Zarządzanie jako proces informacyjno-decyzyjny

Decyzja (łac. decisio - postanawiam) to celowy, nielosowy wybór jednego z co najmniej dwóch uznanych za możliwe wariantów działania, prowadzących do rozwiązania pojawiającego się problemu lub wykorzystania nadarzającej się okazji.

Decyzja:

• Dotyczy przyszłego działania

• Jest wyborem nielosowym

• Dotyczy tylko tych wariantów, które są możliwe do realizacji

Problem - sytuacja pojawiająca się wtedy, kiedy stan rzeczywisty odbiega niekorzystnie od stanu pożądanego.

Okazja - sytuacja pojawiająca się wtedy, kiedy okoliczności pozwalają na osiągnięcie wyników lepszych od zaplanowanych.

Symptomy problemów (okazji):

• Odchylenia od dotychczasowych wyników

• Odchylenia od planów

• Informacje od innych ludzi

• Działalność konkurentów

Definiowanie problemów (okazji):

• Wyznaczanie priorytetów (jaki jest priorytet problemu?)

• Wyznaczanie poziomu trudności (czy z problemem można sobie łatwo poradzić?)

• Wyznaczanie pracochłonności problemu (czy problem nie rozwiąże się sam?)

• Wyznaczanie odpowiedzialności (czy to ja powinienem rozwiązać dany problem?)

Decyzja optymalna:

• Istnieje zespół kryteriów pozwalający na porównanie wszystkich alternatyw wyboru

• Dany wariant decyzyjny według tych kryteriów jest lepszy od innych

Decyzja zadowalająca:

• Istnieje zespół kryteriów ustalający minimalne warunki wariantu zadowalającego

• Dany wariant decyzyjny odpowiada tym kryteriom lub jest od nich lepszy

Ograniczona racjonalność (H. Simon):

• Człowiek nie jest w stanie rozumować według racjonalności absolutnej

• Rozwiązaniem racjonalnym jest pierwsze rozwiązanie, które odpowiada przyjętym wcześniej kryterium

• Człowiek szuka satysfakcji, a nie optimum

Racjonalność decyzji

• Racjonalność metodologiczna - wybór dokonany jest na podstawie dostępnych informacji i zgodnie z regułami sztuki podejmowania decyzji; decyzja może być uznana za racjonalną metodologicznie, jeżeli została podjęta w dobrej wierze, zgodnie z zasadami i wykorzystano dostępne informacje, nawet jeżeli wynik decyzji jest niedobry

• Racjonalność rzeczowa - wybór takiego wariantu działania, którego realizacja doprowadza do osiągnięcia ustalonego celu działania; racjonalność rzeczową ustalamy po zrealizowaniu decyzji porównując wynik z założonymi celami

• `Technologia głupoty' - ludzie czasami muszą działać zanim zaczną myśleć:

• Cele nie powinny być traktowane z przesadnym nabożeństwem - powinno się je uważać za hipotezy

• Intuicja jest ważnym czynnikiem w procesie podejmowania decyzji

• Pamięć jest wrogiem decydenta - schematy prowadzą do błędnych decyzji

• Doświadczenie, podobnie jak pamięć, może być wrogiem decyzji

Decyzje programowane - rozwiązywanie problemów rutynowych, powtarzalnych, dla których istnieje algorytm postępowania

Decyzje nieprogramowane - rozwiązywanie problemu nowego, dla którego nie istnieje algorytm postępowania

Proces podejmowania decyzji

---