MINISTERSTWO EDUKACJI
i NAUKI
Jadwiga Kołczak
Pielęgnowanie osoby niepełnosprawnej
346[03].Z1.05
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2005
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Iwona Grudzień
dr Jolanta Lesiewicz
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Katarzyna Maćkowska
Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając
Korekta:
mgr Joanna Iwanowska
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 346[03].Z1.05
Pielęgnowanie osoby niepełnosprawnej zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu opiekunka środowiskowa.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 10
5.1. Higiena osobista i jej znaczenie dla zdrowia 10
5.1.1. Ćwiczenia 10
5.1.2. Sprawdzian postępów 12
5.2. Utrzymanie czystości łóżka podopiecznego leżącego 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.2.2. Sprawdzian postępów 15
5.3. Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno higienicznych 16
5.3.1. Ćwiczenia 16
5.3.2. Sprawdzian postępów 20
5.4. Działania profilaktyczne 21
5.4.1. Ćwiczenia 21
5.4.2. Sprawdzian postępów 22
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 24
7. Literatura 28
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie Opiekunka środowiskowa.
Modułowy program nauczania dla zawodu opiekunka środowiskowa składa się z zestawu
modułów kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych. Dla każdej
jednostki modułowej opracowany został pakiet edukacyjny. Pakiet edukacyjny zawiera
Poradnik dla nauczyciela oraz Poradnik dla ucznia.
Poradnik dla ucznia skonstruowany jest tak, aby umożliwić uczniom ukształtowanie
umiejętności, które pomogą im zaliczyć jednostkę modułową.
W Poradniku dla ucznia zamieszczono następujące części:
 wymagania wstępne,
 cele kształcenia,
 materiał nauczania,
 sprawdzian osiągnięć,
 literatura.
Poradnik dla nauczyciela zawiera informacje i wskazówki niezbędne dla efektywnego
zorganizowania procesu kształcenia w jednostce modułowej. Zamieszczono w nim
następujące części:
 wymagania wstępne,
 szczegółowe cele kształcenia,
 przykładowe scenariusze zajęć,
 ćwiczenia,
 ewaluacja osiągnięć ucznia,
 literatura.
Wymagania wstępne określają umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed
rozpoczęciem pracy z poradnikiem. Należy zachęcić uczniów, aby zapoznali się
z wymaganiami i ocenili, czy je spełniają. Dotyczą one umiejętności, które uczniowie
ukształtowali podczas dotychczasowej nauki. Spełnienie wymagań wstępnych pozwoli
uczniom na skoncentrowanie się na kształtowaniu nowych umiejętności potrzebnych do
zaliczenia jednostki modułowej.
Szczegółowe cele kształcenia określają umiejętności, jakie uczeń powinien ukształtować
w wyniku procesu kształcenia w jednostce modułowej. Przed rozpoczęciem zajęć należy
zapoznać uczniów z celami kształcenia, aby dowiedzieli się, czego się nauczą.
W Poradniku dla nauczyciela zamieszczono dwa przykładowe scenariusze zajęć. Wskazują
one sposób prowadzenia zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem metod zalecanych
w programie jednostki modułowej.
Materiał nauczania w jednostce modułowej podzielony jest na tematy. Dla każdego tematu
zamieszczono w Poradniku dla nauczyciela ćwiczenia (tożsame z tymi, które znajdują się
w Poradniku dla ucznia), które zawierają polecenie, wskazówki do realizacji, zalecane
metody nauczania-uczenia się oraz środki dydaktyczne. Wykonując poszczególne ćwiczenia
uczeń powinien ukształtować umiejętności niezbędne do zaliczenia jednostki modułowej.
Ewaluacja osiągnięć ucznia powinna zostać przeprowadzona za pomocą testów osiągnięć
szkolnych. W Poradniku dla nauczyciela zamieszczono dwa przykładowe narzędzia pomiaru
dydaktycznego. Wszystkie zadania zamieszczone w testach obejmują treści objęte programem
nauczania oraz sprawdzają, czy uczeń osiągnął założone w jednostce modułowej cele. Każdy
test zawiera:
 punktację zadań,
 propozycję norm wymagań,
 instrukcję dla nauczyciela,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
 instrukcję dla ucznia,
 kartę oceny ucznia,
 zadania praktyczne.
Ostatnim elementem poradnika dla nauczyciela jest wykaz literatury. Zawiera on zarówno
pozycje przydatne uczniowi dla pogłębienia wiedzy z zakresu programu jednostki
modułowej, jak i pozycje metodyczne.
Jednostka modułowa: Pielęgnowanie osoby niepełnosprawnej jest elementem modułu
Działalność opiekuńcza i socjalna. Moduł ten składa się z 6 jednostek:
1. Planowanie i organizowanie pracy opiekuńczej.
2. Posługiwanie się językiem migowym.
3. Wspomaganie niepełnosprawnego w rozwiązywaniu problemów i zaspokajaniu potrzeb.
4. Organizowanie miejsca i przestrzeni mieszkaniowej podopiecznego.
5. Pielęgnowanie osoby niepełnosprawnej.
6. Przygotowywanie posiłków osobie niepełnosprawnej.
Jednostka Pielęgnowanie osoby niepełnosprawnej zawiera podstawowe informacje na temat
zasad i technik pielęgnowania osoby chorej i niepełnosprawnej i pozwala na ukształtowanie
umiejętności niezbędnych do wykonywania zawodu opiekunki środowiskowej.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne w jednostce modułowe prowadzone były różnymi
metodami uwzględniającymi wszystkie strategie kształcenia wielostronnego. Szczególny
nacisk powinien zostać położony na wykorzystanie metod z zakresu strategii problemowej
(metody problemowe) i operacyjnej (metody praktyczne). Formy organizacyjne pracy
powinny być zróżnicowane począwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 wyrażać swoją pinię,
 współpracować w zespole,
 przestrzegać przepisów bhp w miejscu sprawowania opieki nad podopiecznym,
 utrzymywać porządek w miejscu sprawowania opieki nad podopiecznym,
 identyfikować potrzeby podopiecznego,
 rozpoznawać możliwości i ograniczenia podopiecznego związane ze stanem jego
zdrowia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:
 wykonać czynności pielęgnacyjne u podopiecznego starego oraz psychicznie i fizycznie
niepełnosprawnego,
 dobrać metody pielęgnowania do wieku, stanu niepełnosprawności oraz sytuacji
niepełnosprawnego i jego rodziny,
 przygotować podopiecznego do wykonania zabiegów higienicznych,
 pomóc podopiecznemu w utrzymaniu higieny osobistej,
 wykorzystać sprzęt i udogodnienia techniczne w utrzymaniu higieny osobistej,
 zastosować różne techniki wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych u podopiecznego,
 zastosować zasady profilaktyki przeciwodleżynowej i przeciwodparzeniowej,
 zapewnić podopiecznemu wygodne ułożenie w łóżku,
 włączyć rodzinę podopiecznego do wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych,
 nauczyć podopiecznego samoobsługi, samoopieki oraz czynności profilaktycznych,
 zapewnić podopiecznemu poczucie bezpieczeństwa w czasie wykonywania czynności
pielęgnacyjnych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć I
Temat: Znaczenie higieny osobistej dla zdrowia człowieka
Czas trwania zajęć: 45 minut
Cele kształcenia:
W wyniku przeprowadzonego procesu kształcenia uczeń potrafi:
 zidentyfikować pojęcia  higiena osobista ,  higieniczny tryb życia ,
 wskazać wpływ zachowania higieny osobistej na zdrowie człowieka,
 uporządkować informacje,
 sformułować własne opinie i uzasadnienia.
Metody nauczania-uczenia się
Dyskusja wielokrotna, z wykorzystaniem mapy myśli, dyskusja frontalna.
Formy organizacyjne zajęć:
 praca grupowa,
 praca indywidualna.
Środki dydaktyczne:
Duże arkusze papieru, mazaki, tablica flip  chart.
Przebieg zajęć:
1. Zapoznanie uczniów z zasadami tworzenia mapy myśli:
 w centrum arkusza zapisuje się problem (temat) w formie słownej lub graficznej
 poszczególne hasła, stwierdzenia, rysunki umieszcza się na całym arkuszu
porządkując i łącząc liniami według występujących pomiędzy nimi związków.
 hasła zapisuje się wzdłuż linii wyraz
nie, drukowanymi literami lub umieszcza
w połączonych liniami kołach.
 linie powinny wychodzić ze środka arkusza (od zapisanego problemu - tematu),
a następnie się rozgałęziać.
 na każdej linii (w kole) zapisuje się jedno słowo (hasło) lub umieszcza jeden symbol.
 do tworzenia mapy myśli warto używać kolorów.
 należy zapisywać wszystko, co przychodzi do głowy, starając się umieszczać hasła
(symbole w logiczny sposób według łączących je związków.
2. Przedstawienie zadania do wykonania ( ćwiczenie 1).
3. Podział uczniów na 4  5 osobowe zespoły.
4. Rozdanie dużych arkuszy panieru i mazaków.
5. Uczniowie wykonują ćwiczenie zgodnie z instrukcją zamieszczoną w poradniku dla
ucznia.
6. Przedstawiciel każdej grupy (lider) prezentuje opracowaną mapę myśli.
7. Uczniowie oceniają pracę koleżanek/kolegów, zadają dodatkowe pytania.
8. Podsumowanie zajęć  należy zwrócić uwagę na wpływ zachowania higieny osobistej na
zdrowie człowieka.
9. Ocena pracy uczniów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Scenariusz zajęć II
Temat: Utrzymanie czystości łóżka  ścielenie łóżka z podopiecznym
leżącym
Czas trwania zajęć: 180 minut
Cele kształcenia
W wyniku przeprowadzonego procesu kształcenia uczeń potrafi:
 pościelić łóżko z podopiecznym leżącym o różnym stopniu sprawności,
 dostosować sposób słania łóżka do stanu zdrowia i możliwości podopiecznego,
 włączyć członków rodziny podopiecznego do pomocy przy utrzymaniu czystości łóżka,
 zapewnić podopiecznemu bezpieczeństwo podczas wykonywaniu czynności związanych
ze ścieleniem łóżka.
Metody nauczania-uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne zajęć:
 praca grupowa,
 praca indywidualna.
Środki dydaktyczne:
 łóżka z materacami, komplety pościeli i bielizny pościelowej, myjki lub ściereczki.
Przebieg zajęć:
1. Nauczyciel prezentuje cele zajęć i zadania stojące przed uczniami.
2. Nauczyciel prosi uczniów o podanie celów codziennego słania łóżka podopiecznemu
leżącego.
3. Nauczyciel prosi o przypomnienie sobie przez uczniów algorytmu postępowania przy
ścieleniu łóżka z podopiecznym leżącym.
4. Nauczyciel demonstruje sposób postępowania przy słaniu łóżka z podopiecznym, który
może sam siadać i obracać się na boki (rolę podopiecznego przyjmuje jeden z uczniów) 
zwraca uwagę na zapewnienie bezpieczeństwa podopiecznemu podczas wykonywania
czynności.
5. Uczniowie dzielą się na 3 osobowe zespoły do wykonania ćwiczenia (ćwiczenie 1
w Poradniku dla ucznia). Przyjmują rolę podopiecznego, opiekuna, obserwatora.
Uczniowie wykonują ćwiczenie zgodnie z zamieszczonym w Poradniku dla ucznia
sposobem wykonania ćwiczenia.
6. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów.
7. Po jednorazowym wykonaniu ćwiczenia (uczniowie w pierwszej przyjętej roli)
obserwatorzy głośno, na forum klasy prezentują swoje spostrzeżenia.
8. Nauczyciel prezentuje swoje spostrzeżenia, zwracając uwagę na najczęściej pojawiające
się błędy.
9. Uczniowie przyjmują kolejne role i wykonują ćwiczenie.
10. Uczniowie powtarzają ćwiczenie aż do nabycia biegłości w ich wykonaniu.
11. Nauczyciel demonstruje sposób postępowania przy słaniu łóżka z podopiecznym, który
nie może sam siadać i obracać się na boki. Przypomina, że w takim przypadku należy
poprosić o pomoc kogoś z rodziny lub inną osobę (rolę podopiecznego i członka rodziny
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
przyjmują uczniowie). Nauczyciel głośno wydaje polecenia osobie, która wcieliła się w
role członka rodziny, zwraca uwagę na zapewnienie bezpieczeństwa podopiecznemu
podczas wykonywania czynności. Uwaga: do przeprowadzenia pokazu i ćwiczeń można
wykorzystać fantom.
12. Uczniowie dzielą się na 4 osobowe zespoły do wykonania ćwiczenia (ćwiczenie 2
w Poradniku dla ucznia). Przyjmują rolę podopiecznego, opiekuna, członka rodziny
obserwatora.
13. Uczniowie wykonują ćwiczenie zgodnie z zamieszczonym w Poradniku dla ucznia
sposobem wykonania ćwiczenia.
14. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów.
15. Po jednorazowym wykonaniu ćwiczenia (uczniowie w pierwszej przyjętej roli)
obserwatorzy głośno, na forum klasy prezentują swoje spostrzeżenia.
16. Nauczyciel prezentuje swoje spostrzeżenia, zwracając uwagę na najczęściej pojawiające
się błędy.
17. Uczniowie przyjmują kolejne role i wykonują ćwiczenie.
18. Uczniowie powtarzają ćwiczenie aż do nabycia biegłości.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
5. ĆWICZENIA
5.1. Higiena osobista i jej znaczenie dla zdrowia
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opracuj  mapę myśli na temat: Znaczenie higieny osobistej dla zdrowia człowieka.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przedyskutować w 4-5 osobowej grupie podany temat mapy myśli,
2) zapisać w centralnych miejscu dużego arkusza papieru temat,
3) wybierać najważniejsze aspekty wpływu higieny osobistej na zdrowie człowieka,
4) zapisać je zgodnie z zasadami tworzenia mapy myśli,
5) wybierać i zapisać inne ważne informacje związane z wypisanymi zasadami,
6) zaprezentować efekty pracy grupy (mapę myśli) na forum klasy,
7) wziąć udział w podsumowaniu ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie w grupach z wykorzystaniem metody dyskusji wielokrotnej.
Wyniki dyskusji zapisują w formie mapy myśli. W podsumowaniu zajęć wykorzystana jest
dyskusja frontalna.
Środki dydaktyczne:
 duże arkusze papieru, mazaki, tablica flip  chart.
Ćwiczenie 2
Zauważyłeś, że Twój podopieczny nie ma nawyku mycia zębów (protezy zębowej).
W jaki sposób przekonasz go do dbania o higienę jamy ustnej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) Dobrać partnera do wykonania ćwiczenia.
2) Przygotować argumenty do rozmowy z podopiecznym.
3) Przyjąć rolę opiekuna lub podopiecznego.
4) Wziąć udział w symulacji rozmowy opiekuna z podopiecznym.
5) W symulowanej rozmowie wykorzystać przygotowane argumenty.
6) Ocenić scenki odegrane przez innych uczniów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie w parach z wykorzystaniem metody gry ról.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 duże arkusze papieru, mazaki, tablica flip  chart.
Ćwiczenie 3
Przekonaj podopiecznego i zaplanuj sposób dbania o jego higienę osobistą kierując się
informacjami zawartymi w opisie sytuacji.
Opis sytuacji
Przybyłeś/aś do podopiecznego, którym masz się opiekować. Podopieczny ma 68 lat jest
otyłym mężczyzną. Z przeprowadzonej rozmowy wynika, że podopieczny mało wychodzi ze
swojego mieszkania, mało kontaktuje się z sąsiadami, z wizyt lekarza rodzinnego korzysta
w wyjątkowych sytuacjach (ma problemy z chodzeniem). Z rozmowy i obserwacji wynika, że
podopieczny ma dolegliwości bólowe nogi oraz utyka. Zapytany jak radzi sobie samodzielnie,
odpowiada niechętnie. Odzież pacjenta jest poplamiona, paznokcie długie i brudne, włosy
przetłuszczone, nieprzyjemny zapach skarpet i nóg.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z opisem sytuacji,
2) dobrać partnera do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować argumenty do rozmowy z podopiecznym, w celu przekonania go
o konieczności utrzymywania higieny osobistej,
4) ustalić, jakie czynności higieniczne powinien wykonywać podopieczny,
5) wskazać, jakie czynności może wykonywać samodzielnie, a jakie przy pomocy opiekuna,
6) ustalić dzienny plan czynności higienicznych podopiecznego, zapisać na dużym arkuszu
papieru,
7) przyjąć rolę opiekuna lub podopiecznego,
8) wziąć udział w symulacji rozmowy opiekuna z podopiecznym,
9) w symulowanej rozmowie wykorzystać przygotowane argumenty,
10) zaprezentować na forum klasy przygotowany dzienny plan czynności higienicznych
podopiecznego.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują zadanie w parach z wykorzystaniem metody gry ról.
Środki dydaktyczne:
 duże arkusze papieru, mazaki tablica flip  chart.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5.1.2. Sprawdzian postępów
Uczeń potrafi: Tak Nie
1) przygotować podopiecznego do wykonania zabiegów
higienicznych
2) pomóc podopiecznemu w utrzymaniu higieny osobistej
3) zachęcić i nauczyć podopiecznego samoobsługi, samoopieki
oraz czynności profilaktycznych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Utrzymanie czystości łóżka podopiecznego leżącego
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Pościel łóżko z podopiecznym, który jest unieruchomiony w łóżku, ale na tyle sprawny,
że może sam siadać i obracać się na boki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego/jeżeli nie ma fantomu/, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania,
9) udokumentować wykonane zadanie.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 3 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z materacem, komplet pościeli i bielizny pościelowej, myjka lub ściereczka do
zmiatania okruchów, podkłady impregnowane, rękawiczki lateksowe.
Ćwiczenie 2
Twój podopieczny z powodu zaawansowanej choroby nowotworowej od dwóch miesięcy
nie wstaje z łóżka i ma problemy ze zmianą pozycji. W warunkach symulowanych prześciel
łóżko z chorym. Dobierz do pomocy koleżankę/kolegę (wcieli się w rolę poproszonego
o pomoc członka rodziny). Wyznacz jej/jemu zadania do wykonania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna, członka rodziny lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako członek rodziny wykonywać polecenia opiekuna,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 4 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role. Uwaga: do wykonania ćwiczenia można wykorzystać
fantom.
Wyposażenie stanowiska pracy
 łóżko z materacem, komplet pościeli i bielizny pościelowej, myjka lub ściereczka,
podkłady, rękawiczki lateksowe, (fantom).
Ćwiczenie 3
Dokonaj zmiany bielizny pościelowej i pościel łóżko z podopiecznym unieruchomionym
w łóżku, który jest na tyle sprawny, że może siadać i obracać się na boki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 3 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z materacem, komplet pościeli, dwa komplety bielizny pościelowej, pojemnik lub
worek na brudną bieliznę, stolik, krzesło lub dwa krzesła, rękawiczki lateksowe.
Ćwiczenie 4
Twój podopieczny jest unieruchomiony w łóżku. Nie może samodzielnie siadać ani
zmieniać pozycji. W warunkach symulowanych zmień bieliznę pościelową i pościel łóżko
z chorym. Dobierz do pomocy koleżankę/kolegę (wcieli się w rolę poproszonego o pomoc
członka rodziny). Wyznacz jej/jemu zadania do wykonania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna, członka rodziny lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako członek rodziny wykonywać polecenia opiekuna,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania,
10) udokumentować wykonane zadanie.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 4 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role. Uwaga: do wykonania ćwiczenia można wykorzystać
fantom.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z materacem, komplet pościeli, dwa komplety bielizny pościelowej, pojemnik lub
worek na brudną bieliznę, stolik, krzesło lub dwa krzesła podkłady impregnowane,
rękawiczki lateksowe (fantom).
5.2.2. Sprawdzian postępów
Uczeń potrafi: Tak Nie
1) wykonać czynności pielęgnacyjne u podopiecznego
starego oraz psychicznie i fizycznie niepełnosprawnego,
w zakresie utrzymania czystości łóżka
2) dobrać metody pielęgnowania w zakresie utrzymania czystości
łóżka do wieku, stanu niepełnosprawności oraz sytuacji
niepełnosprawnego i jego rodziny
3) przygotować podopiecznego do wykonania zabiegów
higienicznych w zakresie utrzymania czystości łóżka
4) zastosować różne techniki wykonywania zabiegów
pielęgnacyjnych u podopiecznego w zakresie utrzymania
czystości łóżka
5) zapewnić podopiecznemu wygodne ułożenie w łóżku
6) włączyć rodzinę podopiecznego do wykonywania zabiegów
pielęgnacyjnych w zakresie utrzymania czystości łóżka
7) nauczyć podopiecznego samoobsługi, samoopieki
w zakresie utrzymania czystości łóżka
8) zapewnić podopiecznemu poczucie bezpieczeństwa w czasie
wykonywania czynności pielęgnacyjnych w zakresie
utrzymania czystości łóżka
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.3 Wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno higienicznych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Podopieczny, którym się opiekujesz cierpi na bóle w plecach. W warunkach
symulowanych pomóż podopiecznemu w kąpieli pod natryskiem.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie zostały
popełnione błędy,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 3 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role.
Środki dydaktyczne:
 brodzik z prysznicem, maty antypoślizgowe, przybory toaletowe (mydło, płyn do kąpieli,
gąbki, szampon), ręczniki, czystą bieliznę, szlafrok, środki do pielęgnacji ciała,
rękawiczki lateksowe.
Ćwiczenie 2
Twój podopieczny spożył kolację o godzinie 18.00. O której najwcześniej możesz
wykonać mu kąpiel w wannie? W warunkach symulowanych pomóż mu podczas kąpieli w
wannie. Twój podopieczny jest starszy, porusza się z trudem, ale samodzielnie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odpowiedzieć na zadane w ćwiczeniu pytanie,
2) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
3) jako podopieczny położyć się w łóżku,
4) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
6) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
7) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie zostały
popełnione błędy,
8) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
9) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 3 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role.
Środki dydaktyczne:
 brodzik z prysznicem, maty antypoślizgowe, przybory toaletowe (mydło, płyn do kąpieli,
gąbki, szampon), ręczniki, czystą bieliznę, szlafrok.
Ćwiczenie 3
Zmień podopiecznemu leżącemu w łóżku koszulę (piżamę). Twój podopieczny ma
problemy z samodzielnym podnoszeniem się i obracaniem na boki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie zostały
popełnione błędy,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 3 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z pościelą, dwie piżamy, dwie koszule nocne.
Ćwiczenie 4
Wykonaj toaletę podopiecznego leżącego w łóżku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie błędy
zostały popełnione,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 3 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z pościelą, miska z wodą, dzbanek z wodą, basen, ręczniki: cienki i gruby, mydło
w płynie, 2 gąbki (myjki) w różnych kolorach, szczoteczka do rąk, nożyczki, kubek z
wodą, pasta do zębów, miseczka, grzebień, rękawiczki lateksowe, stolik przyłóżkowy,
krzesło, taboret.
Ćwiczenie 5
W warunkach symulowanych umyj głowę podopiecznej, która od dłuższego czasu jest
unieruchomiona w łóżku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie zostały
popełnione błędy,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 3 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z pościelą, szampon, suszarka do włosów, grzebień, dzbanki z ciepłą wodą (2),
miska, folia (2), rękawiczki lateksowe, ręcznik duży i mały, mały stolik, krzesło.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Ćwiczenie 6
Podaj podopiecznemu leżącemu w łóżku w sytuacji symulowanej (kobieta/mężczyzna)
kaczkę lub basen na jego żądanie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie zostały
popełnione błędy,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 3 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z pościelą, basen, kaczka, papier toaletowy, rękawiczki lateksowe, miska z wodą,
mydło, ręcznik.
Ćwiczenie 7
Podopieczny, który nie kontroluje wydalania zanieczyścił się. W warunkach
symulowanych zmień mu pieluchomajtki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna lub obserwatora,
2) jako podopieczny położyć się w łóżku,
3) jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania,
4) wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem,
5) jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność i kolejność wykonywania czynności,
6) ocenić pracę koleżanki/kolegi podkreślając, co zostało wykonane dobrze, a jakie zostały
popełnione błędy,
7) zamienić się rolami z koleżankami/kolegami,
8) ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w 3 osobowych zespołach przyjmując po kolei
wszystkie wskazane w ćwiczeniu role.
Uwaga: do wykonania ćwiczenia można wykorzystać fantom.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z pościelą, ręcznik, miskę z wodą, mydło, myjkę (gąbkę), środek natłuszczający,
pieluchomajtki odpowiedniego rozmiaru, worek, rękawiczki lateksowe, odświeżacz
powietrza, (fantom).
5.3.2. Sprawdzian postępów
Uczeń potrafi: Tak Nie
1) wykonać czynności pielęgnacyjne u podopiecznego starego
oraz psychicznie i fizycznie niepełnosprawnego
2) dobrać metody pielęgnowania do wieku, stanu
niepełnosprawności oraz sytuacji niepełnosprawnego i jego
rodziny
3) przygotować podopiecznego do wykonania zabiegów
higienicznych
4) pomóc podopiecznemu w utrzymaniu higieny osobistej
5) wykorzystać sprzęt i udogodnienia techniczne w utrzymaniu
higieny osobistej
6) zastosować różne techniki wykonywania zabiegów
pielęgnacyjnych u podopiecznego
7) włączyć rodzinę podopiecznego do wykonywania zabiegów
pielęgnacyjnych
8) nauczyć podopiecznego samoobsługi, samoopieki oraz
czynności profilaktycznych
9) zapewnić podopiecznemu poczucie bezpieczeństwa w czasie
wykonywania czynności pielęgnacyjnych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.4. DZIAA
ANIA PROFILAKTYCZNE
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Twoja podopieczna powinna wykonywać ćwiczenia oddechowe. Zaproponuj i wykonaj
z nią (w sytuacji symulowanej) proste ćwiczenia oddechowe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać partnera do wykonania ćwiczenia,
2) przyjąć rolę podopiecznego lub opiekuna,
3) jeżeli przyjął rolę opiekuna wybrać proste ćwiczenie oddechowe (z opisanych
w poradniku dla ucznia lub z innych z
ródeł),
4) wykonać ćwiczenie z koleżanką/kolegą, który przyjął rolę podopiecznego,
5) zamienić się rolami z partnerem i wykonać ćwiczenie oddechowe zaproponowane przez
partnera  opiekuna.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w parach przyjmując na zmianę role
podopiecznego i opiekuna.
Środki dydaktyczne:
 waciki, nitki, piórka, piłeczki pingpongowe butelka z wodą słomki itp.
Ćwiczenie 2
Zapewnij podopiecznemu pozycję wysoką w łóżku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zaprosić partnera do wykonania ćwiczenia,
2) przyjąć rolę podopiecznego lub opiekuna,
3) jeżeli przyjął rolę opiekuna dobrać odpowiednie udogodnienia do ułożenia podopiecznego
w pozycji wysokiej,
4) przygotować dla podopiecznego łóżko wraz z udogodnieniami,
5) jeżeli przyjął rolę podopiecznego położyć się w przygotowanym przez koleżankę/kolegę
łóżku,
6) jako opiekun  ułożyć podopiecznego w pozycji wysokiej stosując przygotowane
udogodnienia,
7) zamienić się rolami z partnerem i ponownie wykonać ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w parach przyjmując na zmianę role
podopiecznego i opiekuna. Uwaga: do wykonania ćwiczenia można wykorzystać fantom.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z materacem, udogodnienia do zapewnienia choremu wygodnej pozycji: ruchome
wezgłowie, klin tapicerski, krzesło, koce, krążki, wałki, poduszki i materace
przeciwodleżynowe, podpórka pod stopy, lejce lub drabinki, (fantom).
Ćwiczenie 3
Ułóż podopiecznego w łóżku stosując udogodnienia zapobiegające powstawaniu odleżyn.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zaprosić partnera do wykonania ćwiczenia,
2) przyjąć rolę podopiecznego lub opiekuna,
3) jeżeli przyjął rolę opiekuna dobrać odpowiednie udogodnienia do ułożenia podopiecznego
w pozycji zapobiegającej powstawaniu odleżyn,
4) przygotować dla podopiecznego łóżko wraz z udogodnieniami,
5) jeżeli przyjął rolę podopiecznego położyć się w przygotowanym przez koleżankę/kolegę
łóżku,
6) jako opiekun  ułożyć podopiecznego w pozycji zapobiegającej powstawaniu odleżyn
stosując przygotowane udogodnienia,
7) zamienić się rolami z partnerem i ponownie wykonać ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
Uczniowie wykonują ćwiczenie praktyczne w parach przyjmując na zmianę role
podopiecznego i opiekuna.
Uwaga: do wykonania ćwiczenia można wykorzystać fantom.
Środki dydaktyczne:
 łóżko z materacem i pościelą, udogodnienia do zapewnienia choremu pozycji
zapobiegającej powstawaniu odleżyn: poduszki, podpórki, krążki, wałki, wyściółki,
poduszki, kółka, materace przeciwodleżynowe, aparaty stabilizujące stopy, lejce,
drabinki, (fantom).
5.4.2. Sprawdzian postępów
Uczeń potrafi: Tak Nie
1) wykonać czynności pielęgnacyjne u podopiecznego starego
oraz psychicznie i fizycznie niepełnosprawnego
2) dobrać metody pielęgnowania do wieku, stanu
niepełnosprawności oraz sytuacji niepełnosprawnego i jego
rodziny
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
3) przygotować podopiecznego do wykonania zabiegów
higienicznych
4) wykorzystać sprzęt i udogodnienia techniczne w utrzymaniu
higieny osobistej
5) zastosować różne techniki wykonywania zabiegów
pielęgnacyjnych u podopiecznego
6) zastosować zasady profilaktyki przeciwodleżynowej,
przeciwodparzeniowej i przykurczom
7) zapewnić podopiecznemu wygodne ułożenie w łóżku
8) włączyć rodzinę podopiecznego do wykonywania zabiegów
pielęgnacyjnych
9) nauczyć podopiecznego samoobsługi, samoopieki oraz
czynności profilaktycznych
10) zapewnić podopiecznemu poczucie bezpieczeństwa w czasie
wykonywania czynności pielęgnacyjnych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Sprawdzian I
Test praktyczny nisko symulowany
Uczeń powinien być oceniany według następujących kryteriów:
KARTA OCENY UCZNIA
Kryterium Punkty
Dobór sprzętu do wykonania toalety porannej
Przygotowanie stanowiska pracy
Wykonanie toalety porannej
Ścielenie łóżka
Dobór udogodnień do ułożenia podopiecznej w pozycji wysokiej
Ułożenie podopiecznej w pozycji wysokiej
Dobór udogodnień zapobiegających powstawaniu odleżyn
Zastosowanie udogodnień przeciwodleżynowych
Zapewnienie podopiecznemu bezpieczeństwa podczas
wykonywanych czynności
RAZEM
Sposób punktowania:
Każde kryterium oceniane jest w skali 3-stopniowej:
0  nie wykazuje umiejętności,
1  wykazuje umiejętność w ograniczonym zakresie, ale pozwalającym na wykonanie
zadania,
2  wykazuje umiejętność w pełnym zakresie.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następującą
ocenę szkolną:
 dopuszczający  uczeń uzyskał co najmniej 7 punktów, w tym przynajmniej 1 punkt za
zapewnienie bezpieczeństwa podopiecznemu,
 dostateczny  uczeń uzyskał co najmniej 10 punktów, w tym 2 punkty za zapewnienie
bezpieczeństwa podopiecznemu,
 dobry  uczeń uzyskał co najmniej 13 punktów, w tym 2 punkty za zapewnienie
bezpieczeństwa podopiecznemu,
 bardzo dobry  uczeń uzyskał co najmniej 16 punktów, w tym 2 punkty za zapewnienie
bezpieczeństwa podopiecznemu.
Poprzez zadanie praktyczne sprawdza się umiejętności ucznia na poziomie
ponadpodstawowym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.
3. Podaj uczniom zasady oceny wykonania zadania.
4. Uczniowie wykonują zadanie praktyczne indywidualnie korzystając z fantomu lub
z pomocy koleżanki/kolegi, który wciela się w rolę podopiecznego.
5. Poinformuj ucznia, który wcieli się w role podopiecznego, jakie są warunki zadania  np.
osoba starsza, osłabiona, ma kłopoty z samodzielnym siadaniem.
6. Przygotuj w pracowni potrzebny do wykonania zadania sprzęt i umieść go w naturalny
sposób na stole (w szafce) wraz z innym sprzętem, tak, aby uczeń miał możliwość
skompletowania potrzebnego zestawu.
7. Daj uczniowi treść zadania praktycznego (dla każdego ucznia).
8. Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów.
9. Oceniaj wykonywanie zadania przez ucznia na przygotowanej karcie oceny,
uwzględniając podane kryteria i sposób punktowania.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego.
3. Ze sprzętu dostępnego w pracowni skompletuj wszystko co jest Ci potrzebne do
wykonania zadania.
4. Korzystając z fantomu lub pomocy koleżanki/kolegi, który wcieli się w rolę
podopiecznego, wykonaj poszczególne polecenia zawarte w zadaniu praktycznym.
5. Na wykonanie zadania masz 20 minut.
6. Pamiętaj o wszystkich aspektach wykonywanych czynności.
7. Przed rozpoczęciem wykonywania zadania zadaj nauczycielowi pytania, jeżeli coś nie jest
dla Ciebie jasne.
8. Twoja praca będzie przez nauczyciela oceniana.
Materiały dla ucznia:
instrukcja dla ucznia,
treść zadania praktycznego,
dostępny w pracowni sprzęt potrzebny do wykonania ćwiczenia.
Zadanie praktyczne
Wykonaj poranną toaletę, pościel łóżko podopiecznemu leżącemu w łóżku. Ułóż
podopiecznego w pozycji wysokiej zabezpieczając przed powstaniem odleżyn. Wykorzystaj
informacje zawarte w opisie sytuacji.
Opis sytuacji
Pani A (78) jest przeziębiona, lekarz zalecił jej pozostanie w łóżku przez kilka dni. Pani A ma
kłopoty z chodzeniem, ale porusza się samodzielnie korzystając z laski. Przed chorobą
prowadziła w miarę aktywny tryb życia, codziennie wstawała z łóżka, wychodziła na krótkie
spacery, uczestniczyła w przygotowaniu posiłków, dużo czasu spędzała w fotelu słuchając
radia. Podczas choroby podopieczna wyraz
nie osłabła.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Sprawdzian II
Test praktyczny nisko symulowany
Uczeń powinien być oceniany według następujących kryteriów:
KARTA OCENY UCZNIA
Kryterium Punkty
Sposób przekonania podopiecznego  dobór odpowiednich
argumentów
Przygotowanie stanowiska pracy
Zmiana piżamy
Zmiana bielizny pościelowej
Ścielenie łóżka
Dobór udogodnień do ułożenia podopiecznej w pozycji wysokiej
Ułożenie podopiecznej w pozycji wysokiej
Zapewnienie podopiecznemu bezpieczeństwa podczas
wykonywanych czynności
RAZEM
Sposób punktowania:
Każde kryterium oceniane jest w skali 3-stopniowej:
0  nie wykazuje umiejętności,
1  wykazuje umiejętność w ograniczonym zakresie, ale pozwalającym na wykonanie
zadania,
2  wykazuje umiejętność w pełnym zakresie.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następującą
ocenę szkolną:
dopuszczający  uczeń uzyskał co najmniej 6 punktów, w tym przynajmniej 1 punkt za
zapewnienie bezpieczeństwa podopiecznemu,
dostateczny  uczeń uzyskał co najmniej 9 punktów, w tym 2 punkty za zapewnienie
bezpieczeństwa podopiecznemu,
dobry  uczeń uzyskał co najmniej 12 punktów, w tym 2 punkty za zapewnienie
bezpieczeństwa podopiecznemu,
bardzo dobry  uczeń uzyskał co najmniej 15 punktów, w tym 2 punkty za zapewnienie
bezpieczeństwa podopiecznemu.
Poprzez zadanie praktyczne sprawdza się umiejętności ucznia na poziomie
ponadpodstawowym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2. Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.
3. Podaj uczniom zasady oceny wykonania zadania.
4. Uczniowie wykonują zadanie praktyczne indywidualnie korzystając z fantomu lub
z pomocy koleżanki/kolegi, który wciela się w rolę podopiecznego.
5. Poinformuj ucznia, który wcieli się w rolę podopiecznego jakie są warunki zadania  np.
osoba starsza, osłabiona, ma kłopoty z samodzielnym siadaniem.
6. Przygotuj w pracowni potrzebny sprzęt i umieść go w naturalny sposób na stole
(w szafce) wraz z innym sprzętem, tak aby uczeń miał możliwość skompletowania
potrzebnego zestawu.
7. Daj uczniowi przygotowaną treść zadania praktycznego (dla każdego ucznia)
8. Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów.
9. Oceniaj wykonywanie zadania przez ucznia na przygotowanej karcie oceny,
uwzględniając podane kryteria i sposób punktowania.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego.
3. Ze sprzętu dostępnego w pracowni skompletuj potrzebny do wykonania zadania.
4. Korzystając z fantomu lub pomocy koleżanki/kolegi, który wcieli się w rolę
podopiecznego, wykonaj poszczególne polecenia zawarte w zadaniu praktycznym.
5. Na wykonanie zadania masz 20 minut.
6. Pamiętaj o wszystkich aspektach wykonywanych czynności.
7. Przed rozpoczęciem wykonywania zadania zadaj nauczycielowi pytania, jeżeli coś nie jest
dla Ciebie jasne.
8. Twoja praca będzie przez nauczyciela oceniana.
Materiały dla ucznia:
instrukcja dla ucznia,
treść zadania praktycznego,
dostępny w pracowni sprzęt potrzebny do wykonania zadania.
Zadanie praktyczne
Podopieczny, którym masz się zajmować jest unieruchomiony w łóżku. Kiedy
przyszedłeś/przyszłaś leżał w brudnej pościeli, w poplamionej piżamie. Po wykonaniu toalety
podopiecznego chciałeś/aś zmienić piżamę, zmienić bieliznę pościelową i pościelić łóżko, ale
podopieczny nie zgadzał się.
1. Przekonaj podopiecznego do konieczności utrzymania łóżka w czystości. Użyj
odpowiednich argumentów.
2. Zmień podopiecznemu piżamę.
3. Zmień bieliznę pościelową.
4. Pościel łóżko.
5. Ułóż podopiecznego w pozycji wysokiej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
7. LITERATURA
1. Ciechaniewicz W. (red.),: Pielęgniarstwo, ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2002
2. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa 1985
3. Encyklopedia zdrowia pod red. W.S. Gomułki, W. Rewerskiego, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 1997
4. Hunt P., Sdell B.: Pielęgniarstwo dorosłych z określonymi zaburzeniami fizjologicznymi.
PZWL, Warszawa 1990
5. Korczak C.: Higiena i ochrona zdrowia. PZWL, Warszawa 1997
6. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie  Żak ,
Warszawa 1998
7. Schiefele / Staudt / Dach: Pielęgniarstwo geriatryczne. Urban & Partner,
Wrocław 1996
8. Standardy postępowania w pielęgniarstwie  praca zbiorowa wydana przez Naczelną
Radę Pielęgniarek i Położnych, Warszawa 1998
9. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Instytut Technologii
Eksploatacji, Radom 1998
10. Wołynka S.: Pielęgniarstwo ogólne. PZWL, Warszawa 1986
11. Zahradniczek K. (red.): Wprowadzenie do pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 2004
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28