Twórczość Jeana Artura Rimbauda na przykładzie utworu "Statek pijany."
Jean Arthur Rimbaud traktował poezję jako pewien rodzaj poznania, ucieczkę od rzeczywistości. W swoich utworach realizował ideę synestezji, czyli metafory łączącej różne doznania zmysłowe. Wiele eksperymentował, np. przypisywał samogłoskom konkretne kolory: czerwień - I, czerń - A, biel - E, zieleń - U, błękit - O. Wszystkie jego wiersze powstały do 20. roku życia, po czym całkowicie zrezygnował z pisania poezji. Jednym z najbardziej znanych utworów poety jest "Statek pijany".
Utwór ten jest opisem przeżyć i przygód statku, który wyzwolił się spod ludzkiej władzy i wypłynął na szerokie morza i oceany. Statek opływa cały świat, poznaje nowe, nieznane lądy, które wabią go swoim pięknem, bogactwem natury. Widzi wschody i zachody słońca, gwiazdy odbijające się w morzu, koralowe wyspy, morskie potwory. W niezwykle barwny sposób poeta maluje obrazy, w których dominują kolory błękitu, czerwieni, żółci, zieleni, np.: "toń modra", "żółciowe czerwienie", "jutrzenki srebrzyste", "noc zielona ", "zimne fiolety ", "żółtomodre fosfory", "slońca srebrne ". Statek zachwyca się pięknem świata, różnorodnością morskiej flory i fauny:
"Widziałem wrące bagnisk olbrzymich fermenty, Sieci, gdzie wśród czcin gniją całe Lewiatany (...) Lodowce, słońca srebrne, opal fal, nieb żary, Przeokropne mielizny w zatok ciemnych toni (...) ".
Było mu dane zobaczyć cały świat, przemierzyć morza i oceany, jednak w tej wędrówce nie znalazł szczęścia, gdyż ciągle tęskni "do wybrzeży odwiecznych Europy".
"Archipelagi gwiezdne widziałem! Wysp roje, Gdzie żeglarzom otwarte niebo szalejące (...) Lecz zbyt wiele płakałem! Jutrznie są bolesne, Srogie - wszystkie księżyce, gorzkie - wszystkie zorze."
Powraca wspomnieniem do przeszłości, do błotnistej kałuży, na której dziecko puszcza "statki wątlejsze od pierwszych motyli". Jego domem jest Europa i pragnie tam wrócić.
Utwór ten jest wierszem symbolicznym, wyraża protest poety przeciwko skrępowaniu jednostki, jej ograniczaniu, przeciwko więzom świata. Statek to symbol człowieka, który pragnie się uwolnić od krępujących go norm. Jego nadrzędnym celem staje się wyzwolenie z wszelkich przymusów, jakie nakłada na niego świat. Okazuje się jednak, że ta wymarzona wolność nie wypełnia mu całego życia. Zaczyna tęsknić za swoim miejscem w świecie, za czymś stałym i znanym, za dzieciństwem, w którym marzył o wielkiej przygodzie, puszczając statki na kałuży. Ta błotnista kałuża jest symbolem codziennego życia, przeciętności, ograniczoności, zaś bezmiar morza i podróż to uwolnienie się od problemów, od obowiązujących w życiu przymusów i norm.
Statek jest "pijany" - być może upojony wolnością, radością wyzwolenia, swobodą poruszania się, bezkresną podróżą. Morska podróż i statek można także odnieść do życia samego autora, który pragnął żyć swobodnie, niezależnie i buntował się przeciwko obowiązującym konwenansom.
|