Rozwój psychiczny i problemy adaptacyjne dzieci z niepełnosprawnością słuchu

16 maja nie mamy zajęć

EGZAMIN: 3 pytania problemowe, nie za długie

Poprawa ustna: można jeszcze w tej sesji, albo we wrześniu.

Jest bardzo dużo osób które mają niedosłuch.

My nie dbamy o słuch:

-przekrzykujemy się

-żyjemy w świecie hałasu

Badania mówią o 2,5 mln głuchych w Europie, i osób niedosłyszących kilkakrotnie więcej.

Pierwsza szkoła dla głuchych w 1770 roku w Paryżu.

RODZAJE GŁUCHOTY:

• Przewodzeniowa –zaburzony jest aparat przewodzeniowy dźwięków , czyli ucho zewn i środkowe, gorzej słyszy dźwięki niskie

• Odbiorcza - osoba gorzej słyszy dźwięki wysokie

• Obwodowa- uszkodzenie odbioru słuchu (np. ślimaka) lub nerwu słuchowego

• Centralna- uszkodzone są centra słuchowe w korze mózgowej, lub szlaki nerwowe, trudniejsza do leczenia

• Mieszana –postać przewodzeniowa i odbiorcza współwystępuje razem

Większość niepełnosprawności słuchowej jest uwarunkowana genetycznie- 40-60% uszkodzeń słuchu-> A. Lo:we „Każde dziecko może nauczyć się słyszeć i mówić”

Wada słuchu:

• dziedziczna,

• wrodzona- wynika z zaburzeń okresu płodowego, zmysły kształtują się w okresie płodowym, prenatalnym, dziecko rodzi się i już słyszy, niedotlenienia, choroby matki w czasie ciąży, konflikt serologiczny

• nabyta- bezpośrednio po chorobie, w dzieciństwie, w późniejszych okresach życia

• urazy mechaniczne

• praca w hałasie (np. szwaczka)

• czynniki toksyczne, choroby, wirusy , bakterie, np. choroby uszu i zatok

• starzenie się, przytępiają nam się zmysły na starość

STOPNIE NIEDOSŁUCHU

• >70 db – ciężkie uszkodzenie słuchu

• 40-20 db- umiarkowane

• < 20 – lekki ->źle napisałam tu coś

Podział pedagogiczny ze wzgl na głębokość zaburzeń:

1. Dzieci niedosłyszące- słyszą i rozumieją mowę mimo wad słuchu, poziom najlżejszy

Teraz już po urodzeniu są badania słuchu, w podstawówce też.

Im wcześniej wykryje się niedosłuch, tym wcześniej zacznie się leczyć, korekta, usprawnianie, tym mniejsze ryzyko zaburzeń mowy.

1. Dzieci z resztkami słuchu- są w stanie usłyszeć i zrozumieć mowę dzięki aparatom wzmacniającym

2. Dzieci głuche- nie słyszą i nie rozumieją mowy

Podział psych-ped ze wzgl na wiek, w którym pojawił się defekt słuchu:

1. Głuchota w pierwszych 2 latach życia- największy wpływ głuchoty na zdolności porozumiewania się. Im wcześniejsze głuchnięcie tym częściej wiąże się z niemową

2. Głuchota w wieku 2- 5 lat

3. Głuchota w wieku szkolnym- zaburzony rozwój społ, izolują się, najlepiej przebywają w swoim środowisku

4. Głuchota w starszym wieku- brak satysfakcji, ograniczenia w podejmowanym rodzaju pracy, głuchota pogłębia izolację społeczną

Metody badania słuchu

-ustala się próg słyszalności

-u malutkich dzieci bada się reakcje odruchowe na głośne bodźce (np. jak walnę w stół)

- w 4 i 5 mies życia rozwoja się zdolność lokalizacji miejsca dźwięku, dziecko zwraca się w kierunku źródła dźwięku

-między 16 a 30 mies zycia- kształtuje się zdolność rozumienia dźwięków mowy, dziecko najpierw osłuchuje się z mową, potem powyżej roczku zaczyna ją rozumieć dzięki rozwojowi poznawczemu

-diagnoza audiometryczna- możliwa dopiero ok 4 roku życia

Audiometria zabawowa- w zabawie sprawdza jak słyszy

-audiometria tonalna- ok 6 r.ż., gdzie wykreśla się krzywą przewodnictwa powietrznego i kostnego

-u dorosłych bada się przede wszystkim przewodnictwo powietrzne, ale także zdolność mowy

-audiometria słowna- bada się próg słyszalności mowy i próg rozumienia mowy, na ile występuje ubytek zdolności rozróżniania dźwięków mowy, np. ś, dźi

Jak korygujemy słuch?

-protezy słuchowe (aparaty), których zadaniem jest wykorzystywanie resztek słuchu, wzmacniają częstotliwość

-aparaty wibracyjne- dla osób w ogóle nie słyszących

Ludzie głusi którzy ogłuchli w późniejszym wieku- znają świat dźwięków i mają prawidłowo rozwiniętą mowę

Dzieci które rozwijają się z niedosłuchem nie.

ROZWÓJ PSYCHICZNY DZIECI GŁUCHYCH:

-niekorzystnie wpływa na funkcje ruchowe, zaburzenia równowagi, plastyczności ruchów, rozwój motoryczny opóźniony, wolniej wykonują ruchy, gorzej statycznie sobie radzą,n niezgrabność ruchowa, powolność w wykonywaniu ruchów. Im bardziej wszystkie zmysły na siebie oddziałują, tym rozwój przebiega lepiej.

-mechanizm kompensacyjny- koncentrują się na poznawaniu świata za pomocą wzroku, swoista spostrzegawczość, precyzyjnie różnicują mimikę, czytają z ust, koncentrują się na gestach, ruchach dłoni i ustach

-dobrze rozwija się percepcja wzrokowa, ale przewaga analizy nad syntezą, dobrze wyodrębniają pojedyncze cechy przed, dobrze analizują, ale mają problem z uogólnieniem szukaniem tego, co wspólne, bo to się wiąże z tworzeniem pojęć, a więc z mową, inaczej spostrzegają świat- świat szczegółów

-szczególna umiejętność odbierania wrażeń wibracyjnych- potrafią precyzyjnie określić źródło i kierunek drgań (np. przykładając dłoń do krtani), im głębszy ubytek słuchu, tym lepszy odbiór (różnicowanie) wibracji

-w okresie wyobrażeń dzieci zamiast słuchowego obrazu słów, rozwijają obrazy oparte głównie na percepcji wzrokowej (nie ma obrazów słuchowych bo nie ma takich doznań).

-przybliżają często twarz jakby chcąc poznać te dźwięki

-nie rozwija się pamięć słuchowa, zapamiętują lepiej za pomocą wzroku, tutaj też przewaga analizy (szczegóły) nad syntezą (analiza związków między cechami przychodzi im gorzej)

-gorzej zapamiętują słowa, słowno-logiczne zapamiętywanie gorsze, odtwarzają słowa mechanicznie, czytając tekst dosłownie go reprodukują, trudniej przypominają sobie nowe wiadomości, odtwarzają schematycznie, co wiąże się z brakiem pamięci słuchowej

-rozwój myślenia, tak jak u dzieci zdrowych:

a) sensoryczno-motoryczne

b) przedoperacyjne

c) operacji konkretnych

d) operacji formalnych

Na wszystkich tych etapach dzieci rozwijają się nieco wolniej i im dalszy etap (operacje formalne, abstrakcyjne) tym wolniejszy rozwój.

WARUNKIEM PRAWIDŁOWEGO ROZWOJU MYŚLENIA U DZIECKA, JEST WCZESNE I STAŁE UCZENIE SIĘ ROZUMIENIA I POSŁUGIWANIE SIĘ MOWĄ.

SYSTEM JĘZYKOWY

-	Dzieci głuche	Dzieci zdrowe
MOWA EKSPRESYJNA	Pisanie, czytanie, Mowa kinestetyczna ekspresyjna	Pisanie, czytanie, Mowa słuchowa ekspresyjna
MOWA RECEPCYJNA (odbiór, rozumienie)	Wizualna mowa recepcyjna Mowa wewnętrzzzna wizualna	Słuchowa mowa recepcyjna Mowa wewnętrzna słuchowa
Wizualny odbiór mowy -ekspresyjny (pisanie) -recepcyjny (czytanie)
SŁUCHOWY ODBIÓR MOWY
EKSPRESYJNY ODBIÓR MOWY (mówienie)
RECEPCJA- słuchanie

Dzieci niesłyszące kontrolują mowę ruchowo i wzrokowo- kinestetycznie.

Mowa dziecka niesłyszącego:

-Charakterystyczna chwiejność głosu

-Inna intonacja

-Trudno jest czytać niektóre głoski z ust

-niektóre słowa nie odczytują z ust tylko odgadują, spostrzegawczość, domyślność

Mowa migowa:

-możliwość migania ogranicza chęć dziecka do nauki mowy mówionej (miganie jest łatwiejsze), powinnyśmy zmuszać, mobilizować dzieci do tego, by mówili, mowa migowa- dzieci gorzej rozwijają myślenie

-migi są uproszczonym, schematycznym językiem

Inaczej jest jak dziecko posługuje się migowym ale umie mówić, a inaczej gdy nie umie mówić.

Zasada przestrzenna- osoba przestrzennie rozmieszcza przedmioty, zjawiska, zdarzenia, wizualnie przestrzennie

Zasada czasowa- dzieci przedstawiają rzeczywistą kolejność zdarzeń

Zasada logiczna- każdy mig musi być wyjaśniony przez mig poprzedzający

W mowie migowej nie ma zdań złożonych, połączonych spójnikami, są to jedynie zdania proste, w których następują po sobie kolejno fakty rzeczywistości, zgodnie z percepcją wzrokową i z kolejnością czasową.

W związku z tym rozwijamy myślenie konkretno- obrazowe, a nie rozwijamy- abstrakcyjnego.

Dlatego powinno łączyć się zasadę nauczania migową i mówioną.

W terapii: dużo mów do dziecka, opowiadać mu, żeby dzieci nie żyły w świecie ciszy, uczenie języka na resztkach słuchu jest najbardziej pozytywne

Sfera emocjonalna:

-słuch bardziej niż wzrok informuje o ładunku emocjonalnym, lepiej rozróżniamy emocje, niesłyszące biorę info o emocjach tylko z mimiki i gestów

-dzieci głuche nie wyrażają uczuć głosowo, w związku z tym nie rozładowują w pełni swoich emocji, stąd musimy ich tego nauczyć

-impulsywność zachowania, wynikająca z niepokoju, że ja coś mówię, a nie jestem zrozumiany

-lęk

-izolacja

-poczucie zagrożenia

-bardzo ważna jest opieka rodziców i wychowawców

-ważne by nie uzależniały się emocjonalnie od opiekunów

-brak pewności siebie

-uwrażliwianie, wzbogacanie życia emocjonalnego

-ważne jest uczenie dziecka jak oceniać zachowania, mogą w sposób zniekształcony analizować

Dorastający głusi:

-mniej dojrzali emocjonalnie i społecznie

-słabsze rozumienie stosunków interpersonalnych

-sztywne trzymanie się zasad, norm

-ubogie zainteresowania

-egocentryzm, nastawienie na siebie

-izolacja

-zamykanie się w sobie

-mało krytyczne wobec siebie

-pomniejszają znaczenie słuchu dla człowieka

-przejawiają negatywne emocje w stosunku do otoczenia: podejrzliwość, nieufność

-konformizm, pasywność, niechętne do działań

-wrogo nastawione do autorytetów, szczególnie dot to starszej młodzieży i mało samodzielnej

-maja trudności ze zrozumieniem pojęć etycznych, bo pojęcia etyczne, moralne wymagają myślenia abstrakcyjnego

Synestezja- umiejętność łączenia różnych wrażeń np. wzrokowo - słuchowych