2012-02-12
Prawo rzeczowe
Pojęcie prawa rzeczowego
Rodzaje praw rzeczowych
Prawa rzeczowe a inne prawa
Organizacja wykładu
" 30 h  wykłady co tydzień
" Egzamin - czerwiec
 Część ogólna
 Prawo rzeczowe
"  Zerówka  zaliczenie II semestru na
4.0, termin  do ustalenia
" Poprawka - wrzesień
Pojęcie prawa rzeczowego
" Podmiotowe
 Uprawnienie / kompleks uprawnień
 O charakterze bezwzględnym
 Mający za przedmiot (zasadniczo) rzeczy
" Przedmiotowe
 Zespół norm prawnych
 Regulujących
" prawne formy korzystania z rzeczy
" Powstanie, ustanie, zmianę praw rzeczowych
1
2012-02-12
Rola praw rzeczowych
" Emanacja konstytucyjnej zasady
własności prywatnej jako podstawy
gospodarki wolnorynkowej
" Reguluje
 Przyporządkowanie poszczególnych dóbr
 Granice korzystania ze składników
majątkowych
 Odpowiedzialność majątkową
" Czy najważniejszy składnik majątku?
Przedmiot praw rzeczowych
" Rzecz
 Przedmiot materialny (część przyrody)
 Mający charakter samoistny (może
stanowić samoistny przedmiot obrotu)
 Nie zdereifikowany
" Prawa
 Nie są rzeczami
 Niektóre mogą być przedmiotem
ograniczonych praw rzeczowych
Klasyfikacja rzeczy
" Ruchomości i nieruchomości
" Rzeczy istniejące i przyszłe
" Rzeczy proste i złożone
" Rzeczy w obrocie i wyłączone z obrotu
" Rzeczy podlegające szczególnemu
rezymowi
" Oznaczone co do tożsamości i gatunku
2
2012-02-12
Nieruchomości i ruchomości
" Nieruchomość
 Część powierzchni ziemskiej (grunt)
 Z mocy przepisów szczególnych:
" Budynek trwale z gruntem związany
" Część budynku
stanowią nieruchomości odrębne od gruntu
" Ruchomość
 Rzecz, która nie jest nieruchomością
Rzeczy proste i złożone
" Rzecz prosta
 Jednorodna
 Bez części składowych
" Rzecz złożona
 Składa się z wielu rzeczy
 Są części składowe
" Problem przynależności
Rzeczy w obrocie i wyłączone
z obrotu
" Rzecz w obrocie
 Może być przedmiotem obrotu
 Zdecydowana większość rzeczy
" Rzecz wyłączona z obrotu
 Nie może być przedmiotem obrotu
 O wyłączeniu decyduje ustawa
" Zabytki archeologiczne
" Narządy do przeszczepów
3
2012-02-12
Rzeczy podlegające
szczególnemu reżymowi
" Lasy
 Państwowe i prywatne
 Zarząd PGL Lasy Państwowe
" Zabytki
 Ograniczenia prawa własności
 Ograniczenia obrotu
" Statki: szczególna reg
Rzeczy oznaczone co do
tożsamości i gatunku
" Rzecz oznaczona co do tożsamości
 Unikatowa
 Zindywidualizowana w obrocie
" Rzecz oznaczona co do gatunku
 Jedna z wielu takich samych
 Brak indywidualizacji
" Klasyfikacja zależy od okoliczności
" Podział ma znaczenie praktyczne
Przedmioty praw podobnych
do własności
" Zwierzęta
" Wody
" Kopaliny (złoża)
" Energia
" Dobra niematerialne o charakterze
intelektualnym
" Pieniądze
4
2012-02-12
Masy majątkowe
" Universitas rerum nie jest przedmiotem
praw
" Problem majątków odrębnych
" Przedsiębiorstwo
 Zbiór składników
 Służących do prowadzenia działalności
gospodarczej
" Gospodarstwo rolne  podobnie
Przedsiębiorstwo - cd
" Pojęcie niejednoznaczne
" Znaczenia
 Przedmiotowe
 Funkcjonalne
 Podmiotowe
" Problem charakteru prawnego
 Zbiór rzeczy i praw
 Prawo na dobru niematerialnym (klienteli)
Podmiotowe prawa rzeczowe
" Czy istnieje stosunek prawny prawa
rzeczowego?
" Koncepcje
 Obligacja generalna
 Stosunek wielostronny między podmiotami
obciążonymi obowiązkami
odpowiadającymi prawu rzeczowemu
5
2012-02-12
Krytyka
" Konstrukcja sztuczna
" Obejmuje osoby nie mające ze sobą
kontaktu de facto ani de iure
"  wypaczone odbicie faktu, że pewne
normy prawne nakładają na ogół
powszechne obowiązki (Dybowski)
" Stosunek prawny = norma nakłada
obowiązki /prawa na oznaczone osoby
Cechy konstrukcyjne praw
rzeczowych
" Prawa podmiotowe o charakterze
bezwzględnym skuteczne względem
 Podmiotu zakłócającego korzystanie
 Innego prawa w trakcie jego wykonywania
 Nabywcy rzeczy
" Wyodrębnione w drodze ustawy
" Mają charakter majątkowy
" Są jawne
Prawa rzeczowe jako prawa
podmiotowe
" Bezterminowe (własność) / terminowe
(użytkowanie)
" Wolne (własność) / związane
(służebność gruntowa)
" Samoistne / niesamoistne (zastaw,
hipoteka)
" Zbywalne / niezbywalne (użytkowanie,
służebność osobista)
6
2012-02-12
Klasyfikacja praw rzeczowych
" Własność
" Użytkowanie wieczyste
" Ograniczone prawa rzeczowe
 Kodeksowe
 pozakodeksowe
" Numerus clausus praw rzeczowych
7