,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 7
Oblicz wysokość podatku rolnego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na czynniki
decydujące o wysokości podatku rolnego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obliczyć ilość hektarów przeliczeniowych,
2) obliczyć wysokość podatku rolnego,
3) przeanalizować otrzymane wyniki.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- opis gospodarstwa rolnego,
- wartość średniej ceny skupu \
yta, będącej podstawą do ustalania wymiaru podatku
rolnego,
- tabela przeliczników hektarów fizycznych na przeliczeniowe do wymiaru podatku
rolnego,
- arkusze papieru formatu A4,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Ćwiczenie 8
Wybierz ofertę ubezpieczeniową.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Przed wykonaniem ćwiczenia nale\
y
zorganizować wycieczkę do towarzystwa lub biura ubezpieczeniowego lub zaprosić
przedstawicieli firm ubezpieczeniowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać oferty ubezpieczeniowe firm działających na rynku lokalnym lub regionalnym,
2) ocenić oferty pod kątem wysokości składek i zakresu ubezpieczeń,
3) wyszukać dodatkowe korzyści oferowane przez firmy,
4) ocenić ich pewność i stabilność poprzez zebranie informacji rynkowych (np. od osób
korzystających z ich usług, informacje prasowe),
5) przeanalizować otrzymane wyniki,
6) dokonać wyboru najlepszej w danych warunkach oferty.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- oferty ubezpieczeniowe firm,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.3. Organizacja produkcji i pracy
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz wielkość produkcji poszczególnych produktów przykładowego gospodarstwa
rolnego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Wskazana wycieczka do gospodarstwa
rolnego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać przeciętne plony roślin w Polsce,
2) obliczyć wielkość produkcji w przykładowym gospodarstwie,
3) przeanalizować otrzymane wyniki.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- opis gospodarstwa rolnego,
- plany sytuacyjne gospodarstw,
- roczniki inne wydawnictwa statystyczne,
- tabele zwierające dane o plonach roślin w Polsce,
- kalkulator,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Opracuj schemat cyklu produkcyjnego wybranego produktu \
ywnościowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na ró\
nice
w cyklu produkcyjnym artykułów rolnych i produktów \
ywnościowych przetworzonych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać informacje na temat produkcji wybranego artykułu \
ywnościowego,
2) zaplanować proces produkcji z podziałem na poszczególne etapy produkcji,
3) wyodrębnić operacje, zabiegi, czynności,
4) przedstawić proces w postaci schematu, zaznaczając wzajemne zale\
ności i powiązania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- przykładowe schematy technologiczne,
- arkusze papieru formatu A4, flamastry,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Przelicz sztuki zwierząt gospodarskich na DJP, Sś i SO.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nale\
y zwrócić uwagę na znaczenie
stosowania jednostek umownych przeliczeniowych do oceny działalności gospodarstwa
rolnego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w tabelach określone grupy zwierząt,
2) przeliczyć sztuki fizyczne na przeliczeniowe,
3) przeanalizować otrzymane wyniki,
4) uzasadnić przydatność jednostek przeliczeniowych.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenie przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- opis gospodarstwa,
- tabele do przeliczania sztuk fizycznych na jednostki przeliczeniowe,
- kalkulatory,
- arkusze papieru formatu A4,
- arkusz do ćwiczenia,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie działalności
przedsiębiorstwa
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 9, 10, 11, 15, 17, 18, są poziomu ponadpodstawowego,
- pozostałe zadania są z poziomu podstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. b, 4. b, 5. d, 6. d 7. a, 8. d, 9. a, 10. b, 11. c,
12. c, 13. d, 14. b, 15. c, 16. d, 17. b, 18. b, 19. d, 20. c
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Zidentyfikować przedsiębiorstwa funkcjonujące
A P b
w agrobiznesie
2 Określić ogniwa agrobiznesu B P a
3 Określić procesy integracyjne w agrobiznesie B P b
4 Rozró\
nić ogniwa agrobiznesu B P b
5 Obliczyć wskaz
nik bonitacji gleb C P d
6 Rozró\
nić składniki majątku trwałego B P d
7 Rozró\
nić składniki majątku obrotowego B P a
8 Obliczyć amortyzację i wartość bie\
ącą środka
C P d
trwałego
9 Rozró\
nić rodzaje wydajności pracy C PP a
10 Rozró\
nić elementy procesów pracy C PP b
11 Rozró\
nić elementy procesów pracy C PP c
12 Określić funkcje doradztwa rolniczego C P c
13 Zdefiniować substytucyjność środków produkcji A P d
14 Rozró\
nić jednostki przeliczeniowe produkcji
B P b
zwierzęcej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
15 Obliczyć obsadę inwentarza \
ywego C PP c
16 Rozró\
nić gałęzie i działalności B P d
17 Obliczyć podatek rolny C PP b
18 Określić hierarchię aktów prawnych w Polsce C PP b
19 Określić zadania instytucji działających na rzecz
C P d
rolnictwa
20 Obliczyć podatek VAT C P c
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Niektóre zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed
wskazaniem poprawnego wyniku. Wskazanie samej odpowiedzi nawet poprawnej bez
uzasadnienia, nie będzie uznane.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
-
-
-
- zestaw zadań testowych,
-
-
-
- karta odpowiedzi.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. W skład agrobiznesu wchodzi sektor
a) rolnictwa właściwego, przetwórczo-dystrybucyjny, organizacyjno-zarządczy.
b) rolnictwa właściwego, zaopatrujący w środki do produkcji rolnej, przetwórczo-
-dystrybucyjny.
c) rolnictwa właściwego, zaopatrujący w środki do produkcji rolnej, organizacyjno-
-zarządczy.
d) przetwórczo-dystrybucyjny, organizacyjno-zarządczy, zaopatrujący w środki do
produkcji rolnej.
2. Do sektora przetwórczo-dystrybucyjnego zalicza się między innymi
a) banki i giełdy rolne.
b) masarnie i punkty skupu.
c) piekarnie i stawy hodowlane.
d) gospodarstwa rolne i ogrodnicze.
3. Przykładem integracji pionowej są
a) umowy między młynem a piekarnią na dostawę mąki.
b) wspólna sprzeda\
trzody chlewnej przez grupę rolników.
c) umowy między sadownikami o wspólne u\
ytkowanie maszyn.
d) wspólny zakup nawozów przez rolników uprawiających pszenicę.
4. W nowoczesnych gospodarkach udział pozarolniczych działów agrobiznesu
a) systematycznie się zmniejsza.
b) systematycznie się zwiększa.
c) nie zmienia się.
d) trudno ocenić.
5. Jeśli ilość hektarów fizycznych wynosi 15 ha, a hektarów przeliczeniowych 16,5, to
wskaz
nik bonitacji gleb wynosi
a) 0,91.
b) 0,11.
c) 9,1.
d) 1,1.
6. Do środków trwałych w gospodarstwie zalicza się
a) zapasy.
b) gotówkę w banku.
c) stado obrotowe.
d) sady.
7. Do środków obrotowych w gospodarstwie zalicza się
a) inwentarz \
ywy.
b) ciągniki.
c) kosiarki rotacyjne.
d) konie pociągowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
8. Wartość początkowa obory wynosi 450 000 zł. Przewiduje się, \
e będzie eksploatowana
przez 80 lat. Roczna rata amortyzacyjna wynosi
a) 4525 zł.
b) 3600 zł.
c) 8550 zł.
d) 5625 zł.
9. Techniczna wydajność pracy to
a) zbiór 1ha zbo\
a kombajnem w ciągu godziny.
b) wartość produkcji na godzinę pracy.
c) wartość produkcji czystej na jedną osobę zatrudnioną w gospodarstwie.
d) zbiór zbo\
a kombajnem w czasie \
niw.
10. Podorywka, orka, bronowanie, kultywatorowanie to
a) operacje.
b) zabiegi.
c) czynności.
d) ruchy robocze.
11. Operacją jest
a) mieszanie paszy.
b) bronowanie.
c) sianokosy.
d) wciśnięcie sprzęgła.
12. Zbieranie, przetwarzanie informacji o rynkach rolnych, sytuacji ekonomicznej
w rolnictwie i jego otoczeniu to funkcja ośrodków doradztwa rolniczego
a) doradcza.
b) wdro\
eniowa.
c) informacyjna.
d) oświatowa.
13. Zastąpienie jednego czynnika drugim, niepowodujące pogorszenie efekty końcowego
określa się jako
a) komplementarność czynników produkcji.
b) sprzę\
enie czynników produkcji.
c) wzajemne uzupełnianie czynników produkcji.
d) substytucyjność czynników produkcji.
14. Sztuka wymagająca rocznie około 3500 jednostek owsianych to
a) S.D.
b) S.ś.
c) S.O.
d) J.O.
15. Obsada inwentarza dla gospodarstwa posiadającego 25 ha UR i utrzymującego 14 SD
bydła, 3 SD trzody i 2,5 SD owiec wynosi
a) 19,5.
b) 25.
c) 78.
d) 56.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
16. Do gałęzi okopowych zalicza się działalności
a) jęczmień.
b) koniczyna.
c) łubin.
d) buraki.
17. Rolnik posiada 10 ha klasy II, 5 ha klasy I gruntów ornych i 5 ha TUZ w klasie III. Jego
gospodarstwo znajduje się w III okręgu podatkowym.
Klasy Okręgi podatkowe
bonitacyjne
Grunty orne Trwałe u\
ytki zielone
gleb
I II III IV I II III IV
I 1,95 1,80 1,65 1,45 1,75 1,60 1,45 1,35
II 1,80 1,65 1,50 1,35 1,45 1,35 1,25 1,10
IIIa 1,65 1,50 1,40 1,25
III 1,25 1,15 1,05 0,95
IIIb 1,35 1,25 1,15 1,00
IVa 1,10 1,00 0,90 0,80
IV 0,75 0,70 0,60 0,55
IVb 0,80 0,75 0,65 0,60
V 0,35 0,30 0,25 0,20 0,20 0,20 0,15 0,15
VI 0,20 0,15 0,10 0,05 0,15 0,15 0,10 0,05
y
ródło: [5, s. 91]
Średnia cena skupu \
yta za okres pierwszych trzech kwartałów 2006 r. wyniosła 35,52 zł
za 1 dt. Podatek rolny na 2007 rok wynosi
a) 1012.32 zł.
b) 2530,80 zł.
c) 1776 zł.
d) 1332 zł.
18. Najwa\
niejszym aktem prawnym w Polsce jest
a) Prawo wspólnotowe.
b) Konstytucja RP.
c) Traktat Nicejski.
d) Rozporządzenie Rady Ministrów.
19. Kształtowanie ustroju rolnego państwa jest głównym zadaniem
a) ARR.
b) AWRSP.
c) ARiMR.
d) ANR.
20. Jeśli podatek VAT nale\
ny wynosi 2500 zł, a podatek VAT naliczony 2250 zł, to do
urzędu skarbowego nale\
y odprowadzić kwotę w wysokości
a) 2500 zł.
b) 2250 zł.
c) 250 zł.
d) 0 zł, powstała nadpłata.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Organizowanie działalności przedsiębiorstwa
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr zadania Odpowiedz
Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie działalności
przedsiębiorstwa
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 5, 8, 12, 13, 14, 15 są poziomu ponadpodstawowego,
-
-
-
- pozostałe są poziomu podstawowego.
-
-
-
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
-
-
-
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
-
-
-
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
-
-
-
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.
-
-
-
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. c, 4. b, 5. a, 6. a 7. b, 8. c, 9. d, 10. c, 11. b,
12. b, 13. a, 14. b, 15. b, 16. d, 17. a, 18. d, 19. b, 20.a
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Określić znaczenie rolnictwa w gospodarce B P b
2 Określić formy integracji w agrobiznesie B P c
3 Określić ogniwa agrobiznesu B P c
4 Scharakteryzować otoczenie bli\
sze i dalsze
C P b
agrobiznesu
5 Obliczyć wskaz
nik bonitacji gleb C PP a
6 Określić składniki majątku trwałego B P a
7 Określić składniki majątku obrotowego B P b
8 Obliczyć amortyzację C PP c
9 Określić formy organizacyjne grup producenckich B P b
10 Rozró\
nić rodzaje trwałych u\
ytków zielonych A P c
11 Scharakteryzować zadania instytucji działających
C P b
na rzecz rolnictwa
12 Obliczyć podatek rolny C PP b
13 Obliczyć podatek VAT C PP a
14 Obliczyć wielkość stada w jednostkach umownych C PP b
15 Obliczyć obsadę inwentarza \
ywego C PP b
16 Scharakteryzować ziemię jako czynnik produkcji C P d
17 Określić wpływ wielkości gospodarstwa na jego
C P a
organizację
18 Scharakteryzować metody produkcji rolniczej C P d
19 Scharakteryzować elementy procesu pracy C P b
20 Rozró\
nić podstawowe pojęcia rolnicze A P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Niektóre zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed
wskazaniem poprawnego wyniku. Wskazanie samej odpowiedzi nawet poprawnej bez
uzasadnienia, nie będzie uznane.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
-
-
-
- zestaw zadań testowych,
-
-
-
- karta odpowiedzi.
-
-
-
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. W gospodarkach rozwiniętych udział rolnictwa
a) systematycznie się zwiększa.
b) systematycznie się zmniejsza.
c) nie zmienia się.
d) trudno ocenić.
2. Rolnik hodowca trzody chlewnej inwestując we własną rzez
nię stanowi przykład
a) integracji poziomej.
b) integracji pionowej kontraktowej.
c) integracji pionowej kapitałowej.
d) to nie jest przykład integracji.
3. Do sektora wytwarzającego środki do produkcji zalicza się między innymi
a) banki i giełdy rolne.
b) masarnie i punkty skupu.
c) zakłady produkujące nawozy mineralne.
d) gospodarstwa rolne i ogrodnicze.
4. Do otoczenia bli\
szego rolnictwa nale\
ą
a) czynniki przyrodnicze.
b) dostawcy środków do produkcji.
c) laboratoria chemiczne.
d) urzędy celne.
5. Jeśli ilość hektarów przeliczeniowych wynosi 14 ha, a hektarów fizycznych 10 ha, to
wskaz
nik bonitacji gleb wynosi
a) 1,4.
b) 0,71.
c) 10.
d) 14.
6. Do środków trwałych w gospodarstwie zalicza się
a) stajnię.
b) gotówkę w banku.
c) stado obrotowe.
d) ziemniaki w kopcach.
7. Do środków obrotowych w gospodarstwie zalicza się
a) budynki gospodarcze.
b) nawozy mineralne.
c) kosiarki rotacyjne.
d) ciągniki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
8. Wartość początkowa ciągnika wynosi 150 000 zł. Przewiduje się, \
e będzie
eksploatowany przez 10 lat. Roczna rata amortyzacyjna wynosi
a) 15000 zł.
b) 30000 zł.
c) 15000 zł.
d) 30000 zł.
9. Jedna z form grup producenckich określana jako organizacja dobrowolna, samorządna,
trwała, o celach niezarobkowych, opierająca swoją działalność na pracy społecznej
członków to
a) zrzeszenie.
b) stowarzyszenie.
c) spółdzielnia.
d) spółka z o.o.
10. Trwałe u\
ytki zielone to
a) grunty obsadzone drzewami i krzewami.
b) grunty wykorzystane do bezpośredniej produkcji rolniczej.
c) łąki trwałe i pastwiska naturalne.
d) grunty pod stawami rybnymi.
11. Agencją pośredniczącą w przekazywaniu dopłat bezpośrednich dla rolników jest
a) ARR.
b) ARiMR.
c) ANR.
d) AWRSP.
12. Średnia cena skupu \
yta za okres pierwszych trzech kwartałów 2006 r. wyniosła 35,52 zł
za 1 dt. Podatek rolny na 2007 rok dla gospodarstwa posiadającego 15 ha
przeliczeniowych wynosi
a) 3552zł.
b) 1332zł.
c) 532,8zł.
d) 355,2zł.
13. Jeśli wartość sprzeda\
y netto wyniosła 2500 zł, stawka VAT  3%, to podatek nale\
ny
wyniesie
a) 75 zł.
b) 750 zł.
c) 83,3 zł.
d) 833,3 zł.
14. Współczynniki przeliczeniowe sztuk zwierząt gospodarskich na DJP wynoszą: dla
ogierów 1,2; maciory 0,3; tuczników 0,25.Oblicz, ile DJP posiada gospodarstwo rolne,
w którym znajduje się 1 ogier, 25 tuczników, 5 macior.
a) 1,75.
b) 8,95.
c) 6,75.
d) 10,95.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
15. Jeśli gospodarstwo o powierzchni 10 ha posiada 8 DJP zwierząt, to obsada inwentarza
\
ywego wynosi
a) 10.
b) 80.
c) 8.
d) 100.
16. Konieczność przystosowania maszyn do ruchomego procesu pracy wynika z faktu, i\

ziemia jest
a) poło\
ona w określonym miejscu.
b) niepomna\
alna.
c) niezniszczalna.
d) Ma przestrzenny charakter.
17. Im większe gospodarstwo, tym intensywniejsze dą\
enie do
a) mechanizacji prac.
b) najmu pracowników.
c) stosowania technik pracochłonnych.
d) stosowania technik ziemiochłonnych.
18. Zapewnienie równowagi ekonomicznej gospodarstwa przy zachowaniu równowagi
w środowisku naturalnym jest celem rolnictwa
a) konwencjonalnego.
b) alternatywnego.
c) ekologicznego.
d) integrowanego.
19. Najmniejszym i niepodzielnym elementem procesu pracy jest
a) czynność.
b) ruch roboczy.
c) operacja.
d) zabieg.
20. Potencjalna zdolność gleby do zaspokajania potrzeb roślin to
a) \
yzność.
b) urodzajność.
c) plenność.
d) zmianowanie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ...............................................................................
Organizowanie działalności przedsiębiorstwa
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr zadania Odpowiedz
Punkty
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
7. LITERATURA
1. Agrobiznes. Wybrane zagadnienia prawne. WSiP, Warszawa 1999
2. Duczkowska-Piasecka M. (red): Marketing w agrobiznesie. Format-AB, Warszawa 1996
3. Grontkowska A.: Organizacja gospodarstw rolniczych. Cz. 1. WSiP, Warszawa 1997
4. Grontkowska A.: Podstawy ekonomiki agrobiznesu. Cz. 2. WSiP, Warszawa 2000
5. Grontkowska A., Klepacki B.: Ekonomika i zarządzanie przedsiębiorstwem w agrobiznesie.
Format AB, Warszawa 2006
6. Klepacki B. (red.): Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej. Format AB, Warszawa 1999
7. Klepacki B.: Ekonomika i organizacja rolnictwa. WSiP, Warszawa 1998
8. Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik, Warszawa 2002
9. Kowalak Z.: Ekonomika i organizacja rolnictwa. Część 1. eMPi2, Poznań 1997
10. Ko\
uch A., Mirończuk A.: Podstawy ekonomiki agrobiznesu. Cz. 1. WSiP, Warszawa 2000
11. Ko\
uch A.: Ekonomika i organizacja obrotu rolnego. WSiP, Warszawa 1998
12. Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej GUS, 2003, 2006,
13. Strategia rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa na lata 2007 2013 (z elementami
prognozy do roku 2020). MRiRW, Warszawa 2005, www.minrol.gov.pl
14. www.anr.gov.pl
15. www.arimr.gov.pl
16. www.arr.gov.pl
17. www.krus.gov.pl
18. www.mos.gov.pl
Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994
2. Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1997
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35