LEKCJA XXVII

72. Czasowniki słabe: czasowniki Lamed He

72.1 Definicja

Czasownik Lamed He jest to taki czasownik, którego końcową spółgłoską jest h. Są jednak dane wskazujące, że na wcześniejszym stopniu rozwoju języka, końcową spółgłoską było y , które później przeszło w h. Wcześniejsze yod pojawia się ponownie w wielu formach czasowników Lamed He.

72.2 Lista niektórych, najczęściej występujących czasowników Lamed He.

(1) Zwykłe czasowniki Lamed He.

a	hk*B*	płakał	h	hn`P*	przygotował
b	hn`B*	budował	i	[hWx]	nakazał
c	hl*G*	odkrył, objawił, poszedł do niewoli	j	hp*x*	trzymał straż, szpiegował
d	hn`z*	cudzołożył	k	hn`q*	wziął, kupił, nabył
e	hl*K*	skończył, dokończył	l	hb*r`	rozmnożył się
f	hs*K*	zakrył, schował	m	ht*v*	pił
g	hd`P*	odkupił, wykupił	n	hx*r`	był zadowolony

(2) Czasowniki Lamed He podwójnie słabe.

a	hb*a*	chciał	j	hr`y`	uczył
b	hp*a*	piekł	k	hf*n`	rozciągnął
c	hy`h*	był	l	[hkn]	uderzy, zabił
d	hz*j*	widział	m	hl*u*	wszedł (do góry)
e	hy`j*	żył	n	hn`u*	1) odpowiedział 2) był uciskany
f	hl*j*	był chory, słaby	o	hc*u*	zrobił
g	hn`j*	obozował	p	ha*r`	widział
h	hr`j*	płonął gniewem	q	hu*r`	karmił, dbał, pasł
i	[hdy]	chwalił, dziękował, wyznawał	r	[hjv]	pokłonił się, uwielbiał, wyznawał

72.3 Cechy charakterystyczne czasowników Lamed He

(1) We wszystkich czasownikach Lamed He bez sufiksów można zaobserwować jednolity wzór samogłosek tematowych.

(a) Wszystkie formy perfectum bez sufiksów kończą się na h * .

(b) Wszystkie formy imperfectum bez sufiksów kończą się na h # .

(c) Wszystkie formy imperativus bez sufiksów kończą się na h @ .

(d) Wszystkie infinitivus constructus zamieniają końcowe h wraz z jego samogłoską na to .

(e) Infinitivus absolutus kończą się na h )))(holem + he)

(w tematach Qal, Nifal, Piel, Pual i Hitpael), lub h @ (sere + he) (w tematach Hifil, Hofal i czasami Piel).

(f) Wszystkie czasowniki masculinum singularis (poza formami biernymi Qal) kończą się na h # (segol + he), które zostaje zmienione na h @ w status constructus.

(g) Imiesłowy bierne Qal mają taki sam wzór, jak czasowniki mocne oprócz tego, że yod zajmuje miejsce końcowego h. W ten sposób hWnB* staje się yWnB* .

Zestawienie form czasownika hn`B* , „budował" ilustruje zmiany w formach Lamed He bez sufiksów.

	Qal	Nifal	Piel	Pual	Hitpael	Hifil	Hofal
Perf. 3ms	hn`B*	hn`b=n]	hN`B!	hN`B%	hN`B^t=h!	hn`b=h!	hn`b=h*
Impf. 3ms	hn\b=y]	hn\B*y]	hN\b^y+	hN\b%y+	hN\B^t=y]	hn\b=y~	hn\b=y`
Impv. 2ms	hn}B=	hn}B*h!	hN}B^		hN}B^t=h!	hn}b=h^
Inf. Const.	tonB=	tonB*h!	toNB^	toNB%	toNB^t=h!	tonb=h^	tonb=h*
Inf. Abs.	hn{B*	hn{b=n]	hN{B^	hN{B%	hN{B^t=h!	hn}b=h^	hn}b=h*
Part. Act. ms	hn\oB		hN\b^m=		hN\B^t=m!	hn\b=m^
Part. Pass. ms	yWnB*	hn\b=n]		hN\b%m=			hn\b=m*

(2) Jednolite zmiany zachodzą również, kiedy sufiksy lub sufiksy zaimkowe dodawane są do czasowników Lamed He. Formy z sufiksami samogłoskowymi ulegają następującym zmianom:

(a) Forma perfectum 3fs wszystkich rdzeni czasowników Lamed He jest tworzona przez zastąpienie starej końcówki femininum t przez końcowe h i dodanie h * , sufiksu 3fs.

Przykłady form perfectum czasownika hn`B* :

Qal	hh*n+B*	stało się	ht*n+B*
Nifal	hh*n+b=n]	stało się	ht*n+b=n]
Piel	hh*N+B!	stało się	ht*N+B!
Pual	hh*N+B%	stało się	ht*N+B%
Hitpael	hh*N+B^t=h!	stało się	ht*N+B^t=h!
Hifil	hh*n+b=h!	stało się	ht*n+b=h!
Hofal	hh*n+b=h*	stało się	ht*n+b=h*

(b) Wszystkie inne formy z sufiksami samogłoskowymi są skracane przez odrzucenie h wraz z samogłoską lub szwa słyszalnym. Ma to zastosowanie do wszystkich tematów perfectum 3wp, imperfectum 2fs, 3mp, 2mp i imperativus 2fs i 2mp.

Przykłady:

Qal Perfect 3 wp	Whn+B*	stało się	WnB*
Nifal Perfect 3 wp	Whn+b=n]	stało się	Wnb=n]
Piel Perfect 3 wp	WhN+B!	stało się	WNB!
Qal Imperf. 2 fs	yh!n+b=T!	stało się	yn]b=T!
Qal Imperat. 2 mp	Whn+B=	stało się	WnB=

(3) Czasowniki Lamed He z sufiksami spółgłoskowymi konsekwentnie zamieniają h na y . y z kolei łączy się z wcześniejszą samogłoską tworząc dyftong.

(a) W efekcie powstaje y ! (hireq-yod) przed sufiksami spółgłoskowymi perfectum we wszystkich tematach czynnych (Qal, Piel, Hitpael, Hifil).

Przykłady:

	Qal	Piel	Hifil
Perfect 2 ms	t*yn]B*	t*yN]B!	t*yn]b=h!
Perfect 2 fs	tyn]B*	tyN]B!	tyn]b=h!
Perfect 1 ws	yt!yn]B*	yt!yN]B!	yt!yn]b=h!
Perfect 2 mp	<t#yn]B=	<t#yN]B!	<t#yn]b=h!
Perfect 2 fp	/t#yn]B=	/t#yN]B!	/t#yn]b=h!
Perfect 1 wp	Wnyn]B*	WnyN]B!	Wnyn]b=h!

(b)Samogłoską przed sufiksami spółgłoskowymi perfectum we wszystkich tematach biernych (Nifal, Pual, Hofal) jest y @ sere-yod.

Przykłady:

	Nifal	Pual	Hofal
Perfect 2 ms	t*yn}b=n]	t*yN}B%	t*yn}b=h*
Perfect 2 fs	tyn}b=n]	tyN}B%	tyn}b=h*
Perfect 1 ws	yt!yn}b=n]	yt!yN}B%	yt!yn}b=h*
Perfect 2 mp	<t#yn}b=n]	<t#yN}B%	<t#yn}b=h*
Perfect 2 fp	/t#yn}b=n]	/t#yN}B%	/t#yn}b=h*
Perfect 1 wp	Wnyn}b=n]	WnyN}B%	Wnyn}b=h*

(c) Samogłoską przed sufiksami spółgłoskowymi imperfectum i imperativus we wszystkich tematach jest y # (segol-yod). Odnosi się to do wszystkich form z końcówką hn` (imperfectum 3fp, imperativus 2fp).

Przykłady:

	Qal	Nifil	Hifil
Imperf. 3fp, 2fp	hn`yn\b=T!	hn`yn\B*T!	hn`yn\b=T^
Imperat. 2fp	hn`yn\B=	hn`yn\B*h!	hn`yn\b=h^

72.4 Odmiana czasownika hl*G* „odkrył, objawił, poszedł do niewoli" w temacie Qal

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	hl*G*		3 mp	hl#g=y]
3 fs	ht*l=G`		3 fp	hl#g=T!
2 ms	t*yl!G*		2 mp	hl#g=T!	2 ms		hl@G=
2 fs	tyl!G*		2 fp	yl!g=T!	2 fs		yl!G=
1 ws	yt!yl!G*		1 wp	hl#g=a#
			3 mp	Wlg=y]
3 wp	WlG*		3 fp	hn`yl#g=T!
2 mp	<t#yl!G=		2 mp	Wlg=T!	2 mp		WlG=
2 fp	/t#yl!G=		2 fp	hn`yl#g=T!	2 fp		hn`yl#G=
1 wp	Wnyl!G*		1 wp	hl#g=n]
Infinitivus Const.		tolG=		Partic. Act. ms		hl#G)
Infinitivus Abs.		hOG*		Partic. Pass. ms		yWlG*

72.5 Odmiana czasownika podwójnie słabego (Pe Alef i Lamed He) hb*a* „chciał" w temacie Qal.

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	hb*a*		3 mp	hb#ay{
3 fs	ht*b=a*		3 fp	hb#aT)
2 ms	t*yb!a*		2 mp	hb#aT)	2 ms		hb@a$
2 fs	tyb!a*		2 fp	yb!aT)	2 fs		yb!a$
1 ws	yt!yb!a*		1 wp	hb#a)
			3 mp	Wbay{
3 wp	Wba*		3 fp	hn`yb#aT)
2 mp	<t#yb!a&		2 mp	WbaT)	2 mp		Wba$
2 fp	/t#yb!a&		2 fp	hn`yb#aT)	2 fp		hn`yb#a$
1 wp	Wnyb!a*		1 wp	hb#an{
Infinitivus Const.		toba$		Partic. Act. ms		hb#a)
Infinitivus Abs.		hb)a*		Partic. Pass. ms		yWba*

72.6 Odmiana czasownika podwójnie słabego (Pe gardłowa i Lamed He) hc*u* zrobił w temacie Qal.

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	hc*u*		3 mp	hc#u&y~
3 fs	ht*c=u*		3 fp	hc#u&T~~
2 ms	t*yc!u*		2 mp	hc#u&T~~	2 ms		hc@u&
2 fs	tyc!u*		2 fp	yc!u&T~~	2 fs		yc!u&
1 ws	yt!yc!u*		1 wp	hc#u$a#
			3 mp	Wcu&y~
3 wp	Wcu*		3 fp	hn`yc#u&T~~
2 mp	<t#yc!u&		2 mp	Wcu&T~	2 mp		Wcu&
2 fp	/t#yc!u&		2 fp	hn`yc#u&T~~	2 fp		hn`yc#u&
1 wp	Wnyc!u*		1 wp	hc#u&n~~
Infinitivus Const.		tocu&		Partic. Act. ms		hc#ou
Infinitivus Abs.		ocu*		Partic. Act. mp		<yc!ou
		hcu*		Partic. Act. fs		hc*ou
				Partic. Act. fp		tocou
				Partic. Pass. ms		yWcu*

72.7 Odmiana czasownika hy`h* „był" w tematach Qal i Nifal (tylko w formach , w których występuje) .

Perfect					Imperfectum			Imperativus
3 ms		hy`h*			3 mp		hy\h=y]
3 fs		ht*y+h*			3 fp		hy\h=T!
2 ms		t*yy]h*			2 mp		hy\h=T!	2 ms			hy}h$
2 fs		tyy]h*			2 fp		yy]h=T!	2 fs			yy]h&
1 ws		yt!yy]h*			1 wp		hy\h=a#
					3 mp		Wyh=y]
3 wp		Wyh*			3 fp		hn`yy\h=T!
2 mp		<t#yy]h$			2 mp		Wyh=T!	2 mp			Wyh$
2 fp		/t#yy]h$			2 fp		hn`yy\h=T!	2 fp			hn`yy\h$
1 wp		Wnyy]h*			1 wp		hy\h=n]
Infinitivus Const.				toyh$			Partic. Act. ms			hy\oh
Infinitivus Abs.				oyh*			Partic. Act. fs			hy`oh
				hy{h*
Nifal
3 ms		hy`h=n]			2 ms			t*yy}h=n]
3 fs		ht*y+h=n]			1 ws			yt!yy}h=n]

Zauważ: Nie ma innych form tego ważnego czasownika w temacie Nifal, ani w żadnych innych, natomiast formy wymienione tutaj mogą występować ze spójnikiem vav lub z vav consecutivum, jak pokazano poniżej, 72.8(8)

72.8 Formy imperfectum czasowników Lamed He nie mają sufiksów i dlatego h jest w nich spółgłoską końcową, często występującą w formach skróconych. Dzieje się tak, kiedy funkcjonują jako jussivus (por. XV.41), lub kiedy wystepują z vav consecutivum (por. XV.43). Skrócenie obejmuje utratę końcowego h wraz z samogłoską. Inne zmiany samogłoskowe są wymagane przez skrócenie form imperfectum. Poniższa tabela pokazuje sposób, w jaki zachodzi skrócenie w przykładowych czasownikach Lamed He.

	rdzeń	znaczenie	temat/osob.	Imperf.	z w~	Jussivus	z w+
	hn`B*	budował	Qal 3 ms	hn\b=y]	/b#Y]w~	/b#y]	/b#y]w+
	hl*G*	objawił	Qal 3 ms	hl#g=y]	lg#Y]w~	lg#y]	lg#y]w+
	hn`P*	przygotował	Qal 3 ms	hn\p=y]	/p#Y]w~	/p#y]	/p#y]w+
	hb*r`	rozmnozył się	Qal 3 ms Hif. 3 ms	hB#r+y] hB#r+y~	br\Y]w~ br\Y\w~~	br\y] br\y\	br\y]w+ br\y\w+
	hs*K*	schował	Piel 3 ms	hS#k^y]	sk^y+w~
	hk*B*	płakał	Qal 3 ms	hK#b=y]	I=b=Y}w~	I=b=y}
	ht*v*	pił	Qal 3 ms	hT#v=y]	T=v=Y}w~	T=v=y}	T=v=y}w+
	hy`h*	był	Qal 3 ms Qal 2 ms Qal 1 ws	hy\h=y] hy\h=T! hy\h=a#	yh!y+w~ yh!T=w~~ yh!a$w`	yh!y+ yh!T=	yh!yw] yh!t=W
	hy`j*	żył	Qal 3 ms	hy\j=y]	yj!y+w~	yj!y+	yj!yw]
	ha*r`	widział	Qal 3 ms Nif. 3 ms Hif. 3 ms	ha#r+y] ha#r`y} ha#r+y~	ar+Y~w~ ar`Y}w~ ar+Y~w~	ar\y} ar`y}	ar\y}w+ ar`y}w+
	hl*u*	wszedł do góry	Qal 3 ms Hif. 3 ms	hl#u&y~ hl#u&y~	lu^Y~w~ lu^Y~w~	lu^y~ lu^y~	lu^y~w+ lu^y~w+
	hn`u*	odpowiedał	Qal 3 ms	hn\u&y~	/u^Y~w~	/u^y~
	hc*u*	zrobił	Qal 3 ms Qal 2 ms Qal 1 ws	hc#u&y~ hc#u&T^ hc#u&a#	cu^Y~w~ cu^T^w cu^a^w`	cu^y~ cu^T^	cu^y~w+
	[hwx]	nakazał	Piel 3 ms	hW\x^y+	wx^y+w~	wx^y+

Użyj poniższego przykładu jako wzoru dla tłumaczenia powyższych form.

	hn`B*			hy`h*
a	hn\b=y]	będzie budował	a	hy\h=y]	będzie
b	/b#Y]w~	i budował	b	yh!y+w~	i był
c	/b#y]	niech buduje	c	yh!y+	niech będzie
d	/b#y]w+	i niech buduje	d	yh!yw]	i niech będzie

ĆWICZENIA

1. Każdy z poniższych przykładów zawiera czasownik Lamed He. W odpowiednich miejscach zaznacz: (a) temat; (b) formę (perfectum imperfectum imperativus); (c) osobę, rodzaj i liczbę; (d) rdzeń. Pomiń wszystkie czasowniki, nie należące do grupy Lamed He.

1

hw`hy+ rB#D]-rv#a& lK) Wrm+aY{w~ um*v=n]w+ hc#u&n~

A oni powiedzieli: wszystko, co pan powiedział będziemy robić i będziemy słuchać. (Wj 24,7)

(a)

(b)

(c)

(d)

2

bof-hc@u&w~ hw`hyB^ jf^B=

ufaj Panu i czyń dobro. (Ps 37,3)

(a)

(b)

(c)

(d)

3

<yz!r`a& tyB@ yl! <t#yn]b=-aO hM*l*

dlaczego nie zbudowałeś dla mnie domu z cedru. (2Sm 7,7)

(a)

(b)

(c)

(d)

4

<ym!l*v=W tolu) Wlu&Y~w~

I złożyli ofiarę całopalną i ofiarę pokoju. (Sdz 21,4)

(a)

(b)

(c)

(d)

5

hw`hyl^ j~B@z=m! j~n{ /b#Y]w~

A Noe zbudował ołtarz Panu. (Rdz 8,20)

(a)

(b)

(c)

(d)

6

HB* hn\B*y] yt!yB@

Mój dom zostanie zbudowany w niej. (Zach 1,16)

(a)

(b)

(c)

(d)

7

WnP* <K*r+d~l= <L*K%

Wszyscy poszli swoją drogą. (Iz 56,11)

(a)

(b)

(c)

(d)

8

hn`yk#B= lWav*-la# la@r`c=y] tonB=

Córki Izraela płaczcie nad Saulem. (2Sm 1,24)

(a)

(b)

(c)

(d)

9

hd\P*T! fP*v=m!B= /oYx!

Syjon będzie odkupiony w sprawiedliwości. (Iz 1,27)

(a)

(b)

(c)

(d)

10

hw`hy+ dobK= hl*g=n]w+

I chwała Pana będzie objawiona. (Iz 40,5)

(a)

(b)

(c)

(d)

11

wD`j=y~ rc*B*-lk* War`W

I wszelkie ciało zobaczy to razem. (Iz 40,5)

(a)

(b)

(c)

(d)

12

ym!d` yS!k^T=-la^ Jr\a#

O ziemio nie przykrywaj mojej krwi, (Job 16,18)

(a)

(b)

(c)

(d)

13

hm*h@B=h^w+ <d`a*h* <yq!c* WSK^t=y]w+

Niech ubiorą wory pokutne zarówno ludzie, jak i bydło. (Jon 3,8)

(a)

(b)

(c)

(d)

14

hu#r+y] ord+u# hu#r)K=

Jak pasterz będzie karmił swoje stado. (Iz 40,11)

(a)

(b)

(c)

(d)

15

yt!yt!v* aO <y]m^W yT!l=k^a* aO <j#l#

Nie jadłem chleba i nie piłem wody. (Pwt 9,9)

(a)

(b)

(c)

(d)

16

yn]d)a& ht@v= rm#aT)w~

I powiedział: pij mój panie. (Dz 24,18)

(a)

(b)

(c)

(d)

17

hv*B*Y~h^ ha#r`t@w+

Niech się ukaże suchy ląd. (Rdz 1,9)

(a)

(b)

(c)

(d)

18

yv!p=n~ loav=-/m! t*yl!u$h# hw`hy+

Panie, wyprowadziłeś moją duszę z Szeolu. (Ps 30,4)

(a)

(b)

(c)

(d)

2. Każdy z poniższych przykładów zawiera formę Qal czasownika hy`h*. W odpowiednich miejscach zaznacz: (a) formę (perfectum, imperfectum, imperativus); (b) osobę, rodzaj i liczbę; (d) jeśli forma występuje z vav zaznacz czy jest to spójnik vav czy vav consecutivum. Pomiń wszystkie czasowniki, nie pochodzące od hy`h* .

1

whb)w` Wht) ht*y+h* Jr\a*h*w+

A ziemia była bezkształtna i pusta. (Rdz 1,2)

(a)

(b)

2

roa yh!y+ <yh!Oa$ rm#aY{w~

I Bóg powiedział: niech stanie się światłość. (Rdz 1,3)

(a)

(b)

3

roa-yh!y+w~

I stała się światłość. (Rdz 1,3)

(a)

(b)

(c)

4

<yn]v*w+ <ym!y`l=W <yd]u&oml=W tt)a)l= Wyh*w+

I niech będą znakami dla wyznaczonych pór, dni i lat. (Rdz 1,14)

(a)

(b)

(c)

5

oDb^l= <d`a*h* toyh$ bof-aO

Nie jest dobrze, aby człowiek był sam. (Rdz 2,18)

(a)

6

/h@k)l=W ba*l= Wnl*-hy}h=w\

I bądź nam ojcem i kapłanem. (Sdz 18,19)

(a)

(b)

(c)

7

hv#m)-la# <yh!Oa$ rm#aY{w~ hy\h=a# rv#a& hy\h=a#

I Bóg powiedział do Mojżesza: Jestem, który jestem (będę, który będę). (Wj 3,14)

(a)

(b)

8

yb!a* tyb@b=W yB! ;d+y` an` yh!T=

Proszę, niech ręka twoja będzie nade mną i nad domem mojego ojca. (2Sm 24,17)

(a)

(b)

9

<yv!n` yT@v= vya!l= hn`yy\h=t!-yK!

Jeśli mężczyzna ma dwie żony. (Pwt 21,15)

(a)

(b)

10

oTv=a!w+ <d`a*h* <yM!Wru& <h#yn}v= Wyh=Y]w~

A oboje byli nadzy, mężczyzna i jego żona. (Rzd 2,25)

(a)

(b)

(c)

11

<y]r`x=m! Jr\a#-lu^ Ev#j) yh!yw]

Niech nastanie ciemność nad Egiptem. (Wj 10,21)

(a)

(b)

(c)

12

dj*a# rc*b*l= Wyh*w+

I będą jednym ciałem. (Rdz 2,24)

(a)

(b)

(c)

13

tk#l#m=m^ yl!-Wyh=T! <T#a^w+ vodq* yogw+ <yn]h&K)

I będziecie dla mnie królestwem kapłanów i narodem świętym. (Wj 19,6)

(a)

(b)

14

yl! rz@u)-hy}h$

Bądź moim pomocnikiem. (Ps 30,11)

(a)

(b)

15

<yv!n`a&l^ Wyh=w] WqZ=j^t=h!

Zbierzcie siły i okażcie się mężni. (1Sm 4,9)

(a)

(b)

(c)

16

hV*a!l= yl!-yh!T=w~

I została moją żoną. (Rdz 20,12)

(a)

(b)

(c)

17

;yp!B= hw`hy+ tr~oT hy\h=T! /u^m^l=

Aby prawo Pana było na twoich ustach. (Wj 13,9)

(a)

(b)

18

<l*ou-du^ <v* ym!v=-toyh=l!

Aby moje imię było tam na zawsze. (2Krn 7,16)

(a)

3. Każdy z poniższych przykładów zawiera imiesłów czasownika Lamed He. Podkreśl poprawną formę w każdym przykładzie.

1	(hn`b) / hn\b)) hT*a^-rv#a& hZ#h^ ty]B^h^	dom, który budujecie (1Krl 6,12)
2	yn]d)a& u~WDm^ la@z*h& rm#aY{w~ (<yk!ob / hk#b))	I Hazael powiedział: dlaczego mój Pan płacze? (2Krl 8,12)
3	h*yn\B*-lu^ (hK*b^m= / hK#b^m=) lj@r*	Rachela opłakująca swoje dzieci. (Jer 31,15)
4	/b*l* /ax)-ta# (<yu!r) / hu#r)) bq)u&y~w+	A Jakub pasł stado Labana. (Rdz 30,36)
5	somu* (ha#r) / ha*r)) hT*a^-hm*	Co widzisz Amosie? (Am 7,8)
6	<k#yn}yu@B= (ha#r) / <ya!r)) <T#a^ rv#a&K^	jak widzisz na własne oczy. (2Krn 29,8)
7	<T#a^-hm* War+ <yf!p=V)h^-la# rm#aY{w~ (<yc!u) / hc#u))	I powiedział do sędziów: Zważcie, co robicie. (2Krn 19,6)
8	yn]d)a& rv#a&K^ Wcu&y~ ;yd\b*u& (<yW]x^m= / hW\x^m=)	Twoi słudzy zrobią, co mój Pan polecił. (Lb 32,25)
9	rB*d+M!h^-/m! (hl*u) / hl#u)) taz) ym!	Kto przychodzi z pustyni? (PnP 3,6)
10	(tOu) / <yl!u)) ra)y+h^-/m! hN}h!w+ torP* ub^v#	A oto, siedem krów wychodziło z Nilu. (Rdz 41,2)
11	hl*ouh* (hl*u&m^ / hl#u&m^) la@Wmv= yh!y=w~	A Samuel złożył ofiarę całopalną. (1Sm 7,10)
12	(<yl!u&M^h^ / hl#u&M^h^) hw`hy+ yn]a& yK! <y]r~x=m! Jr\a#m@ <k#t=a#	Ponieważ ja jestem Panem, który was wyprowadził z Egiptu. (Kpł 11,45)
13	tolu) (tolu&m^ / <yl!u&m^) Wyh=Y]w~ dym!T* hw`hy+-tyb@B=	I ciągle składali ofiary całopalne w domu Pana. (2Krn 24,14)
14	<T#a^ hm* /h@K)h^ <h#yl@a& rm#aY{w~ (<yc!u) / hc#u))	A kapłan powiedział im: co robicie? (Sdz 18,18)
15	ol-aL) (hB*r+M^h^ / hB#r+M^h^) yoh	Biada pomnażającemu to, co nie jest jego. (Hb 2,6)

4. Uzupełnij poniższe tłumaczenie właściwymi zaimkami i czasownikami.

1	t*yc!u* taz)-hm^ wyl*a@ Wrm=aY{w~	I _____ do _____: co _____? (Jon 1,10)
2	WnWSK^ <yr]h*l# Wrm=a*w+	I _____ do gór: zakryjcie _____ . (Oz 10,8)
3	/y]y`-Wtv= <h#yl@a& rm^a)w`	I _____ do _____ : Pijcie wino! (Jer 35,5)
4	El#M#h^-/B#-ta# <t*a) ar+Y~w~	I _____ _____ syna króla. (2Krl 11,4)
5	Jr\a*h* yr]P=-ta# <War+Y~w~	I _____ _____ owoc ziemi. (Lb 13,26)
6	;d\b)K=-ta# an` yn]a@r+h^ rm^aY{w~	I _____ : Pokaż ____ ____ chwałę. (Wj 33,18)
7	yn~P*-ta# ha#r+t!-aO	Nie _____ _____ twarzy. (2Sm 3,13)
8	;yt!yW]x! rv#a& lk)K= tovu&l^	by czynić zgodnie z wszystkim, co _____ _____ . (1Krl 9,4)
9	ha#r`y} Ey]l^u* odobk=W	I _____ chwała będzie widziana na_____ . (Iz 60,2)
10	yn]t*yW]x! rv#a& lk)K= yt!yv!u*	_____ zgodnie ze wszystkim co _____ _____ . (Pwt 26,14)
11	Et@yb@l= <olv*l= yl!u& rm^a* Hl*w+	I ____ do ____ : idź w pokoju do ____ domu. (1Sm 25,35)
12	;l=u#h# rv#a& ;yh#Oa$ hz# Wrm=aY{w~ <y]r`x=M!m!	I _____ : to jest _____ bóg, który wyprowadził _____ z Egiptu. (Neh 9,18)
13	rv#a& ;yh#Oa$ hL#a@ Wrm=aY{w~ <y]r`x=m! Jr\a#m@ ;Wlu$h#	I _____: _____ _____ _____ bogami, którzy wyprowadzili _____ z Egiptu. (Wj 32,4)
14	Wnu* aOw+ <h#l* ar`q=a#w`	I _____ do _____ , ale nie _____ . (Jer 35,17)
15	yb! hn}u& ;l= yt!yc!u*-hm# yM!u^	O _____ ludu, co ____ ____? Odpowiedz _____ . (Mich 6,3)
16	Wnyn}p*l= Wkl=y} rc#a& <yh!Oa$ Wnl*-hc@u&	Uczyń dla _____ bogów, którzy pójdą przed _____ . (Wj 32,1)
17	;b#b*l=B! rv#a&-lK* hc@u& ol rm#aY{w~	I _____ do_____ : rób wszystko, co jest w _____ sercu. (1Sm 14,7)
18	hw`hy+ j~yv!m=B! yd]y` j~Ov=l! yt!yb!a* aOw+	A nie ____ wyciągnąć ręki ____ przeciwko pomazańcowi Pana. (1Sm 26,23)

5. Ćwicz głośne czytanie poniższych zdań. Zakryj polskie tłumaczenie i ćwicz bieżące tłumaczenie z hebrajskiego.

1		I zrobił z tego inne naczynie, co było właściwe w oczach garncarza. (Jer 18,4)
2		I Jakub powiedział do Józefa: Wszechmocny ukazał mi się w kraju Kanaan i błogosławił mnie. (Rzd 48,3)
3		A dom, który buduje jest wielki, bo większy jest nasz Bóg, niż wszyscy bogowie. (2Krn 2,4)
4		I wybrałem Jerozolimę, aby moje imię mogło tam przebywać i wybrałem Dawida, aby był ponad moim ludem, Izraelem. (2Krn6,6)
5		I powiedzieli: zbudujmy dla siebie miasto i wieżę, której wierzchołek będzie w niebie i uczyńmy dla siebie imię. (Rdz 11,4)
6		Wszyscy jak stado zbłądziliśmy, każdy skręcił w swoją drogę, ale Pan sprawił, że każdego dopadła jego własna niegodziwość. (Iz 53,6)
7		I odpowiedzieli Jozuemu, mówiąc: wszystko, co nam nakazujesz zrobimy. (Joz 1,16)
8		I będą dla mnie ludem, a ja będę dla nich Bogiem. (Jer 24,7)
9		Tak powiesz do Izraelitów: Jestem posłał mnie do was. (Wj 3,14)
10		Niech Pan, nasz Bóg będzie z nami tak, jak był z naszymi przodkami. (1Krl 8,57)
11		A Pan zatwardził serce faraona i nie chciał wypuścić ich z Egiptu. (Wj 10,27)
12		Ponieważ ziemia będzie pełna poznania chwały Pana, jak wody pokrywają morze. (Hb 2,14)
13		I Pan widział wszystko, co zrobił i było to bardzo dobre. (Rdz 1,31)
14		I ukazałem się Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi, jako Wszechmocny. (Wj 6,3)
15		Nad rzekami Babilonu siedzieliśmy i płakaliśmy, kiedy wspominaliśmy Syjon. (Ps 137,1)
16		I Bóg skończył siódmego dnia swoją pracę i odpoczął siódmego dnia od całej pracy, którą wykonał. (Rdz 2,2)
17		Dwoma zakrył swoją twarz, a dwoma zakrył swoje stopy. (Iz 6,2)
18		I wszystkie krańce ziemi zobaczą zbawienie naszego Boga. (Iz 52,10)

Słownictwo

1.	hk*B*	płakał	10.	hp*x*	trzymał straż, szpiegował
2.	hn`z*	cudzołożył	11.	hn`q*	zabrał, nabył, kupił
3.	hz*j*	widział	12.	[hjv]	pokłonił się, wielbił
4.	hl*j*	był chory, słaby	13.	hM*a^	(f) łokieć (jedn. miary)
5.	hn`j*	obozował	14.	hn\j&m^	(m i f) obóz
6.	hr`j*	płonął gniewem	15.	hF#m^	laska, gałąź, plemię
7.	hr`y`	uczył	16.	hc#u&m^	praca, czyn
8.	hs*K*	zakrył, schował	17.	hj*P*v=m!	(f) rodzina, klan
9.	hn`u*	odpowiedział; był uciskany	18.	hl*u)	(f) ofiara całopalna

Odwołaj się do Tabeli czasowników 7, aby zapoznać się z odmianą czasowników Lamed He.

P. Kelley, Język hebrajski biblijny Lekcja XXVII

1

14

---