1. Skutki prawne stwierdzenia wygaśnięcia i nieważności traktatów.

Jeśli stwierdzamy wygaśnięcie traktatu, to wszystko co się dopełniło do tej pory pozostaje w mocy, następstwa prawne, etc.

W przypadku nieważności sprawa jest nieco bardziej skomplikowana.

Art. 69 – następstwa nieważności traktatu. Reguły słuszności nakazywałyby, aby przywrócić stan pierwotny, tak jakby do zawarcia traktatu nigdy nie doszło.

Ust. 2 lit. b – czynności dokonane w dobrej wierze jednak nie stają się bezprawne z powodu samej nieważności traktatu; czyli czynności te, następstwa z czynności utrzymujemy, jeśli wykażemy, że na gruncie traktatu doszło właśnie do takich czynności w dobrej wierze, to takie następstwa możemy utrzymać w mocy.

Art. 71 – sprzeczność z normą ius cogens: art. ten dodaje nowy element.

1. Wykładnia na gruncie KWPT.

1. Pojęcie wykładni może być konfrontowanie z innymi pojęciami. Często mówimy o wykładni w sposób negatywny (czym nie jest): wykładnia na pewno nie stanowi prawa, czasami się mówi, że wyjątkowo tak, rzadko przyznaje się, że wykładnia to metoda tworzenia prawa. Może być jednak chęć, by poprzez proces wykładni tworzyć pewne rozwiązanie. W tym momencie rzecz musielibyśmy rozstrzygać na gruncie teoretycznym o wysokim poziomie abstrahowania.

2. Wstęp do rozważań.

1. Clara non sunt interpretanda.

Pogląd przeciwny – stanu jasności nie można założyć.

1. Praktyka dowodzi, że wcale taki nie jest, iż przepis X, który brzmi jednoznacznie jest jednoznaczny jeśli weźmie się pod uwagę sumę zdań okalających (relacja Ali z kotem ). Nakaz rozumowy podpowiada nam, że powinniśmy być ostrożni. Jest to coś właściwego dla prawa wewnętrznego, ale w tym przypadku można ta materię adekwatnie przenieść na grunt PMP. Zatem PMP także podlega wykładni. Jednakże można się domyślić, iż proces ten wcale nie jest tak łatwy i tak mechaniczny jak w przypadku prawa wewnętrznego. Proces wykładni może mieć daleko idące znaczenie.

1. Inkorporacja i transformacja.

Jeśli przeniesiemy normę PMP na grunt prawa wewnętrznego, to jest ona interpretowana jak norma prawa wewnętrznego. Oczywiście nieracjonalne byłoby interpretowanie takiej normy w ten sposób, że naruszałoby to PMP. W wypadku inkorporacji przejmujemy jako „żywą” normę i przenosimy do prawa wewnętrznego, ale nadal jako normę PMP, choć skutkującą niekiedy w sferze prawa wewnętrznego krajowego. Sędzia powinien mieć wiedzę, że jeśli interpretuje bezpośrednio normę wypływająca z traktatu międzynarodowego, to ma ją zinterpretować w sposób właściwy dla PMP, a nie dla norm prawa krajowego. W tym momencie nie ma zatem ryzyka pojawienia się napięcia sferze prawa krajowego i nie pojawi się też ryzyko postawieniu państwu zarzutu i odpowiedzialności międzynarodowej.

1. Mogą się pojawić problemy, jak interpretować normy prawa zwyczajowego, czy też akty jednostronne. KWPT mówi bowiem tylko o zasadach interpretacji traktatów.

2. Patrząc na cechy charakterystyczne PMP można się zastanowić, co chcemy odkryć. Czy chcemy odkryć sens wyrażeń zawartych traktatów? A może chcemy odkryć jaki był sens, wola, zamiar podmiotu PMP? Nie jest ważny zatem traktat, tylko to, co za nim stoi, czyli wola. Mielibyśmy zatem szkołę obiektywną – traktat wyraża intencję, wolę, etc. Szkoła subiektywna – bierzemy wszystko pod uwagę, jeśli źródła modyfikują nam obraz traktatu. Ewentualnie szkoła trzecia – spójrzmy z innej perspektywy, w zależności od czasu, miejsca, etc. To potrzeba generuje interpretację! Często powyższe modele się ze sobą łączą. Np. w wypadku traktatów konstytuujących organizacje międzynarodowe, częściej mamy uwarunkowania woluntarystyczne, subiektywne przywoływane, podejście celowościowe. Dlaczego? Primo, powoływany jest obok państw nowy podmiot PMP (wprawdzie wtórny, lecz reprezentujący swój odrębny byt). Będzie ona wszak dążyła do tego zapewne, by utrzymywać swoje istnienie. Przekłada się to zatem na proces wykładni de facto. Państwa nieraz się zgadzają, a nieraz nie, jak się nie zgadzają to są napięcia. Ogólnie raczej obiektywizujemy, chyba, że z niego nie wynika nic mądrego, to szukamy innych dróg, podejście subiektywne jest jednak dosyć wyjątkowe, powyższe to taka tendencja.

3. Powyższe podejście nieco abstrahując od KWPT. KWPT zawiera artykuły mówiące o procesie wykładni. Na gruncie PMP mamy do czynienia z legalną teorią wykładni, gdyż KWPT coś wyraża i na tym gruncie możemy zbudować teoretyczny model wykładni.

1. Art. 31 i 32 – ogólne i uzupełniające środki interpretacyjne.

2. Art. 33 – interpretacja traktatów, których autentyczny tekst został ustalony w dwóch lub więcej językach.

3. Art. 31 – ogólna reguła interpretacji; jednakże każdy ustęp wyraża nieco inne rzeczy:

• ust. 1– dobra wiara, zwykłe znaczenie (czyli tak, jak widzę), jakie należy przypisać użytym w nim wyrazom w ich kontekście; przedmiot i cel traktatu;

• ust. 2 – kontekst: tekst, łącznie ze wstępem i załącznikami i oprócz tego: każde porozumienie dotyczące traktatu, każdy dokument sporządzony przez jedną ze stron lub więcej w związku z zawarciem traktatu, przyjęty przez inne strony jako dokument odnoszący się do traktatu (przykład: proces zawierania konkordatu przez Polskę);

• ust. 3 – łącznie z kontekstem należy brać pod uwagę: każde późniejsze porozumienie, późniejszą praktykę, wszelkie odpowiednie normy PMP;

• należy zauważyć, że powyższe trzy ustępy stanowią jedną całość; jednolity proces interpretacji.

[Przykład: spór terytorialny Botswana-Namibia: trybunał miał zinterpretować traktat, by orzec, do kogo sporny teren należy (Kasikili/Sedudu). Problem: czy praktyka, zachowania rządu mogą być orzeczone jako zachowania, podmiot uprawniony do dokonywanie czegokolwiek, co można by wykorzystać w procesie wykładni, na gruncie KWPT: każde inne porozumienie interpretacyjne. Tutaj trybunał powiedział, że przykład ten jest odstręczający, jeśli chodzi o przełożenia na grunt interpretacyjne. Badanie tego w jaki sposób strony się do siebie wzajemnie ustosunkowywały. Przywołano art. 31 KWPT, jest to przykład „transformacji w czasie” do lat, kiedy KWPT nie obowiązywała, ale przepisy odzwierciedlają obowiązujące wtedy zwyczaje. Pamiętajmy, że jednostronne zachowanie nie mogą rodzić podstawy interpretacyjnej. Musza być to działania wielostronne, z zasady zaangażowane winny być wszystkie podmioty.]

Uzgodnienie może być wyraźne albo do porozumienia dochodzimy poprzez interpretacje – pojawia się obraz zgodny. W sporze Kambodża-Tajlandia mapa rozstrzygnęła o znaczeniu mapy: traktat mówi, że białe, a zwyczaj, że nie tylko białe, ale i czarne.

Jeśli mamy późniejszy traktat interpretacyjny, to pierwszy może pozostać, problem występuję, gdy nie wiemy, czy to interpretacja, czy poprawka i zmiana.

Z ust. 3 lit. c tez pojawiają się czasem wątpliwości – wszystkie normy PMP? Czy te zwarte między państwami czy wszystkie nawet niezawarte między państwami? System ten dosyć zawężany byłby, jeśli chodzi o określenie jego pola. Niektórzy mówią, że chodzi o dalsze zobowiązania także, jeśli są one istotowo relewantne dla danej sytuacji. Jest to interpretowane przy pomocy dyrektyw interpretacyjnych. Art. 31 ust. 3 lit. c nie jest zatem zrozumiały, czy może zrobić coś więcej?

• ust. 4 – specjalne znaczenie wyrazu tylko wtedy, gdy ustalono, że taki był zamiar stron (mamy to zapisane albo z późniejszej praktyki tak wynika); jeśli odbiegam od terminu podstawowego, to dany podmiot musi wykazać, że dane znaczenie jest szczególne, że należy rzecz zinterpretować bardzo specyficznie wbrew literalnemu brzmieniu.

1. Art. 32 – uzupełniające środki interpretacji: albo dla potwierdzenia albo dla ustalenia; elementy te musza być zawarte łącznie z uwzględnieniem tego, co zawarte w art. 31 lub gdy interpretacja z art. 31 pozostawia znaczenie dwuznacznym lub niejasnym albo prowadzi do rezultatu wyraźnie absurdalnego lub nierozsądnego.

2. Art. 33 – musimy jakoś opisać z punktu widzenia wielojęzyczności. Naturalne domniemanie i konieczne, że wyrazy mają takie samo znaczenie w każdym z tekstów autentycznych. ważny jest ust. 4 – jeśli określony tekst zgodny z ust. 1 jest rozstrzygający, gdy porównanie tekstów autentycznych wykazuje różnicę w znaczeniu, której nie usuwa zastosowanie art. 31 i 32, należy przyjąć znaczenie, które przy uwzględnieniu przedmiotu i celu traktatu najlepiej godzi te teksty – przedmiot i cel traktatu są w tym momencie zatem elementami rozstrzygającymi. To przedmiot i cel zinterpretowane w określony sposób rzutuje na przychylenie się do znaczenia wypływającego z tekstu A bądź tekstu B – ten element wówczas jest rozstrzygający.

1. Sama KWPT zawiera zatem sam szkielet, pewne istotne informacje, lecz oczywiście nie zawiera całego dorobku wynikającego z interpretacji.

2. Zasada ogólna informacji: jeśli dotyczy coś suwerenności to środki interpretacji podlegają zawężeniu. Ogólne uwarunkowania interpretacji w systemie PMP.

3. Problem czasu, w jakim dokonuje się interpretacji – czy termin X interpretuje w zgodzie z tym, jakie znaczenie ma w momencie dokonywania interpretacji, czy takie, jak miała 50 lat temu, kiedy traktat został zawarty. Praktyka tu się „rozjechała” – nieraz sądy mówią że cofamy się, nieraz że teraz. Uzasadnienie wg sądów: wszystko zależy od terminów; niektóre terminy mają w sobie „ewolucyjny gen”, ich znaczenia z natury będą ewoluować, ta ewolucja, poszerzanie znaczenia jest tu czymś naturalnym, powiązanym z samym terminem, jeśli termin zaś nie ma takiego charakteru, to rozszerzanie nie będzie prawidłowe.

Pozostaje nam nadzieja, że wszystkie powyższe elementy dają obraz całościowy, a nie „szarą plamę” xD.