R Y Ż
KRÓLÓW
Kompendium wiedzy
o najzdrowszym
ryżu świata
Numer 47 • marzec 2018
Łukasz D. King
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-2-
Przedstawiane treści mają charakter
informacyjno-edukacyjny
Wszelkie informacje na tematy przedstawiane w niniejszym biule-
tynie odzwierciedlają wiedzę i poglądy autora, a więc NIE stano-
wią fachowej porady lekarskiej lub innego stosownego specjalisty.
Mimo dołożenia wszelkich starań, aby informacje były wiary-
godne i sprawdzalne, nie ma gwarancji, że zadziałają tak samo u
każdej osoby. Efekty mogą się różnić.
Autor publikacji nie bierze odpowiedzialności, pośredniej ani
bezpośredniej, za sposób wykorzystania i interpretowania zawar-
tych tu informacji.
Za podjęcie jakichkolwiek działań i skutków z tego wynikają-
cych odpowiedzialna jest wyłącznie osoba je podejmująca.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-3-
BIULETYN
ZDROWIA
Lekcje o tym
jak być zdrowym
i wieść lepsze życie
pod redakcją
Łukasza D. Kinga
« lukasz.king@mapazdrowia.pl »
Drogi Czytelniku!
ryza to roślina z rodziny traw, występująca w wielu ga-
tunkach dzikich i uprawnych, hodowana na ciepłych ob-
szarach wszystkich części świata. Ta niezwykle
powszechna roślina daje ziarna, na które mówimy… ryż :-) Tak,
marcowy numer będzie, a właściwie jest – poświęcony ryżowi.
Lecz nie byle jakiemu ryżowi, tylko ryżowi czarnemu. Jeśli powiało
O
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-4-
nudą – zapewniam, że będzie ciekawie! Nawet dla mnie poznawa-
nie zalet czarnego ryżu było ciekawe, a gwarantuję, że niewiele rze-
czy jest takich, że mnie autentycznie zaciekawiają :-)
Warto zacząć od tego, co nadaje czarnemu ryżowi czarny kolor.
Otóż są to związki o nazwie antocyjany. Wiele już na temat antocy-
janów napisałem, ba, był cały numer im poświęcony. Domyślam
się zatem, że ci czytelnicy, którzy czytali tamten numer, już się za-
czynają cieszyć. A to dlatego, że wiedzą oni, jak ważne dla zdrowia
są antocyjany. I skoro czarny ryż jest bogaty w antocyjany, to już
wiadomo, jak cenny jest dla zdrowia :-) Ale oczywiście antocyjany
to nie wszystko, z czego słynie czarny ryż. Ma on więcej białka, mi-
nerałów i błonnika niż ryż biały czy brązowy. I właśnie z uwagi na
wartości odżywcze, zapotrzebowanie na czarny ryż stale wzrasta
w Europie i Stanach. Głównie opublikowane badania przyczyniły
się do tego, że ludzie coraz chętniej kupują czarny ryż. Na przykład
w r. 2001 Ichikawa wykazał wraz ze współpracownikami, że
czarny ryż jest aż dwa razy silniejszy pod względem działania
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-5-
przeciwutleniającego (czyli jest dwa razy lepszym antyoksydan-
tem) niż… czarna borówka
1
! Która, jak wiemy, już sama w sobie
należy do jednych z bogatszych owoców w właściwości przeciwu-
tleniające.
Czarny ryż zwany jest także ryżem… królów oraz ryżem cesa-
rzy. Dlaczego? A no z prostego powodu, mianowicie był on za-
strzeżony tylko dla królów i cesarzy. Czyli w historii mogły go jeść
tylko osoby z najwyższymi tytułami, tylko osoby najważniejsze,
tylko arystokracja. Uważano wtedy, a właściwie do dziś to przeko-
nanie – w dużym stopniu słuszne! – istnieje, że ryż przedłuża życie,
dlatego należy go zachowywać dla najważniejszych osób w kraju i
nie „tracić” na „zwykłych ludzi”. Wiem, że to brzydko brzmi, ale
tak było. W każdym razie królowie i rodziny królewskie głównie
jadły ten wyjątkowy ryż w celu zachowania dobrego zdrowia. W
świetle dzisiejszej wiedzy naukowej, która potwierdza przeciwsta-
rzeniowe działanie przeciwutleniaczy w czarnym ryżu, okazuje
się, że wieki, wieki temu ludzie mieli dobre przeczucie :-)
1
Ichikawa H, Ichiyanagi T, Xu B, Yoshii Y, Nakajima M, Konishi T (2001) Antioxidant activity of anthocya-
nin extract from purple black rice. J Med Food 4(4):211–218.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-6-
Czarny ryż po ugotowaniu zmienia nieco kolor, staje się jaśniej-
szy i przypomina kolor czarnych borówek czy jagód amerykań-
skich i jeżyn, a więc przybiera koloru bardziej fioletowego.
Trzeba wiedzieć, że nie istnieje ryż, który ma więcej wartości
odżywczych niż ryż czarny. W ogóle nie ma żadnego porównania.
Czarny ryż jest istotnie… ryżem królewskim w porównaniu do in-
nych odmian ryżu. Oczywiście jest bez glutenu. Za to jest „pełno-
ziarnisty”, superodżywczy, bogaty w błonnik, antocyjany,
przeciwutleniacze, witaminy z grupy B, witaminę E, żelazo, ma-
gnez i fosfor. Liczne, naprawdę liczne badania naukowe pokazały,
że czarny ryż jest jednym z najbardziej zrównoważonych natural-
nych produktów z kategorii superżywności, a jego wpływ na zdro-
wie jest imponująco duży.
Na obszarach azjatyckich czarny ryż spożywa się od tysięcy lat,
ma także ogromną historię wykorzystania i spożywania w Chi-
nach, Indiach i Tajlandii. Lecz przed nastaniem czasów współcze-
snych dostęp do czarnego ryży nie był łatwy. Wielu ludzi znało
jego właściwości prozdrowotne, ale niewielu mogło z nich korzy-
stać. Szczególnie w Azji czarny ryż był wysoko ceniony i chroniony
przez wiele wieków. W dzisiejszych czasach, z powodu łatwiej-
szego dostępu do czarnego ryżu, jest on oczywiście spożywany
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-7-
dużo częściej, ale… nie jest doceniany tak bardzo, jak na to zasłu-
guje. Myślę, że dlatego, iż mało kto zdaje sobie sprawę, jak cenny
jest to produkt. Przyznaję się bez bicia, sam od niedawna dopiero
znam wartość czarnego ryżu. Do rozpowszechnienia go przyczy-
niają się, całe szczęście, dietetycy. Dietetyk to zawód, który wy-
maga, aby stale wczytywać się w różne badania naukowe z zakresu
między innymi dietetyki. To pozwala dietetykowi natrafić na tak
wartościowe informacje jak te o czarnym ryżu.
W wielu krajach na całym świecie czarny ryż często stosuje się
jako dressing lub jako dekorację różnego rodzaju deserów. Rzadki
kolor sprawia, że produkt ten znalazł zastosowanie nawet w dese-
rach :-) I ogólnie biorąc bardzo się poleca go do robienia deserów,
bo ogromne wartości odżywcze sprawiają wtedy, że jemy nie tylko
coś na słodko, ale przy okazji – jest to zdrowe. „Biuletyn Zdrowia”
nigdy nie był i nigdy nie będzie książką kucharską. Od tego jest
Internet. W przeciwieństwie do wartościowych i rzetelnych źródeł
wiedzy, dobrej jakości przepisy są w sieci łatwe do znalezienia.
„Biuletyn Zdrowia” porusza zagadnienia tylko – i aż – te najważ-
niejsze, które normalnie nie są popularne w Internecie lub o któ-
rych w Internecie nie ma wystarczająco informacji. Ryż ten często
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-8-
podaje się ze świeżymi owocami, takimi jak mango i śliwka. Tra-
dycyjnie w Chinach i na Taiwanie czarny ryż przede wszystkim
stosowano jako ryż deserowy, być może trochę dlatego, że smak
czarnego ryżu jest nieco słodszy od zwykłego. Ale równie dobrze
może być stosowany do wszelkich innych dań, dokładnie tych,
gdzie używa się zwykłego ryżu. Jeśli chodzi o smak, jest on lekko
czekoladowy. Więcej o kulinarnych aspektach czarnego ryżu, a
przede wszystkim przepisy z zastosowaniem go, znajdziemy z ła-
twością w Internecie.
Specjalne i lecznicze wartości czarnego ryżu są imponujące, na-
wet w kontekście rozległej wiedzy dietetycznej. Dlatego uważa się
ten produkt za taki, który znakomicie wpływa na ludzkie zdrowie
i przyczynia się do poprawy jakości życia, na którą to jakość zdro-
wie ma zasadniczy wpływ.
Ponieważ czarny ryż jest dobrym źródłem żelaza, określa się
go jako tonik dla krwi. Ponadto w Chinach słynie z tego, że bardzo
dobrze wspiera zdrowie nerek, żołądka i wątroby. Wiele badań po-
kazało, że czarny ryż pełni ważną funkcję w diecie osób z choro-
bami przewlekłymi, głównie dlatego, że zawiera dużo związków
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-9-
przeciwutleniających, przede wszystkim antocyjany
2
. Czarny ryż
słynie także z właściwości przeciwzapalnych (w dodatku do wcze-
śniej wspomnianych przeciwutleniających). Te przeciwzapalne
właściwości potrafią zmniejszyć ryzyko, spowolnić lub zatrzymać
rozwój cukrzycy, nowotworów, chorób serca i wielu innych chorób
przewlekłych.
Zalety czarnego ryżu
Wszelkie rodzaje czarnego ryżu są przedmiotem badań w kie-
runku możliwości poprawy zdrowia. Poniżej wymieniam kilka za-
let czarnego ryżu.
Tu taka ciekawostka: ryż biały trawiony jest szybko, gdyż jest
pozbawiony błonnika. Nawet, jeśli zjemy dużą ilość białego ryżu,
to dość szybko znów zaczniemy odczuwać głód, co powoduje, że
chętniej podjadamy, co z kolei powoduje, że większe jest ryzyko
otyłości. Natomiast czarny ryż trawiony jest wolniej, bo zawiera
stosunkowo dużo błonnika, dzięki czemu głód występuje później
od zjedzenia.
2
Chutipaijit S, Chaum S, Sompornpailin K (2011) High contents of proline and anthocyanin increase pro-
tective response to salinity in Oryza sativa L. spp. Indica. In: AJCS 5(10):1191– 1198
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-10-
BOGATY W ŻELAZO. Czarny ryż jest dość bogaty w żelazo,
którego może brakować osobom na diecie wegańskiej. Jeśli takie
osoby chcą uniknąć niedoboru, powinny mieć w diecie czarny ryż.
Jak wiemy żelazo jest niezbędne dla zdrowych czerwonych krwi-
nek, a właściwie do ich produkcji. Ponadto jest niezbędne do wy-
datkowania energii, a nawet dla prawidłowego trawienia.
BOGATY W BIAŁKO. Oczywiście, że żadne białko roślinne nie
dorówna profilem aminokwasowym – który to profil świadczy o
jakości białka – białku pochodzenia zwierzęcego. Faktem jednak
godnym uwagi jest, że czarny ryż zawiera białka więcej niż jakikol-
wiek inny rodzaj ryżu. A dokładniej zawiera 8,5 grama białka na
szklankę ryżu. Skoro zawiera więcej białka, to między innymi syci
lepiej niż inne rodzaje ryżu.
CZARNY RYŻ KONTRA BORÓWKA AMERYKAŃSKA. Nową
superżywnością w świecie zdrowego odżywiania jest czarny ryż.
Coraz więcej badań pokazuje, że czarny ryż jest nawet bardziej bo-
gaty w przeciwutleniacze i związki fitochemiczne niż borówka
amerykańska i inne jagody. Wyjątkową wartością przeciwutlenia-
czy w czarnym ryżu jest to, że są one rozpuszczalne w tłuszczach i
wodzie. Co w tym takiego wyjątkowego? No chociażby to, że
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-11-
owoce i warzywa, takie właśnie jak jagody, są bogate w przeciwu-
tleniacze rozpuszczalne w wodzie. A soja na przykład, której oczy-
wiście nie polecam, jest bogata w przeciwutleniacze rozpuszczalne
w tłuszczach. Czarny ryż zaś jest wyjątkowy, bo zawiera bogatą
miksturę obu klas przeciwutleniaczy :-)
WZMACNIA OGÓLNIE. Czarny ryż jest bogaty w przeciwutle-
niacze, zwłaszcza antocyjany, które mogą zmniejszyć ryzyko infek-
cji, ryzyko zawału serca i ryzyko nowotworów. A więc można
powiedzieć, że produkt ten ogólnie wzmacnia organizm. 1/3
szklanki czarnego ryżu ma tyle błonnika, ile 1 cała szklanka ryżu
brązowego! Zatem jest on dobry w procesie trawienia. Co więcej
jest bogatym źródłem witaminy E, która także wspiera układ od-
pornościowy i poprawia zdrowie skóry oraz oczu. Do tego czarny
ryż jest świetnym źródłem manganu, który wspiera cały układ ner-
wowy i układ rozrodczy. W jednej książce naukowej przeczytałem
takie zdanie: „Czarny ryż jest naładowany składnikami odżyw-
czymi, które pomagają dożyć w zdrowiu sędziwego wieku w mą-
drości niczym Konfucjusz”.
JEST SMACZNY I CUDOWNIE PACHNIE. Jeśli o mnie chodzi,
uwielbiam ten smak. Czarny ryż jest dużo bardziej smakowity niż
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-12-
biały czy brązowy. Ma naturalnie lekko słodkawy smak, ale oczy-
wiście nie zawiera cukru. Wyczuwa się w nim także lekki smak
orzechowy. Zapach z kolei jest magiczny. A jeśli chodzi o porów-
nanie do innych rodzajów ryżu: ryż czarny jest mniej lepki (kleisty)
niż biały i łatwiejszy do pogryzienia niż brązowy. No czego chcieć
więcej :-)
JEST TANI. Jest droższy od białego, ale jeśli weźmiemy pod
uwagę, jaką jest kopalnią cennych składników odżywczych, to
można zdecydowanie powiedzieć, że jest tani. Dużo lepiej wydać
na kilogram czarnego ryżu kilka złotych więcej, bo odżywia lepiej,
syci lepiej, smakuje lepiej, przyczynia się do utrzymania zdrowia.
JEST ŁATWY W PRZYGOTOWANIU. Dlatego, że można go ro-
bić jak każdy inny ryż. Nie potrzeba ani specjalnych urządzeń, ani
specjalnych umiejętności.
Niezwykłe korzyści zdrowotne
Proszę posłuchać. American Health Association, American
Cancer Society oraz dokument z zaleceniami dietetycznymi dla
Amerykanów – te instytucje i ten dokument rekomendują zwięk-
szone spożycie czarnego ryżu, aby zwiększyć ochronę przed cho-
robami serca i niektórymi nowotworami. Mało tego, nawet FDA
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-13-
zaczęła komunikować, że czarny ryż potrafi zmniejszyć ryzyko nie-
których chorób przewlekłych!
To tytułem wstępu do korzyści zdrowotnych, w dalszej części
powiem o nich więcej.
W tym miejscu chciałbym zwrócić uwagę na coś ciekawego…
Czarny ryż – ostatni Mohikanin pod względem
wartości odżywczych?
W ciągu ostatnich 100 lat, o czym możemy przeczytać w wielu
źródłach naukowych, wartość odżywcza setek różnych produktów
spożywczych stale malała – aż zmalała znacząco. Stało się tak – i to
nadal, niestety, postępuje – z powodu wyczerpanie gleb przez
sztuczne nawożenie i niekorzystne metody uprawy tych gleb. A ja-
sne jest, że utrata kluczowych soli mineralnych w ziemiach rolnych
ma później ogromny wpływ na wartości odżywcze produktów,
które się na tych ziemiach uprawia. To, plus spożywanie w zbyt
dużych ilościach jedzenia wysoce przetworzonego, szczególnie je-
dzenia przetworzonego na bazie zbóż, głównie wysoce modyfiko-
wanej pszenicy, skutkuje pogorszeniem się zdrowia ludności na
całym świecie.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-14-
Odbiciem powyższego negatywnego trendu jest wzrost w
ostatnich 100 latach chorób cywilizacyjnych: chorób serca, nowo-
tworów, cukrzycy czy otyłości. I dlatego jedzenie produktów, które
po pierwsze wyhodowano na ziemiach bogatych w składniki od-
żywcze, a po drugie które charakteryzują się różnorodnymi warto-
ściami odżywczymi – jest jedną z najważniejszych zmian, jakie
możemy poczynić w naszej diecie.
Czarny ryż jest właśnie takim produktem – jednym z absolut-
nie nielicznych. Po pierwsze uprawia się go na wysoce odżyw-
czych glebach. Po drugie jest wzorowym przykładem produktu, w
którym występują bardzo różne składniki odżywcze w relatywnie
wysokich ilościach.
Chciałem zauważyć to, że wszyscy dużo mówią o tym, jak bar-
dzo produkty w obecnych czasach są pozbawione wartości odżyw-
czych. Nieraz takie filmy widziałem, nieraz takie artykuły
czytałem. I praktycznie nie proponuje się wtedy na ten problem
rozwiązania. A rozwiązanie jest! Podczas gdy rzeczywiście dużo
produktów ma skrajnie obniżone wartości odżywcze, to jednak z
drugiej strony – jeśli trochę poszukamy, poszperamy, poczytamy –
znajdą się produkty wprost nieprawdopodobnie odżywcze. W in-
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-15-
nych numerach pisałem o takich produktach. Ale nigdzie nie wy-
mieniłem czarnego ryżu. A jest on jednym z najbardziej odżyw-
czych produktów, jakie możemy jeść, stosunkowo niedrogim. A
teraz przyjrzyjmy się…
Co dokładnie czarny ryż w sobie ma
Normalnie takie informacje łatwo jest sprawdzić w sieci. Ale
niekoniecznie w przypadku czarnego ryżu, bo na jego temat wciąż
w sieci jest mało rzetelnych informacji. Ten numer „Biuletynu
Zdrowia” napisałem wyłącznie w oparciu o informacje z czaso-
pism naukowych i kilku książek naukowych, zatem wydaje mi się,
że taka wiedza jest wartościowa.
Jeśli chodzi o podstawowe składniki, połowa szklanki czar-
nego ryżu po ugotowaniu (lub ¼ przed ugotowaniem) zawiera
około:
• 1,5 g tłuszczu;
• 34 g węglowodanów;
• 2 g błonnika;
• 7,5 g białka;
• łącznie około 160 kalorii.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-16-
Zwróćmy uwagę… jedząc zaledwie 160 kalorii, dostarczamy
do organizmu ogrom wartości odżywczych (o których poniżej). To
jest tak zwana wysoka gęstość odżywcza. Im więcej cennych związ-
ków przy określonej liczbie kalorii, tym większa gęstość odżywcza.
A im mniej cennych związków przy określonej liczbie kalorii, tym
mniejsza gęstość odżywcza. Dość jasne. Oczywiście we współcze-
snej diecie przeciętnego Kowalskiego przeważają produkty o małej
gęstości odżywczej. Im więcej taki o dużej gęstości odżywczej, tym
oczywiście lepiej dla zdrowia. Można też powiedzieć tak: im więcej
jemy produktów o wysokiej gęstości odżywczej, tym lepszą jakość
ma nasza dieta.
Składnik odżywczy
Zawartość na 100 g czarnego
ryżu
Alanina
0,437 g
Arginina
0,569 g
Kwas asparaginowy
0,702 g
Wapń
33 mg
Węglowodany
76 g
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-17-
Miedź
0,277 mg
Cysteina
0,091 g
Kalorie
362 kcal
Kwasy tłuszczowe jednoniena-
sycone
0,971 g
Kwasy tłuszczowe wieloniena-
sycone
0,959 g
Kwasy tłuszczowe nasycone
0,536 g
Błonnik pokarmowy
3,4 g
Foliany
20 mcg
Kwas glutaminowy
1,528 g
Glicyna
0,369 g
Żelazo
1,8 mg
Izoleucyna
0,318 g
Leucyna
0,620 g
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-18-
Lizyna
0,286 g
Magnez
143 mg
Mangan
3,743 mg
Metionina
0,169 g
Niacyna
4,308 mg
Kwas pantotenowy
1,493 mg
Fenyloalanina
0,387 g
Fosfor
264 mg
Potas
268 mg
Prolina
0,352 g
Ryboflawina
0,043 mg
Seryna
0,388 g
Sód
4 mg
Tiamina
0,413 mg
Treonina
0,275 g
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-19-
Tryptofan
0,096 g
Tyrozyna
0,281 g
Walina
0,440 g
Witamina B6
0,509 mg
Cynk
2,02 mg
Jak wyżej wspomniałem, najsilniejszymi przeciwutleniaczami
w czarnym ryżu są antocyjany. Zapewniają one organizmowi
liczne korzyści prozdrowotne, między innymi:
• eliminują szkodliwe cząsteczki zwane wolnymi rodni-
kami;
• chronią tętnice przez powstaniem płytki miażdżycowej;
• chronią DNA przed zniszczeniami, które to zniszczenia
mogłyby doprowadzić do nowotworu.
Dla porównania drugi ryż najbogatszy w antocyjany to ryż
czerwony, lecz on ma… aż 35 razy mniej antocyjanów od czarnego.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-20-
Wszystko ładnie i pięknie, ale pytanie brzmi: jak prawidłowo
taki ryż przygotować? Istnieje kilka cennych i godnych uwagi
wskazówek…
Jak prawidłowo przygotować czarny ryż
do spożycia
Jeśli ryż – dotyczy to każdego ryżu – przechowuje się tak, że
wystawiony jest na kurz lub inne zanieczyszczenia, wówczas eta-
pem koniecznym jest przepłukanie go pod bieżącą wodą, zanim się
wsypie do wody, w której ryż ma się ugotować. Nie dotyczy to
ryżu czarnego, który można kupić w Polsce, bo przechowywanie
go, rzecz jasna, odbywa się w zamknięciu. Przynajmniej ja nigdy
nie zetknąłem się z możliwością kupienia czarnego ryżu luzem, na
gramy na przykład lub kilogramy. Jeśli jednak Ty, drogi Czytel-
niku, zetkniesz się z taką ofertą – i ponownie, dotyczy to każdego
ryżu – to przed ugotowaniem go należy koniecznie dokładnie prze-
płukać pod bieżącą wodą, aby usunąć ewentualne zabrudzenia, a
pamiętajmy, że te gołym okiem mogą być niewidoczne.
W kwestii wody należy pamiętać, że im mniej jej użyjemy do
prawidłowego ugotowania ryżu, tym lepiej. Dlatego, że jeśli gotu-
jemy w dużej ilości wody, to więcej witamin rozpuszczalnych w
wodzie wylewamy do zlewu po odsączeniu ugotowanego ryżu. Ile
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-21-
więc wody użyć? Najlepiej zobaczyć, jak to robią mistrzowie
kuchni.
Jeśli o mnie chodzi, patrzę, co robi Gordon Ramsay:
Powody, dla których warto na stałe
włączyć czarny ryż do swojej diety
Zdrowy rozsądek podpowiada, że zdrowa dieta prowadzi do
dobrego zdrowia, a zła dieta do zdrowia kiepskiego. Żeby tak
wnioskować, nie trzeba badań naukowych. Jak spojrzymy do pod-
ręczników z Patologii, czyli o przyczyna chorób, to dowiemy się, że
jedną z podstawowych przyczyn jest przeładowanie wolnymi rod-
nikami, które niszczą komórki. Normalne są dla ciała małe ilości
wolnych rodników. Ale czasy, w których byliśmy narażeni na
małe, naturalne ilości wolnych rodników – dawno minęły. We
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-22-
współczesnym świecie jest znacznie więcej czynników, które
zwiększają narażenie na wolne rodniki, między innymi toksyny w
powietrzu czy stres metaboliczny. Przeciwutleniacze mają „moc”
neutralizowania nadmiaru wolnych rodników. Produkty spożyw-
cze, które są w nie bogate, doskonale wykonują to zadanie – neu-
tralizują nadmiar wolnych rodników, przywracając równowagę
pod tym względem. Oprócz tego produkty takie chronią przed
nadmierną krzepliwością krwi i normalizują ciśnienie tętnicze. Z
tego powodu warto wiedzieć, że wszystkie produkty mające kolor
czarny lub bardzo ciemny zwykle są bogate w przeciwutleniacze.
Czarny ryż jest jednym z najlepszych przykładów takich produk-
tów. Oto trzy główne, choć nie jedyne, efekty działania czarnego
ryżu.
Po pierwsze jako znakomity przeciwutleniacz czarny ryż prze-
ciwdziała przewlekłym stanom zapalnym w organizmie. W ostat-
nich czasach naukowcy bardzo się skupiają na przewlekłych
stanach zapalnych zwyczajnie dlatego, że są one silnie zaangażo-
wane w patologię wielu poważnych chorób, w tym cukrzycy i cho-
rób układu krążenia.
Po drugie, czarny ryż jest bogaty w antocyjan i tokoferole, które
są kolejnym świetnym przeciwutleniaczem, znanym oczywiście
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-23-
pod nazwą witaminy E. Badania wykazują, że przeciwutleniacze z
sobą współpracują, działają synergicznie, dlatego produkty zawie-
rające dużo różnych rodzajów przeciwutleniaczy gwarantują więk-
sze korzyści zdrowotne.
Po trzecie, czarny ryż ma tę zaletę, że obok dużej zawartości
składników odżywczych ma mało cukrów prostych. Co więcej, jest
pod tymi względami tańszy od innych popularnych źródeł cen-
nych składników odżywczych, uchodzących za superżywność, na
przykład jagód.
Liczne dokumenty naukowe, jakie znalazłem w bazie PubMed
i ResearchGate sugerują, że czarny ryż może dawać więcej korzyści
zdrowotnych niż się opisuje w badaniach naukowych. Chodzi o to,
że korzyści może być więcej, niż do tej pory naukowcy odkryli. W
przypadku podwyższonego ciśnienia krwi, na przykład, i w ogóle
krążenia – można zauważyć wymierne efekty, jeśli się doda do
diety czarny ryż. Są dowody, które wiążą spożycie czarnego ryżu
z istotną poprawą zdrowia układu krążenia, a w dodatku z zaha-
mowaniem rozwoju nowotworów.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-24-
W jednej książce naukowej z wydawnictwa Springer przeczy-
tałem zdanie: „Regularne spożywanie czarnego ryżu może zmniej-
szyć lub całkowicie wyeliminować wiele problemów zdrowotnych
w przyszłości”. Okazuje się, że czarny ryż może być pomocny w
zmniejszaniu ryzyka wystąpienia Alzheimera i cukrzycy. Całkiem
możliwe, że regularnie będą wychodzić nowe badania, które od-
krywają coraz to nowsze zastosowanie czarnego ryżu w ochronie
zdrowia i zwalczaniu chorób. Przyjrzyjmy się teraz tym działa-
niom, które dotychczas potwierdzono w badaniach.
OGÓLNIE POPRAWIA ZDROWIE I DŁUGOWIECZNOŚĆ. Jak wspomi-
nałem wcześniej, czarny ryż jedli kiedyś tylko cesarze i królowie.
Myślano właśnie, że ogólnie poprawia zdrowie i wpływa na dłu-
gowieczność. W przypadku tego pierwszego, ogólnej poprawy,
chodzi przede wszystkim o wpływ na układ odpornościowy. Od
jedzenia czarnego ryżu zwiększa się aktywność komórek odporno-
ściowych. Ponadto poprawia się odporność poprzez regulację pro-
dukcji cytokin.
OCHRANIA ZDROWIE SERCA. Pisma naukowe wskazują, że
czarny ryż zmniejsza formowanie się szkodliwej blaszki miażdży-
cowej w tętnicach, co jest kluczowe w utrzymaniu „czystości” tęt-
nic, a więc unikaniu zawałów serca i udarów mózgu. Przede
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-25-
wszystkim czarny ryż poprawia stosunek frakcji LDL do HDL, co
– jak wielokrotnie pisałem – ma znaczenie dla zdrowia w odróżnie-
niu od poziomu całkowitego cholesterolu, a ponadto czarny ryż ko-
rzystnie wpływa na stężenie trójglicerydów. Te w nadmiarze, jak
wiemy, szkodzą, między innymi dlatego, że pogarszają odpowiedź
komórek na działanie insuliny, czyli zwiększają oporność na insu-
linę. Kiedy jemy regularnie czarny ryż, unikamy tego problemu.
ZMNIEJSZA MIAŻDŻYCĘ. Czarny ryż ma ogromnie pozytywny
wpływ na zdrowie serca. Składniki w nim zawarte asystują w
ochronie przed wysokim ciśnieniem i tworzeniem się płytki miaż-
dżycowej w okolicach serca.
Miażdżyca, cechująca się stwardnieniem ścian tętnic dużych,
jest tak naprawdę chorobą serca. Ocenia się, że jedzenie regularnie
czarnego ryżu ma obniżyć ryzyko śmiertelności z powodu tejże
miażdżycy. Fakt, że czarny ryż obniża LDL (poprawiając stosunek
do HDL), jest dodatkową wymierną korzyścią. Działanie takie jest
związane z właściwościami przeciwutleniającymi i przeciwzapal-
nym czarnego ryżu.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-26-
KORZYSTNY W PRZYPAKDU NADCIŚNIENIA. Dokument naukowy
opublikowany w „American Journal of Clinical Nutrition” wska-
zuje, że związki, które w największym stopniu zmniejszają ryzyko
wystąpienia nadciśnienia, to… antocyjany. Są skuteczniejsze nawet
od flawonoidów, flawonów, flawononów.
ZMNIEJSZA RYZYKO UDARU. Pismo medyczne „Stroke” opubli-
kowało wyniki badań skoncentrowanych na diecie kobiet w wieku
podeszłym i średnim. Te kobiety, które miały więcej produktów
naturalnie bogatych w przeciwutleniacze, między innymi czarny
ryż, miały istotnie mniejsze ryzyko chorób serca i udaru (w przy-
padku udaru ryzyko oceniono na 57% mniejsze).
POPRAWIA ZDROWIE UKŁADU TRAWIENIA. Czarny ryż dostarcza
około 3 gramy błonnika na pół szklanki produktu. Błonnik wiąże
się z „odpadkami” i toksynami w układzie trawiennym, pomagając
w ten sposób usunąć z organizmu, przy okazji przyczyniając się do
poprawienia ruchów perystaltycznych. Błonnik z czarnego ryżu
pomaga zapobiec zaparciom, wzdęciom i innym niepożądanym
objawom. Ponadto błonnik z czarnego ryżu sprawia, że czujemy
się bardziej syci przez dłuższy czas po posiłku, potencjalnie wspie-
rając wysiłki w odchudzaniu. A poza tym – ogólnie w odniesieniu
do błonnika – liczne badania wykazują, że dieta bogata w błonnik
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-27-
jest ochronna wobec nadwagi, chorób serca, cukrzycy, schorzeń
układu pokarmowego takich jak IBIS. Działanie takie wynika z
tego, że błonnik pomaga oczyścić organizm z toksyn, a przez to
zredukować przewlekłe stany zapalne.
ZMNIEJSZA ALERGIE. Obecnie naukowcy są przekonani – nau-
kowcy badający czarny ryż – że produkt ten dodany do diety może
być potencjalnym środkiem leczniczym w wypadku alergii.
Główny związek czarnego ryżu, w skrócie zwany C3G, wykazuje
działanie przeciwalergiczne. Spożyty doustnie, czyli tak jak jemy
ryż, zostaje zmetabolizowany do metabolitu, który działa hamu-
jąco przeciw histaminie (odpowiedzialnej za reakcje alergiczne).
OCZYSZCZA ORGANIZM. Wiele badań wykazało, że spożywanie
czarnego ryżu pomaga oczyścić organizm od wewnątrz i wspomóc
usuwanie z wątroby szkodliwych toksyn, które mają potencjał się
tam kumulować. W czarnym ryżu są bowiem hepatoprotekcyjne
związki.
ZMNIEJSZA RYZYKO CUKRZYCY. Naukowcy z „Harvard School of
Public Health” ocenili, że zastąpienie około dwóch porcji białego
ryżu tygodniowo dwiema porcjami ryżu czarnego może zmniej-
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-28-
szyć ryzyko cukrzycy o około 16%. W skrócie chodzi o to, że anto-
cyjany zawarte w czarnym ryżu zmniejszają oporność na insulinę i
dzięki temu zmniejszają ryzyko cukrzycy.
POPRAWIA ZDROWIE OCZU. Związek C3G zawarty w czarnym
ryżu chroni siatkówkę oka przed szkodliwym działaniem promie-
niowania UV.
POPRAWIA METABOLIZM GLUKOZY. Ponadto związek C3G z czar-
nego ryżu wspiera utrzymanie zdrowego poziomu cukru we krwi
(glukozy) poprzez mechanizmy krwionośne i pobudzenie aktyw-
ności dysmutazy ponadtlenkowej.
ZMNIEJSZA WZROST NOWOTWORÓW. Przeżuty to najczęstsza
przyczyna śmiertelności z powodu nowotworów. Wszystko, co za-
pobiega wystąpieniu przerzutów, zapobiega śmierci od nowotwo-
rów. Czarny ryż zawiera ogrom związków o takim właśnie
działaniu.
INNE KORZYŚCI. Zwiększa długość życia… Chroni przed osteo-
porozą… Wspiera wzrost włosów (tak, tak, porost włosów :-))…
Zmniejsza ryzyko astmy.
Podsumowanie
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-29-
Można powiedzieć, że czarny ryż to superżywność. Z całą sta-
nowczością można tak powiedzieć. Mało kalorii, dużo wartości od-
żywczych. Uprawia się go na glebach bogatych w składniki
mineralne. W Chinach od stuleci ma leczniczą wartość. W Trady-
cyjnej Medycynie Chińskiej lekarze zalecają czarny ryż zwłaszcza
osobom starszym, aby wzmocnili oni swoje zdrowie. Nie ma po-
wodu, by czarnego ryżu nie jedli wszyscy. Przeciwnie, tak szerokie
działanie prozdrowotne, a przy tym praktycznie brak skutków
ubocznych przy normalnym spożywaniu, powodują, że produkt
ten powinien być standardem w diecie ludzi. Póki co jest skrajną
rzadkością. Liczę, że dzięki temu numerowi „Biuletynu Zdrowia”
– się to zmieni.
W połowie sierpnia 2017 uruchomiliśmy nowość – Klub Ludzi
Zdrowych PRIMVITALNI. Cóż to jest?
W skrócie, gdy zapiszesz się do klubu, drogi Czytelniku, two-
rzymy dla Ciebie panel klubowicza – na www.Klub.Primvitalni.pl.
Logowanie możliwe oczywiście dopiero po zapisaniu się. Jak to
zrobić, o tym zaraz. Najpierw o tym, dlaczego warto to zrobić…
A no dlatego, że w Klubie dostajesz wszystko najlepsze, co
mamy do zaoferowania, w znacznie lepszej cenie. Między innymi
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-30-
„Biuletyn Zdrowia”. Na przykład poza klubem drukowana wersja
wraz z wersją elektroniczną kosztują 49,95 zł miesięcznie (jeśli ktoś
regularnie czyta). A w klubie – tylko 23 zł :-) To tylko jeden z w
sumie sześciu przywilejów członkostwa w Klubie Ludzi Zdrowych
PRIMVITALNI. Dlatego zanim zamówisz sobie już kolejny numer
„Biuletynu Zdrowia” z góry, rozważ proszę zapisanie się do Klubu
– tam dostajesz więcej za mniej, po prostu. No i jaka wygoda! Nie
musisz szukać wszystkiego na poczcie e-mail czy nawet na kom-
puterze. Wszystko masz w swoim panelu klubowicza, do którego
nigdy nie utracisz dostępu. Każdego 1 dnia nowego miesiąca wy-
starczy, że się zalogujesz do panelu – i pobierzesz nowy numer.
Drukowaną zaś wersję zawsze dostaniesz pocztą. Jak się zapisać do
klubu? Wejdź na:
Jeśli chcesz czytać biuletyn tak jak dotychczas, to…
Numer 48 można zamówić już teraz. W przypadku edycji dru-
kowanej, numer wyślę na adres domowy w pierwszym tygodniu
kwietnia 2018. W przypadku edycji elektronicznej (do czytania na
komputerze), numer wyślę także w pierwszym tygodniu kwietnia,
lecz na skrzynkę pocztową e-mail.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-31-
Aby zamówić, wykręć poniższy numer. Odbierze któraś z mo-
ich koleżanek z obsługi klienta, która akurat urzęduje w biurze.
Zamawianie przez telefon pod numerem:
(22) 123 99 55
Jeśli wszystkie telefony w biurze będą zajęte, odczekaj chwilę
i zadzwoń ponownie. Dzwoni już tyle osób, że czasem trzeba wy-
kręcić numer kilka razy. Jeśli nie chcesz dzwonić i wolisz zamówić
przez Internet, nie ma sprawy. Po prostu wejdź na poniższą stronę,
wypełnij formularz i gotowe:
Zamawianie przez Internet na:
Ze względu na to, że co miesiąc drukuję ograniczoną ilość nu-
merów, to następny numer zachęcam zamówić jak najprędzej. Tym
sposobem rezerwujesz swoją kopię, którą wyślę Ci w pierwszym
tygodniu następnego miesiąca. Jeśli nie czytasz systematycznie
wszystkich numerów „Biuletynu Zdrowia”, zajrzyj do archiwum i
uzupełnij kolekcję o braki:
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
-32-
To wszystko na teraz. Jak zawsze, czekam na telefon od Ciebie
lub na zamówienie złożone przez Internet (patrz powyższy adres).
Dla Ciebie i Twojej rodziny – dużo ciepła i radości!
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
biuletyn zdrowia numer 50 czerwiec 2018
biuletyn zdrowia numer 45 styczen 2018
biuletyn zdrowia numer 54 październik 2018
biuletyn zdrowia numer 53 wrzesien 2018
biuletyn zdrowia numer 11 marzec 2015
biuletyn zdrowia numer 48 kwiecien 2018
biuletyn zdrowia numer 56 grudzien 2018
biuletyn zdrowia numer 23 marzec 2016
biuletyn zdrowia numer 46 luty 2018
biuletyn zdrowia numer 51 lipiec 2018
biuletyn zdrowia numer 55 listopad 2018
biuletyn zdrowia numer 52 sierpien 2018
biuletyn zdrowia numer 35 marzec 2017
biuletyn zdrowia numer 49 maj 2018
biuletyn zdrowia numer 27 lipiec 2016
biuletyn zdrowia numer 33 styczen 2017
biuletyn zdrowia numer 26 czerwiec 2016
biuletyn zdrowia numer 24 kwiecien 2016
biuletyn zdrowia numer 36 kwiecien 2017
więcej podobnych podstron