LEKCJA XXIX

74. Czasowniki słabe: czasowniki Ayin Vav/Ayin Yod

74.1 Definicja

Czasowniki Ayin Vav/Ayin Yod, określane również jako czasowniki środkowo samogłoskowe, lub II Ayin/II Yod, czy czasowniki puste. Niezależnie od nazwy ta grupa czasowników słabych obejmuje te czasowniki, w których środkowe vav i środkowe yod straciło swoją wartość spółgłoskową i całkowicie zanikło, bądź połączyło się z poprzedzającą samogłoską tworząc y !, o, W. W obu przypadkach powstały formy dwuliterowe.

Kilka czasowników ze środkowym vav lub yod oparło się tym zmianom i utrzymało formę trzyliterową. Najważniejsze spośród nich to: uw~G* , „umarł", [hwx], „polecił", hw`q* , „czekał, miał nadzieję", hy`h* , „był"; hy`j* , „żył".

W odmianie Qal perfectum czasowników Ayin Vav/Ayin Yod, środkowe vav, czy yod zazwyczaj zanika. Z tego powodu słownik hebrajski wymienia jako rdzeń dla tych czasowników formy Qal infinitivus constructus zamiast zwyczajowych form Qal perfectum 3ms.

74.2 Lista niektórych, najczęściej występujących czasowników Ayin Vav/Ayin Yod.

(1) Czasowniki z W jako środkową samogłoską

a	rWG	przebywać	h	rWs	odwrócić
b	/WK	być stabilnym, stanowczym	i	rWu	obudzić się
c	lWm	obrzezać	j	JWP	być rozproszonym
d	tWm	umrzeć	k	<Wq	powstać, trwać, podnieść,
e	j~Wn	(podwójnie słaby) odpoczywać			ustanowić
f	sWn	uciekać	l	<Wr	być wysokim, wywyższonym
g	u~Wn	(podwójnie słaby) drżeć,	m	JWr	biec
		trząść się	n	bWv	wrócić, zawrócić

(2) Czasowniki z o jako środkową samogłoską

a

aoB

(podwójnie słaby) przyjść, iść, wejść

b

voB

wstydzić się

(3) Czasowniki z y ! jako środkową samogłoską

a	/yB!	rozróżniać	d	byr]	usiłować
b	lyG!	radować się	e	ryv!	śpiewać
c	/yD]	sądzić	f	tyv!	położyć, umieścić

(4) Czasowniki z y ! i W jako środkową samogłoską

a	lyj! / lWh	wirować, tańczyć
b	/yl! / /Wl	nocować
c	<yv! / <Wv	położyć, wyznaczyć

74.3 Odmiana reprezentatywnych czasowników Ayin Vav/Ayin Yod w temacie Qal

(1) <Wq „powstać”.

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	<q*		3 ms	<Wqy`
3 fs	hm*q*		3 fs	<WqT*
2 ms	T*m=q^		2 ms	<WqT*	2 ms		<Wq
2 fs	T=m=q^		2 fs	ym!WqT*	2 fs		ym!Wq
1 ws	yT!m=q^		1 ws	<Wqa*
3 wp	W<q*		3 mp	WmWqy`
			3 fp	hn`y<#WqT=
2 mp	<T#m=q^		2 mp	WmWqT*	2 mp		WmWq
2 fp	/T#m=q^		2 fp	hn`y<#WqT=	2 fp		hn`m=q)
1 wp	Wnm=q^		1 wp	<Wqn`
Infinit. Const.		<Wq		Partic. Act. ms		<q*
Infinit. Abs.		<oq		mp		<ym!q*
				fs		hm*q*
				fp		tomq*
				Partic. Pass.

(A) Prawie wszystkie czasowniki Ayin Vav / Ayin Yod odmieniają się tak samo, jak <Wq w odmianie Qal perfectum. Wyjątki obejmują czasownik podwójnie słaby aoB „iść" i dwa czasowniki stativus voB „wstydzić się", tWm „umrzeć".

(B) Qal perfectum i imiesłów czynny Qal (ms) mają takie same formy. Tylko kontekst pozwoli odróżnić te dwie formy.

(C) Jedyną różnicą między Qal perfectum 3fs, a imiesłowem czynnym Qal (fs) jest sposób akcentowania. Forma perfectum posiada akcent na początkowej sylabie, a forma imiesłowowa na sylabie końcowej.

	Rdzeń	Qal Perfc. 3 fs	Qal Act. Partic. (fs)
a	<Wq	hm*q*	hm*q*
b	aoB	ha*B*	ha*B*
c	tWm	ht*m@	ht*m@
d	j~Wn	hj*n`	hj*n`

(D) Sufiksy samogłoskowe zwykle ściągają akcent (oprócz przypadków, kiedy występują bezpośrednio przed samogłoską tematową niezmiennie długą) (por. XII.30.4[3]). Nie dzieje się tak w przypadku dwóch form Qal perfectum z sufiksami samogłoskowymi. Zarówno przed sufiksem h * 3fs i W, sufiksem 3wp, akcent pozostaje na sylabie tematowej. Otrzymane formy to hm*q* i Wmq* . Tylko w temacie Hofal czasowników Ayin Vav/Ayin Yod sufiksy samogłoskowe ściągają akcent.

(E) W odmianie Qal czasownika <Wq, środkowe vav pojawia się w imperfectum imperativus, infinitivus constructus jako W, a w infinitivus absolutus jako o. Praktycznie wszystkie czasowniki Ayin Vav/Ayin Yod odmieniają się według tego samego wzoru, z dwoma wyjątkami: aoB , „iść, przyjść, wejść" i voB , „wstydzić się", które zmieniają W na o.

(F) Wszystkie samogłoski prefiksowe w Qal imperfectum, Nifal perfectum i imiesłowach Nifal, jak również w tych formach w tematach Hifil, Hofal czasowników Ayin Vav/Ayin Yod znajdują się w sylabach otwartych i dlatego muszą być długie. Samogłoski te występują według następującego wzoru:

(a) Qames w Qal perfectum, Nifal perfectum, imiesłowach Nifal, Hifil imperfectum Hifil imperativus, Hifil infinitivus constructus i infinitivus absolutus.

(b) Sere w Hifil perfectum i imiesłowach Hifil.

(c) Sureq we wszystkich formach Hofal.

(G) Samogłoska łącząca jest zazwyczaj wstawiana przed końcówką hn` w Qal imperfectum i przed wszystkimi sufiksami spółgłoskowymi Nifal perfectum i Hifil perfectum czasowników Ayin Vav/Ayin Yod. Samogłoską łączącą jest y # w Qal imperfectum i o w Nifal perfectum i Hifil perfectum. Samogłoski łączące zawsze ściągają akcent, poza przypadkami kiedy znajdują się przed ciężkimi sufiksami spółgłoskowymi <T# i /T# . Powoduje to wolatylizację nabliższej, wcześniejszej długiej samogłoski w otwartej sylabie. W ten sposób hn`ym#WqT* staje się hn`ym#WqT= .

(2) <yc! / <Wc „położyć, umieścić".

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	<c*		3 ms	<yc!y`
3 fs	hm*c*		3 fs	<yc!T*
2 ms	T*m=c^		2 ms	<yc!T*	2 ms		<yc!
2 fs	T=m=c^		2 fs	ym!yc!T*	2 fs		ym!yc!
1 ws	yT!m=c^		1 ws	<yc!a*
3 wp	Wmc*		3 mp	Wmyc!y`
			3 fp	hn`ym#yc!T=
2 mp	<T#m=c^		2 mp	Wmyc!T*	2 mp		Wmyc!
2 fp	/T#m=c^		2 fp	hn`ym#yc!T=	2 fp		hn`m=c
1 wp	Wnm=c^		1 wp	<yc!n`
Infinit. Const.		<yc! / <Wc		Partic. Act. ms		<c*
Infinit. Abs.		<oc		mp		<ym!c*
				fs		hm*c*
				fp		tomc*

(A) Poza obecnością y ! w formach imperfectum, imperativus i infinitivus constructus tego czasownika odmienia się on w temacie Qal dokładnie tak samo, jak <Wq . Jedynie obecność y ! wskazuje, że jest to czasownik Ayin Yod.

(B) Nie ma różnicy pomiędzy formami czasowników Ayin Yod Qal imperfectum, a Hifil imperfectum. Przykład: <yc!y` może być zarówno Qal imperfectum 3ms, lub Hifil imperfectum 3ms. Czasami trzeba skorzystać ze słownika czy konkordancji, aby okerślić tę i podobne formy.

(3) tWm „umrzeć"

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	tm@		3 ms	tWmy`
3 fs	ht*m@		3 fs	tWmT*
2 ms	hT*m^		2 ms	tWmT*	2 ms		tWm
2 fs	T=m^		2 fs	yt!WmT*	2 fs		yt!Wm
1 ws	yT!m~		1 ws	tWma*
3 wp	Wtm@		3 mp	WtWmy`
			3 fp	hn`yt#WmT=
2 mp	<T#m^		2 mp	WtWmT*	2 mp		WtWm
2 fp	/T#m^		2 fp	hn`yt#WmT=	2 fp		hn`t=m)
1 wp	Wnt=m^		1 wp	tWmn`
Infinit. Const.		tWm		Partic. Act. ms		tm@
Infinit. Abs.		tom		mp		<yt!m@
				fs		ht*m@
				fp		totm@

(A) Samogłoską tematową dla tego czasownika stativus jest sere we wszystkich formach 3 osoby Qal perfectum i we wszystkich imiesłowach.

(B) Dagesz forte w T Qal perfectum 2ms, 2fs, 1wp, 2mp i 2fp wskazuje, że t rdzenia czasownika zostało połączone z sufiksem spółgłoskowym. Zastosowano tutaj następującą zasadę: kiedy końcowa spółgłoska rdzenia jest taka sama, jak początkowa spółgłoska sufiksu spółgłoskowego, te dwie spółgłoski zostają połączone przez podwojenie. (Por. XVI.38.6[6],[7]). Przykłady:

T*t=m^	staje się	hT*m^
T=t=m^	staje się	T=m^
	itd.

3. Qal imperativus 2fs pochodzi od innej formy Qal imperfectum 2fp
   ( hn`t=m)T* por. hn`v=bT@ ).

(4) voB „wstydzić się"

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	voB		3 ms	voby}
3 fs	hv*oB		3 fs	vobT@
2 ms	T*v=B		2 ms	vobT@	2 ms		voB
2 fs	T=v=B		2 fs	yv!obT@	2 fs		yv!oB
1 ws	yT!v=B		1 ws	voba@
3 wp	WvoB		3 mp	Wvoby}
			3 fp	hn`v=obT@
2 mp	<T#v=B*		2 mp	WvobT@	2 mp		WvoB
2 fp	/T#v=B*		2 fp	hn`v=obT@	2 fp		hn`v=B
1 wp	Wnv=B		1 wp	vobn}
Infinit. Const.		voB		Partic. Act. ms		voB
Infinit. Abs.		voB		mp		<yv!oB
				fs		hv*oB
				fp		tovoB

(A) Samogłoską tematową w Qal perfectum 2mp i 2fp nie jest qames, ale qames-hatuf, czyli skrócone holem. Musi to być samogłoska krótka, ponieważ znajduje się w sylabie krótkiej, nieakcentowanej.

(B) Samogłoską prefiksową form Qal imperfectum od voB jest sere, a nie qames.

(5) aoB „przyjść, iść, wejść"

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	aB*		3 ms	aoby`
3 fs	ha*B*		3 fs	aobT*
2 ms	t*aB*		2 ms	aobT*	2 ms		aoB
2 fs	taB*		2 fs	ya!obT*	2 fs		ya!oB
1 ws	yt!aB*		1 ws	aoba*
3 wp	WaB*		3 mp	Waoby`
			3 fp	hn`aobT*
2 mp	<t#aB*		2 mp	WaobT*	2 mp		WaoB
2 fp	/t#aB*		2 fp	hn`aobT*	2 fp		hn`aoB
1 wp	WnaB*		1 wp	aobn`
Infinit. Const.		aoB		Partic. Act. ms		aB*
Infinit. Abs.		aoB		mp		<ya!B*
				fs		ha*B*
				fp		toaB*

(A) Czasownik aoB jest podwójnie słaby i wykazuje zarówno cechy czasowników Ayin Vav/Ayin Yod, jak i czasowników Lamed Alef.

(B) Ponieważ a nigdy nie zamyka sylaby, samogłoska poprzedzająca ją musi być długa. Samogłoską tą jest qames w Qal perfectum i imiesłowach Qal i holem we wszystkich innych formach tematu Qal.

(6) j~Wn „odpoczywać"

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	jn`		3 mp	j~Wny`
3 fs	hj*n`		3 fp	j~WnT*
2 ms	T*j=n~		2 mp	j~WnT*	2 ms		- - - - - - -
2 fs	T=j=n~		2 fp	yj!WnT*	2 fs		- - - - - - -
1 ws	yT!j=n~		1 wp	j~Wna*
3 wp	Wjn`		3 mp	WjWny`
			3 fp	- - - - - - -
2 mp	<T#j=n~		2 mp	- - - - - - -	2 mp		- - - - - - -
2 fp	/T#j=n~		2 fp	- - - - - - -	2 fp		- - - - - - -
1 wp	Wnj=n~		1 wp	- - - - - - -
Infinit. Const.		j~on / j~Wn		Partic. Act. ms		jn`
Infinit. Abs.		j~on		mp		<yj!n`
				fs		hj*n`
				fp		tojn`

(A) Ten czasownik podwójnie słaby wykazuje cechy charakterystyczne zarówno czasowników Ayin Vav/Ayin Yod, jak i czasowników Lamed gardłowa.

(B) Kiedy j jest spółgłoską końcową, musi być poprzedzone przez samogłoskę klasy "a" . Jest to qames w Qal perfectum 3ms i imiesłowach czynnych (ms). Jednak kiedy końcowe j poprzedzone jest przez W lub o , czyli samogłoski niezmiennie długie, należy dodać patah furtivum (por. V.13.2) pomiędzy końcowe j, a poprzedzającą samogłoskę.

74.4 Odmiana Nifal czasownika /WK oznaczającego „być stałym ustanowionym, gotowym".

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	/okn`		3 ms	/oKy]
3 fs	hn`okn`		3 fs	/oKT!
2 ms	t*onWkn+		2 ms	/oKT!	2 ms		/oKh!
2 fs	tonWkn+		2 fs	yn]oKT!	2 fs		yn]oKh!
1 ws	yt!onWkn+		1 ws	/oKa#
3 wp	Wnokn+		3 mp	WnoKy]
			3 fp	hN`oKT!
2 mp	<t#onWkn+		2 mp	WnoKT!	2 mp		WnoKh!
2 fp	/t#onWkn+		2 fp	hN`oKT!	2 fp		hN`oKh!
1 wp	WnonWkn+		1 wp	/oKn]
Infinit. Const.		/oKh!		Partic. Pass. ms		/okn`
Infinit. Abs.		/oKh!		mp		<yn]okn+
				fs		hn`okn+
				fp		tonokn+

(A) Samogłoską łączącą, umieszczoną przed sufiksami spółgłoskowymi w Nifal perfectum jest o.

(B) Gdy do Nifal perfectum czasowników Ayin Vav/Ayin Yod dodawane są sufiksy spółgłoskowe, z samogłoski tematowej o zanika akcent, co powoduje zamianę o na W. Przykłady:

t*onokn+

staje się

t*onWkn+

(C) Dagesz forte w początkowej spółgłosce tematowej Nifal imperfectum, imperativus i infinitivus jest normalnym zjawiskiem w temacie Nifal.

(D) Ponieważ /WK posiada n jako końcową spółgłoskę, n jest asymilowane do końcówki hn` . Przykłady:

hn`n+oKT!

staje się

hN`+oKT!

74.5 Odmiana Hifil reprezentatywnych czasowników Ayin Vav/Ayin Yod

(1) /WK , oznaczające w temacie Hifil „ustanowić, założyć, przygotować".

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	/yk!h@		3 ms	/yk!y`
3 fs	hn`yk!h@		3 fs	/yk!T*
2 ms	t*onyk!h&		2 ms	/yk!T*	2 ms		/k@h*
2 fs	tonyk!h&		2 fs	yn]yk!T*	2 fs		yn]yk!h*
1 ws	yt!onyk!h&		1 ws	/yk!a*
3 wp	Wnyk!h@		3 mp	Wnyk!y`
			3 fp	hN`k@T*
2 mp	<t#onyk!h&		2 mp	Wnyk!T*	2 mp		Wnyk!h*
2 fp	/t#onyk!h&		2 fp	hN`k@T*	2 fp		hN`k@h*
1 wp	Wnonyk!h&		1 wp	/yk!n`
Infinit. Const.		/yk!h*		Partic. Act. ms		/yk!m@
Infinit. Abs.		/k@h*		mp		<yn]yk!m=
				fs		hn`yk!m=
				fp		tonyk!m=

(A) Samogłoską łączącą przed sufiksem spółgłoskowym w Hifil perfectum jest o.

(B) Akcent zanika z samogłoski tematowej y ! kiedy samogłoska łącząca jest dodana do formy perfectum. Powoduje to, że samogłoska prefiksowa, sere (najbliższa samogłoska zmiennie długa w otwartej sylabie) ulega wolatylizacji i staje się hatef-patah, ponieważ znajduje się pod spółgłoską gardłową h.

(C) Końcowe n rdzenia czasownika jest połączone z n końcówki hn` przez podwojenie.

Przykład: Imperfectum 3 fp

hn`n+k@T*

staje się

hN`+k@T*

(2) aoB „przyjść, iść, wejść", oznaczający w temacie Hifil „przynieść, przyprowadzić"

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	ayb!h@		3 ms	ayb!y`
3 fs	ha*yb!h@		3 fs	ayb!T*
2 ms	t*ab@h@		2 ms	ayb!T*	2 ms		ab@h*
2 fs	tab@h@		2 fs	ya!yb!T*	2 fs		ya!yb!h*
1 ws	yt!ab@h@		1 ws	ayb!a*
3 wp	Wayb!h@		3 mp	Wayb!y`
			3 fp	hn`ya#yb!T=
2 mp	<t#ab@h&		2 mp	Wayb!T*	2 mp		Wayb!h*
2 fp	/t#ab@h&		2 fp	hn`ya#yb!T=	2 fp		hn`ab@h*
1 wp	Wnab@h@		1 wp	ayb!n`
Infinit. Const.		ayb!h*		Partic. Act. ms		ayb!m@
Infinit. Abs.		ab@h*		mp		<ya!yb!m=
				fs		ha*yb!m=
				fp		toayb!m=

(A) Ten czasownik podwójnie słaby odrzuca samogłoskę łączącą przed sufiksem spółgłoskowym w Hifil perfectum. Zmianą zachodzącą przed sufiksami spółgłoskowymi jest zmiana samogłoski tematowej z hireq-yod na sere. Zmiana ta nie zachodzi przed sufiksami samogłoskowymi.

(B) Akcentowany segol-yod jest umieszczony jako samogłoska łącząca przed końcówką hn` w Hifil imperfectum, co powoduje wolatylizację qames (najbliższej samogłoski zmiennie długiej w sylabie otwartej).

(C) Imperativus 2fp pochodzi od drugiej formy imperfectum 2fp.

74.6 Odmiana Hofal czasownika tWm „umrzeć", oznaczającego w temacie Hofal „być zabitym".

Perfectum				Imperfectum
3 ms	tm^Wh		3 ms		tm^Wy
3 fs	ht*m=Wh		3 fs		tm^WT
2 ms	T*m^Wh		2 ms		tm^WT
2 fs	T=m^Wh		2 fs		yt!m=WT
1 ws	yT!m^Wh		1 ws		tm^Wa
3 wp	Wtm=Wh		3 mp		Wtm=Wy
			3 fp		hn`t=m^WT
2 mp	<T#m^Wh		2 mp		Wtm=WT
2 fp	/T#m^Wh		2 fp		hn`t=m^WT
1 wp	wnt=m^Wh		1 wp		tm^Wn
Infinit. Const.		tm^Wh		Partic. Pass. ms		tm*Wh
Infinit. Abs.		tm@Wh

(A) Kiedy końcowe t rdzenia czasownika znajduje się przed sufiksem spółgłoskowym, rozpoczynającym się na t, te dwie litery są połączone za pomocą dagesz forte. (Por. XXIX.74.3[3]).

Przykład: Perfectum 1 ws

yT!t=m^Wh

staje się

yT!m^Wh

(B) Samogłoską prefiksową w całym temacie Hofal czasowników Ayin Vav/Ayin Yod jest sureq.

74.7 Intensywne i zwrotne tematy czasowników Ayin Vav/Ayin Yod

Nie ma form Piel, Pual i Hitpael dla czasowników Ayin Vav/Ayin Yod, poza kilkoma przypadkami w późnym biblijnym hebrajskim. Zwykle charakterystycznym znakiem tych tematów jest podwojenie środkowej spółgłoski rdzenia. Jednak, skoro środkowa spółgłoska czasowników Ayin Vav/Ayin Yod zanika, albo staje się długą samogłoską, podwojenie jej staje się niemożliwe.

Formy zastępcze dla tych trzech tematów zostały stworzone przez powtórzenie końcowej spółgłoski rdzenia i dodanie odpowiednich samogłosek. Otrzymane tematy to: Polel, Polal i Hitpolel.

(1) Odmiana Polel dla [/WK] „ustanowić, zrobić".

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	/n}oK		3 ms	/n}oky+
3 fs	hn`n+oK		3 fs	/n}okT=
2 ms	T*n+n~oK		2 ms	/n}okT=	2 ms		/n}oK
2 fs	T=n+n~oK		2 fs	yn]n+okT=	2 fs		yn]n+oK
1 ws	yT!n+n~oK		1 ws	/n}oka&
3 wp	Wnn+oK		3 mp	Wnn+oky+
			3 fp	hN`n}okT=
2 mp	<T#n+n~oK		2 mp	Wnn+okT=	2 mp		Wnn+oK
2 fp	/T#n+n~oK		2 fp	hN`n}okT=	2 fp		hN`n}oK
1 wp	WNn~oK		1 wp	/n}okn+
Infinit. Const.		/n}oK		Partic. Act. ms		/n}okm=
Infinit. Abs.		/n}oK

(A) Zauważ podwojenie n, końcowej spółgłoski rdzenia, przed sufiksami spółgłoskowymi zaczynającymi się na n. Przykład: Perfectum 1 wp

Wnn+n~oK

staje się

WNn~oK

(B) Niezmiennie długa samogłoska tematowa holem jest powtarzana w każdej formie tego tematu.

(2) Odmiana Polal czasownika bWv „wrócić, zwrócić", który w temacie Polal znaczy: „być odnowionym, przwróconym.".

Perfectum				Imperfectum
3 ms	bb^ov		3 ms		bb^ovy+
3 fs	hb*b=ov		3 fs		bb^ovT=
2 ms	T*b=b~ov		2 ms		bb^ovT=
2 fs	T=b=b^ov		2 fs		yb!b=ovT=
1 ws	yT!b=b~ov		1 ws		bb^ova&
3 wp	Wbb=ov		3 mp		Wbb=ovy+
			3 fp		hn`b=b^ovT=
2 mp	<T#b=b^ov		2 mp		Wbb=ovT=
2 fp	/T#b=b^ov		2 fp		hn`b=b^ovT=
1 wp	Wnb=b^ov		1 wp		bb^ovn+
Infinit. Const.		bb^ov		Partic. Pass. ms		bb*ovm=
Infinit. Abs.		bb^ov

(3) Odmiana Hitpolel /yB! „rozumieć, rozróżnić", który w temacie Hitpolel znaczy: "wykazywać się uwagą zrozumieniem, właściwym osądem".

Perfect			Imperfectum		Imperativus
3 ms	/n}oBt=h!		3 ms	/n}oBt=y]
3 fs	hn`n+oBt=h!		3 fs	/n}oBt=T!
2 ms	T*n+n~oBt=h!		2 ms	/n}oBt=T!	2 ms		/n}oBt=h!
2 fs	T=n+n~oBt=h!		2 fs	yn]n+oBt=T!	2 fs		yn]n+oBt=h!
1 ws	yT!n+n~oBt=h!		1 ws	/n}oBt=a#
3 wp	Wnn+oBt=h!		3 mp	Wnn+oBt=y]
			3 fp	hN`n}oBt=T!
2 mp	<T#n+n~oBt=h!		2 mp	Wnn+oBt=T!	2 mp		Wnn+oBt=h!
2 fp	/T#n+n~oBt=h!		2 fp	hN`n}oBt=T!	2 fp		hN`n}oBt=h!
1 wp	WNn~oBt=h!		1 wp	/n}oBt=n]
Infinit. Const.		/n}oBt=h!		Partic. Refl.		/n}oBt=m!
Infinit. Abs.		/n}oBt=h!

Podwojenie n ma miejsce przed sufiksem spółgłoskowym zaczynającym się na n. Przykład: Perfectum 1 wp

Wnn+n~oBt=h!

staje się

WNn~oBt=h!

ĆWICZENIA

1. Każdy z poniższych przykładów zawiera czasownik Ayin Vav/Ayin Yod. Uzupełnij przykłady właściwymi tłumaczeniami tych czasowników. W odpowiednich miejscach zaznacz: (a) temat; (b) formę (perfectum, imperfectum); (c) osobę, rodzaj i liczbę; (d) rdzeń. Dotyczy to tylko czasowników Ayin Vav/Ayin Yod.

1

oas=K! /yk!h@ <y]m^V*B^ hw`hy+

Pan ______ swój tron na niebiosach. (Ps 103,19)

(a)

(b)

(c)

(d)

2

<l*ou-du^ oas=K!-ta# yT!n+n~k)w+

I ______ jego tron na zawsze. (1Krn 17,12)

(a)

(b)

(c)

(d)

3

aWh yn]a&-yK! Wnyb!T* /u^m^l=

Abyście _____, że ja jestem nim. (Iz 43,10)

(a)

(b)

(c)

(d)

4

omv= Wkr&B* hw`hyl^ Wryv!

_____ Panu, błogosławcie jego imię. (Ps 96,2)

(a)

(b)

(c)

(d)

5

hb*ofl= <h#yl@u& yn]yu@ yT!m=c^w+

I _____ moje oko na nich na dobre. (Jer 24,6)

(a)

(b)

(c)

(d)

6

wht@ym!y+w~ yT!v=l!P=h^-ta# EY~w~

I uderzył Filistyńczyka i _____ go. (2Sm 21,17)

(a)

(b)

(c)

(d)

7

hY\j^a&w~ tym!a* yn]a& yd]M*u! <yh!Oa$ /ya@w+

I nie ma dobra poza mną; ja _____ i ożywiam. (Pwt 32,39)

(a)

(b)

(c)

(d)

8

hY\j=y]h& rb#G\ tWmy`-<a!

Jeśli człowiek _____, czy znowu będzie żył? (Job 14,14)

(a)

(b)

(c)

(d)

9

ar`q=a#w` yl!oq yt!m)yr]h&

_____ mój głos i zawołałem. (Rdz 39,15)

(a)

(b)

(c)

(d)

10

bb@ovy+ yv!p=n~

On _____ moją duszę. (Ps 23,3)

(a)

(b)

(c)

(d)

11

Whg}r+h^Y~w~ wyj!a* lb#h#-la# /y]q^ <q*Y`w~

I Kain _____ przeciwko Ablowi swojemu brat i zabił go. (Rdz 4,8)

(a)

(b)

(c)

(d)

12

Jyx! lb@n` ryx!j* vb@y` <l*oul= <Wqy` Wnyh@Oa$-rb^d+W

Trawa usycha, kwiat więdnie, ale słowo naszego Boga _____ na wieki. (Iz 40,8)

(a)

(b)

(c)

(d)

13

Jr\a* Wnb=z^u*-yK! da)m= Wnv=B

Jesteśmy całkiem _____, ponieważ opuściliśmy kraj. (Jer 9,18)

(a)

(b)

(c)

(d)

14

WnB* qj#x^l= yr]b=u! vya! Wnl* ayb!h@

_____ do nas Hebrajczyka, aby sobie z nami pozwalał. (Rdz 39,14)

(a)

(b)

(c)

(d)

15

yM!u! bK^v=l! yl^a@ aB*

_____ do mnie, aby położyć się ze mną. (Rdz 39,14)

(a)

(b)

(c)

(d)

2. Każdy z poniższych przykładów zawiera imperativus czasownika Ayin Vav/Ayin Yod. Uzupełnij przykłady właściwymi tłumaczeniami tych form. W odpowiednich miejscach zaznacz: (a) temat; (b) osobę, rodzaj i liczbę; (c) rdzeń.

1

Er}oa ab* yK! ym!Wq

______ ponieważ nadeszło twoje światło. (Iz 60,1)

(a)

(b)

(c)

2

hT*a^-aB) j~n{l= hw`hy+ rm#a)Yw~~ hb*T@h^-la# ;t=yB@-lk*w+

I Pan powiedział do Noego: _____ do arki, ty i cały twój dom. (Rdz 7,1)

(a)

(b)

(c)

3

hd`otB= wyr`u*v= WaB)

_____ do jego bram z dziękczynieniem. (Ps 100,4)

(a)

(b)

(c)

4

<k#yh@Oa$ hw`hy+-ta# Wkr&B* WmWq

_____ , błogosławcie Pana, waszego Boga. (Neh 9,5)

(a)

(b)

(c)

5

j~B@z=m! hw`hyl^ <q}h* hl@u& ol rm#aY{w~

I powiedział do niego: wstań , _____ ołtarz dla Pana. (2Sm 24,18)

(a)

(b)

(c)

6

bk*v= bWv yn]b= yt!ar`q*-aO rm#aY{w~

I powiedział: nie wołałem mój synu _____, połóż się. (1Sm 3,6)

(a)

(b)

(c)

7

la@r`c=y] tl^WtB= yb!Wv

_____, o panno izraelska. (Jer 31,21)

(a)

(b)

(c)

8

<k#b=b^l=-lk*B= yd~u* Wbv%

_____ do mnie całym waszym sercem. (Jol 2,12)

(a)

(b)

(c)

9

;u#v=y] /occ= yL! hb*yv!h*

_____ mi radość twojego zbawienia. (Ps 51,14)

(a)

(b)

(c)

10

;l#oq <r}h* rp*oVK^

_____ wasz głos jak trąbę. (Iz 58,1)

(a)

(b)

(c)

11

El@oq j~~K)b^ ym!yr]h*

_____ mocno swój głos. (Iz 40,9)

(a)

(b)

(c)

12

Wnf@p=v*l= El#m# WnL*-hm*yc!

_____ nam króla, aby nas sądził. (1Sm 8,5)

(a)

(b)

(c)

13

/oYx! ryV!m! Wnl* Wryv! WnWla@v= <v* yK!

Bowiem tam prosili nas : _____ nam z pieśni Syjonu. (Ps 137,3)

(a)

(b)

(c)

14

yl^a@ /f)Q*h^ <k#yj!a&-ta# Wayb!h*w+

_____ mi waszego najmłodszego brata. (Rdz 42,20)

(a)

(b)

(c)

15

hT*a^ yK! hb*Wva*w+ yn]b@yv!h& yh*Oa$ hw`hy+

_____ mi, że będę odnowiony, bo ty jesteś Panem, moim Bogiem. (Jer 31,18)

(a)

(b)

(c)

3. Uzupełnij poniższe przykłady odpowiednimi zaimkami i formami czasowników.

1	oMa!-lA# Wha@yb!y+w~ Wha@C*Y]w~	I _____ _____ i zaniósł do _____ matki. (2Krl 4,20)
2	Wab)T* /y]a^m@W <T#a^ ym!	_____ _____ i skąd _____ ? (Joz 9,8)
3	Wdm=u^Y~w~ Wyj=Y]w~ j~Wrh* <h#b* aobT*w~ da)m=-da)m= lodG* ly]j^ <h#yl@g=r~-lu^	A duch wstąpił w _____ i _____ i stanęli na _____ nogi, bardzo wielka armia. (Ez 37,10)
4	<y]M^b^W va@b*-WnaB*	_____ przez ogień i przez wodę. (Ps 66,12)
5	<olv*B= ;yt#b)a&-la# aobT* hT*a^w+	I _____ do _____ przodków w pokoju. (Rdz 15,15)
6	<d`a*h*-la# h*a#b!y+w~	I _____ _____ do mężczyzny. (Rdz 2,22)
7	<v* tm*Y`w~ <]l^v*Wry+ Wha%yb!y+w~	I ____ ____ Jerozolimy i _____ tam. (Sdz 1,7)
8	yl*a@ ota) Wayb!T* hM*l*	Dlaczego _____ _____ do ____ . (1Sm 21,15)
9	<k#T=a! yt!yr]B=-ta# yt!m)yq!h&w~	I _____ przymierze _____ z _____ . (Kpł 26,9)
10	bWvT* rp*u*-la#w+ hT*a^ rp*u*-yK!	Bowiem ____ i do prochu ____. (Rdz 3,19)
11	taZ)h^ Jr\a*h*-lu^ <yt!b)v!h&w~	I _____ _____ do _____ kraju. (Jer 24,6)
12	;t#ym!h&l^ yb!a* lWav* vQ}b^m=	Saul, _____ ojciec szuka, aby zabić _____ . (1Sm 19,2)
13	bl*j* tb^z* Jr\a#m@ Wnt*yl!u$h# rB*d+M!B^ Wnt@ym!h&l^ vb^d+W	_____ _____ z kraju płynącego mlekiem i miodem, aby zabić _____ na pustyni. (Lb 16,13)
14	yn]a* <v* <y]m^v* onyk!h&B^	Kiedy _____ niebiosa, _____ tam. (Prz 8,27)
15	;u#r+z^ /yk!a* <l*ou-du^	_____ potomstwo _____ na zawsze. (Ps 89,5)

4. Podkreśl poprawną formę imiesłowową w każdym z poniższych przykładów.

1	tocu&l^ (<ya!b* / ab*) hL#a@ hm*	Co przychodzą zrobić? (Zach 2,4)
2	(ha*B* / ha*B*) oTB! lj@r`u hN}h!w+ /aX)h^-<u!	I oto Rachela, jego córka nadchodzi ze stadem. (Rdz 29,6)
3	(<ya!B* / toaB*) <yL!m^g= hN}h!w+ ar+Y~w~	I spojrzał, a oto nadchodziły wielbłądy. (Rdz 24,63)
4	(<ya!B* / toaB*) <ym!y` hN}h!	Oto nadchodzą dni. (1Sm 2,31)
5	<oda$m@ (ha*B* / aB*) hz#-ym!	Kto to nadchodzi z Edomu? (Iz 63,1)
6	hu*r` (ayb!m@ / <ya!yb!m=) yn]n+h! <]l^v*Wry+-lu^	Oto przynoszę zło przeciwko Jerozolimie. (2Krl 21,12)
7	(ayb!m@ / ha*yb!m=) hw`hy+ hm*l*w+ taZ)h^ Jr\a*h*-la# Wnt*a)	Dlaczego Pan prowadzi nas do tego kraju? (Lb 14,3)
8	lWav* (tm@ / ht*m@) hN@h!	Oto Saul nie żyje. (2sm 4,10)
9	(totm@ / <yt!m@) WnL*K% Wrm=a* yK!	Bowiem mówią: wszyscy jesteśmy martwi. (Wj 12,33)
10	rh^ hy\h=y] (hn`okn+ / /okn`) <yr]h*h# var)B= hw`hy+-tyB@	Góra domu pana będzie ustanowiona na wieki na szczytach gór. (Iz 2,2)

5. W odpowiednich miejscach zaznacz: (a) rodzaj każdego z połączeń czasownikowych; (b) tematy czasowników; (c) rdzenie. (Powtórz Lekcję XXI). Przykład:

Ju@ <t#ab@h&w~ rh*h* Wlu&

Wejdź na górę i przynieś drewno. (Ag 1,8)

(a)

Impert. + Perfec.

(b)

Qal , Hifil

(c)

hl*u* , aoB

1

;yT!k=r~b@W ;yl#a@ aoba*

Przyjdę do ciebie i będę ci błogosławił. (Wj 20,24)

(a)

(b)

(c)

2

<]l^v*Wry+ aobn`w+ WaB)

Chodźcie i wejdźmy do Jerozolimy. (Jer 35,11)

(a)

(b)

(c)

3

T=v=bw` yr]K=z=T! /u^m^l=

Abyś pamiętał i był zawstydzony. (Ez 16,63)

(a)

(b)

(c)

4

Wnyn]b*W <Wqn` Wrm=aY{w~

I powiedzieli: wstańmy i budujmy. (Neh 2,18)

(a)

(b)

(c)

5

hu*Wmv= um^v*w+ j~Wr oB /t@n{ yn]n+h!

Oto, włożę w niego ducha, aby słyszał wieść. (2Krl 19,7)

(a)

(b)

(c)

6

yK! hb*Wva*w+ yn]b@yv!h& yh*Oa$ hw`hy+ hT*a^

Odnów mnie, a bym był odnowiony, bo ty jesteś Panem, moim Bogiem. (Jer 31,18)

(a)

(b)

(c)

7

hm*m=orn+W yT!a! hw`hyl^ WlD+G^ wD`j=y~ omv=

Wysławiajcie Pana ze mną i wywyższajmy razem jego imię. (Ps 34,4)

(a)

(b)

(c)

8

yl^a@ /f)Q*h^ <k#yj!a&-ta# Wayb!h*w+ <T#a^ <yl!G=r~m= aO yK! hu*d+a@w+

I przyprowadź do mnie waszego najmłodszego brata, abym wiedział, że nie jesteście szpiegami. (Rdz 42,34)

(a)

(b)

(c)

9

Wlk=ay{w+ <h#yn}p=l! <j#l# <yv!

Połóż przed nimi chleb, aby jedli. (2Krl 6,22)

(a)

(b)

(c)

10

yn]Wnn+oky+w~ yn]Wcu* ;yd\y`

Twoje ręce uczyniły mnie i ustanowiły mnie. (Ps 119,73)

(a)

(b)

(c)

6. Ćwicz głośne czytanie poniższych zdań. Zakryj polskie tłumaczenie i ćwicz bieżące tłumaczenie z hebrajskiego.

1		Dawid powiedział do Filistyńczyka: przyszedłeś do mnie z mieczem, ale ja przychodzę do ciebie w imieniu Pana Zastępów. (1Sm 17,45)
2		Oto wielki wiatr przyszedł z pustyni i uderzył w cztery rogi domu i zawalił się na młodych, gdy jedli. (Job 1,19)
3		Błogosławiony jest ten, który przychodzi w imieniu Pana błogosławimy was z domu Pana. (Ps 118,26)
4		Podnieście bramy wasze głowy, by wszedł król chwały. (Ps 24,7)
5		Bowiem przyprowadzisz synów Izraela do kraju, który im obiecałem i będę z tobą. (Pwt 31,23)
6		I nie powstał już w Izraelu prorok, jak Mojżesz. (Pwt 34,10)
7		Kto wejdzie na górę Pana i kto będzie stał w jego świętym miejscu. (Ps 24,3)
8		Dlatego niegodziwi nie ostoją się na sądzie. (Ps 1,5)
9		I Bóg powiedział do Noego: to jest znak przymierza, które ustanowiłem pomiędzy mną i wszelkim ciałem, które jest na ziemi. (Rdz 9,17)
10		I zbudzę spośród nich proroka, jak ty, spośród ich braci i włożę moje słowa w jego usta i będzie mówił im wszystko co mu polecę. (Pwt 18,18)
11		Ezdrasz nastawił swoje serce, by szukać zakonu Pana, czynić go i uczyć w Izraelu jego przepisów i sądów. (Ezd 7,10)
12		Śpiewajcie Panu pieśń nową, z krańca ziemi jego chwałę. (Iz 42,10)
13		I martwi, których zabił podczas swojej śmierci, byli liczniejsi niż ci, których zabił w ciągu swojego życia. (Sdz 16,30)
14		I daj swojemu słudze posłuszne serce, aby sądził twój lud i rozróżniał dobro od zła. (1Krl 3,9)
15		Kiedy patrzę na księżyc i na gwiazdy, które ustanowiłeś, kim jest człowiek, że o nim pamiętasz, czy syn człowieczy, że go nawiedzasz? (Ps 8,4-5)
16		Ale z drzewa poznania dobra i zła nie będziecie jeść, bo w dniu, w którym zjecie, na pewno umrzecie. (Rdz 2,17)
17		I powiedzieli do Mojżesza: mów do nas i będziemy cię słuchać, ale niech Bóg nie mówi do nas, abyśmy nie umarli. (Wj 20,19)
18		I Pan Bóg wziął człowieka i umieścił go w ogrodzie Eden, aby go uprawiał i pielęgnował. (Rdz 2,15)

Słownictwo

1.	rWG	przebywać	10.	rWu	podnieść się
2.	lyG!	cieszyć się	11.	JWP	być rozproszonym
3.	/yD]	sądzić	12.	JWr	biec
4.	lyj! / lWj	kręcić się, tańczyć	13.	byr!	walczyć
5.	/yl! / /Wl	nocować, pozostać	14.	ryv!	śpiewać
6.	lWm	obrzezać	15.	tyv!	położyć, umieścić
7.	j~Wn	odpocząć	16.	lv^K*	potknął się
8.	sWn	uciekać	17.	dk^l*	zdobył, zagarnął
9.	u~Wn	drżeć, trząść się	18.	tb^v*	odpoczął, przestał

Odwołaj się do Tabeli czasowników 9, aby zapoznać się z odmianą czasowników Ayin Vav/Ayin Yod.

P. Kelley, Język hebrajski biblijny Lekcja XXIX

1

20

---