MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Andrzej Kulka
U\
ytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
rolniczej 321[05].Z1.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
dr in\
. Halina Garbowska
mgr in\
. Daniel Grzesiak
Opracowanie redakcyjne:
mgr in\
. Andrzej Kulka
Konsultacja:
mgr Rafał Rzepkowski
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[05].Z1.02,
 U\
ytkowanie maszyn i urz ądzeń stosowanych w produkcji rolniczej , zawartej
w modułowym programie nauczania dla zawodu technik rolnik.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 9
5. Ćwiczenia 13
5.1. Agregaty stosowane w rolnictwie 13
5.1.1. Ćwiczenia 13
5.2. Maszyny i urządzenia do produkcji roślinnej 16
5.2.1. Ćwiczenia 16
5.3. Maszyny i urządzenia do produkcji zwierzęcej 21
5.3.1. Ćwiczenia 21
5.4. Energia elektryczna, niekonwencjonalne z
ródła energii 23
5.4.1. Ćwiczenia 23
5.5. Eksploatacja sprzętu rolniczego 25
5.5.1. Ćwiczenia 25
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 28
7. Literatura 40
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik rolnik, w jednostce modułowej
321[05].Z1.02  U\
ytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji rolniczej ,
zawartej w modułowym programie nauczania dla tego zawodu.
W poradniku zamieszczono:
 wymagania wstępne,
- cele kształcenia,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- ćwiczenia,
- wskazówki do realizacji ćwiczeń,
- sposób wykonania ćwiczenia,
- metody nauczania,
- wyposa\
enie stanowiska pracy,
- ewaluacja osiągnięć ucznia,
 wykaz literatury.
Formy organizacyjne pracy uczniów powinny być zró\
nicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. W trakcie realizacji programu nauczania
nale\
y korzystać z ró\
nych z
ródeł informacji, takich jak: podręczniki, poradniki, normy,
katalogi, przepisy i regulaminy, instrukcje i inne z
ródła informacji.
Prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi i praktycznymi wymaga od nauczyciela
przygotowania takich materiałów, jak:
- instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy,
- instrukcje stanowiskowe,
- scenariusze projektów.
Wa\
nym elementem procesu dydaktycznego jest system sprawdzania i oceny osiągnięć
szkolnych ucznia. W celu przeprowadzenia pomiaru dydaktycznego, nauczyciel mo\
e
posłu\
yć się zamieszczonym w rozdziale 6 przykładami ró\
nych zadań testowych.
W tym rozdziale zamieszczono równie\
:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktacje zadań i uczenia się,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcję dla nauczyciela,
- instrukcję dla ucznia,
- kartę odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
321[05].Z1
Mechanizacja
w gospodarstwie rolnym
321[05].Z1.01
Obsługiwanie i prowadzenie ciągnika
rolniczego
321[05].Z1.02
321[05].Z1.03
U\
ytkowanie maszyn i urządzeń
Gospodarowanie sprzętem rolniczym
stosowanych w produkcji rolniczej
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- korzystać z ró\
nych z
ródeł informacji,
- określać podstawowe wielkości i jednostki układu SI,
- określać podstawowe pojęcia fizyczne ze statyki, kinematyki, dynamiki,
- określać i stosować podstawowe zasady elektrotechniki i termodynamiki,
- określać i stosować przepisy ruchu drogowego,
- stosować technikę kierowania ciągnikiem rolniczym,
- wykonywać czynności kontrolno-obsługowe ciągnika rolniczego,
- przewidywać i wskazywać zagro\
enia dla zdrowia i \
ycia ludzkiego oraz środowiska
przyrodniczego,
- udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,
- współpracować w grupie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- sklasyfikować i scharakteryzować maszyny, narzędzia i urządzenia stosowane
w procesach produkcyjnych gospodarstwa rolnego,
- zastosować zasady obsługi maszyn i narzędzi do uprawy i doprawiania gleby,
- zastosować zasady obsługi maszyn i narzędzi do nawo\
enia mineralnego i organicznego,
- zastosować zasady obsługi maszyn i narzędzi do siewu i sadzenia roślin uprawnych,
- zastosować zasady obsługi maszyn i narzędzi do pielęgnacji i ochrony roślin,
- zastosować zasady obsługi maszyn i narzędzi do zbioru roślin uprawnych,
- obsłu\
yć maszyny i urządzenia stosowane do przygotowania pasz,
- zastosować zasady obsługi i konserwacji urządzeń do doju i schładzania mleka,
- określić zasady działania urządzeń do usuwania odchodów,
- zastosować zasady obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej,
- określić zasady doboru silników elektrycznych do napędu maszyn,
- scharakteryzować instalację elektryczną stosowaną w budynkach inwentarskich oraz
określić sposoby jej zabezpieczania,
- określić sposoby wykorzystywania niekonwencjonalnych z
ródeł energii,
- wykorzystać programy komputerowe dotyczące technologii wykonywania prac
związanych z produkcją roślinną i zwierzęcą,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo\
arowej oraz
ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca:& .& & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Mechanizacja w gospodarstwie rolnym 321[05].Z1
Jednostka modułowa: U\
ytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
rolniczej 321[05].Z1.02
Temat: Jak przygotować i przeprowadzić dój?
Cel ogólny: przygotowanie do pracy, obsługa i konserwacja maszyn i urządzeń do doju
i przechowywania mleka.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- przygotować do pracy urządzenia do doju mechanicznego,
- przygotować do doju krowy mleczne,
- wykonać czynności przedudojowe,
- wykonać dój mleka dojarką,
- wykonać czynności poudojowe,
- umyć i zdezynfekować urządzenia do doju,
- sprawdzić prawidłowość działania zbiorników na mleko.
Metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- pokaz,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca samodzielna uczniów.
Uczestnicy: uczniowie szkoły ponadgimnazjalnej w zawodzie technik rolnik.
Czas: 4 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- obora z krowami mlecznymi,
- obora wyposa\
ona w dojarkę, myjnię i zbiornik na mleko,
- narzędzia do przygotowania stanowiska udojowego,
- narzędzia do przygotowania krowy do doju,
- środki do mycia i dezynfekcji,
- podręcznik, zeszyt, przybory do pisania.
Przebieg zajęć:
1) Wprowadzenie do tematu zajęć.
2) Przedstawienie celów zajęć.
3) Realizacja tematu:  Jak przygotować i przeprowadzić dój? .
 nauczyciel wyjaśnia zasady przygotowania i przeprowadzania doju mechanicznego,
 nauczyciel wyjaśnia zasady budowy, działania i obsługi dojarki,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
 nauczyciel prezentuje filmie przedstawiający sposoby dojenia krów mlecznych przy
pomocy dojarki,
4) Praktyczna część zajęć:
 uczniowie przygotowują stanowiska do doju,
 uczniowie przygotowują krowy do doju,
 uczniowie przeprowadzają dój mechaniczny,
 uczniowie wykonują czynności poudojowe,
 uczniowie wykonują mycie i dezynfekcję urządzeń udojowych,
 uczniowie sprawdzają prawidłowość działania urządzeń do schładzania mleka,
 w trakcie wykonywania zadania nauczyciel, udziela wskazówek i koryguje błędy uczniów
w wykonywanym ćwiczeniu,
 po wykonanym zadaniu, uczniowie porządkują swoje stanowisko pracy i przygotowują
prezentację wykonanego zadania,
5) Dyskusja podsumowująca pracę uczniów.
6) Posumowanie wykonania zadania przez uczniów, ocena prac,
7) Zadanie pracy domowej.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Przeanalizuj przepisy prawne i ustal normę skupową dla mleka.
Ewaluacja:
Uzyskanie informacji zwrotnej od uczniów w czasie dyskusji podsumowującej dotyczącej
trudności i problemy z jego wykonaniem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Technik rolnik 321[05]
Moduł: Mechanizacja w gospodarstwie rolnym 321[05].Z1
Jednostka modułowa: U\
ytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji
rolniczej 321[05].Z1.02,
Temat: Przygotowanie do pracy, obsługa i konserwacja pługa.
Cel ogólny: opanowanie umiejętności przygotowania do pracy, obsługi i konserwacji pługa.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
 rozpoznać elementy pługa,
 sprawdzić stan techniczny elementów pługa,
 wykonać proste naprawy elementów roboczych pługa,
 wymienić lemiesz pługa,
 połączyć pług z ciągnikiem,
 wykonać wstępne poziomowanie wzdłu\
ne i poprzeczne,
 ustawić wstępnie głębokość pracy pługa,
 sprawdzić poprawność regulacji,
 wykonać konserwację pługa.
Metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca uczniów w zespołach 2 osobowych,
- praca indywidualna,
- praca w grupach.
Uczestnicy: uczniowie szkoły ponadgimnazjalnej w zawodzie technik rolnik.
Czas: 4 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
 instrukcja do wykonania ćwiczenia,
 instrukcje obsługi ciągnika i pługa,
 ciągnik, z wyposa\
eniem TUZ,
 pług z wymiennymi lemieszami,
 podstawowe narzędzia monterskie,
 materiały eksploatacyjne i konserwacyjne (śruby, smar).
Przebieg zajęć:
1) Wprowadzenie do tematu zajęć.
2) Przedstawienie celów zajęć.
3) Realizacja tematu:  Przygotowanie do pracy, obsługa i konserwacja pługa ,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Nauczyciel:
 przedstawia cel ogólny i cele szczegółowe zajęć,
 wyjaśnia budowę i zasady działania pługa,
 wskazuje elementy robocze pługa i określa ich stan techniczny,
 analizuje zasady agregatowania narzędzi z ciągnikiem,
 pokazuje sposoby regulacji pługa,
 dokonuje sprawdzenia poprawności regulacji,
 przypomina zasady konserwacji i przechowywania sprzętu
 przypomina zasady bhp obowiązujące przy wykonywaniu ćwiczenia,
 nadzoruje prace uczniów.
Uczniowie:
 czytają zadanie i instrukcję wykonania zadania,
 określają typ ciągnika i pługa,
 czytają instrukcję obsługi ciągnika i instrukcję obsługi pługa,
 określają części zamienne i materiały eksploatacyjny,
 określają narzędzia monterskie i materiały konserwacyjne.
Zadanie dla ucznia:
Przygotuj pług zagonowy do wykonania orki na głębokość 20 cm. Wykonaj przegląd stanu
technicznego elementów roboczych i ich wymianę, a następnie wykonaj niezbędne wstępne
regulacje, zakonserwuj elementy robocze i odstaw narzędzie do miejsca przechowywania.
Instrukcja wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1) Przeanalizuj dokładnie treść zadania.
2) Zapisz w formularzu PLAN DZIAA
ANIA:
a) czynności związane z wykonaniem zadania, w kolejności ich wykonywania,
b) wykaz niezbędnych narzędzi i maszyn,
c) wykaz sprzętu kontrolno-pomiarowego i instrukcji,
3) Przystąp do zorganizowania stanowiska pracy:
a) zgromadz
i rozmieść na stanowisku pracy narzędzia, sprzęt kontrolno-pomiarowy,
i instrukcje niezbędne do wykonania zadania.
b) sprawdz
stan techniczny elementów roboczych pługa,
c) dobierz środki ochrony indywidualnej wymagane do bezpiecznego wykonania zadania.
4) Przejdz
do wykonania zadania:
a) sprawdz
stan techniczny pługa, w razie konieczności wymień elementy robocze,
b) połącz ciągnik z pługiem zachowując zasady agregatowania,
c) wykonaj niezbędne wstępne regulacje pługa,
d) dokonaj konserwacji elementów roboczych pługa,
e) ustaw pług w miejscu przechowywania,
f) wykonaj zaplanowane czynności zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy
i ochrony przeciwpo\
arowej,
g) zgłoś przez podniesienie ręki gotowość do prezentacji.
5) Zaprezentuj wykonane zadanie:
a) omów sposób wykonania zadania, celowość przeprowadzenia regulacji agregatu,
b) oceń jakość wykonanych przez siebie prac.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Zawód: Technik rolnik
Symbol cyfrowy zawodu 321[05]
PESEL Data urodzenia Numer stanowiska
dzień miesiąc rok
PLAN DZIAA
ANIA
1. Zapisz czynności związane z przygotowaniem pługa do pracy i jego konserwacją,
uwzględniając kolejność ich wykonania:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2. Wykaz narzędzi, maszyn niezbędnych do wykonania zadania:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
3. Wykaz sprzętu kontrolno-pomiarowego i instrukcji niezbędnych do wykonania zadania:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Praktyczne wykonanie ćwiczenia.
Etap 1 planowanie
 ka\
dy uczeń wypełnia plan działania.
Etap 2 organizowanie
uczniowie grupowo organizują stanowisko pracy,
 gromadzą i rozmieszczają na stanowisku pracy narzędzia, sprzęt kontrolno-pomiarowy,
instrukcje niezbędne do wykonania zadania.
 dobierają środki ochrony indywidualnej wymagane do bezpiecznego wykonania zadania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Etap 3 wykonanie
uczniowie w 2 osobowych zespołach wykonują poszczególne czynności, zespoły wymieniają
się zadaniami, pozostali uczniowie obserwują i notują spostrze\
enia,
- sprawdzają stan techniczny pługa, w razie konieczności wymieniają elementy robocze,
- łączą ciągnik z pługiem zachowując zasady agregatowania,
- wykonują niezbędne wstępne regulacje pługa  poziomowanie poprzeczne i wzdłu\
ne,
głębokość pracy,
- sprawdzają poprawność wykonanych regulacji,
- dokonują konserwacji elementów roboczych pługa,
- odstawiają pług do miejsca przechowywania.
Etap 4 prezentowanie
uczniowie prezentują wykonane zadanie  ka\
da grupa swoje czynności
- omawiają sposób wykonania zadania, celowość przeprowadzenia regulacji agregatu,
- oceniają jakość wykonanych przez siebie prac.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Sprawdz
sposób zakonserwowania narzędzi do uprawy roli w gospodarstwie swoich rodziców
(szkolnym) i oceń ich stan techniczny.
Ewaluacja
Nauczyciel podsumowuje ćwiczenie, wskazuje, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie
wystąpiły nieprawidłowości. Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły
im trudności i jak ich unikać na przyszłość. Nauczyciel z uczniami dokonuje wspólnej oceny
ich pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Agregaty stosowane w rolnictwie
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zagregatuj pług obracalny zawieszany z ciągnikiem rolniczym, sprawdz
poprawność
mocowania sprzęgu i pracę układu hydraulicznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Agregatowanie pługa obracalnego wymaga pewnego
doświadczenia. Najpierw nale\
y połączyć pług z ciągnikiem i sprawdzić jakość połączenia
a następnie połączyć układ hydrauliczny i uruchomić go.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować pług i ciągnik do agregatowania,
4) uruchomić ciągnik rolniczy i podjechać do pługa,
5) zało\
yć lewe cięgło,
6) dopasować i zało\
yć prawe cięgło,
7) zało\
yć łącznik górny,
8) połączyć szybkozłącza hydrauliczne,
9) sprawdzić poprawność połączeń,
10) sprawdzić działanie instalacji hydraulicznej.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- ciągnik rolniczy,
- pług zawieszany obracalny,
- łącznik górny, sworznie i zawleczki,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- instrukcje obsługi ciągnika i pługa,
- poradnik dla ucznia, zeszyt i przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Zagregatuj kopaczkę elewatorową z ciągnikiem rolniczym, sprawdz
poprawność
mocowania sprzęgu i wałka przekaz
nika mocy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Agregatowanie kopaczki nale\
y rozpocząć od połączenia jej
z ciągnikiem i sprawdzić jakość połączenia, a następnie połączyć wałek przekaz
nika mocy
i sprawdzić osłony i jego działanie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować kopaczkę i ciągnik do agregatowania,
4) uruchomić ciągnik rolniczy i podjechać do kopaczki,
5) zało\
yć lewe cięgło,
6) dopasować i zało\
yć prawe cięgło,
7) połączyć i zabezpieczyć wałek przekaz
nika mocy,
8) sprawdzić poprawność połączeń,
9) sprawdzić działanie WOM.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- ciągnik rolniczy,
- kopaczka elewatorowa,
- łącznik górny, sworznie i zawleczki,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- instrukcje obsługi ciągnika i kopaczki elewatorowej,
 poradnik dla ucznia, zeszyt i przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Połącz przyczepę rolniczą z ciągnikiem rolniczym, sprawdz
sposób mocowania i pracę
układu pneumatycznego i hydraulicznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przed uruchomieniem układu hydraulicznego nale\
y sprawdzić
jakość połączeń na szybkozłączach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować przyczepę do połączenia z ciągnikiem,
4) uruchomić ciągnik rolniczy i podjechać do przyczepy,
5) połączyć przyczepę z ciągnikiem,
6) połączyć szybkozłącza pneumatyczne w ciągniku i przyczepie,
7) połączyć szybkozłącza hydrauliczne w ciągniku i przyczepie,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
8) sprawdzić poprawność i zabezpieczenia połączeń sworzniowych,
9) sprawdzić działanie instalacji pneumatycznej,
10) sprawdzić działanie hamulców zespołu,
11) sprawdzić działanie instalacji hydraulicznej.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- ciągnik rolniczy,
- przyczepa rolnicze,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- instrukcje obsługi ciągnika i przyczepy,
- poradnik dla ucznia, zeszyt i przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.2. Maszyny i urządzenia do produkcji roślinnej
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zagregatuj dwuskibowy pług zawieszany z ciągnikiem, dokonaj jego obsługi technicznej,
a następnie dokonaj wstępnego poziomowania pługa, przy zało\
eniu, \
e będzie
on wykorzystany do orki na głębokość 25 cm na glebie zadarnionej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przypomnieć przepisy bhp podczas pracy ciągnikiem rolniczym,
w czasie agregatowania narzędzi i podczas wykonywania regulacji. W czasie montowania
kroju nale\
y zachować szczególną ostro\
ność.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) ocenić jego stan techniczny,
4) wykonać obsługę techniczną pługa,
5) zagregatować pług z ciągnikiem,
6) zamontować i wyregulować krój tarczowy,
7) przeprowadzić poziomowanie wzdłu\
ne i poprzeczne,
8) ocenić prawidłowość wykonanych regulacji.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pogadanka pedagogiczna,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- ciągnik rolniczy,
- dwuskibowy pług zawieszany,
- łącznik górny, sworznie i zawleczki,
- części wymienne: lemiesz, pierś odkładnicy, piętka, śruby do mocowania odkładnicy
i lemiesza, krój tarczowy,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- taśma miernicza,
- instrukcje obsługi: ciągnika i pługa.
Ćwiczenie 2
Zaplanuj i wykonaj orkę zagonową w skład, pługiem zawieszanym, dwuskibowym na
polu o określonych wymiarach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przypomnieć przepisy bhp podczas pracy ciągnikiem rolniczym,
w czasie agregatowania narzędzi i podczas wykonywania orki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować pług do pracy.
4) zagregatować pług z ciągnikiem,
5) rozplanować pole,
6) wyznaczyć uwrocia, linię pierwszej bruzdy,
7) wykonać orkę zagonową w skład,
8) zaorać uwrocia,
9) oczyścić pług po pracy i odstawić w miejsce przechowywania,
10) ocenić jakość wykonanej pracy,
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- ciągnik rolniczy,
- dwuskibowy pług zawieszany,
- łącznik górny, sworznie i zawleczki,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- tyczki, bruzdomierz, taśma miernicza,
- urządzenia do mycia i materiały do konserwacji pługa,
- instrukcje obsługi: ciągnika i pługa,
Ćwiczenie 3
Przygotuj roztrząsacz obornika do wykonania zabiegu nawo\
enia organicznego i wykonaj
ten zabieg.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przypomnieć przepisy bhp podczas pracy ciągnikiem rolniczym,
w czasie agregatowania maszyn, podczas załadunku roztrząsacza i wykonywania zabiegu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) wykonać obsługę techniczną roztrząsacza i wykonać niezbędne regulacje.
5) wykonać załadunek obornika na roztrząsacz,
6) wykonać zabieg nawo\
enia organicznego,
7) ocenić jakość wykonanej regulacji i pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Środki dydaktyczne:
- ciągnik rolniczy,
- roztrząsacz obornika,
- ładowacz chwytakowy,
- wał teleskopowy WOM,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia,
- instrukcje obsługi: ciągnika, roztrząsacza obornika i ładowacza chwytakowego.
Ćwiczenie 4
Przygotuj siewnik uniwersalny do wykonania siewu zbó\
i wykonaj siew zbó\
.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przypomnieć przepisy bhp obowiązujące podczas pracy ciągnikiem
rolniczym, w czasie agregatowania maszyn i podczas pracy z siewnikami rzędowymi.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) wykonać obsługę techniczną siewnika i wykonać niezbędne regulacje,
5) wykonać próbę kręconą siewnika,
6) ustawić znaczniki,
7) przygotować pole pod zasiew (wyznaczyć uwrocia),
8) wykonać siew zbo\
a,
9) ocenić jakość przygotowania siewnika do pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- ciągnik rolniczy,
- siewnik uniwersalny,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- zbo\
e do przeprowadzenia próby i siewu,
- instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia,
- instrukcje obsługi: ciągnika i siewnika punktowego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Ćwiczenie 5
Przygotuj opryskiwacz i operatora do wykonywania zabiegu ochrony roślin środkami
chemicznymi klasy II.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przypomnieć przepisy bhp obowiązujące podczas pracy ciągnikiem
rolniczym, w czasie agregatowania narzędzi i podczas wykonywania zabiegu opryskiwania.
Nale\
y zwrócić uwagę na ubranie ochronne operatora opryskiwacza, osłony na wałku
przekaz
nika mocy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) określić warunki pracy opryskiwaczy ze środkami chemicznymi klasy II,
3) zapoznać się z warunkami pracy osób obsługujących opryskiwacze ze środkami
chemicznymi klasy II,
4) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
5) przygotować zestaw ochrony osobistej,
6) przygotować opryskiwacz do pracy,
7) przygotować się do wykonania zabiegu (ubrać w kombinezon ochronny),
8) ocenić jakość zabezpieczenia człowieka przy pracy ze środkami chemicznymi.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- ciągnik rolniczy,
- opryskiwacz ciągnikowy,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia,
- przepisy bhp przy wykonywaniu oprysku środkami chemicznymi,
- kombinezon ochronny i środki ochrony indywidualnej operatora opryskiwacza.
Ćwiczenie 6
Przygotuj kosiarkę rotacyjną do koszenia traw z przeznaczeniem na siano.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) wykonać obsługę techniczną kosiarki rotacyjnej,
5) połączyć kosiarkę z ciągnikiem,
6) dokonać regulacji kosiarki,
7) wykonać koszenie traw z przeznaczeniem na siano,
8) ocenić jakość przygotowania kosiarki i wykonanej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- ciągnik rolniczy,
- kosiarka rotacyjna,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- wałek przekaz
nika mocy,
- instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia,
- instrukcje obsługi: ciągnika i kosiarki rotacyjnej,
- poradnik dla ucznia, zeszyt.
Ćwiczenie 7
Przygotuj do pracy kopaczkę elewatorową i wykonaj zbiór ziemniaków.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przeczytać instrukcję wykonania ćwiczenia,
4) sprawdzić stan techniczny kopaczki elewatorowej,
5) wykonać obsługę codzienną kopaczki,
6) dokonać niezbędnych regulacji do zbioru ziemniaków,
7) wykonać zbiór ziemniaków,
8) ocenić jakość przygotowania maszyny i wykonanej pracy.
Wyposa\
enie stanowiska pracy:
- kopaczka elewatorowa do ziemniaków
- instrukcja do przeprowadzenia ćwiczenia,
- instrukcja obsługi kopaczki elewatorowej do ziemniaków,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- smarownica i smar stały,
- poradnik dla ucznia, zeszyt.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.3. Maszyny i urządzenia do produkcji zwierzęcej
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj urządzenia i stanowiska do zadawania pasz w oborze, przygotuj paszę, wykonaj
zadawanie pasz dla bydła.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przypomnieć przepisy bhp obowiązujące podczas pracy maszynami
w oborze ze zwierzętami. Zwrócić uwagę na jakość zadawanej paszy i jej mo\
liwe
zanieczyszczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić stan budynku inwentarskiego,
2) określić sposób zadawania pasz w oborze,
3) ustalić wyposa\
enie budynku w urządzenia do przygotowania i zadawania pasz,
4) przygotować paszę objętościową dla zwierząt,
5) przygotować paszę treściwą dla zwierząt,
6) oczyścić koryta dla zwierząt z odpadków i zanieczyszczeń,
7) zadać paszę treściwą i objętościową
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- dostępny budynek inwentarski,
- poradnik dla ucznia,
- pasze treściwe i objętościowe,
- urządzenia do przygotowania pasz treściwych i objętościowych,
- zeszyt.
Ćwiczenie 2
Przygotuj zwierzęta i stanowiska do usuwania obornika w oborze, przygotuj urządzenia,
usuń obornik w oborze z krowami mlecznymi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przypomnieć przepisy bhp obowiązujące podczas pracy urządzeń
w oborze ze zwierzętami, zwrócić uwagę na konieczność przewietrzenia obory.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić stan budynku inwentarskiego,
2) określić sposób zadawania pasz w oborze,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
3) ustalić wyposa\
enie budynku w urządzenia do usuwania obornika,
4) oczyścić zwierzęta i stanowiska z odchodów,
5) przygotować urządzenia do usuwania obornika,
6) usunąć obornik z obory.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- dostępny budynek inwentarski ze zwierzętami,
- poradnik dla ucznia,
- urządzenia do usuwania odchodów w oborze,
- zeszyt.
Ćwiczenie 3
Przygotuj urządzenia, zwierzęta i stanowiska do doju mechanicznego, wykonaj czynności
wstępne, dój właściwy i czynności poudojowe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przypomnieć przepisy bhp podczas pracy przy zwierzętach. Nale\
y
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo zwierząt i pracujących osób. Zachować szczególną higienę
pozyskiwania mleka jako produktu \
ywnościowego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić stan budynkiem inwentarskim,
2) ustalić sposób udoju stosowanym w oborze,
3) określić wyposa\
enie do doju w budynku inwentarskim,
4) przygotować urządzenia do doju,
5) przygotować stanowiska i krowy do doju,
6) wykonać masa\
przedudojowy wymienia,
7) wykonać dój właściwy dostępną dojarką,
8) wykonać czynności poudojowe na stanowisku,
9) wykonać mycie i dezynfekcję dojarki,
10) schłodzić pozyskane mleko.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- dostępny budynek inwentarski z krowami dojnymi,
- poradnik dla ucznia,
- urządzenia do doju, mycia i przechowywania mleka,
- zeszyt.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
5.4. Energia elektryczna, niekonwencjonalne z
ródła energii
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeanalizuj schemat instalacji elektrycznej budynku inwentarskiego, określ jej rodzaj,
rozpoznaj zastosowane sposoby zabezpieczeń i zastosowane urządzenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przypomnieć przepisy bhp podczas pracy z instalacją elektryczną.
Zwrócić uwagę na konieczność stosowania oryginalnych bezpieczników.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) przeanalizować schemat instalacji elektrycznej budynku,
3) określić przyłącze sieci elektrycznej,
4) określić rodzaj sieci,
5) rozpoznać zastosowane zabezpieczenia sieci i człowieka przed pora\
eniem,
6) sprawdzić prawidłowość zastosowanych bezpieczników,
7) wypisać zastosowane urządzenia elektryczne,
8) ocenić prawidłowość działania instalacji elektrycznej.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- budynek inwentarski z instalacją elektryczną, przyłączem i urządzeniami elektrycznymi,
- skrzynka bezpieczników,
- plan instalacji elektrycznej budynku,
- zeszyt i przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Określ sposoby oraz mo\
liwości wykorzystywania odnawialnych z
ródeł energii
w gospodarstwie szkolnym lub gospodarstwach w Twojej okolicy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Przypomnieć o konieczności oszczędzania energii i poszukiwania
odnawialnych z
ródeł.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić wielkość i rodzaj produkcji towarowej gospodarstwa szkolnego lub innego
szkoleniowego z Twojej okolicy,
2) określić zapotrzebowanie na energię tego gospodarstwa,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
3) przeanalizować mo\
liwości wykorzystania odnawialnych z
ródeł energii w gospodarstwie,
4) przeanalizować zasoby odnawialnych z
ródeł energii,
5) przeanalizować mo\
liwość wytwarzania energii z niekonwencjonalnych z
ródeł,
6) zaproponować wprowadzenie odnawialnych z
ródeł energii do gospodarstwa.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia przedmiotowe.
Środki dydaktyczne:
- gospodarstwo rolnicze prowadzące produkcję towarową,
- poradnik dla ucznia i literatura dotycząca odnawialnych z
ródeł energii,
- zeszyt, kalkulator.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
5.5. Eksploatacja sprzętu rolniczego
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj posezonową konserwację agregatu uprawowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Konserwację przeprowadzić smarami lub olejami konserwacyjnymi
 nie u\
ywać olejów przepalonych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) dobrać narzędzia i materiały konserwacyjne,
4) przygotować agregat do konserwacji  oczyścić i umyć,
5) uzupełnić ubytki farby,
6) przeprowadzić konserwację agregatu uprawowego środkami konserwującymi,
7) ocenić sposób zakonserwowania narzędzia,
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- agregat uprawowy,
- zestaw kluczy monterskich i podstawowe narzędzia ślusarskie,
- myjka ciśnieniowa,
- środki konserwujące, farba itp.
- instrukcja obsługi agregatu,
- poradnik dla ucznia, zeszyt.
Ćwiczenie 2
Opracuj kartę technologiczną uprawy ziemniaka jadalnego, określ potrzebne maszyny,
zapotrzebowanie na pracę, określ liczbę i moc niezbędnych ciągników.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. W karcie technologicznej zapisać wszystkie czynności od
przygotowania pola do sadzenia po zbiór i transport plonu do przechowalni zgodnie z przyjętą
technologią.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wybrać technologię uprawy ziemniaka jadalnego,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
4) zaplanować kolejne czynności z uwzględnieniem terminów agrotechnicznych,
5) dobrać niezbędne maszyny i ciągniki,
6) zaplanować pracę ludzi,
7) wykonać spis niezbędnego sprzętu,
8) zaproponować liczbę ciągników,
9) ocenić poprawność wykonania projektu.
Tabela 1. Uproszczona karta technologiczna produkcji & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Liczba
Maszyna lub Wydajność Liczba Termin
Lp Czynność Ciągnik godz.
narzędzie ha/h ludzi wykonania
pracy
1
2
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- normatywy produkcji rolniczej,
- instrukcja obsługi maszyn i ciągników,
- dane techniczne maszyn i ciągników  (prospekty, itp.)
- poradnik dla ucznia i zeszyt.
Ćwiczenie 3
Oblicz koszty eksploatacji maszyn do zbioru ziemniaków, uwzględnij aktualne ceny
sprzętu, paliw, energii.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób jego wykonania. Nale\
y przeanalizować ofertę maszyn rolniczych na danym terenie.
Zgromadzić aktualne cenniki maszyn, paliw, energii, itd.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić zasady bezpiecznej pracy,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wybrać niezbędne maszyny i ciągniki do zbioru ziemniaka,
4) zaprojektować niezbędne wskaz
niki,
5) wyszukać aktualne ceny,
6) obliczyć koszty stałe,
7) obliczyć koszty zmienne,
8) obliczyć koszty jednostkowe w zł/h
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia indywidualne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Środki dydaktyczne:
- normatywy produkcji rolniczej,
- instrukcja obsługi maszyn i ciągników,
- dane techniczne maszyn i ciągników  (prospekty, itp.)
- aktualny wykaz cen maszyn, paliw, energii, itp.,
- poradnik dla ucznia i zeszyt.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej
 U\
ytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji rolniczej
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 4, 6, 7, 8, 9, 11, 13, 15, 16, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 10, 12, 14, 17, 19 z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za nieprawidłową odpowiedz

lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  co najmniej 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  co najmniej 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. c, 4. d, 5. a, 6. d, 7. a, 8. a, 9. b, 10. b, 11. a,
12. b, 13. c, 14. d, 15. c, 16. b, 17. b, 18. b, 19. a, 20. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu Wymagań Odpowiedz

1 Zdefiniować agregat maszynowy A P b
2 Rozró\
nić rodzaj agregatu B P c
Scharakteryzować agregat
3 C P c
półzawieszany
Określić sposób przenoszenia momentu
4 B P d
obrotowego
Scharakteryzować warunki
5 C P a
prawidłowej pracy maszyny
6 Scharakteryzować zasady eksploatacji C P d
7 Określić niezawodność maszyny B P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
8 Rozró\
nić zu\
ycie naturalne B P a
9 Wyjaśnić pojęcie korozji A P b
10 Dobrać narzędzia do doprawiania roli C PP b
Wyjaśnić przepisy bhp podczas
11 B P a
transportu ludzi
12 Dobrać elementy robocze do pielnika D PP b
Wskazać zastosowanie rozsiewacza
13 B P c
nawozów
14 Dobrać siewnik do siewu zbó\
D PP d
Wyjaśnić cel stosowania zabiegów
15 B P c
pielęgnacyjnych
16 Określić działanie opryskiwacza A P b
17 Dobrać maszyny do koszenia zielonek D PP b
18 Objaśnić pracę kombajnu zbo\
owego B P b
Dobrać maszyny do zbioru siana
19 C PP c
i słomy
Określić zastosowanie zbieraczy
20 B P d
pokosów
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia,
nie będzie uznane.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 30 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Agregat maszynowy jest to
a) zespół zło\
ony z pługa i brony.
b) zespół zło\
ony z narzędzia i ciągnika.
c) kultywator, wały strunowe.
d) brona aktywna i siewnik.
2. Agregat maszynowy zło\
ony jednoczynnościowy składa się z
a) ciągnika i pługa obracalnego.
b) pługa przyczepianego z broną.
c) ciągnika i przynajmniej dwóch maszyn wykonujących tą samą czynność.
d) ciągnika i agregatu maszynowego.
3. Maszyna, która zawieszona jest na TUZ i częściowo spoczywa na kołach jezdnych
tworzy
a) agregat zawieszany.
b) agregat przyczepiany.
c) agregat półzawieszany.
d) agregat nabudowany.
4. Moment obrotowy z ciągnika do maszyny przekazywany jest przez
a) instalację pneumatyczną.
b) instalację hydrauliczną.
c) zaczep transportowy.
d) wałek przekaz
nika mocy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
5. Warunkiem prawidłowej pracy maszyny jest regularne przeprowadzanie
a) obsługi technicznej.
b) obowiązkowych przeglądów.
c) czyszczenia i mycia sprzętu.
d) konserwacji.
6. Eksploatacja to
a) konserwacja sprzętu.
b) obsługa sprzętu rolniczego.
c) wykonywanie określonych prac.
d) celowe działanie związane z wykorzystaniem sprzętu.
7. Niezawodność maszyny jest to
a) zdolność do spełniania postawionych wymagań w określonym czasie.
b) zachowanie swoich właściwości u\
ytkowych w czasie eksploatacji.
c) nie uleganie awariom.
d) nie zu\
ywanie się części.
8. Zu\
ycie naturalne powstaje na skutek
a) długotrwałej pracy mechanizmów.
b) pęknięcia lub złamania części.
c) braku prawidłowej obsługi.
d) zatarcia lub zgięcia części.
9. Korozja jest to
a) zu\
ycie awaryjne części.
b) proces stopniowego niszczenia metali.
c) korzystne oddziaływanie środowiska.
d) wada materiału.
10. Do doprawiania gleby mo\
na zastosować
a) pługi podorywkowe, kultywatory, głębosze.
b) włóki, brony, kultywatory, wały.
c) włóki, pługi, brony, agregaty.
d) pługi talerzowe, brony, wały.
11. Na narzędziach i maszynach do pracy w rolnictwie
a) nie wolno przewozić ludzi.
b) wolno przewozić dorosłe osoby z du\
ą ostro\
nością.
c) wolno przewozić osoby, pod warunkiem odpowiedniego przystosowania maszyn.
d) mo\
na przewozić, po odbyciu odpowiedniego przeszkolenia.
12. Elementy robocze pielnika ciągnikowego stanowią
a) obsypniki, dłuta.
b) no\
e kątowe, gęsiostopki.
c) dłuta, no\
e kątowe, koła podporowe.
d) dłuta, sprę\
yny, pogłębiacze.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
13. Rozsiewacz nawozów wykorzystywany jest do nawo\
enia nawozami
a) organicznymi stałymi.
b) organicznymi płynnymi.
c) mineralnymi stałymi.
d) mineralnymi płynnymi.
14. Do wysiewu zbó\
stosowane są siewniki
a) punktowe.
b) rzędowe.
c) rzutowe.
d) uniwersalne.
15. Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych ma na celu
a) nawo\
enie roślin.
b) sadzenie roślin.
c) zapewnienie optymalnych warunków wzrostu.
d) zbiór owoców.
16. Opryskiwacze słu\
ą do nanoszenia środka chemicznego na rośliny w postaci
a) rozpylonego proszku.
b) rozdrobnionych kropel.
c) aerozolu.
d) podlewania roślin.
17. Koszenie zielonek na siano jest wykonywane
a) ścinaczami zielonek.
b) kosiarkami rotacyjnymi,
c) sieczkarniami polowymi,
d) kombajnami zbo\
owymi.
18. Kombajny stosowane do zbioru umo\
liwiają
a) zbiór częściowo zmechanizowany,
b) zbiór całkowicie zmechanizowany,
c) zbiór z wykorzystaniem narzędzi pomocniczych,
d) zbiór ręczny.
19. Prasy zmiennokomorowe słu\
ą do zbierania
a) zielonek.
b) siana i słomy.
c) pociętej zielonki.
d) zielonek do zakiszania.
20. Zbieracze pokosów wykorzystywane są do
a) zbierania siana w wały.
b) rozdrabniania zielonek.
c) transportu siana.
d) zbierania i transportu zielonek i siana.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
U\
ytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji rolniczej
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej
 U\
ytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji rolniczej
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 3, 5, 6, 8, 9, 10, 12, 14, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 2, 4, 7, 11, 13, 15, są z poziomu ponadpodstawowego.
punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za nieprawidłową odpowiedz

lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  co najmniej 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  co najmniej 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. c, 5. b, 6. a, 7. d, 8. b, 9. a, 10. d, 11. c,
12. a, 13. d, 14. b, 15. c, 16. a, 17. a, 18. c, 19. c, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu Wymagań Odpowiedz

1 Scharakteryzować narzędzie C P a
2 Zastosować sieczkarnię bębnową C PP a
3 Wskazać urządzenie do rozdrabniania A P b
4 Zastosować dojarkę C PP c
5 Wybrać element sterujący dojarki B P b
Określić częstotliwość usuwania
6 B P a
obornika z obór płytkich
Dobrać zastosowanie przenośnika typu
7 D PP d
Delta
Wyjaśnić postępowanie z ziarnem po
8 A P b
zbiorze kombajnem
9 Wyjaśnić działanie wielni A P a
Określić napięcia w instalacji
10 B P d
trójfazowej
11 Dobrać bezpieczniki do instalacji D PP c
Określić sposób zamiany energii przez
12 B P a
silnik
13 Wskazać odnawialne z
ródła energii A P d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
14 Sklasyfikować elektrownię wiatrową B P b
15 Dobrać ciągnik rolniczy D PP c
Wyjaśnić działania czyszczalni do
16 B P a
nasion
Określić zasady przechowywania
17 B P a
ziarna
18 Scharakteryzować rodzaje agregatów C P c
19 Określić zasady obsługi sezonowej B P c
20 Zdefiniować u\
ytkowanie maszyn A P b
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do ka\
dego zadania dołączone są 4 mo\
liwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem
poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia,
nie będzie uznane.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 30 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Narzędzie do wykonania pracy wymaga
a) ruchu postępowego.
b) dodatkowego ruchu roboczego.
c) zawieszeni na TUZ.
d) napędu od wałka przekaz
nika mocy.
2. Sieczkarnia bębnowa słu\
y do przygotowania pasz
a) objętościowych.
b) z roślin okopowych.
c) ze zbó\
.
d) półpłynnych.
3. Rozdrabnianie ziaren zbó\
wykonuje się
a) sieczkarniami.
b) śrutownikami.
c) parnikami.
d) otrząsaczo-siekaczami.
4. Dojarka przewodowa słu\
y do
a) przygotowania do doju krów mlecznych.
b) przechowywania mleka.
c) doju krów mlecznych.
d) dezynfekcji urządzeń udojowych.
5. Pracą dojarki steruje
a) kolektor.
b) pulsator.
c) kubek udojowy.
d) agregat pró\
niowy.
6. Obornik z obór płytkich ściołowych usuwany jest
a) codziennie.
b) raz na tydzień.
c) raz na miesiąc.
d) dwa razy w roku.
7. Przenośniki typu Delta stosuje się w
a) owczarniach.
b) oborach głębokich,
c) oborach płytkich ściołowych,
d) oborach płytkich bezściołowych.
8. Nasiona po zbiorze kombajnem nale\
y
a) kalibrować.
b) oczyścić.
c) posortować.
d) nie nale\
y nic wykonywać.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
9. Wielnia do czyszczenia ziarna wykorzystuje
a) strumień powietrza.
b) sita oczkowe.
c) sita \
aluzjowe.
d) współczynnik tarcia.
10. Instalacja elektryczna trójfazowa posiada napięcie
a) 220V/380V.
b) 200V.
c) 500V.
d) 230V/400V.
11. Bezpieczniki w instalacji elektrycznej stosuje się w celu
a) podniesienia napięcia prądu.
b) wykorzystania przepływającego prądy.
c) zabezpieczenia instalacji przed przecią\
eniem.
d) oszczędzania energii elektrycznej.
12. Silnik elektryczny zamienia energię
a) elektryczną na mechaniczną.
b) mechaniczną na elektryczną.
c) elektryczną na chemiczną.
d) elektryczną na cieplną.
13. Kolektor płaski słu\
y do wykorzystania energii
a) wiatru.
b) ruchu wody.
c) ró\
nicy poziomów wody.
d) słonecznej.
14. Elektrownie wiatrowe stanowią
a) kolektory wiatrowe.
b) wiatraki.
c) fotoogniwa.
d) biogazownie.
15. Prawidłowo dobrany ciągnik powinien mieć rezerwę mocy
a) do 2%.
b) nie powinien mieć rezerwy.
c) 5 15%.
d) do 30%.
16. Czyszczalnią wykorzystującą kształt nasion jest
a) \
mijka.
b) wialnia.
c) młynek.
d) tryjer.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
17. Ziarno przeznaczone do przechowywania powinno posiadać wilgotność
a) 13 14 %.
b) 8 10%.
c) 15 20 %.
d) do 28%.
18. Maszyny zawieszone na TUZ ciągnika tworzą agregaty
a) przyczepiane.
b) nabudowane.
c) zawieszane.
d) półzawieszane.
19. Obsługa okresowa wykonywana jest
a) co sezon.
b) codziennie.
c) w ściśle określonym czasie.
d) według potrzeb.
20. Wykonywanie określonych prac przy wykorzystaniu określonej maszyny nazywamy
a) eksploatacją.
b) u\
ytkowaniem.
c) trwałością.
d) niezawodnością.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
U\
ytkowanie maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji rolniczej
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
7. LITERATURA
1. Buliński J. Miszczak M.: Podstawy Mechanizacji rolnictwa. WSiP, Warszawa 1996
2. Kowalczuk J., Bieganowski F.: Mechanizacja ogrodnictwa. cz. I .WSiP, Warszawa 2000
3. Kowalczuk J., Bieganowski F.: Mechanizacja ogrodnictwa. cz. II .WSiP, Warszawa 2000
4. Kozłowska D.: Podstawy mechanizacji. Hortpress, Warszawa 2003
5. Kozłowska D.: Mechanizacja rolnictwa. cz. I Hortpress, Warszawa 1996
6. Kozłowska D.: Mechanizacja rolnictwa. cz. II Hortpress, Warszawa 2003
7. Waszkiewicz Cz.: Maszyny i urządzenia rolnicze. WSiP, Warszawa 1998
Literatura metodyczna
1. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 1999
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
3. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Cz. 1 i 2.
ITeE, Radom 1999
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40