POLITYKA SPOZNA wyky

POLITYKA SPOŁECZNA

Cel gospodarowania w skali makroekonomicznej:

-osiągnięcie dobrobytu (trudnodefiniowalengo)

Dobrobyt to maksymalizacja użyteczności.

W= f(Uᵃ, U ᵇ) => maksymalizacja

Uᵃ= f(Xᵃ, Yᵃ)

Uᵇ=f(Xᵇ,Yᵇ) użyteczność osoby b zależy od ilości konsumowanych dóbr i preferencji

Potrzeby są nieograniczone a dobra ograniczone. Dobrobyt w Polsce jest większy niż np. w Burkina Faso, gdyż w PL możliwość wytworzenia dóbr i usług jest większa niż w BF.

Technologia produkcji to sposób połączenia czynników wytwórczych.

X= f(Kᵡ, Lᵡ) Y= f(Kᵞ, Lᵞ) K to kapitał a L to praca

Kᵡ+ Kᵞ≤ K (zasoby kapitału)

Lᵡ + Lᵞ≤ L (zasoby pracy)

Cały system powinien funkcjonować efektywnie a zarazem sprawiedliwie.

Efektywność- osiąganie lepszych rezultatów z jednostki nakładów

efekty

Efektywność =

Nakłady

Sprawiedliwość jest trudna do zdefiniowania.

Efektywność w sensie Pareto:

Grupa jednostek zwiększa swój dobrobyt przechodząc ze stanu A do stanu B jeżeli wszystkie jednostki są bardziej zadowolone w stanie B. wersja słaba

Grupa jednostek zwiększa swój dobrobyt przechodząc ze stanu A do stanu B jeżeli przynajmniej jedna jednostka jest w lepszej sytuacji w stanie B, a żadna jednostka nie jest w gorszej. Wersja silna

Efektywność nie równa sięsprawiedliwość

Czy rzeczywiście gospodarka działa efektywnie?

W systemie ekonomicznym z doskonałą konkurencją i kompletnością rynku, stan równowagi jest optymalny w rozumieniu Pareto.

Konkurencja doskonała:

-doskonała informacja (o produkcie, o przyszłości, o cenie)

- ilość podmiotów powinna być taka by żaden nie miał wpływu na cenę ani ze strony popytu ani ze strony podaży

- wielkość przedsiębiorstw- ich siła rynkowa ( wielkie przedsiębiorstwa w razie niepowodzenia inwestycji mogą przenieść koszty na inny asortyment lub rynki, mają możliwość ograniczenia konkurencji np. przez wykup; mogą wykreować modę- oddziaływać na preferencje konsumentów)

Dlaczego rynki nie są doskonałe?

- powiązania między światem biznesu i polityki (siłą ekonomiczną i siłą polityczną)

- brak barier wejścia i wyjścia

- brak kompletności rynku (brak podaży lub popytu)

-asymetria informacji

-koszty transakcyjne

Niesprawności rynku mikroekonomiczne:

-brak konkurencji doskonałej

-brak kompletności rynku

-zwiększenie nierówności

Niesprawności rynku makroekonomiczne:

- brak stabilności gospodarczej

- wolny wzrost gospodarczy

Kwestie społeczne- efekt asymetrycznych przekształceń w rozwoju gospodarczym, które powodują zagrożenia społeczne

- efekt niezgodności idei społecznych z rzeczywistością

- problem o wysokim stopniu dotkliwości , kreujący krytyczne sytuacje w życiu jednostki i zbiorowości implikujący trwałe zakłócenia w funkcjonowaniu społecznym

Określenia polityki społecznej:

- usystematyzowany zbiór wskazówek jak usuwać, a przynajmniej łagodzić niesprawiedliwość i szkody płynące dla jednostek i społeczeństwa z ustroju pracy najemnej oraz jak przeciwdziałać narastaniu tych niesprawiedliwości i powstawaniu nowych szkód

-powołana jest do zaspokajania potrzeb ludzkich w zakresie, który decyduje o prosperowaniu jednostek, a przez to o prawidłowym rozwoju całego społeczeństwa

- bada zmiany zachodzące w strukturze społecznej pod wpływem celowej działalności grup społecznych i organów władzy publicznej oraz szuka sposobów celowego przeprowadzania zmian

- celowa działalność państwa i innych podmiotów w dziedzinie kształtowania warunków życia ludności i stosunków międzyludzkich

Wnioski z tych definicji :

Polityka społeczna to praktyczna działalność państwa ale również kategoria bardzo naukowa (która w sposób teoretyczny mówi co w ogóle można zrobić), zajmuje się sprawami trywialnymi, podstawowymi, jest to zagadnienie trudne gdyż każdy ma inne potrzeby i inne priorytety.

Cele (wartości), które powinna realizować polityka społeczna

Demografia jest wynikiem poziomu życia, konsumpcyjnego stylu życia, czynników kulturowych

Europejski model socjalny

Jest oparty na wydajnej gospodarce, wysokim poziomie ochrony socjalnej, edukacji i dialogu społecznego. Dwa podstawowe znaczenia:

-charakterystyczne dla wspólnych dla wszystkich krajów UE wartości, celów polityki społecznej realizowanej po II wojnie światowej

- zbiór różnych modeli socjalnych funkcjonujących w krajach europejskich (model skandynawski, anglosaski, kontynentalny)

Wspólne wartości EMS to

-specyficznie rozumiana zasada sprawiedliwości społecznej- prawo do pomocy dla każdego obywatela, który znalazł się w trudnej sytuacji życiowej (system minimalnej gwarancji dochodowych obywateli danego kraju) W UE kraje są bardziej egalitarne i jest mniejszy poziom ubóstwa, niż w innych krajach socjalistycznych

-konieczność prowadzenia polityki społecznej – problem między polityką ekonomiczną a społeczną ale polityka społeczna jest konieczna bo niesie wiele pozytywów i wartości

-negocjacyjny sposób rozwiązywania konfliktów- dialog społeczny, uczestnictwo stron, których problem dotyczy w rozwiązywaniu go

Model UE różni się od polityki USA. Jest bardziej negocjacyjny, silniej regulowany jest rynek pracy, większy zakres redystrybucji występowanie mniejszych nierówności.

Prowadzenie polityki społecznej

Kto prowadzi politykę społeczną? => ten kto dysponuje środkami i instrumentami do jej prowadzenia

Instrumenty:

- polityczne (mają prowadzić do konwergencji społecznej wymiany informacji, doświadczeń, ustalania priorytetów, analizy porównawczo- badawczej, monitorowania postępów

- prawne( ujednolicanie i harmonizacja przepisów prawa socjalnego- prawo pracy itd.)

-finansowe (EFS, wspieranie różnych projektów socjalnych, finansowe wspieranie rozwoju zarządzania zasobami ludzkimi) opiera się głównie na regionalnych jednostkach przestrzennych

Traktat Rzymski (1957) – stopniowe zwiększanie swobody migracji siły roboczej, zapewnienie świadczeń socjalnych, świadczeń zmierzających do harmonizacji polityk społecznych)

Europejska Karta Społ. RE (1961)- 19 praw ( do pracy, do godziwego wynagrodzenia, ochrony zdrowia, zabezpieczenia społecznego, organizowania się i rokowań zbiorowych, osób niepełnosprawnych do szkolenia się i rehabilitacji itd…)

Karta Praw Podstawowych Praw Socjalnych (1989) – prawo do swobodnego przepływu siły roboczej, wolność zrzeszania się, ochrona zdrowia i BHP, ochrona zdrowia dzieci i młodzieży, emeryci itd…)

Europa 2020/ Strategia Lizbońska- założenia GOW, B+R, Europa jako najlepsze miejsce do życia

Instrumenty w Polsce

-instrumenty prawno- regulacyjne

- instrumenty finansowe: zasiłki, fundusze celowe FP, FGŚP, PFRON, FUS, KRUS, system ubezpieczeń dla służb mundurowych, NFZ

Podmioty prowadzące politykę społeczną :

Dobrobyt to maksymalizacja użyteczności, zadowolenia, satysfakcji z konsumpcji dóbr.

Jak mierzyć dobrobyt?

-rzeczywista konsumpcja

-dochód

-wydatki

Dochód to strumień środków finansowych uzyskiwanych z majątku (rzeczowy, finansowy, ludzki)

Dochód pełny = dochód pieniężny + dochód niepieniężny

Dochód pełny to :

Przy kwantyfikacji dobrobytu powinien być brany dochód pełny, w rzeczywistości brany jest dochód pieniężny. W zależności od wybranej jednostki dochodu będą różne wyniki pomiaru. W zależności od okresu wynik jest odmienny.

Jak zmierzyć dobrobyt w skali społecznej?

- PNB/ PKB ( w PL PKB > od PNB)

- PKB nie uwzględnia szarej strefy, efektów zewnętrznych

- różne struktury miernika dają tę samą wartość

- wlicza się transfery budżetowe wg. Kosztów funkcjonowania

- nie obejmuje jakości (edukacji, opieki medycznej itp.), wolnego czasu

PKB 1000 USD/ 1 mieszkańca

PL 11,2

A 46,5

Chiny 3,3

D 40,6

HUN 12,2

IT 35,6

Grecja 28,2

Liczone wg. Kursu walut. ( nie wszędzie ceny są jednakowe => stosuje się PKB wg. Siły nabywczej pieniądza PL 19,1; A 38,8; Chiny 6,7; D 36,3; HUN 19,7; IT 31,9; IT 31,9; Grecja 29,7) różne systemy podatkowe.

HDI (Human Development Index)

- standard życia=> PKB wg. Siły nabywczej

- stan zdrowia ( średnia długość życia)

- wiedza => stopa sekularyzacji – umiejętność czytania i pisania wśród osób dorosłych

Gross National Happiness

  1. Dania, Szwajcaria 276

  2. Australia, IslandiaDIHmmmks

  3. Finlandia, Szwecja, Wyspy Bahama

  4. Luxemburg, Irlandia, Buthan 253

98) Polska 197

..koniec : Kongo, Zimbabwe, Burundi 100

Ubóstwo- stan różnego rodzaju braków i to takiego rodzaju o takich rozmiarach że konkretny człowiek permanentnie nie zaspokaja swoich potrzeb, czuje się poniżony w swojej godności i jego osoba jest w kryzysie, którego nie jest w stanie przezwyciężyć

Przyczyny ubóstwa:

-teoria skażonych charakterów: biednym brakuje aspiracji, umiejętności, zdolności, jeśli ktoś jest biedny to znaczy, że nie włożył wystarczającego wysiłku, by polepszyć swoje warunki

- miejsce zamieszkania: większe na terenach wiejskich, rolniczych niż miejskich

-teoria ograniczonych możliwości- ubóstwo jest rezultatem splotu wydarzeń pozostających poza kontrolą jednostki ( np. brak miejsc pracy, brak równego dostępu do szkół)

- teoria „Wielkiego Brata”- obwinianie władz publicznych, które niszczą ekonomiczną niezależność rodziny (np. wysokie podatki, liczne programy socjalne, powoduje to że liczne osoby uzależniają się od pomocy)

Rozmiar ubóstwa

Indywidualny wymiar ubóstwa

Granica ubóstwa

Jak zapobiec?

-redystrybucja dochodów

-aktywizacja zawodowa

Miara ubóstwa- ile osób żyje w ubóstwie?

Luka ubóstwa- łączna odległość od granicy ubóstwa

Liczba osób żyjących poniżej 1$ dziennie (do 1$ nędza, 1-2 $ na dzień ubóstwo) w 2004 za 1$ żyło ok. 1 mld ludzi; jest to miara ubóstwa w skali światowej

Miary ubóstwa w Polsce:

- minimum egzystencji ( żywność, odzież i obuwie, eksploatacja mieszkania, leki, środki higieny, edukacja)

- minimum socjalne ( transport, łączność, kultura, rekreacja, edukacja)

-liczenie koszyka dóbr

Minimum egzystencji w 2009 w gospodarstwie pracowniczym (4osobow.) 378 zł/mies/os, a w gospodarstwie jednoosobowym 400 zł/ mies.

Nierówności

-różnice między grupami społecznymi

-problemy

P zakreskowanej powierzchni / pole OCB = współczynnik Ginniego € <0,1>

G= 1/ (2n² y) ΣⁱΣᶨ (yⁱ-yᶨ)

Friedman:

Podstawową wartością jest wolność indywidualna . Kompetencje rządu muszą być ograniczone. Funkcje rządu to ochrona wolności przed wrogami z zewnątrz i przed współobywatelami- ochrona majątku i przestrzeganie umów cywilnych). Państwo nie ma pełnić żadnej roli w zakresie podziałów poza dostarczaniem pewnych dóbr publicznych i podejmowaniu pewnych przedsięwzięć w celu ograniczenia ubóstwa.

Utylitaryzm:

Sprawiedliwy podział maksymalnej łącznej użyteczności:

A B

A i B funkcje użyteczności

C maksymalizacja użyteczności

Dochód A: AC

Dochód B: CB

Gdyby funkcje użyteczności były identyczne to podział byłby równy. Dobrami mogą być np. towary, usługi, wolności, władza polityczna itd…

Problemy:

Jak skwantyfikować użyteczność i jak zdefiniować dobro? Czy brać pod uwagę użyteczność przyszłych pokoleń?

Poglądy kolektywistyczne

Zasoby dostępne są dla zbiorowego użytku zapewniane przez państwo. Pierwszeństwo mają mieć działania władz, nawet w sferze rynkowej.

Czy równość szans jest wystarczająca?

Równość szans jest niewystarczajaca, korekty rezultatów są konieczne, jednak nie ma potrzeby całkowitego zrównania rezultatów

Podział wg. Potrzeb- spełnienie wymogów równości

Wolność- swoboda korzystania z indywidualnego wyboru. Aby zaistniała nie powinno być istotnych nierówności bogactwa, dostępu do władzy itd. Jest wynikiem alternatywnego działania władz publicznych=> polityka gospodarcza, polityka społeczna, redystrybucja dóbr

Braterstwo- większy nacisk na współpracę niż współzawodnictwo, dobro wspólnoty a nie jednostki

Krytyka wolnego rynku

  1. Kryteria impulsów, które płyną z rynku i wymuszają działania jednostek (jednostki dążą do osiągnięcia własnej korzyści, a to nie doprowadza do dobra ogólnego)

  2. Rynek jest niedemokratyczny wiele decyzji o rozległych skutkach podejmowane jest przez małą elitę władz

  3. Rynek jest niesprawiedliwy rozdziela nagrody, korzyści w taki sposób, że nie są związane z indywidualną potrzebą

  4. Rynek nie podlega samorealizacji, a więc nie jest w stanie zapewnić pełnego wykorzystania zasobów

  5. Rynek nie jest w stanie zwalczyć ubóstwa

Czy dla realizacji koncepcji spraw społecznych potrzebna jest gruntowna przebudowa kapitalistycznych stosunków produkcji?

NIE => socjaldemokracja (rewizjonizm) większa rola państwa, rozproszenie własności

TAK=> poglądy marksistowskie (fundamentalizm)

Kapitalistyczny sposób produkcji generuje konflikt między klasami (wielka bieda, wyzyskiwanie kontra mała, bogata, rządząca). Wg. Marksa jedyny czynnik tworzący wartość dodana to praca. Wyzysk polega na tym, że klasa wyzyskiwana dostaje mniejsze wynagrodzenie niż nakłady pracy. Właściciele stosunków produkcji przejmują część wartości dodanej za pośrednictwem posiadacza środków produkcji. => prowadzi do nieuchronnego konfliktu

Rozwiązanie to upaństwowienie

Dlaczego ten system przetrwał mimo sprzeczności?

- powiązanie między władzą ekonomiczną a polityczną

-państwo rozbudowuje instytucje opiekuńcze (żeby utrzymać się przy władzy)

Elementy wspólne każdej koncepcji

  1. Prawa => wolność polityczna, równość wobec praca ZGODNE

  2. Zasługi ZGODNE

  3. Potrzeby SPRZECZNE nie da się jednocześnie realizować

Dlatego nie można zbudować jednej logicznie spójnej koncepcji równości.

Przyczyny nierówności dochodowych:

-dochody z pracy

-siła, wzrost

-IQ

-wykształcenie

-intensywność pracy

-wykonywane zawody

-środowisko

-oszczędności

-przedsiębiorczość

-szczęście

Czy ograniczać nierówności?

Wg. Klasyków ekonomii to przedsięwzięcie niemądrze doprowadzające do spadku dochodu narodowego.

Neoliberalizm- każdy ma wyłączę prawo do dochodu

Równość szans- rola państwa: akceptacja nierówności z wyjątkiem tych, które nie zależą bezpośrednio od jednostki

Redystrybucyjne działanie wg. Potrzeb => socjalistyczne

Czy działalność redystrybucyjna ogranicza efektywność gospodarki?

  1. Koszty administracyjne

  2. Zanikanie bodźców do pracy, zniechęcenie do większych wysiłków

  3. Ograniczanie oszczędności

  4. Koszty wynikające z postaw ludzi => upadek etyki działalności gospodarczej

Dążenie do ograniczenia nierówności:

- ograniczanie oszczędności

- upadek etyki działalności gospodarczej (wysokie podatki, wysokie płatności)

-ograniczanie efektywności- na pewno?

OPIEKA ZDROWOTNA

- jest podstawowym prawem i dlatego powinno być zapewniona przez państwo? – argument niewystarczający

-jest zwykłym towarem, który powinien być rozdzielony na rynku? ( nie jest zwykłym towarem, zła jakość usługi może skutkować poważnymi konsekwencjami)

- czy zwiększać wydatki na opiekę zdrowotną?

=> zależy od efektywności ( niska- nie; wysoka- tak)

=> jak zmierzyć efektywność

Efekty/ nakłady

Nakłady da się policzyć, ale efekty? Jak przeliczyć na złotówki? Jak skwantyfikować efekty zewnętrzne poprawy stanu zdrowia? Przecież poprawa stanu zdrowia to nie tylko efekt działań służb medycznych więc jak zbadać jak część poprawy jest rezultatem ich działań?

- gdyby rynek był zbliżony do konkurencji doskonałej to nastąpiłoby wyrównanie efektywności dzięki doskonałej informacji

-ubezpieczenia oferuje rynek, dlatego warunkami efektywnego działania tego sektora jest:

- istnieją bariery wejścia i wyjścia

- ilość podmiotów- czy jest odpowiednia?

- cel działania

Rynek nie poradzi sobie z efektywnością świadczenia usług medycznych.

Sprawiedliwość społeczna- taki sam dostęp, zakres usług medycznych dla osób o takim samym stanie zdrowia

Rozdysponowanie usług medycznych

  1. Rynek

- poza system pozostałyby osoby o podwyższonym ryzyku (starsi, przewlekle chorzy, ubodzy)

-nadkonsumpcja

- rynek nie rozwiąże problemów

2) państowo- rynkowe

- osoby o wysokim ryzyku -> państwo a reszta na rynku

- problem to wyznaczenie linii granicznych, nadkonsumpcja

3) państwowo- prywatne

- finansowanie przez państwo poprzez system podatkowy lub składkowy

- znika problem linii granicznych

-nie ma ludzi wykluczonych

- problem nadużycia i niskiej efektywności

- obciążenia podatkowe

- ci co mają większe zdolności płatnicze płacą więcej

4) państwowy

- zarówno dostarczanie jaki i finansowanie usług przez państwo

EDUKACJA

-jest podstawowym prawem

-jest zwykłym towarem-> jak w przypadku opieki zdrowotnej

Edukacja czynność niepowtarzalna

- zwiększać czy nie nakłady? – zależy od efektywności

Problem: jak zmierzyć dobre wykształcenie? Jak mierzyć efekty zewnętrzne, efekt zdolności predyspozycji- w jakim stopniu dobre wykształcenie jest efektem systemu edukacji, najwyższa efektywność na szczeblu podstawowym

Efektywność jest praktycznie nie do zmierzenia, wyniki zawsze będą budzić kontrowersje

Sprawiedliwość społeczna- kiedy rynek edukacji funkcjonowałby zgodnie z jej zasadami? Broblem preferencji/ chęci i predyspozycji, zdolności

Sposoby zaopatrzenia:

  1. Rynek – maksymalizacja zysku przy minimalizacji nakładu

  2. Państwowo- prywatne regulacje dot. Min. Wymogów programowych, kwalifikacji kadry, egzekwowania wymogów

  3. państwowa


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Współczesne systemy polityczne X
Polityka energetyczna (1)
Polityka społeczna prezentacja
Polityka dystrybucji
Mit polityczny
w9 aktywna polityka spoleczna
8 Polityka zatrudnienia
Polityki WE 3 Regionalna
zasady i problemy koordynacji polityki regionalnej 6
POLITYKA MONETARNA
Wykład 3 polityka ekologiczna
Polityka bezpieczenstwa
perswazja wykład1 2009 Wpływy w sferze społeczno politycznej
POJĘCIE I ZAKRES POLITYKI GOSPODARCZEJ
Filozofia polityki 3
Prezentacja Nauka o polityce zaj 3
Geneza polityki spol gosp 2010
Polityka fiskalna 3

więcej podobnych podstron