PMP Wykład


PMP Wykład 25. 22.05.2009 r.

Ludność w kontekście roszczeń międzynarodowych - opieka dyplomatyczna

Rys historyczny

Instytucja opieki dyplomatycznej jest instytucją tradycyjną. Do lat 60. XX wieku tylko państwa mogły występować z roszczeniami wobec innych państw. Istotę opieki dyplomatycznej wyraził E. de Vattel w „Prawie narodów” - „ktokolwiek źle traktuje obywatela, szkodzi państwu, które musi chronić swojego obywatela; suweren pokrzywdzonego obywatela musi pomścić czyn i w miarę możliwości zmusić sprawcę do naprawienia szkody lub go ukarać”.

Traktat Jay'a z przełomu XVIII i XIX wieku między USA a UK powoływał specjalną Komisję Roszczeń. Była ona narzędziem dla obywateli poddanych monarsze brytyjskiemu, których majątek został zniszczony w czasie wojny o niepodległość. Rząd brytyjski występował przed organem mnar., by dochodzić roszczeń przysługujących jego obywatelom.

Instytucja opieki dyplomatycznej rozwinęła się w XIX w. w związku z ruchami niepodległościowymi w Ameryce Południowej. Wówczas dawniejsze prowincje stawały się podmiotami prawa mnar, a na ich terytorium funkcjonowali obywatele zagraniczni z krajów Europy Zachodniej. Kraje te dążyły do zabezpieczenia interesów swoich obywateli przez ich opiekę przez prawo mnar. (cudzoziemca nie można pozbawić majątku, a jeśli już to za odpowiednim odszkodowaniem). Państwa Am. Płd. miały inne podejście - doktryna Calvo - traktować cudzoziemców co najwyżej tak, jak obywateli państwa przyjmującego. Doktryna ta nie miała jednak zastosowania chociaż pojawiają się obecnie głosy aprobaty dla niej w USA.

Stosunki między państwem a obywatelami innych państw są regulowane przez prawo mnar, więc naruszenie ich praw = naruszenie prawa mnar., za które trzeba ponieść odpowiedzialność.

Orzecznictwo na ten temat:

Prawo opieki dyplomatycznej zostało opracowane w 2004 r. przez KPM ONZ w „Artykułach o opiece dyplomatycznej”. Tu znajduje się również definicja opieki dyplomatycznej: „polega ona na powołaniu przez państwo w drodze działań dyplomatycznych lub innych środków pokojowych odpowiedzialności innego państwa za szkodę wyrządzoną przez czyn zabroniony tego drugiego państwa, względem obywateli pierwszego państwa, w celu implementacji tej odpowiedzialności” (działania państwa nie wykluczają potrzeby naprawienia szkody obywatelowi).

Więź prawna między poszkodowanym podmiotem a państwem, która wynika z prawa krajowego to obywatelstwo (warunek konieczny wystąpienia z roszczeniem).

Wyjątkowo opieka dyplomatyczna jest dopuszczona względem osób, które niekoniecznie mają obywatelstwo danego państwa, ale mają jego pochodzenie:

Jednak co do zasady obywatelstwo jest warunkiem sine que non opieki dyplomatycznej.

Obowiązuje również zasada ciągłości obywatelstwa - państwo może wystąpić z opieką dyplomatyczną w ochronie praw swojego obywatela, jeśli ta osoba fizyczna miała obywatelstwo tego państwa w okresie od wyrządzenia szkody do momentu zgłoszenia roszczenia. Niekiedy Trybunały rozpatrują obywatelstwo osoby fizycznej w momencie wydania wyroku - sprawa Nottebohma.

Czy zawsze fakt występowania formalnej więzi między państwem a osobą fizyczną jest wystarczający?

W 1957 r. tezy Trybunału odwróciła Komisja Rozjemcza w sprawie Flegenheimera - obywatel austriacki, który w czasie wojny wyemigrował do USA, złożył wniosek o obywatelstwo, ale procedury się przeciągały; w między czasie Włochy zmusiły go do sprzedania swoich udziałów w firmie włoskiej; pojawił się problem czy nie mając obywatelstwa USA, mogły one wystąpić w jego imieniu; Komisja Rozjemcza podkreśliła formalny charakter więzi i uznała, że efektywność ma istotne znaczenie, kiedy osoba fizyczna ma dwa obywatelstwa.

Osoby prawne

Sprawy przed MTS:

Ma to potwierdzenie w artykułach z 2004 r. - art. 12. „W zakresie jakim czyn zabroniony, popełniony przez państwo powoduje bezpośrednią szkodę prawną udziałowca, odrębną od szkody wyrządzonej spółce jako takie, państwo obywatelstwa tego udziałowca ma prawo wykonywać opiekę dyplomatyczną w odniesieniu do swoich obywateli”.

Artykuły dopuszczają jeszcze 2 sytuacje, w których państwo obywatelstwa udziałowca może występować:

Przesłanką do określenia więzi między osobą prawną a państwem jest miejsce rejestracji spółki. Chyba, że zarówno siedziba zarządu jak i kontrola finansowa mieszczą się na terytorium innego państwa.

Są również umowy dwustronne, które regulują w inny sposób relacje spółka - państwo przyjmujące. Wówczas podmioty uzyskują prawo do samodzielnego występowania przed organami mnar. Mogą w tym zakresie manipulować:

1 .Mamy A - państwo obywatela, B - państwo, w którym obywatel A zakłada spółkę, C - państwo, w którym obywatel A zamierza inwestować przez założenie spółki w B -> dzieje się tak dlatego, że między państwami A i C nie ma umów, a między B i C są takie, które pozwalają inwestorom z państwa B występować samodzielnie z roszczeniami w stosunku do państwa C.

2. Może być też tak, że między państwami A i C jest taka umowa, ale jest ona mniej korzystna niż między B i C.

3. Jest jeszcze możliwość, kiedy obywatel państwa C nie ufa swojemu systemowi sądownictwa i zakłada spółkę w państwie B, by ta inwestowała w państwie C i w stosunku do niego mogła występować z roszczeniami przed Trybunałem Arbitrażowym.

Zasadniczo umowy dwustronne dają możliwość manipulowania pochodzeniem spółki, ale są mechanizmy blokujące takie poczynania, np. Konwencja waszyngtońska o rozwiązywaniu sporów inwestycyjnych między państwami i obywatelami innych państw nie dopuszcza do możliwości rozpatrzenia takich spraw jak w 3.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pmp wykład podmioty 2011 2012
pmp wykład 03 15
PMP Wykład#
pmp wykład 02 15
PMP Wykład
PMP Wykład 7
PMP Wykład
PMP Wykład'
PMP Wykład' i(
PMP Wykład 8
PMP wykłady
PMP Wykłady 1-21, studia prawnicze, 4 rok, prawo miedzynarodowe publiczne
PMP Wykład
PMP Wykład&
PMP Wykład)
PMP Wykład
PMP Wykład 2
PMP Wykład"
PMP Wykład

więcej podobnych podstron