WOLNOŚCI, PRAWO OGÓLNE


WOLNOŚCI , PRAWA OSOBISTE I POLITYCZNE

Wolności i prawa osobiste

Katalog wolności i praw osobistych otwiera prawo do życia. Konstytucja stanowi, że Rzeczpospolita zapewnia każdemu prawną ochronę życia (art. 38). Państwo ma więc obowiązek chronić prawnie życie każdego, kto znaj­duje się pod jego jurysdykcją. Konstytucja zapewnia każdemu nietykal­ność osobistą i wolność osobistą (art. 41). Pozbawienie bądź ograniczenie wolności może wystąpić tylko na zasadach i w trybie określonym ustawowo. Przypadki pozbawienia lub ograniczenia wolności nie spełniające tych wa­runków są konstytucyjne zakazane. Konstytucja wprowadza zasadę (art. 42), że karać można tylko za czyn, który w chwili popełnienia był zagrożony karą przez obowiązującą ustawę.

Ustrojodawca formułuje w art. 45 prawo każdego do sądu, nakazując przy tym rozpatrzenie sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Każdy ma też prawo do obrony we wszystkich stadiach procedury karnej sądowej, (art. 42 ust. 2).

Zgodnie z art.47 każdy ma prawo do ochrony prywatności, które obej­muje prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i do­brego imienia, jak też do decydowania o swoim życiu osobistym. Ustrojo­dawca uznał za zasadne zamieszczenie w Konstytucji prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (art. 48).

Zapewniając wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się (art. 49), nienaruszalność mieszkania (art. 50) oraz prawo do ochrony in­formacji osobowych (art. 51), normy konstytucyjne dopuszczają zara­zem ograniczenia w tym zakresie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony. Ustawa Zasadnicza gwarantuje każdemu (tj. obywatelom, tzw. bezpaństwowcom i cudzoziemcom) wolność poruszania się po terytorium RP, wolność wyboru miejsca zamieszkania i pobytu oraz swobodę opuszczenia terytorium państwa polskiego (art. 52 ust. l i 2). Ustrojodawca stworzył też możliwości osiedlania się na stałe na teryto­rium RP osób polskiego pochodzenia. Konstytucja (art. 56) dopuszcza moż­liwość korzystania przez cudzoziemców z prawa azylu w Rzeczypospolitej Polskiej.

Wśród wolności i praw osobistych dość obszerne regulacje odnoszą się do wolności sumienia i religii, którą zapewnia się każdemu (art. 53), a także do wolności wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji (art. 54).

4.4. Wolności i prawa polityczne

Wolności i prawa polityczne są z punktu widzenia podmiotowego dość zróżnicowane. Wynika to z faktu, iż ich adresatami są zarówno obywatele, jak i osoby nie posiadające obywatelstwa polskiego.

Katalog tytułowych wolności i praw otwiera wolność zgromadzeń (art. 57). Każdy może je organizować i w nich uczestniczyć, pod warunkiem, że będą mieć pokojowy charakter. Ograniczenia tej wolności mogą być okre­ślone tylko ustawowo.

Zapewnia się również każdemu wolność zrzeszania się (art. 58 ust. l). Zakazuje się przy tym zakładania zrzeszeń, których cel lub działalność są sprzeczne z prawem (Konstytucją i ustawami). Odmówić rejestracji lub zakazać działalności takiemu zrzeszeniu może w swoim orzeczeniu jedy­nie sąd.

Dalsza część analizowanych regulacji dotyczy praw obywatelskich zwią­zanych z udziałem w życiu publicznym. Konstytucja zapewnia obywate­lom polskim prawo dostępu do służby publicznej (art. 60) oraz prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicz­nej a także o działalności osób pełniących funkcje publiczne (art. 61).

Konstytucja (art. 62) gwarantuje udział w referendach i czynne pra­wo wyborcze (prawo wybierania). W art. 99 i 127 ust. 3 zapewnia zaś obywatelom polskim prawo kandydowania w wyborach (bierne prawo wyborcze). Obywatele polscy mają też prawo inicjatywy ustawodaw­czej (art. 118 ust. 2) oraz prawo składania petycji, wniosków i skarg (art. 63).



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Środki ochrony wolności i praw, PRAWO OGÓLNE
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ I INNE ŚWIADCZENIA, PRAWO OGÓLNE
Trybunał Konstytucyjny, PRAWO OGÓLNE
RODZAJE UMÓW O PRACĘ, PRAWO OGÓLNE
ZDOLNOŚĆ PRAWNA I ZADOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH, PRAWO OGÓLNE
POJĘCIE I PRZEDMIOT PRAWA ADMINISTRACYJNEGO, PRAWO OGÓLNE
Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolnosci, Prawo karne
PUBLIKACJA I OGŁOSZENIE AKTU NORMATYWNEGO, PRAWO OGÓLNE
POWOŁYWANIE RADY MINISTRÓW I JEJ SKŁAD I STRUKTURA, PRAWO OGÓLNE
ROZPATRYWANIE SPORÓW O ROSZCZENIA ZE STOSUNKU PRACY, PRAWO OGÓLNE
UŻYTKOWANIE WIECZYSTE, PRAWO OGÓLNE
FORMA I TREŚĆ UMOWY O PRACĘ, PRAWO OGÓLNE
Odroczenie a przerwa wykonywania kary pozbawienia wolności, PRAWO, █▓▓█ PORADY PRAWNE ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬
GAŁĘZIE PRAWA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ, PRAWO OGÓLNE
przestrzeganie prawa, PRAWO OGÓLNE
rodzaje wykładni prawa, PRAWO OGÓLNE
ZADANIA SAMORZĄDU I ICH FINANSOWANIE, PRAWO OGÓLNE
KONSTYTUCYJNE ZASADY USTROJU PAŃSTWA, PRAWO OGÓLNE
POJĘCIE RZECZY, PRAWO OGÓLNE

więcej podobnych podstron