MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Alicja Jędrzejczyk
Wykonywanie podstawowych zabiegów profilaktyczno-
leczniczych 322[03].Z2.05
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
lek. med. Konrad Szymczyk
mgr Katarzyna Zarębska
Opracowanie redakcyjne:
lek. stom. Alicja Jędrzejczyk
Konsultacja:
mgr Ewa Kawczyńska-Kiełbasa
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[03].Z2.05
 Wykonywanie podstawowych zabiegów profilaktyczno-leczniczych , zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu higienistka stomatologiczna.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 4
3. Cele kształcenia 5
4. Przykładowe scenariusze zajęć 6
5. Ćwiczenia 10
5.1. Podstawy profilaktyki 10
5.1.1. Ćwiczenia 10
5.2. Profilaktyka szczegółowa 12
5.2.1. Ćwiczenia 12
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 16
7. Literatura 28
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w zawodzie higienistka stomatologiczna.
W poradniku zamieszczono:
 wymagania wstępne, umiejętności jakie powinien posiadać uczeń przed przystąpieniem
do realizacji programu jednostki modułowej,
 cele kształcenia, umiejętności jakie uczeń opanuje podczas realizacji programu jednostki
modułowej,
 przykładowe scenariusze zajęć,
 przykładowe ćwiczenia zawierające wskazówki do realizacji, zalecane metody
nauczania uczenia się oraz środki dydaktyczne,
 ewaluację osiągnięć, pozwoli ocenić poziom nabytych umiejętności,
 wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone ró\
nymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania: wykładu problemowego,
pokazu z instrukta\
em, ćwiczeń praktycznych, dyskusji dydaktycznej, metody analizy
przypadków.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zró\
nicowane, od samodzielnej do
zespołowej.
322[03].Z2
Profilaktyka i leczenie chorób
narzÄ…du \
ucia
322[03].Z2.01
Organizacja pracy w gabinecie
stomatologicznym
322[03].Z2.02
Prowadzenie dekontaminacji
w gabinecie stomatologicznym
322[03].Z2.03 322[03].Z2.04
Zapobieganie próchnicy zębów Zapobieganie chorobom błony
śluzowej jamy ustnej i przyzębia
322[03].Z2.05
Wykonywanie podstawowych
zabiegów profilaktyczno-
-leczniczych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- charakteryzować anatomię i fizjologię narządu \
ucia,
- rozpoznawać zmiany patologiczne występujące w jamie ustnej,
- wykonywać badania jamy ustnej,
- przeprowadzać wywiad podmiotowy,
- interpretować podstawowe wskaz
niki dotyczące badań jamy ustnej,
- rozró\
niać podstawowe materiały u\
ywane w gabinecie stomatologicznym,
- rozró\
niać podstawowe urządzenia i narzędzia wykorzystywane w gabinecie
stomatologicznym,
- stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy przeciwpo\
arowe oraz ochrony
środowiska,
- stosować zasady działania aseptycznego i antyseptycznego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- rozró\
nić stany chorobowe narządu \
ucia,
- dokonać oceny stanu zdrowotnego układu stomatognatycznego i zaplanować działania
terapeutyczne,
- scharakteryzować metody leczenia i rehabilitacji stomatologicznej,
- opracować plan leczenia i rehabilitacji we współpracy z lekarzem dentystą,
- zastosować zasady profilaktyki \
ywieniowej chorób narządu \
ucia,
- zaplanować \
ywienie osób z niedoborami pokarmowymi,
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
- przygotować pacjentów do wykonywania zabiegów stomatologicznych,
- przygotować produkty lecznicze i materiały stomatologiczne do zabiegów
stomatologicznych,
- zastosować środki ochrony indywidualnej,
- przygotować formówki do pracy,
- przygotować materiały stosowane w profilaktyce przeciwpróchnicowej,
- przygotować materiały do wypełnień,
- przygotować materiały u\
ytkowane w protetyce i ortodoncji,
- przygotować masy wyciskowe i ocenić wyciski na ły\
kach wyciskowych,
- przygotować środki lecznicze na zlecenie lekarza dentysty,
- wykonać czynności i zabiegi higieniczne oraz profilaktyczno-lecznicze na zlecenie i pod
nadzorem lekarza dentysty, zgodnie z zasadami aseptyki i antyseptyki,
- wykonać fizykoterapeutyczne zabiegi stomatologiczne na zlecenie i pod nadzorem
lekarza dentysty,
- przeprowadzić ćwiczenia z zakresu profilaktyki i terapii ortodontycznej na zlecenie
lekarza dentysty,
- scharakteryzować metody pracy higienistki stomatologicznej z lekarzem dentystą,
- wykonać czynności związane z asystowaniem lekarzowi dentyście podczas wykonywania
zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych,
- wykonać zabiegi stomatologiczne z u\
yciem specjalistycznej aparatury,
- zabezpieczyć substancje i materiały ska\
one oraz odpadki po przeprowadzonych
zabiegach stomatologicznych,
- zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo\
arowej oraz
ochrony środowiska,
- zastosować zasady komunikowania się z pacjentem i współpracownikami,
- uniknąć zachowań ujemnie wpływających na przebieg leczenia pacjenta,
- zastosować zasady etyki podczas wykonywania zabiegów stomatologicznych,
- sporządzić dokumentację dotyczącą wykonywanych zabiegów stomatologicznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł: Profilaktyka i leczenie chorób narządu \
ucia 322[03].Z2
Jednostka modułowa: Wykonywanie podstawowych zabiegów profilaktyczno-
leczniczych 322[03].Z2.05
Temat: Podstawy profilaktyki chorób narządu \
ucia.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania zabiegów higieniczno-profilaktycznych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- określić zadania higienistki stomatologicznej,
- scharakteryzować prace zespołu stomatologicznego,
- ocenić stan zdrowotny układu stomatognatycznego,
- opracować plan higienizacji jamy ustnej,
- scharakteryzować i wykorzystać w praktyce sposoby fluoryzacji endogenicznej
i egzogenicznej,
- opisać sposób lakowania bruzd.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka,
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenia.
Formy organizacji pracy uczniów:
- praca w grupach,
- praca indywidualna.
Czas: 6 godzin dydaktycznych.
Åšrodki dydaktyczne:
- filmy dydaktyczne z instrukta\
em przeprowadzania badań,
- prezentacje multimedialne dotyczące wykonywania higienicznych czynności
stomatologicznych,
- odtwarzacz DVD,
- głowy fantomowe,
- fantomy łuków zębowych,
- instrumenty diagnostyczne,
- zestaw do nauki higieny jamy ustnej,
- bielizna zabiegowa,
- aparatura stomatologiczna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne (sprawdzenie obecności, gotowości do zajęć).
2. Podanie tematu zajęć.
3. Wprowadzenie:
- nauczyciel przeprowadza pogadankę na temat podstawowych zadań higienistki
stomatologicznej, sposobu porozumiewania siÄ™ z pacjentem, przygotowania gabinetu
do pracy. Zwraca szczególną uwagę na działania aseptyczne i antyseptyczne oraz
ochronÄ™ osobistÄ…,
- nauczyciel objaśnia pojęcia edukacji i promocji zdrowia,
- nauczyciel omawia wpływ od\
ywiania na tkanki jamy ustnej,
- nauczyciel prezentuje film dydaktyczny dotyczÄ…cy badania oraz podstawowych
zabiegów higienicznych jamy ustnej, w trakcie projekcji zwraca uwagę na zabiegi
profesjonalne, na sposób ich wykonywania,
- nauczyciel prezentuje planszę ukazującą podstawowe techniki szczotkowania zębów,
czyszczenia nitką, irygatorem, wykałaczkami,
- uczniowie wymieniajÄ… swoje spostrze\
enia dotyczące sposobów domowego
oczyszczania zębów.
4. Realizacja ćwiczenia (praca w grupach 4 5 osobowych):
- nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, zakres i sposób wykonania,
- uczniowie po zapoznaniu się z zadaniem przystępują do jego realizacji,
- na modelach szczęk pokazują jak wyglądają poszczególne techniki szczotkowania,
u\
ywania nici dentystycznych, wykałaczek i irygatora,
- proponują sposób czyszczenia zębów u trzyletniego dziecka i u dorosłego,
- nauczyciel zwraca uwagę na dobór szczoteczki i pasty oraz akcesoriów
dodatkowych, prosi o uwzględnienie czasu u\
ywania szczoteczek i ich wymiany.
5. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek:
- sprawdza czy uczniowie dobrze zrozumieli zadanie i czy prawidłowo wykonują
instrukta\
czyszczenia zębów,
- sprawdza czy uczniowie przestrzegają przepisów bhp i ochrony osobistej.
6. Podsumowanie zajęć:
- uczniowie uzupełniają wcześniej przygotowaną tabelę, zapisują swoje uwagi
i spostrze\
enia,
- przedstawiciel grupy przedstawia wykonane zadanie,
- uczniowie dyskutują na temat doboru poszczególnych akcesoriów higienicznych
oraz metody szczotkowania.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł: Profilaktyka i leczenie chorób narządu \
ucia 322[03].Z2
Jednostka modułowa: Wykonywanie podstawowych zabiegów profilaktyczno-
leczniczych 322[03].Z2.05
Temat: Leczenie i rehabilitacja ortodontyczna.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania zabiegów higieniczno-profilaktycznych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- określić potrzeby lecznicze pacjenta,
- scharakteryzować metody oceny układu stomatognatycznego,
- ocenić potrzeby ortodontyczne pacjenta,
- scharakteryzować i wykorzystać bierne i czynne ćwiczenia mięśniowe,
- scharakteryzować i wykorzystać proste przyrządy ortodontyczne.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka,
- pokaz z objaśnieniem,
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenia.
Formy organizacji pracy uczniów:
- praca w grupach,
- praca indywidualna.
Åšrodki dydaktyczne:
- filmy dydaktyczne z instrukta\
em przeprowadzania prostych ćwiczeń ortodontycznych,
- prezentacje multimedialne dotyczące wykonywania prostych ćwiczeń ortodontycznych,
- odtwarzacz DVD,
- głowy fantomowe,
- fantomy łuków zębowych,
- instrumenty diagnostyczne,
- akcesoria ortodontyczne do korekty zgryzu,
- bielizna zabiegowa,
- aparatura stomatologiczna.
Czas: 6 godzin dydaktycznych.
Przebieg zajęć
1. Sprawy organizacyjne (sprawdzenie obecności, gotowości do zajęć).
2. Podanie tematu zajęć.
3. Wprowadzenie:
- nauczyciel przeprowadza pogadankę na temat oceny stanu zdrowotnego układu
stomatognatycznego ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb profilaktyki i terapii
ortodontycznej,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
- w trakcie pogadanki nauczyciel prezentuje przypadki kliniczne korzystajÄ…c
z przekazu multimedialnego, zwraca uwagÄ™ na warunki zgryzowe, przypomina
podstawowe wiadomości z zakresu anatomii szczęki i \
uchwy,
- prezentuje uczniom film z instrukta\
em wykonania podstawowych zabiegów
mioterapii,
- nauczyciel prezentuje proste przyrządy ortodontyczne i omawia sposób ich
wykonania, działania i u\
ycia.
4. Realizacja ćwiczenia (praca w grupach 4 5 osobowych):
- nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, zakres i sposób wykonania,
- uczniowie po zapoznaniu się z zadaniem przystępują do jego realizacji,
- dyskutują w grupie na temat poszczególnych przyrządów ortodontycznych
i nieprawidłowości do leczenia których są stosowane.
5. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek:
- sprawdza czy uczniowie dobrze zrozumieli zadanie i czy prawidłowo stosują aparaty
ortodontyczne,
- sprawdza czy uczniowie przestrzegają przepisów bhp i ochrony osobistej.
6. Podsumowanie zajęć:
- uczniowie uzupełniają wcześniej przygotowaną tabelę, podpisują rysunki, zapisują
swoje uwagi i spostrze\
enia,
- przedstawiciel grupy przedstawia wykonane zadanie, prezentuje aparaty
ortodontyczne z charakterystyką zaburzeń, przy których są stosowane,
- uczniowie dyskutują na temat doboru poszczególnych akcesoriów ortodontycznych,
potrzebie ich stosowania.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
5. ĆWICZENIA
5.1. Podstawy profilaktyki
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj i przeprowadz
instrukta\
higieny jamy ustnej u pacjenta w wieku 3 lat i u osoby
dorosłej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment materiału nauczania z  Poradnika dla ucznia . Nauczyciel charakteryzuje jego
zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) zgromadzić narzędzia i materiały potrzebne do wykonania instrukta\
u,
3) zastosować przepisy bhp i zadbać o ochronę osobistą,
4) przeprowadzić instrukta\
na fantomie szczęki,
5) zapisać w karcie zdrowia pacjenta zaproponowany sposób higieny:
Dziecko 3 lata Osoba dorosła
Szczoteczka
Pasta
Metoda
Przybory
dodatkowe
6) przedstawić i scharakteryzować ró\
nice w higienie jamy ustnej pacjenta w wieku 3 lat
i osoby dorosłej.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- karta zdrowia pacjenta,
- odzie\
ochronna,
- fantom szczęki,
- irygator,
- szczoteczka do zębów,
- nitki i wykałaczki dentystyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Ćwiczenie 2
Wykonaj zabieg lakowania bruzd na fantomie uzębienia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment materiału nauczania z  Poradnika dla ucznia . Nauczyciel charakteryzuje jego
zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) zgromadzić narzędzia i materiały potrzebne do wykonania zabiegu,
3) zastosować przepisy bhp i zadbać o ochronę osobistą,
4) zaplanować tok postępowania,
5) wykonać zabieg lakowania,
6) zaprezentować wykonany zabieg,
7) uzupełnić kartę pacjenta.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- karta zdrowia pacjenta,
- odzie\
ochronna,
- unit stomatologiczny,
- fantom szczęki,
- szczoteczka na mikrosilnik,
- wytrawiacz,
- lak szczelinowy,
- lampa do utwardzania wypełnień.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5.2. Profilaktyka szczegółowa
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj i zaprezentuj na fantomie zabieg usuwania złogów nazębnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment materiału nauczania z  Poradnika dla ucznia . Nauczyciel omawia zakres ćwiczenia
oraz sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) zgromadzić narzędzia i materiały potrzebne do wykonania zabiegu,
3) zastosować przepisy bhp i zadbać o ochronę osobistą,
4) zaplanować tok postępowania,
5) przygotować i wypełnić tabelę:
narzędzia do ręcznego narzędzia do
usuwania złogów ultradzwiękowego usuwania piaskarki
złogów
6) scharakteryzować i zaprezentować na fantomie sposób usuwania złogów nazębnych
ró\
nymi metodami.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- wzór tabeli,
- odzie\
ochronna,
- fantom szczęki,
- narzędzia ręczne do usuwania złogów,
- skaler ultradz
więkowy,
- piaskarka,
- końcówka ssaka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Ćwiczenie 2
Scharakteryzuj i zaprezentuj proste akcesoria ortodontyczne stosowane do korekty
zgryzu. Podpisz rysunki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment materiału nauczania z  Poradnika dla ucznia . Nauczyciel omawia zakres ćwiczenia
oraz sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) zgromadzić narzędzia i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,
3) zaplanować tok postępowania,
4) przygotować i uzupełnić tabelę,
Przyrząd Przykład zastosowania
ortodontyczny
5) rozpoznać akcesoria ortodontyczne na rysunkach,
6) podpisać rysunki,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Rysunki do ćwiczenia 2
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- dyskusja dydaktyczna,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- Poradnika dla ucznia,
- rysunki narzędzi i urządzeń do usuwania złogów nazębnych,
- tabela do uzupełnienia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie podstawowych
zabiegów profilaktyczno-leczniczych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 2, 3, 4, 5, 6, 10, 11, 12, 16, 17, 18, 20 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 1, 7, 8, 9, 13, 14, 15, 19 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań- uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego,
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. a, 5. b, 6. b, 7. d, 8. c, 9. b, 10. c, 11. a,
12. c, 13. a, 14. d, 15. a, 16. c, 17. b, 18. d, 19. d, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzalne osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Dokonać oceny stanu zdrowotnego jamy ustnej D PP a
2 Rozpoznać zakres działań higienistki B P a
stomatologicznej
3 Rozró\
nić zakres działań higienistki B P b
stomatologicznej
4 Rozpoznać elementy promocji zdrowia B P a
5 Rozró\
nić zabiegi higieniczne B P b
6 Rozpoznać akcesoria higieniczne B P b
7 Rozró\
nić metody szczotkowania zębów B PP d
8 Zastosować zasady profilaktyki \
ywieniowej D PP c
9 Rozró\
nić rodzaje fluoryzacji B PP b
10 Zastosować materiały podkładowe B P c
11 Rozró\
nić materiały stosowane w stomatologii B P a
zachowawczej
12 Rozpoznać narzędzia stosowane do usuwania B P c
przebarwień i nalotów
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
13 Zastosować narzędzia i urządzenia do oczyszczania C PP a
profesjonalnego zębów
14 Rozró\
nić rodzaje szyn B PP d
15 Rozró\
nić podstawowe zabiegi lecznicze B PP a
w chorobach przyzębia
16 Rozpoznać stałe uzupełnienia protetyczne B P c
17 Ocenić prawidłowo wykonany wycisk B P b
18 Rozpoznać bierne ćwiczenia mięśniowe B P d
19 Zastosować proste przyrządy ortodontyczne C PP d
20 Rozró\
nić zabiegi fizykoterapeutyczne B P a
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcjÄ™.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Zestaw zawiera 20 zadań.
5. Do ka\
dego zadania przyporzÄ…dkowane sÄ… 4 mo\
liwe odpowiedzi, jedna odpowiedz
jest
prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak X. W przypadku
pomyłki zakreśl błędną odpowiedz
kółkiem i zaznacz x odpowiedz
prawidłową.
7. Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedz
lub jej brak 0
punktów.
8. RozwiÄ…zuj zadania samodzielnie.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 40 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Dokładne badanie zębów i błony śluzowej jest
a) niezbędne do oceny stanu zdrowotnego układu stomatognatycznego.
b) niepotrzebne do wykonania uzupełnienia protetycznego.
c) zbędne do oceny stanu zdrowotnego układu stomatognatycznego.
d) niezbędne dla potrzeb edukacyjnych.
2. Działania profilaktyczno-lecznicze i czynna asysta przy zabiegach
a) nale\
ą do zadań higienistki stomatologicznej.
b) nie nale\
ą do zadań higienistki stomatologicznej.
c) stosowane są tylko u dorosłych.
d) stosowane sÄ… tylko u dzieci.
3. Przygotowanie leków
a) nale\
y do obowiązków lekarza.
b) nale\
y do obowiązków higienistki stomatologicznej na zlecenie lekarza.
c) jest procedurÄ… epidemiologicznÄ….
d) jest zbędne poniewa\
wszystkie dostępne są w postaci gotowej.
4. Wdra\
anie właściwych zachowań prozdrowotnych jest
a) elementem promocji zdrowia.
b) czynnością związaną z asystowaniem lekarzowi.
c) działaniem zmierzającym do spadku świadomości ludzi.
d) konieczne do oceny stanu zdrowia jamy ustnej.
5. PoprawÄ™ higieny osiÄ…gniemy przez
a) wymianę uzupełnień protetycznych.
b) profilaktykÄ™ profesjonalnÄ….
c) fluoryzacjÄ™.
d) uszczelnienie bruzd.
6. Szczoteczki międzyzębowe i irygatory nale\
Ä… do
a) podstawowych akcesoriów higienicznych.
b) dodatkowych akcesoriów higienicznych.
c) narzędzi do usuwania kamienia nazębnego.
d) narzędzi do oceny ubytków próchnicowych.
7. Włosie szczoteczki skierowane do wierzchołka korzenia, drobne ruchy drgające
z wnikaniem włosia do kieszonki dziąsłowej są charakterystyczne dla szczotkowania
zębów metodą
a) roll.
b) Fonesa.
c) Stillmana.
d) Bassa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
8. Dzieci powinny spo\
ywać
a) du\
o potraw tłustych, które zwiększają wchłanianie witamin.
b) du\
o pokarmów słodkich, gdy\
cukier jest z
ródłem energii.
c) pokarmy twarde dla lepszego rozwoju szczęk.
d) pokarmy mielone, aby nie obciÄ…\
ać zębów.
9. Za pomocÄ… jonoforezy mo\
emy przeprowadzić fluoryzację
a) endogennÄ… wprowadzajÄ…c do organizmu jony fluoru.
b) profesjonalnÄ….
c) egzogennÄ… stosowanÄ… w domu.
d) stosowanÄ… do lakowanie bruzd.
10. Działanie odontotropowe mają cementy
a) fosforanowe.
b) polikarboksylowe.
c) wodorotlenkowe.
d) glassjonomerowe
11. Do wypełnień czasowych (opatrunkowych) nale\
y
a) tlenek cynku z eugenolem.
b) amalgamat.
c) kompozyt chemoutwardzalny.
d) glassjonomer.
12. Do usuwania profesjonalnego przebarwień i nalotów nazębnych u\
ywamy
a) motyczek.
b) lemieszy.
c) piaskarki.
d) nakładaczy.
13. Piaskarka
a) nie powinna być skierowana w kierunku kieszonki dziąsłowej.
b) powinna być skierowana w kierunku kieszonki dziąsłowej.
c) słu\
y do usuwania kamienia naddziąsłowego.
d) słu\
y do usuwania kamienia poddziąsłowego.
14. Do trwałych szyn nale\
y
a) szyna z drutu i kompozytu.
b) szyna kompozytowa.
c) szyna zgryzowa.
d) szynoproteza.
15. Do podstawowych zabiegów leczniczych w chorobach przyzębia nale\
y
a) skaling naddziąsłowy.
b) wypełnianie ubytków próchnicowych.
c) bioterapia.
d) protezowanie pacjenta.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
16. Do stałych uzupełnień protetycznych nale\
Ä…
a) protezy akrylowe.
b) protezy szkieletowe.
c) korony i mosty.
d) utrzymywacze przestrzeni.
17. Prawidłowy wycisk nie powinien
a) być wykonany z masy, która niecałkowicie wią\
e.
b) posiadać w swojej strukturze pęcherzyków powietrza.
c) dokładnie odwzorowywać brzegów dziąseł.
d) obejmować całego pola protetycznego.
18. Do ortodontycznych ćwiczeń biernych zaliczamy
a) nagryzanie patyczka.
b) kląskanie językiem o podniebienie.
c) dociskanie siekaczy dolnych do górnych w ustawieniu zgryzu prostego.
d) odpowiednie uło\
enie do snu.
19. Zasada działania dz
wigni została wykorzystana w działaniu
a) płytki przedsionkowej.
b) procy bródowej.
c) utrzymywacza przestrzeni.
d) Å‚opatki drewnianej.
20. Do elektroterapii nie zaliczamy
a) fototerapii.
b) diadynamoterapi.
c) galwanizacji.
d) jonoforezy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko .........................................................................................
Wykonywanie podstawowych zabiegów profilaktyczno-leczniczych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie podstawowych
zabiegów profilaktyczno-leczniczych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 2, 3, 4, 5, 6, 10, 11, 12, 16, 17, 18, 20 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 1, 7, 8, 9, 13, 14, 15, 19 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań- uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego,
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. b, 4. a, 5. b, 6. b, 7. a, 8. d, 9. b, 10. d, 11. a,
12. d, 13. c, 14. d, 15. d, 16. b, 17. c, 18. d, 19. a, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzalne osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Dokonać oceny stanu zdrowotnego jamy ustnej D PP d
2 Rozpoznać metody pracy higienistki B P a
stomatologicznej
3 Rozró\
nić zakres działań higienistki B P b
stomatologicznej
4 Rozpoznać elementy promocji zdrowia B P a
5 Rozró\
nić zabiegi higieniczne B P b
6 Rozpoznać akcesoria higieniczne B P b
7 Rozró\
nić metody szczotkowania zębów B PP a
8 Zastosować zasady profilaktyki \
ywieniowej D PP d
9 Rozró\
nić rodzaje fluoryzacji B PP b
10 Zastosować materiały podkładowe B P d
11 Rozró\
nić materiały stosowane w stomatologii B P a
zachowawczej
12 Rozpoznać narzędzia stosowane do usuwania B P d
złogów nazębnych
13 Zastosować narzędzia i urządzenia do oczyszczania C PP c
profesjonalnego zębów
14 Rozró\
nić rodzaje szyn B PP d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
15 Rozró\
nić podstawowe zabiegi lecznicze B PP d
w chorobach przyzębia
16 Rozpoznać stałe i ruchome uzupełnienia protetyczne B P b
17 Ocenić prawidłowo wykonany wycisk B P c
18 Rozpoznać czynne ćwiczenia mięśniowe B P d
19 Zastosować proste przyrządy ortodontyczne C PP a
20 Rozró\
nić działania elektroterapeutyczne B P b
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcjÄ™.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Zestaw zawiera 20 zadań.
5. Do ka\
dego zadania przyporzÄ…dkowane sÄ… 4 mo\
liwe odpowiedzi, jedna odpowiedz
jest
prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak X. W przypadku
pomyłki zakreśl błędną odpowiedz
kółkiem i zaznacz x odpowiedz
prawidłową.
7. Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedz
lub jej brak
0 punktów.
8. RozwiÄ…zuj zadania samodzielnie.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 40 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Ocenę stanu zdrowotnego układu stomatognatycznego ustalamy na podstawie
a) wieku pacjenta.
b) sposobu szczotkowania zębów.
c) badania podmiotowego.
d) dokładnego badania przedmiotowego jamy ustnej.
2. Edukacja i promocja zdrowia
a) nale\
ą do zadań higienistki stomatologicznej.
b) nie nale\
ą do zadań higienistki stomatologicznej.
c) stosowane są tylko u dorosłych.
d) stosowane sÄ… tylko u dzieci.
3. Działania profilaktyczne
a) przeprowadza lekarz.
b) przeprowadza higienistka stomatologiczna pod nadzorem lekarza.
c) mogą być prowadzone tylko przez cały zespół stomatologiczny.
d) polegają na podawaniu lekarzowi leków i narzędzi.
4. Motywacja do utrzymania zdrowia jest
a) elementem promocji zdrowia.
b) czynnością związaną z asystowaniem lekarzowi.
c) działaniem zmierzającym do spadku świadomości ludzi.
d) konieczna do oceny stanu zdrowia jamy ustnej.
5. PoprawÄ™ higieny osiÄ…gniemy przez
a) wymianę uzupełnień protetycznych.
b) instrukta\
i kontrolę zabiegów higienicznych.
c) fluoryzacjÄ™.
d) uszczelnienie bruzd.
6. Wykałaczki i nici dentystyczne nale\
Ä… do
a) podstawowych akcesoriów higienicznych.
b) dodatkowych akcesoriów higienicznych.
c) narzędzi do usuwania kamienia nazębnego.
d) narzędzi do oceny ubytków próchnicowych.
7. Ruch obrotowo-wymiatający jest charakterystyczny dla szczotkowania zębów metodą
a) roll.
b) Fonesa.
c) Stillmana.
d) Bassa.
8. Zmiana nawyków \
ywieniowych powinna prowadzić do
a) spo\
ywania potraw tłustych, które zwiększają wchłanianie witamin.
b) spo\
ywania pokarmów słodkich, gdy\
cukier jest z
ródłem energii.
c) spo\
ywania pokarmów miękkich dla lepszego rozwoju szczęk.
d) zmniejszenia spo\
ycia węglowodanów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
9. Pędzlowanie lakierami fluorowymi jest formą fluoryzacji
a) endogennej poniewa\
wprowadza do organizmu jony fluoru.
b) profesjonalnej.
c) egzogennej stosowanej w domu.
d) stosowanÄ… do lakowania bruzd.
10. Działanie kariostatyczne mają cementy
a) fosforanowe.
b) polikarboksylowe.
c) wodorotlenkowe.
d) glassjonomerowe.
11. Do wypełnień ostatecznych nie nale\
y
a) tlenek cynku z eugenolem.
b) amalgamat.
c) kompozyt chemoutwardzalny.
d) glassjonomer.
12. Do usuwania kamienia nie u\
ywamy
a) motyczek.
b) lemieszy.
c) kiret.
d) nakładaczy.
13. Końcówka skalera
a) powoduje zawsze uszkodzenia tkanek zęba.
b) nie potrzebuje chłodzenia wodą.
c) powinna być stosowana pod kÄ…tem ok. 15º.
d) pracuje z u\
yciem piasku.
14. Do szyn czasowych nie nale\
y
a) szyna z drutu i kompozytu.
b) szyna kompozytowa.
c) szyna zgryzowa.
d) szynoproteza.
15. Do podstawowych zabiegów leczniczych w chorobach przyzębia nie nale\
y
a) skaling.
b) znoszenie wra\
liwości zębów.
c) unieruchamianie zębów.
d) protezowanie pacjenta.
16. Do stałych wypełnień protetycznych nie nale\
Ä…
a) licówki.
b) protezy szkieletowe.
c) korony i mosty.
d) wkłady i nakłady.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
17. Prawidłowy wycisk charakteryzuje
a) obecność pęcherzyków powietrza.
b) częściowe związanie masy wyciskowej.
c) dokładne odwzorowanie brzegów dziąseł.
d) odwzorowanie tylko części szczęki.
18. Do ortodontycznych ćwiczeń czynnych nie zaliczamy
a) nagryzania patyczka.
b) kląskania językiem o podniebienie.
c) dociskania siekaczy dolnych do górnych w ustawieniu zgryzu prostego.
d) odpowiedniego uło\
enia do snu.
19. Do leczenia niektórych nawyków, np. oddychania przez usta wykorzystujemy działanie
a) płytki przedsionkowej.
b) procy bródkowej.
c) utrzymywacza przestrzeni.
d) Å‚opatki drewnianej.
20. Promieniowanie elektromagnetyczne wykorzystywane jest w
a) fototerapii.
b) laseroterapii.
c) elektroterapii.
d) hydroterapii.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko .........................................................................................
Wykonywanie podstawowych zabiegów profilaktyczno-leczniczych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
7. LITERATURA
1. Gajda Z.: Wybrane zagadnienia ortodoncji w praktyce lekarza stomatologa. PZWL,
Warszawa 1997
2. Jańczuk Z.: Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych. PZWL,
Warszawa 1999
3. Jańczuk Z.: Profilaktyka profesjonalna w stomatologii. PZWL, Warszawa 2004
4. Jańczuk Z., Banach J.: Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. PZWL,
Warszawa 1995
5. Jańczuk Z.: Zarys kliniczny stomatologii zachowawczej. PZWL, Warszawa 1981
6. A
opatyńska-Kawko J.: Zarys ortopedii szczękowej tom II. Collegium Medicum UJ,
Kraków 1996
7. Stawiński K.: Podręcznik dla pielęgniarek i higienistek stomatologicznych. PZWL,
Warszawa 1984
Literatura metodyczna
1. Figurski J., Smela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.
ITeE, Radom 2001
2. Niemirko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999
3. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie  śak .
Warszawa 2003
4. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
5. Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Cz. I i II.
ITeE, Radom 1999
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28