SOCJOMETRIA

SOCJOMETRIA - termin wprowadzony przez J.L. Moreno w 1934 roku jako narzędzie interpretacji struktury społecznej w podejściu socjodramatycznym. Socjometria systematyzuje informacje pochodzące od jednostek należących do grupy i dotyczące wzajemnych preferencji członków grupy lub behawioralnych odpowiedników tych preferencji.

SOCJOMETRIA

Socjometria - to techniki i metody służące do badania struktur społecznych małych grup oraz pomiaru niektórych postaw i zachowań ich członków, stosuje się je przede wszystkim do odkrywania wewnątrz grupy emocjonalnej struktury:

przyciąganie - odpychanie.

Wyniki przedstawia się graficznie za pomocą socjogramu.

SOCJOMETRIA

J.L. Moreno zastosował ją po raz pierwszy w badaniach przeprowadzonych w grupach jeńców wojennych w czasie I wojny światowej, a po przeniesieniu się do Stanów Zjednoczonych zaczął się nią posługiwać w badaniach nad stosunkami w klasach szkolnych, następnie stosowano je do badania grup w wojsku i w przemyśle.

SOCJOMETRIA

Podstawowa technika socjometrii polega na tym, że członków danej grupy pytamy: „Z kim ze swojej grupy chciałbyś wykonywać pewną czynność"? (wybór pozytywny).

Po otrzymaniu wypełnionych kartek, badacz musi je w pewien sposób uporządkować.

SOCJOMETRIA

Socjogram - to graficzne przedstawienie struktury grupowej.

Elementy struktury socjometrycznej:

• Para - dwie osoby wybierające się wzajemnie.

SOCJOMETRIA

2. Łańcuch - gdy osoba A wybiera osobę B, ta wybiera osobę C itd.

SOCJOMETRIA

3. Gwiazda - jest to taka struktura, w której jedna osoba z grupy otrzymuje bardzo dużo wyborów, z tym że osoba będąca „gwiazdą" nie odwzajemnia otrzymanych wyborów.

SOCJOMETRIA

4. Sieć - czyli taka struktura, w której wszyscy członkowie grupy wybierają wszystkich.

SOCJOMETRIA

5. Klika - tym się różni od sieci, że jest ona podgrupą wzajemnie wybierających się osób, które będąc członkami jakiejś większej grupy, odrzucają jej pozostałych członków.

6.Izolowane wyspy - czyli osoby, które otrzymywały bardzo mało wyborów.

SOCJOMETRIA

Posługiwanie się socjogramem nie jest proste; tak na przykład, gdy w grupie jest 30 członków, a każdy z nich może wybrać dowolną liczbę członków, to na socjogramie jest bardzo dużo krzyżujących się ze sobą linii. Próbuje się temu zaradzić ograniczając liczbę wyrobów do trzech; ale nawet i wtedy bardzo trudno jest skonstruować czytelny socjogram.

SOCJOMETRIA

Aby uniknąć tego rodzaju kłopotów, zamiast stosować socjogramy, można użyć tak zwanej analizy macierzowej. Na podstawie otrzymanych danych, konstruuje się odpowiednią tabelę.

SOCJOMETRIA

Modyfikacje oryginalnej techniki socjometrycznej:

• Socjometryczna samoocena, stosowana już przez Moreno, polega napytaniu członków grupy o to, kto z grupy wybiera ich, a kto odrzuca.

• Test „Zgadnij kto", zwany również techniką nominacyjną, polegający na pytaniu poszczególnych członków grupy o to, kto z grupy jest na przykład
  „najbardziej lubiany", najbardziej agresywny", „kto ma największy wpływ"?

Ze względu na łatwość posługiwania się techniką socjometryczna przeprowadzono bardzo wiele badań, których celem było stwierdzenie jakie są korelaty wysokich i niskich pozycji socjometrycznych.

SOCJOMETRIA

Przydatność socjometrii:

• W polityce kadrowej,

• W kształtowaniu zespołu,

• We współdziałaniu i współpracy,

• Pomaga określić upodobania członków grupy oraz zdolność grupy do realizacji powierzonych zadań,

• Bada strukturę grupy,

• Podziały grupowe,

• Pozycje indywidualne członków,

• Ułatwia wskazanie przywódców oraz osób nieakceptowanych.

SOCJOMETRIA

„Struktura socjometryczna to struktura atrakcyjności interpersonalnej”

S. Mika

Socjometria jako podstawowy sposób pomiaru stosunków społecznych

Narzędzie szybkiego i możliwie dokładnego badania dynamiki grupowej, a zwłaszcza panujących w niej stosunków interpersonalnych, stanowią techniki socjometryczne. Techniki te są częścią składową tzw. Socjometrii, czyli nauki zajmującej się ilościowym mierzeniem właściwości psychicznych cechujących grupę jako całość oraz stosunków w niej panujących. Socjometria jako nauka powstała w 1934 roku. Jednym z jej twórców jest J.L. Moreno.

Badanie metodą socjometryczną polega na zadaniu wszystkim członkom danej grupy kilku specjalnie skonstruowanych pytań dotyczących różnych rodzajów stosunków społecznych, takich jak wzajemne sympatie, zaufanie, popularność, przywództwo i inne.
W odpowiedzi osoba badana ma podać nazwisko lub nazwiska osób, z którymi chciałaby najbardziej wejść w kontakt, przy zaistnieniu pewnych umownych warunków podanych w założeniu.


W oparciu o badania socjometryczne wychowawca zdobywa wnikliwą i bardziej wszechstronną orientację stosunków wzajemnych w grupie i pozycji poszczególnych wychowanków.

Socjometria - cele

PLANOWANIE BADAŃ SOCJOMETRYCZNYCH

Zastosowanie socjometrii uzależnione jest od spełnienia kilku warunków:

Socjometria - cele

Klasyfikacja technik badania nieformalnej struktury grupy.

Technika "Zgadnij kto?"

Technika szeregowania rangowego.

Technika porównywania parami.

Skale oszacowań.

Plebiscyt życzliwości i niechęci jako technika badania stosunków społecznych został wprowadzony przez Janusza Kroczaka.

Metody kombinowane.

Klasyczna technika Moreno

OPRACOWANIE WYNIKÓW BADANIA

---