2012-04-15
Prawo cywilne
Ochrona własności
Uwagi ogólne
" Ochrona własności wypływa wprost z
art 140 k.c.
" Brak zróżnicowania ze względu na
formę własności
" Środki ochrony
 Bezpośrednie (petytoryjne i posesoryjne)
 Pośrednie
Pośrednia i bezpośrednia
ochrona własności
" Ochrona pośrednia
 Powództwo o
" ustalenie stosunku prawnego
" Uzgodnienie treści księgi wieczystej
 Postępowanie rozgraniczeniowe
" Ochrona bezpośrednia
 Obiektywna (niezależna od winy)
 Roszczenia  korelat uprawnień
właściciela
1
2012-04-15
Roszczenie windykacyjne
" Chroni prawo posiadania
" Nieposiadający właściciel przeciwko
posiadającemu właścicielowi
" Nie obejmuje obowiązku wydania
rzeczy wynikającego z innych
stosunków prawnych
" Możliwy zbieg roszczeń z obu tytułów
Roszczenie windykacyjne II
" Ochrona rozszerzona na niektóre inne
prawa
" Istota roszczenia: wydanie rzeczy
 w naturze
 według aktualnego stanu
" Wydanie pożytków itd.  odrębne
roszczenie
" Utrata rzeczy = wygaśnięcie roszczenia
Roszczenie windykacyjne III
" Legitymacja
 czynna: pozbawiony posiadania właściciel
 Bierna: osoba, która faktycznie włada
rzeczą
" Problem dowodu własności
 Zasada jawności praw rzeczowych
 Domniemania związane z posiadaniem
 Ciężar dowodowy spoczywa na właścicielu
2
2012-04-15
Roszczenie windykacyjne IV
" Obrona pozwanego
 Zaprzeczenie tytułu własności powoda
 Przeciwstawienie prawu powoda własnego
prawa rzeczowego lub obligacyjnego
 Zarzut przedawnienia
" Skuteczny przy ruchomościach
" Nieskuteczny przy nieruchomościach
 Nadużycie prawa podmiotowego
Uzupełniające roszczenia
właściciela
" Wyrównują szkodę poniesioną przez to,
że właściciel nie mógł korzystać z
rzeczy
" Roszczenia samodzielne
" Problem związane z własnością czy
właścicielem (zwykłe czyrealne)?
" Zależne od dobrej lub złej wiary
posiadacza
Roszczenia uzupełniające II
" Posiadacz w dobrej wierze do chwili,
kiedy dowiedział się o wytoczeniu
powództwa
 Nie jest zobowiązany do wynagrodzenia za
korzystanie z rzeczy
 Nie odpowiada za jej pogorszenie lub
utratę
 Nabywa własność pożytków
3
2012-04-15
Roszczenia uzupełniające III
" Posiadacz w dobrej wierze od chwili,
kiedy dowiedział się o wytoczeniu
powództwa
 Jest zobowiązany do
" Wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy
" Zwrotu pożytków
 Odpowiada za zawinione pogorszenie
rzeczy lub utratę pożytków
Roszczenia uzupełniające III
" Posiadacz w złej wierze:
 Jest zobowiązany do
" Wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy
" Zwrotu pożytków
" Zwrotu pożytków nie uzyskanych na skutek złej
gospodarki
 Odpowiada za pogorszenie rzeczy lub
utratę pożytków, chyba że rzecz uległaby
pogorszeniu lub utracie także, gdyby była
w posiadaniu uprawnionego
Roszczenie posiadacza o
zwrot nakładów
" Przeciwstawiane roszczeniu
windykacyjnemu i uzupełniającym
" Ius retentionis
" Zależy od
 Dobrej lub złej wiary posiadacza
 Rodzaju nakładów
" Konieczne
" Inne (użyteczne i zbytkowne)
4
2012-04-15
Zwrot nakładów II
" Posiadacz w dobrej wierze:
 Zwrot nakładów koniecznych, o ile nie
miały pokrycia w pożytkach
 Zwrot innych nakładów: jeżeli zwiększają
wartość rzeczy
 Możność zabrania części składowych
" Posiadacz w złej wierze: zwrot
nakładów koniecznych, w granicach
bezpodstawnego wzbogacenia
Zwrot nakładów III
" Posiadacz w dobrej wierze po
wytoczeniu powództwa
 Zwrot nakładów koniecznych
 Właściciel może zatrzymać przyłączone
przedmioty za zwrotem kosztów
" Przedawnienie  rok od wydania rzeczy
" Odpowiednie stosowanie do rozliczeń z
posiadaczem zależnym
Roszczenie negatoryjne
" Posiadający właściciel przeciwko
nieposiadającemu niewłaścicielowi
" Naruszenie w inny sposób, niż przez
pozbawienie faktycznego władztwa
" Zazwyczaj działania trwałe i
powtarzalne.
" Przywrócenie stanu poprzedniego i
zaniechanie dalszych naruszeń
5
2012-04-15
Budowa na cudzym gruncie
" Przesłanki
 Wzniesienie budynku lub budowli
naziemnej lub podziemnej
 Znacznie przekraczającej wartość zajętej
na ten cel działki
 Budowa na cudzym gruncie
" Roszczenie o zwrot vs roszczenie o
wykup
Budowa na cudzym -
roszczena
" Samoistny posiadacz w dobrej wierze:
roszczenie o przeniesienie własności za
wynagrodzeniem
" Właściciel: roszczenie o wykup działki
przez osobę, która wzniosła budynek
" Roszczenie nie zależy od cech
podmiotowych budującego
" Odróżnić: przekroczenie granic przy
budowie
6