Zwyczaje w biznesie: W E N E Z U E L A
Bohaterem, niemalże „skarbem” narodowym jest Simon Bolivar, który doprowadził do uzyskania przez Wenezuelę niepodległości. Jego imieniem nazwanych jest wiele centralnych placów w miastach Wenezueli. Należy w tych miejscach zachowywać się z dużą estymą. Nawet jednostka monetarna tego państwa nazywa się bolivar.
W Wenezueli występuje bardzo duże zagrożenie przestępczością pospolitą. Napady rabunkowe na placach, na ulicach i w centrach handlowych, uprowadzenia sa-mochodów itp. są tu codziennością.
Spotkania w biznesie
- prawdziwy wenezuelski biznesmen jest bardzo zajęty. Powinieneś być zatem punktualny,
- lepiej jest przybyć nawet parę minut wcześniej. Należy zatem, planując czas dotarcia, uwzględnić ewentualne utrudnienia transportowe (są one prawdziwym problemem w stolicy tego kraju),
- jeżeli twojemu partnerowi z Wenezueli przydarzy się spóźnienie, nie okazuj irytacji,
- spotkanie umawiaj z wyprzedzeniem,
- unikaj planowania spotkań w okresie 2 - 3 dni przed dniem świątecznym,
- kontakty w biznesie dobrze jest inicjować za pośrednictwem miejscowego pośrednika (enchufados). Pomogą przedstawić ciebie na właściwym szczeblu i we właściwych kręgach społecznych,
- godziny pracy urzędów: 8.30 - 11.30, 14.00 - 16.30, od poniedziałku do piątku,
- godziny otwarcia banków: 8.30 - 11.30, 14.00 - 16.30, od poniedziałku do piątku,
- godziny otwarcia sklepów: 9.00 - 13.00, 15.00 - 19.00 (na promenadach handlowych nawet dłużej), od poniedziałku do soboty,
- godziny pracy w biurach: 8.00 - 18.00 (długa przerwa w porze południowej), od poniedziałku do piątku.
Negocjacje
- językiem urzędowym jest hiszpański. W niektórych kręgach posługują się angielskim, francuskim, niemieckim bądź por-tugalskim,
- w biznesie dominują mężczyźni, gdyż tradycyjnie główną rolę kobiety upatruje się w obowiązkach domowych,
- listy, materiały informacyjne o firmie, materiały ofertowe przygotować w języku hiszpańskim,
- po wysłaniu listu należy zatelefonować w godzinach porannych,
- jeżeli na swój list uzyskasz odpowiedź w języku angielskim, możesz prowadzić korespondencję w tym języku,
- spotkanie biznesowe zacznij od poznania się z wszystkimi obecnymi. Nie spiesz się z podjęciem rozmów merytorycznych. Nie dąż także do nawiązania natychmiastowych przyjacielskich stosunków z przyszłymi partnerami,
- w Wenezueli występują dwa typy biznesmenów, różniące się stylem prowadzenia rozmów handlowych. Wśród osób starszych przeważa tendencja do poznania w pierwszej kolejności partnera i odnoszenia się do niego jako jednostki, a nie do jego firmy i jego oferty. Osoby młodsze, z których wiele mogło zdobyć wykształcenie za granicą, mogą bardziej odnosić się do firmy partnera i jego oferty, a nie do niego osobiście,
- na pierwsze spotkanie z wenezuelskim biznesmenem najlepiej wysłać jednego przedstawiciela firmy niż zespół. Później należy wysłać pozostałych członków zespołu negocjacyjnego,
- negocjacje przebiegają wolniej niż w krajach Europy Zachodniej,
- oczekuje się, że biznesmen obcokrajowiec będzie przyjacielski, pogodnego usposobienia, uprzejmy, posiadający znajomość miejscowych zwyczajów, a także przyjmie wieczorne zaproszenie na kawę, jak również na oficjalny biznes - lunch,
- wiele kontaktów zawiera się przy kawie podanej po lunchu lub po obiedzie,
- należy unikać przyjęcia pozycji dominującej w rozmowie czy wywierania wpływu na partnera z Wenezueli. Wenezuelczycy lubią panować nad sytuacją,
- upór jest ważny, ale daje rezultaty w połączeniu z uprzejmością i zaufaniem,
- w czasie negocjacji jest rzeczą normalną, że wiele osób mówi naraz. Spróbuj wtopić się w tę atmosferę bez zbytniej agre-sywności,
- swoim stwierdzeniom i propozycjom nadawaj charakter bezpośredni,
- nie sugeruj włączenia prawnika dopóki negocjacje nie zostaną zakończone,
- po pierwszym kontakcie handlowym w Wenezueli właściwym jest aby ktoś z naczelnego kierownictwa firmy napisał list z podziękowaniem do szefa wenezuelskiej firmy,
- zawierany kontrakt powinien być nastawiony na cel długookresowy, a nie jedy-nie na natychmiastowy dochód,
- dobrym tematami do rozmów są: biznes, sztuka, literatura, historia,
- należy unikać rozmów na temat rządu, kontaktów prywatnych, inflacji, polityki.
Przyjęcia biznesowe
- zwyczajowa pora posiłków: śniadania 7.30 - 9.00; lunch 12.00 - 14.30; obiad 19.00 - 22.00,
- lunch jest głównym posiłkiem dnia,
- przyjętą praktyką są przedpołudniowe spotkania z zaproszeniem na lunch, w trakcie którego można kontynuować rozmowy handlowe,
- w przeciwieństwie do lunchu, obiad służy celom towarzyskim, a nie biznesowym,
- jeżeli jesteś osobą zapraszającą, uzgodnij z kelnerem, że ty zapłacisz rachunek. Jest to szczególnie ważne dla pań, gdyż mogą napotkać opór ze strony wenezuelskich partnerów,
- współmałżonkowie są zazwyczaj zapraszani na obiad,
- biznesmenki winny być świadome, że samotne zaproszenie wenezuelskiego biznesmena do lokalu może zostać opatrznie zrozumiane,
- starszy rangą przedstawiciel strony zagranicznej może wznieść toast na rzecz pomyślnych negocjacji, dodając zapamiętany hiszpański zwrot o przyjemności dzielenia towarzystwa Wenezuelczyków,
- będąc zaproszonym do domu Wenezuelczyka na obiad, pamiętaj, że jest to oznaka przyjaźni i przywiąż do tego dużą wagę,
- jeżeli zostałeś zaproszony do domu oczekuje się, że po obiedzie pozostaniesz na chwilę; omawia się wtedy sprawy bizne-sowe lub inne tematy,
- opłata za obsługę w wysokości 10% wli-czona jest w rachunek w większości barów i restauracji, ale oczekuje się dodatkowego napiwku w wysokości 10%,
- personel hotelowy również oczekuje napiwków,
- napiwek dla kierowcy taksówki jedynie, gdy pomoże przenieść bagaż,
- w Caracas (stolica) napiwki są często wyższe aniżeli w reszcie kraju.
Powitanie
- uścisk dłoni powszechny zarówno w odniesieniu do kobiet jak i mężczyzn,
- dobrzy przyjaciele krótko obejmują się i ściskają ramiona, z panie całują się w policzki,
- wymiana biletów wizytowych obowiązkowa,
- wręcz swój bilet wizytowy bezpośrednio po przedstawieniu się. Bilety wizytowe traktuj z szacunkiem,
- bilety wizytowe dobrze wydrukować w języku hiszpańskim.
Używanie tytułów, zwracanie się
- tytuły są ważne. Wenezuelczycy powszechnie zwracają się do siebie używając tytułów i nazwisk,
- do osób nie posiadających tytułów zawo-dowych należy zwracać się przez „Pan, Pani, Panna” dodając nazwisko. Po hisz-pańsku brzmi to:
● Pan = Señor
● Pani = Señora
● Panna = Señorita,
- większość osób posiadających hiszpań-skie bądź portugalskie korzenie posiada dwa nazwiska: jedno po ojcu (wymienia-ne jako pierwsze) i drugie po matce (wymieniane jako drugie). Przy zwracaniu się do drugiej osoby używa się jedynie nazwiska po ojcu. Gdy kobieta wychodzi za mąż, zwyczajowo dodaje do swojego nazwiska jeszcze nazwisko męża i zwracamy się do niej używając tylko nazwiska męża
Gesty
- w trakcie rozmowy utrzymują mały dystans interpersonalny. Nie próbuj cofać się lub odskakiwać, gdyż zostanie to potraktowane jako odrzucenie (partnera rozmowy),
- w trakcie rozmowy Wenezuelczycy często dotykają rąk rozmówcy lub jego marynarki,
- znak „figi” zrobiony kciukiem (u nas oznaczający wzgardę, lekceważenie) jest w Wenezueli symbolem powodzenia, materializowanym np. w formie przycisku do papierów czy złotych amuletów zawieszanych na szyi.
Prezenty
- wręczenie upominku najlepiej odłożyć do momentu ustanowienia przyjacielskich kontaktów,
- najlepiej poczekać, aż pierwszy otrzymasz upominek, zanim wręczysz swój w zamian,
- nie wręczaj upominku w czasie godzin pracy. Najlepszą porą na wręczanie upominku jest spotkanie o charakterze towarzyskim, np. w trakcie długiego lunchu,
- nie zaleca się wręczania biznesmenom upominków przez kobiety. Kobieta może ewentualnie wręczyć upominek dla firmy (np. zestaw przyborów biurowych),
- w kontaktach biznesowych upominek powinien być wysokiej jakości i praktyczny, np. zapalniczka z logo twojej firmy, dobre pióro, małe gadżety elektroniczne, ładny album, importowany al-kohol dobrej marki i jakości,
- gustowny upominek związany z Polską będzie mile widziany,
- dla pań dobrymi upominkami będą kwiaty i perfumy - nie są one traktowane jako zbyt osobiste. Narodowym kwiatem są orchidee i panie wysoce je cenią jako upominek,
- można wręczyć upominki dla dzieci wenezuelskich partnerów; tego typu upominek jest wysoko doceniany,
- przygotowując się do kolejnej wizyty możesz spytać swoich wenezuelskich partnerów, czy jest coś co chcieliby, aby im przywieść z Polski,
- składając wizytę w wenezuelskim domu nie idź z pustymi rękoma. Można przynieść kwiaty lub słodycze bądź przesłać je wcześniej dla pani domu.
Ubiór
- w biznesie przyjęty jest konserwatywny, lekki ubiór. Na oficjalne okazje ubranie wieczorowe,
- do mody przywiązuje się dużą wagę. Panie w Wenezueli są bardzo modne. Stąd należy zabrać ze sobą najwyższej jakości klasycznie stylizowany strój. Wskazana także suknia koktajlowa,
- duże wrażenie robią dodatki, takie jak wysokiej jakości zegarki i biżuteria.