Przywry (trematoda)
P digeniczne
Schistosoma – jajo zawiera larwe
Paragonimus , fasciola – jajo nie ma wyksztalconej larwy, rozwija sie dopiero w wodzie, potem sie wylega
Echinostoma – jajo nie ma wyksztalconej larwy, dopiero w wodzie
Zrodla zakazenia
Rosliny wodne- fasciola hepatica
Kraby raki- paragonimus westermani
Ryby z metacerkariami- clonorchis opisthorchis
Slimaki z metacerkariami - ilocanum
Mrowka z metacerkaria- dicrocoelium dendriticum
Woda z cerkariami- schistosoma
Heterofijoza – heterophyes heterophyes -. Najczęściej bezobjawowo, bóle brzucha, nudności, krwawe biegunki, stany zapalne w jelicie, eozynofilia, jaja – mozg, serce
Metagonimoza (metagonimus yogogawai) – zapalenie j. Cienkiego, z krwia do m sercowego, mozgu, rdzenia kregowego
Fascjoloza – fasciolopsis buski – bole brzucha, stolce zolto-zielone, niedroznosc, niska goraczka, eozynofilia 40%, pochlanianie witaminy b12
Klonorchoza – chlonorchis sinensis – dreszcze, goraczka 40 stopni, bole w nadbrzuszu, hepatosplenomegalia, eozynofilia 10-40%, zywiciele slimak (bithynia leachi), w slimaku w I i II pokolenie redii
Opistorchoza – opistorchis felineus – obj jak wyzej (+zapalenie pęcherzyka żółciowego, nowotwory przewodow zolciowych)
Motyliczka –zywiciele: ślimak-> mrówka rodzaj Formica (z cerkari metacerkaria)- czlowiek
paragonimoza – charakterystyczna lokalizacja pluca, inna - mozg. Hepatosplenomegalia, ból brzucha, gorączka, eozynofilia
schistosoma haematobium- sploty zylne pecherza moczowego i miednicy malej
s. japonicum – żyła krezkowa górna
s. mansoni – żyła kreskowa dolna
miracidium wnika do slimaka przeksztalca sie w I i II pokolenie sporocyst, potem cerkarie, brak redii i metacerkarii – sa furkocerkarie
schistosomatoza – goraczka katayama, goraczka, hepatosplenomegalia, powiększenie węzłów chłonnych,
jelitowa postac, s. Japonicum i mansoni
postac wątrobowo-sledzionowa
postac sercowo-plucna s. Japonicum, mansoni
drogi moczowe – s. Haematobium
OUN – mozg- s. Japonicum, rdzen- haematobium
Ostra schistosomatoza- s. Mansoni i japonicum
Gorączka, kaszel, biegunka, uszk oun
Polipowatość okrężnicy z krwistą biegunką - s. Mansoni
Nadciśnienie wrotne z krwawymi wymiotami i splenomegalia
Zapal pęcherza moczowego s haematobium z krwiomoczem – rak pęcherza
Pseudophyllidea – rodzaje: diphylobothrium, spirometra
Żywiciel ostateczny- koty psy
I żywiciel pośredni - cyclops (procerkoid)
II żywiciel pośredni – ryby, węże, zaby ( plerocerkoid)
Czlowiek – zjedzenie I lub II posredniego, ż parateniczny- oko, tkanka podskorna
Difylobotrioza diphyllobothrium latum, czyli bruzdoglowiec szeroki
Biegunka, bole brzucha, anemia megaloplastyczna, obnizenie poziomu wit b12 objawy neurologiczne wywolane przez metabolity
Tenioza taenia solum – biegunki zaparcia
Cysticerkoza cysticercus cellulosae(wągier)– mięśnie -bez objawow, guzy podskórne, oko- zaburzenia widzenia, odklejenie siatkówki i naczyniówki, mózg- wzrost cisnienia śródmózgowego, paraliże, bóle głowy, nudności w utrzymaniu równowagi, osłabienie, napady epilepsji, gromadzenie płynu MR
Tenioza taenia saginata(nieuzbrojony) zaburzenia pokarmowe, biegunki, brak apetytu, reakcje alergiczne
Cysticercus bovis (wągier bydlęcy) czyli larwa tasiemca nieuzbrojonego
Dipylidioza dipylidium caninum tasiemiec psi, zaburz jelitowe, bole jelitowe, biegunki (larwa typu cysticerkoid)
Echinococcus granulosus (tasiemiec bablowcowy jednojamowy) – kosmopolitycznny, z ostateczny piec, wilk, lis, szakal, rezerwuar – owca, koza, bydło, larwa- bąblowiec jednokomorowy. Objawy- hepatosplenomegalia, ogniska niedodmy w płucach po wykluczeni gruźlicy, zmiany w kościach
e. multilocularis – prawy płat watroby. Odchody lisa rudego na owocach runa leśnego. Przypomina chorobę nowotworową
tasiemiec karłwaty- hymenolepis nana- cysticerkoid jako postac larwalna wnika droga pokarmowa do z ostatecznego, potem jajo wraz z kałem.
Tasiemiec szczurzy hymenolepis diminuta – cysticerkoid w ciele ż posredniego
Taisemiec kręćkowy – taenia multiceps- w mózgu, CUN, oko
Nicienie
Glistica, askarioza:
faza plucna- 4-16 dniach od polkniecia jaja, suchy drazniacy kaszel , uczucie piekacego dyskomfortu za mostkiem przy kaszlu, dusznosc, wydzielina podbarwiona krwia, nacieki zwiewne Loefflera, temeratura 38,5, eozynofilia
faza jelitowa
owsica, enterobioza- swiad odbytu w nich, bole brzucha, nadwrazliwosc, nerwowosc, zgrzytanie zebami, brak laknienia, obgryzanie paznokci, zapalenie pochwy i sromu, mpziarniniaki miednicy malej i. W jamie otrzewnowej
wlosoglowka ludzka – jajo inwazyjne droga pokarmowa, krwista/sluzowa biegunka (przypomina colitis ulcerosa- rozlegle owrzodzenia jelita grubego),niedokrwistość, brak apetytu, silne odczyny alergiczne, wypadanie odbytu
węgorczyca – strongyloidosis – rumienie wedrujace, swedzace i zanikajace, linijne zmiany rumieniowe wzgluz trasy wedrowki karw, nudnosci, biegunka, krwawienie z przewodu pokarmowego, objawy ze strony ukladu oddechowego,mwegorczyca rosiana
ankylostromoza duodenale- choroba zawodowa gornikow i osob kopiacych tunele. Zadrazenie przez larwy aktywnie wnikajace przez skore
faza skorna- swedzenie, wylewy krwawe, zaczerwienienie, opuchlizna, powiekszenie wezlow chlonnych(2 tyg)
faza jelitowa- nudnosci, wymioty, biegunka z ciemnymi stolcami. (zespol objawow: Dreszcze biegunka nacieki plucne eozynofilia – choroba Wakana), krew w stolcu
toxocara canis/cati toksokara psia/kocia – ludzie sa przypadkowymi zywicielami (dzieci w piaskownicy gdzie wczesniej zalatwil sie zakazony kot albo pies. Lokalizacja skrajna w oku, obraz podobny do retinoblastoma, zapalenie siatkowki, naczyniowki, a takze mozg, pluca (nacieki zwiewne loefflera), watroba. Larwa trzewna wedrujaca VLM, postac oczna OLM(Ocular Larva Migrans), postac utajona, bezobjawowa CT
włośnica – trichinella spiralis, nelsoni- charakterystyczne miopatie, obrzek powiek, zapalenie spojowek, drzazgowe wybroczyny pod paznokciami
przenoszenie:
wuszerieroza (culex-komary, aedes, anopheles, mansonia)
loaza (chrysops) lokalizacja w oku, skorze
brugioza (aedes, anopheles-komary)
mansonelloza (culicoides, aedes)
onchocerkoza- ślepota rzeczna (simulium-meszki)
powodowanie czerwonki przez entamoeba i balantidium – butelkowatego ksztaltu owrzodenia jelita,
najczestsza lokalizacja watropa, pluca, mozg
obraz kliniczny pełzakowicy- postac jelitowa- nieczerwonkowy pełzakowy nieżyt jelita grubego, rozsie do innych narządow, czerwona pełzakowa(biegunki. Z duza iloscia sluzu). Ostra pełzakowica jelitowa- rosiew do innych narzadow, toksyczny megacolon, perforacja jelita, przetoki, owrzodzenie okolicu odbytu, zwezenie swiatla jelita, poczerwonkowy nieżyt jelita grubego, zaburzenia czynnosciowe, pelzakowe zapalenie wyrostka robaczkowego
pelzakowica pozajelitowa, pelzakowy ropień wątroby- perforacja do jam ciala, perito
s, pleuritis, pericarditis, pelzakowy ropień skóry wokół odbytu
rozpoznanie- mikroskopowe stwierdzenie hematofagicznej postaci pasozyta w kale, materiale z owrzodzen w czasi rektoskopii, ze sciany ropni watroby lub owrzodzen skory. Specyficzne antygeny(ELISA); wywiad z pacjentem, badanie edoskopowe, obrazowe metody (radio, tomograf)
giardioza- ogniskowe nacieki zapalne neutrofili, splaszczenie kosmkow jelita, zaburzenie dojrzewania enterocytow, zniszczenie rabka szczoteczkowego = zaburzenia wchalniania tluszczow, witamin rozpuszczalnych w tluszczach, zabudzenia czynnosci wydzielniczej komorek kubkowych
cysty wraz z woda i pokarmem stanowia zrodl o inwazji
biegunki, uttrata masy ciala, stolce tluszczowe, wzdecia, niestrawnosci, alergiczne objawy, szczegolnie uporczywe po resekcji zoladka.
Ostra giardiasis – z biegunka anoreksja, utrata masy ciala
Przewlekła giardiasis – giardia hamuje trawienia tluszczy przez lipazy żoładkowe, powoduje uszkodzenie struktury jelita z biegunka, absorbuje karoteny i wit b12
Wykrywanie – koproantygeny, badanie tresci dwunastniczej, enterotest(perforowana kapsulki z nulonowa nicią), kał na obecnosc cyst
Kryptosporydioza (cryptosporidium parvum)- droga fekalno oralna, forma inwazyjna to oocysta, dosc oporna na dzialanie czynnikow fizyczno-chemicznych, mozliwe jest rowniez przeniesienie infekcji z chorych zwierzat na czlowieka, a takze z czlowieka na czlowieka. Moze wystepowac epidemicznie, w 1993 w Milwaukee zachorowalo 400 000 ludzi. Kilkadziesiat wyproznien na dobe, silne bole brzucha, utrata masy ciala, uposledzenie wchłaniania,
Diagnostyka koprocystoskopia, testy serologiczne
Anisakis simplex, czlowiek jest zywicielem przypadkowym
Cykl: dorosle nicienie wytwarzaja jaja, wydalalne z kalem (ssaki morskie) do morza, z jaj larwy, pozerane przez skorupiaki, w ich organizmach powstaje kolejna larwa. Skorupiaki sa zjadane przez ryby, sktore sa nastepnym zywicielem posrednim. Larwy w stadium III sa w rybach,( a czlowiek moze zjesc ryby- solone/surowe sledzie, makrele, łosoś ), ryby zjadanie przed duze ssaki morskie ktore sa zysicielem ostatecznym. Objawy: ostry brzuch- nudnosci, biegunki z krwią i śluzem.