LEKCJA XX

58. Czasowniki: imiesłowy - wprowadzenie

58.1 Imiesłów w języku polskim definiowany jest jako: „czasownik używany jako przymiotnik" lub „czasownik pochodzący od przymiotnika i dlatego używany do opisywania udziału w czynności lub stanie czasownika".

Polskie imiesłowy nie odzwierciedlają osoby, natomiast odzwierciedlają rodzaj i liczbę. Tak samo rzecz się ma z imiesłowami hebrajskimi. Przyjmują rodzaj męski lub żeński oraz liczbę pojedynczą i mnogą.

58.2 Imiesłowy w hebrajskim tak, jak w polskim posiadają stronę bierną i czynną (piszący - pisany, wysyłający - wysyłany, wybawiający - wybawiany, robiący -robiony, szukający - szukany).

W hebrajskim tylko Qal posiada imiesłowy czynne i bierne, te ostatnie są zapewne pozostałością po biernej koniugacji Qal. W pozostałych tematach strona zależy od natury samego tematu. Na przykład, tematy czynne (Piel i Hifil) tworzą imiesłowy czynne, tematy zwrotne (Hitpael i czasami Nifal ) tworzą imiesłowy zwrotne, tematy bierne (Nifal, Pual i Hofal) tworzą bierne imiesłowy. Imiesłowów w tematach czynnych jest dużo więcej niż w tematach biernych.

58.3 Imiesłowy Qal (czynne i bierne) występują bez prefiksów. Imiesłowy pozostałych tematów posiadają prefiksy. Imiesłowy Nifal posiadają prefiks nun (n), wszystkie pozostałe prefiks mem (m). Zasady te stosuje się do czasowników słabych i mocnych.

59. Czasowniki: Forma imiesłowów

Forma przyjmowana przez imiesłowy będzie się różnić w zależności od różnych kategorii czasowników mocnych i słabych. Poniższe listy ilustrują niektóre możliwości. Powinny być używane jako wzór dla określania form imiesłowowych napotkanych w trakcie czytania.

1. Zestawienie imiesłowów Qal charakterystycznych czasowników mocnych i słabych.

	Rdzeń	Masc. Sing.	Masc. Pl.	Fem. Sing.	Fem. Pl.
	lv^m*	lv@m)^(A)	<yl!v@m)	tl#v#m)	tw{lv=m)
	bt^K*	bt@K)^(A)	<yb!t=K)	hb*t=K)^(B) tb#t#K)	tw{bt=K)
	bv^y`	bv@w{y^(A)	<yb!v@w{y	tb#v#w{y	tw{bv=w{y
	Ax*y`	Ax@w{y^(A)	<yA!x=w{y	tAx@w{y^(C)	tw{Ax=w{y
	Ar*q*	Ar@w{q^(A)	<yA!r=q)	tar@q)^(C)	tw{ar=q)
	um^v*	u~m@v)^(D)	<yu!m=v)	tu^m^v)^(E)	tw{um=v)
	ud^y`	u~d@w{y^(D)	<yu!d=w{y	tu^d^w{y^(E)	tw{ud=w{y
	hn`B*	hn\B))^(F)	<yn]B)^(G)	hn`B)	tw{nB))^(G)
	ha*r`	ha#r)^(F)	<ya!r)^(G)	ha*r)	tw{ar)^(G)
	Aw{B	AB*^(H)	<yA!B*^(H)	hA*B*^(H)	tw{AB*^(H)

(A) Początkowe holem pojawia się we wszystkich formach imiesłowów czynnych Qal (poza czasownikami, jak aoB „iść" , patrz nr 10), ale mogą zostać zapisane w sposób pełny lub ułomny (holem bez vav). Czasowniki Pe Vav / Pe Yod (por. nr 3,4 i 7) preferują pełne holem.

(B) Forma femininum singularis imiesłowu czynnego Qal może kończyć się na h * lub niektóre formy t (t ^, t #, lub proste t) Końcówka t jest prawdopodobnie dawną końcówką constructus.

(C) W formach imiesłowowych czynnych Qal femininum singularis, kończących się na alef (a), alef staje się nieme i nie potrzebuje samogłoski. Poprzedzający segol zostaje wówczas wydłużony do sere.

(D) Patah furtivum (por. V.13.2) pojawia się przed silnymi spółgłoskami gardłowymi H, j i u, kiedy występują one jako spółgłoski końcowe w słowie i nie są poprzedzone przez samogłoskę z klasy „a".

(E) Charakterystyczna forma dla imiesłowu czynnego Qal femininum singularis w rdzeniach czasownikowych, kończących się na silną spółgłoskę gardłową (H, j, u) zilustrowana jest przez tu^m^v) i tu^d^oy. Zauważ, że takie formy wynikają z faktu, iż spółgłoski gardłowe preferują samogłoski klasy „a".

(F) Rdzenie kończące się na h zawsze posiadają segol, jako samogłoskę końcową w imiesłowach masculinum singularis, poza formami biernymi Qal. Zasada ta odnosi się nie tylko do tematu Qal, ale również do pozostałych tematów.

(G) W tworzeniu form imiesłowów czynnych Qal masculinum pluralis i femininum pluralis od rdzeni czasowników kończących się na h, końcowe h zanika przy dodawaniu końcówek pluralis.

(H) Qames raczej niż holem używane jest jako samogłoska początkowa w imiesłowach czynnych Qal od aoB.

59.2 Zestawienie imiesłowów biernych Qal, charakterystycznych czasowników mocnych i słabych.

	Rdzeń	Masc. Sing.	Masc. Pl.	Fem. Sing.	Fem. Pl.
	lv^m*	lWv^m*^(A)	<yl!Wvm=	hl*Wvm=	tw{lWvm=
	bt^K*	bWtK*	<yb!WtK=	hb*WtK=	tw{bWtK=
	jl^v*	j~Wlv*^(A)	<yj!Wlv=	hj*Wlv=	tw{jWlv=
	bh^a*	bWha*	<yb!Wha&^(C)	hb*Wha&^(C)	tw{bWha&&^(C)
	hn`B*	yWnB*^(D)	<yy]WnB=^(D)	hy`WnB=^(D)	tw{yWnB=^(D)
	hc*u*	yWcu*^(D)	<yy]Wcu&&^(C)	hy`Wcu&^(C)	tw{yWcu&^(C)
	rr^a*	rWra*	<yr!Wra&&&^(C)	hr*Wra&^(C)	tw{rWra&^(C)

(A) Wszystkie imiesłowy bierne są pisane przez sureq pomiędzy drugą, a trzecią samogłoską rdzenia.

(B) Patah furtivum umieszczone jest przed końcową silną spółgłoską gardłową, kiedy nie jest poprzedzona przez samogłoskę klasy „a".

(C) Spółgłoski gardłowe preferują szwa złożone raczej niż szwa proste.

(D) Dla rdzeni kończących się na h, imiesłów bierny Qal masculinum i femininum singularis i pluralis tworzy się przez zastąpienie y przez h. Poza tym formy są regularne, pomimo ich niezwykłego wyglądu.

59.3 Zestawienie imiesłowów Nifal charakterystycznych czasowników mocnych i słabych.

	Rdzeń	Masc. Sing.	Masc. Pl.	Fem. Sing.	Fem. Pl.
	lv^m*	lv*m=n]^(A)	<yl!v*m=n]	tl#v#m=n]	tw{lv*m=n]
	ra^v*	ra*v=n]	<yr!a*v=n]	tr#a#v=n]	tw{ra*v=n]
	um^v*	um*v=n]	<yu!m*v=n]	tu^m^v=n]^(B)	tw{um*v=n]
	hc*u*	hc#u&n~~^(C)	<yc!u&n~~~~^(C)	hc*u&n~~^(C)	tw{cu&n~~^(C)
	[/ma]	/m*a$n\^(C)	<yn]m*a$n\^(C)	hn`m*a$n\^(C)	tw{nm*a$n\^(C)
	Ac*n`	AC*n]^(D)	<yA!C*n]^(D)	hA*C*n]^(D)	tw{AC*n]^(D)

(A) Prefiks nun jest charakterystyczny dla wszystkich form imiesłowowych w temacie Nifal.

(B) Imiesłów Nifal femininum singularis dla rdzeni kończących się na silną spółgłoskę gardłową tworzy się przez zamianę patah na segol w każdej z dwóch sylab końcowych.

(C) Spółgłoski gardłowe preferują szwa złożone. W formach imiesłowowych Nifal jest to hatef patah z u i hatef segol z a. Kiedy któreś tych szwa złożonych występuje po prefiksie nun, nun będzie oznaczone przez korespondującą, krótką samogłoskę i będzie posiadać akcent dodatkowy meteg (por. IV.9).

(D) Kiedy nun występuje ze wskaźnikiem sylabowym, wówczas nun zostaje zasymilowane przez następną spółgłoskę za pomocą dagesz forte. W ten sposób forma pierwotna ac*n+n] staje się aC*n] ; <ya!c*n+n] staje się <ya!C*n] , itd.

59.4 Zestawienie imiesłowów Piel charakterystycznych czasowników mocnych i słabych.

	Rdzeń	Masc. Sing.	Masc. Pl.	Fem. Sing.	Fem. Pl.
	lv^m*	lV@m^m=^(A)	<yl!V=m^m=	tl#V#m^m=	tw{lV=m^m=
	[vqB]	vQ}b^m=	<yv!Q=b^m=	tv#Q#b^m=	tw{vQ=b^m=
	[rbD]	rB@d^m=	<yr!B=d^m=	hr*B=d^m=^(B)	tw{rB=d^m=
	[irB]	Er@b*m=^(C)	<yk!r=b*m=^(C)	hk*r=b*m=^(C)	tw{kr=b*m=^(C)
	[hwx]	hW\x^m+^(D)	<yW]x^m=^(D)	hW`x^m=^(D)	tw{Wx^m=^(D)

(A) Cechą charakterystyczną imiesłowów Piel jest prefiks m= i podwojenie środkowej spółgłoski rdzenia.

(B) Jest to alternatywna forma imiesłowu femininum singularis.

(C) Vav w czasowniku [hwx] jest normalną spółgłoską. Przyjmuje więc podwojenie w formach imiesłowowych Piel i nie powinna być mylona z sureq.

59.5 Zestawienie imiesłowów Pual charakterystycznych czasowników mocnych i słabych.

	Rdzeń	Masc. Sing.	Masc. Pl.	Fem. Sing.	Fem. Pl.
	lv^m*	lV*m%m=^(A)	<yl!V=m%m=	hl*V*m%m=	tw{lV*m%m=
	hn`u*	hN\u%m=	<yN]u%m=	hN`u%m=	tw{Nu%m==
	[irB]	Er*b)m==^(B)	<yk!r=b)m=^(B)	hk*r=b)m=^(B)	tw{kr=b)m==^(B)

(A) Cechą charakterystyczną, wyróżniającą imiesłowy Pual jest prefiks m= , qibbus pod początkową spółgłoską rdzenia i podwojenie środkowej spółgłoski rdzenia.

(B) Ponieważ spółgłoska gardłowa r nie ulega podwojeniu, poprzedzająca ją samogłoska zostaje wydłużona z qibbus do holem.

59.6 Zestawienie imiesłowów Hitpael charakterystycznych czasowników mocnych i słabych.

	Rdzeń	Masc. Sing.	Masc. Pl.	Fem. Sing.	Fem. Pl.
	lv^m*	lV@m^t=m!^(A)	<yl!V=m^t=m!	tl#V#m^t=m!	tw{lV=m^t=m!
	El^h*	EL@h^t=m!	<yk!L=h^t=m!	tk#L#h^t=m!	tw{kL=h^t=m!
	vd^q*	vD@q^t=m!	<yv!D=q^t=m!	tv#D#q^t=m!	tw{vD=q^t=m!
	[hwa]	hW\a^t=m!^(B)	<yW]a^t=m!^(B)	hW`a^t=m!^(B)	tW{a^t=m!^(B)

(A) Cechą charakterystyczną imiesłowów Hitpael jest prefiks t+m! i podwojenie środkowej spółgłoski rdzenia.

(B) Ponieważ vav w czasowniku hw`a* „pragnął" zachowuje się, jak regularna spółgłoska, służy jako podwojona środkowa spółgłoska w imiesłowach Hitpael i nie powinna być mylona z sureq.

59.7 Zestawienie imiesłowów Hifil charakterystycznych czasowników mocnych i słabych.

	Rdzeń	Masc. Sing.	Masc. Pl.	Fem. Sing.	Fem. Pl.
	lv^m*	lyv!m=m^^(A)	<yl!yv!m=m^^(A)	hl*yv!m=m^^^(A)	tw{lyv!m=m^^(A)
	um^v*	u~ym!v=m^^(B)	<yu!ym!v=m^	hu*ym!v=m^	tw{uym!v=m^
	jl*u*	hl#u&m^^(C)	<yl!u&m^^^(C)	hl*u&m^^^(C)	tw{lu&m^^^(C)
	ud^y`	u~yd!w{m^(B)(D)	<yu!yd!w{m^(D)	hd*yd!w{m^(D)	tw{uyd!w{m^(D)
	[dgn]	dyG!m^^(E)	<yd!yG!m^^(E)	hd*yG!m^^(E)	tw{dyG!m^^(E)
	[hkn]	hK#m^^(F)	<yK!m^^(F)	hK*m^	tw{Km^^(F)
	Aw{B	Ayb!m@^(G)	<yA!yb!m=	hA*yb!m=	tw{Ayb!m=

(A) Imiesłowy Hifil czasowników mocnych można rozpoznać po prefiksie m^ i samogłosce tematowej hireq-yod. Niektóre słabe czasowniki również pasują do tego wzoru, chociaż większość posiada inne formy.

(B) Kiedy spółgłoską końcową w słowie jest silna spółgłoska gardłowa i nie jest ona poprzedzona przez samogłoskę klasy „a" , należy dodać patah furtivum.

(C) Spółgłoski gardłowe preferują szwa złożone.

(D) Yod w ud^y` występuje jako vav w formach z prefiksem. Imiesłowy Hifil w tym i innych podobnych rdzeniach po prefiksie mem, oznaczają vav jako holem-vav.

(E) Kiedy nun występuje ze wskaźnikiem sylabowym zostaje zasymilowane do następnej spółgłoski. W ten sposób pierwotne dyG!n+m^ staje się dyG!m^ . Podobne zmiany zachodzą w pozostałych imiesłowach Hifil czasowników Pe Nun.

(F) Czasownik [hkn] „uderzył" jest podwójnie słaby, ponieważ posiada zarówno początkowe nun, jak i końcowe h. Dlatego jego formy imiesłowowe odzwierciedlają cechy charakterystyczne czasowników Pe Nun, jak i Lamed He. Zanik nun wraz ze wskaźnikiem sylabowym wyjaśnia podwojenie środkowej spółgłoski (hK#n+m^ staje się hK#m^), podczas gdy końcówka h # w formach masculinum singularis i zanik h w formach masculinum i femininum pluralis, jest charakterystyczne dla wszystkich czasowników kończących się na h.

(G) Cechą wyróżniającą imiesłowy Hifil dla aoB i innych czasowników środkowo samogłoskowych jest użycie jako prefiksu m@ raczej niż m^.

59.8 Zestawienie imiesłowów Hofal charakterystycznych czasowników mocnych i słabych.

	Rdzeń	Masc. Sing.	Masc. Pl.	Fem. Sing.	Fem. Pl.
	lv^m*	lv*m=m*^(A)	<yl!v*m=m*	hl#v#m=m*	tw{lv*m=m*
	El^v*	El*v=m*	<yk!l*v=m*	tk#l#v=m*	tw{kl*v=m*=
	hl*G*	hl#g+m*^(B)	<yl!g+m*^(B)	hl*g+m*^(B)	tw{lg+m*^(B)
	[hkn]	hK#m%^(C)	<yK!m%^(C)	hK*m%^(C)	tw{Km%^(C)
	vg^n`	vG*m%	<yv!G*m%	hv*G*m%	tw{vG*m%
	dm^u*	dm*u(m*^(D)	<yd!m*u(m*^(D)	hd*m*u(m*^(D)	tw{dm*u(m*^(D)
	ud^y`	ud*Wm^(E)	<yu!d*Wm^(E)	tu^d^Wm^(E)	tw{ud*Wm^(E)

(A) Imiesłowy Hofal charakteryzują się samogłoskami klasy „o" i „u" towarzyszącymi prefiksowi m. Samogłoski te, to: qames-hatuf, qibbus lub sureq.

(B) Formy te wyglądają tak, ponieważ rdzeń czasownika posiada końcowe h.

(C) Formy te wyglądają tak, ponieważ rdzeń posiada początkowe n i końcowe h.

(D) Spółgłoski gardłowe preferują szwa złożone, a prefiks jest oznaczony przez odpowiadające krótkie samogłoski, w tym przypadku qames-hatuf.

(E) Yod czasownika ud^y` pojawia się jako vav w formach z prefiksem. W formach imiesłowowych tego czasownika, vav znajduje się po prefiksie mem i jest oznaczone przez sureq.

60. Czasowniki: Funkcje imiesłowów

Imiesłowy pełnią trzy główne funkcje, a mianowicie przymiotnika, czasownika i rzeczownika.

60.1 Imiesłowy jako przymiotniki:

Zasady rządzące zwykłymi przymiotnikami stosują się również do imiesłowów używanych przymiotnikowo. (Por. VIII.20,21,22).

(1) Użycie przydawkowe imiesłowów przymiotnikowych

Imiesłowy przymiotnikowe tak, jak przymiotniki mogą być używane przydawkowo i orzecznikowo. Kiedy używane są przydawkowo zazwyczaj zgadzają się co do rodzaju, liczby i określoności z rzeczownikiem, który określają (rzeczownik określony wymaga określonego przymiotnika, rzeczownik nieokreślony wymaga nieokreślonego przymiotnika). Imiesłowy przymiotnikowe użyte przydawkowo są tłumaczone jako zdania podrzędne z takimi zaimkami względnymi jak „kto", „co", „który".

Przykłady:

<L%v^-la# hw`hy+-rm^a* hk) yK! wyb!a* WhY`v!ay) tj^T^ El@M)h^	Albowiem tak mówi Pan odnośnie Szaluma, który rządził zamiast swojego ojca - Jozjasza. (Jer 22,11)
hV*a!h*-<u! bk@V)h^ vya!h*	mężczyzna, który leży z kobietą (Pwt 22,22)
<yh!l)a$ uB^x=a#B= <yb!t%K= /b#a# tj)l%	tablice kamienne, zapisane palcem Bożym (Wj 31,18)
rp#S@h^-lu^ tw{bWtK=h^ tw{la*h*-lK*	wszystkie klątwy, które zapisane są w księdze (2Krn 34,24)
;yv#p=n~~-ta# <yv!q=b^m=h^ <yv!n`a&h*-lK*	wszyscy ludzie, którzy szukali twojego życia (Wj 4,19)

Porównaj powyższy przykład (e) ze zdaniami przydawkowymi wprowadzonymi przez rv#a& w Jer 38,16:

<yv!q=b^m= rv#a& hL#a@h* <yv!n`a&h* ;yv#p=n~~-ta#

ci ludzie, którzy szukają twojego życia

(2) Użycie orzecznikowe imiesłowów przymiotnikowych

Imiesłów przymiotnikowy może spełniać w zdaniu funkcję orzecznika. Opisuje on lub modyfikuje podmiot i zazwyczaj jest przyłączony do niego przez jakąś formę czasownika „być", która jest jednak rzadko zapisywana, a wynika z kontekstu.

Często jest trudno rozróżnić pomiędzy imiesłowem użytym jako orzecznik, a czasownikiem. Linia graniczna pomiędzy nimi jest bardzo nikła.

Imiesłowy przymiotnikowe, użyte orzecznikowo mogą występować przed, lub po rzeczowniku. Zgadzają się z nimi co do rodzaju, liczby i osoby, ale nigdy nie przyjmują rodzajnika określonego.

Przykłady:

ryu!B* hT*a^ EWrB*	Błogosławieni będziecie w mieście. (Pwt 28,3)
hm*h@B=h^-lK*m! hT*a^ rWra*	Przeklęty jesteś wśród wszystkich zwierząt. (Rdz 3,14)
wyt*l)G=r=m^ tb#k#v) hV*a! hN}h!w+	Oto kobieta leżała u jego stóp. (Rut 3,8)
va@ tw{pr%c= <k#yr@u*	Twoje miasta są palone ogniem. (Iz 1,7)

60.2 Imiesłowy jako czasowniki

Imiesłowy użyte jako czasowniki są zazwyczaj poprzedzone podmiotem, z którym zgadzają się co do rodzaju i liczby. Jednak imiesłowy użyte jako czasowniki nie przyjmują rodzajnika określonego.

Imiesłowy jako czasowniki są bezczasowe i czas może być określony na podstawie kontekstu, w którym występują. Opisują czynność ciągłą w czasie, na który wskazuje kontekst, czyli przeszłym, teraźniejszym lub przyszłym.

W ten sposób wskazują na to, co działo się w przeszłości, co dzieje się w teraźniejszości, co będzie się działo w przyszłości. Imiesłowy przeszłe stają się jaśniejsze kiedy występują z czasownikiem hy`h* . Imiesłowy przyszłe często są wprowadzane przez partykułę wskazującą hN}h! „Oto".

(1) Przykłady imiesłowów w użyciu czasownikowym w czasie przeszłym:

hw`hy+ yn}p=l! dm@u) WNd#w{u <h*r*b=a^w+	A Abraham ciągle stał przed Panem. (Rdz 18,22)
w{l lu^M^m! <yd!m=u) <yp!r*c=	Serafiny stały nad nim. (Iz 6,2)
hw`hy+ lk^yh@B= bk@v) la@Wmv=W	A Samuel leżał w świątyni Boga. (1Sm 3,3)
va@B* ru@B) hn\S=h^ hN}h!w+	A oto krzak płonął. (Wj 3,2)

(2) Przykłady imiesłowów w użyciu czasownikowym w czasie teraźniejszym:

fP*v=m! bh@a) hw`hy+ yn]a& yK!	Albowiem ja, Pan kocham sprawiedliwość. (Iz 61,8)
vQ}b^m= yk!n{a* yj^a^-ta#	Szukam moich braci. (Rdz 37,16)
wyl*u* dm@w{u hT*a^ rv#a& <w{qM*h^ aWh vd#q)-tm^d=a^	Miejsce, na którym stoisz jest święte. (Wj 3,5)
la@-dw{bK= <yr!P=s^m= <y]m^V*h^	Niebiosa głoszą chwałę Boga. (Ps 19,2)

(3) Przykłady imiesłowów w użyciu czasownikowym w czasie przyszłym:

;yt#b)a&-<u! bk@v) ;N+h!	Oto niedługo zaśniesz z twoimi przodkami. (Pwt 31,16)
<l*w{u-du^ w{tyB@-ta# yn]a& fp@v)-yK!	Bowiem ukarzę jego dom na zawsze. (1Sm 3,13)
;n+B!-ta# gr@h) yk!n{a* hN}h!	Oto, zabiję twojego syna. (Wj 4,23)

60.3 Imieslowy jako rzeczowniki

Imiesłowy jako rzeczowniki wskazują osoby wykonujące czynność lub znajdujące się w danym stanie. Takie rzeczowniki mogą być określone lub nieokreślone, masculinum lub femininum, singularis lub pluralis, w zależności od osób, do których się odnoszą.

Rzeczowniki imiesłowowe mogą być używane tak samo, jak rzeczowniki, czyli jako podmiot, orzecznik, dopełnienie bliższe, dopełnienie przyimka lub jako apozycja do innych rzeczowników. Jako rzeczowniki odczasownikowe mogą również przyjmować dopełnienie bliższe, zarówno w formie innego rzeczownika, jak i sufiksu zaimkowego.

Rzeczowniki imiesłowowe są wymienione w BDB pod rdzeniem czasownika, od którego pochodzą. Niektóre z nich są tak często używane, że nowsze słowniki zaczęły umieszczać je jako osobne hasła. Są to rzeczowniki odczasownikowe, które opisują główne działanie lub funkcję danej osoby. Należą do nich takie formy, jak: odkupiciel, mieszkaniec, garncarz, zbawiciel, wybawiciel, pisarz, jasnowidz, pasterz, sędzia. Można je porównać do takich polskich słów, jak: dowódca, doradca, żeglarz, nauczyciel.

Rzeczowniki imiesłowowe mogą występować w status absolutus, jak i status constructus. Zasady, określające tworzenie status constructus są w zasadzie takie same, jak dla innych rzeczowników (por. X.26, pp.58-64). Szczególna uwaga należy się formom masculinum singularis status absolutus, kończącym się na h #. W status constructus końcówki te zmieniają się na h @. Dzieje się tak, ponieważ forma status constructus traci akcent więc, kiedy segol pozostaje w otwartej sylabie nieakcentowanej (końcowe h nigdy nie zamyka sylaby), musi zostać wydłużone do sere.

(1) Przykłady rzeczowników imiesłowowych w status absolutus:

yn}p=l! <yv!n`a&h*-yn}v= Wdm=u*w+ <yf!p=V)h^	A dwóch spośród mężczyzn stało przed sędziami. (Pwt 19,17)
<yl!WaG+ <v* Wkl=h*w+	A odkupieni pójdą tam. (Iz 35,9)
rp@S)h^ /p*v*-ta# El#M#h^ jl^v* hw`hy+ tyB@	Król posłał Szafana, pisarza do domu Pana. (2Krl 22,3)

(2) Przykłady rzeczowników imiesłowowych w status constructus:

(a) Rzeczowniki imiesłowowe bez sufiksów zaimkowych:

yk!n{a* yj!a* rm@v)h&	Czy ja jestem stróżem mojego brata? (Rdz 4,9)
w{tyr!b= yr@m=v)l=	do przestrzegających przymierza. (Ps 103,18)
w{vp=n~~ yv@q=b^m= dy~~B=	w ręce tych, którzy szukają jego życia (Jer 44,30)

(b) Rzeczowniki imiesłowowe z sufiksami zaimkowymi:

wyv*q=b^m=-lK*-lu^ Wnyh@l)a$-dy~~	Ręka naszego Boga jest na wszystkich, którzy go szukają. (Ezd 8,22)
la@r*c=y] vw{dq= El@a&g{w+	A twój odkupiciel jest Świętym Izraela.(Iz 41,14)
dB@k^a& yd^B=k^m=-yK!	Bowiem tych, którzy mnie czczą, ja będę czcił. (1Sm 2,30)

61. Czasowniki: zestawienie czasowników mocnych

Wprowadzenie imiesłowów kończy poznawanie czasowników mocnych. Teraz możemy dokonać pełnego zestawienia form czasowników mocnych. Każdy student powinien doskonale opanować wszystkie formy w tym zestawieniu.

	Qal	Nifal	Piel	Pual	Hitpael	Hifil	Hofal
Perf. 3 ms	lv^m*	lv^m=n]	lV@m!	lV^m%	lV@m^t=h!	lyv!m=h!	lv^m=h*
Impf. 3 ms	lv)m=y]	lv@M*y]	lV@m^y+	lV^m%y+	lV@m^t=y]	lyv!m=y~~	lv^m=y`
Impv. 2ms	lv)m=	lv@M*h!	lV@m^		lV@m^t=h!	lv@m=h^
Inf. const.	lv)m=	lv@M*h!	lV@m^	(lV^m%)	lV@m^t=h!	lyv!m=h^	(lv^m=h*)
Inf. Abs.	lw{vm*	lv)M*h! lv)m=n]	lV@m^ lV@m^	lV)m%	lV@m^t=h!	lv@m=h^	lv@m=h*
Part. Act. ms	lv@m		lV@m^m=		lV@m^t=m!	lyv!m=m^
Part. Act. fs	hl*v=m tl#v#m		tl#V#m^m=		tl#V#m^t=m!	hl*yv!m=m^
Part.Pass. ms	lWvm*	lv*m=n]		lV*m%m=			lv*m=m*
Part. Pass. fs	hl*Wvm=	tl#v#m=n]		hl*V*m%m=			tl#v#m=m*

(Imiesłowy Nifal mogą być zwrotne i bierne)

ĆWICZENIA

1. Napisz zestawienie wszystkich form dla czasownika bt^K* .

2. Uzupełnij poniższe przykłady odpowiednimi zaimkami i czasownikami:

1	lK)B^ lv@om hT*a^w+	____ ____ nad wszystkim (1Krn 29,12)
2	ol hl*v@m) our)z=W	____ ramię panuje dla ____ . (Iz 40,10)
3	;r\m=v) <Wny`-la^	Ten, który strzeże _____ nie zasypia. (Ps 121,3)
4	wyt*ox=m! yr@m=v)l=W wyb*h&a)l=	dla tych, którzy kochają _____ i przestrzegają _____ przykazań. (Dn 9,4)
5	tr@K) yk!n{a* <k#D=b^l= <k#T=a! aOw+ taZ)h^ tyr!B=h^-ta#	A nie tylko z ____ ___ przymierze. (Pwt 29,13)
6	yv!p=n~-ta# vQ}b^m= yn]b= hN}h!	Oto, ____ syn szuka ____ życia. (2Sm 16,11)
7	h*yv#q=b^m=-lK*	wszyscy, którzy szukają ______ (Jer 2,24)
8	<oYh^ ryK!z=m^ yn]a& ya^f*j&-ta#	_____ grzechy _______ dzisiaj (Rdz 41,9)
9	WnM*u! rT@T^s=m! dw]d* aolh&	Czy Dawid nie ukrywa się między ______ (1Sm 23,19)
10	wyd*g*B= sB@k^y+ <t*a) [r@Vh^w+	Ten, który spala _____ wypierze swoje ubranie (Kpł 16,28)
11	ayh!h^ tu@B* la@r*c=y]-ta# hf*p=v) ayh!	_______ Izrael w _____ czasie. (Sdz 4,4)
12	oDb=u^ yr@j&a^ [d@r) yn]d)a& hZ# hM*l*	Dlaczego ___ pan ściga ___ sługę. (1Sm 26,18)

3. Podkreśl prawidłową formę imiesłowu w każdym z poniższych zdań. Po skończeniu sprawdź odnośniki w Biblii.

1	HB*l!-lu^ (tr#B#d^m= / rB@d^m=) ayh! hN`j^w+	A Anna mówiła w sercu swoim. (1Sm 1,13)
2	HM*u! (tb#k#V)h^ / bk@V)h^) vya!h*	mężczyzna, który leży z nią (Pwt 22,29)
3	rp#s}-lu^ (hb*Wtk= / bWtk*) ayh!-aOh& rv*Y`h^	Czy nie jest to napisane w księdze Jaszara. (Joz 10,13)
4	yT!B! hw`hyl^ T=a^ (hk*WrB= / EWrB*)	Niech cię Bóg błogosławi, moja córko. (Rut 3,10)
5	hw`hyl^ <T#a^ (tokWrB= / <yk!WrB=)	Niech cię Bóg błogosławi. (1Sm 23,21)
6	(hr*B*v=n] / rB*v=n]) j~Wr <yh!Oa$ yj@b=z!	Ofiarą Bożą jest duch skruszony. (Ps 59,19)
7	Hk*otB= <D* (tk#p#v) / Ep@v)) ryu!	miasto przelewające krew u siebie (Ez 22,3)
8	yq!n`-<D* (tokp=v) / <yk!p=v)) <y]d~~y`w+	i ręce przelewające niewinną krew (Prz 6,17)
9	hd#C*B^ hT*a^ (hk*Wrb+W / EWrb*W)	I błogosławiony będziesz na polu. (Pwt 28,3)
10	va@B* (hp*Wrc= / [Wrc*) [ryu!h*] hN}h!w+	Oto, [miasto] zostało spalone ogniem. (1Sm 30,3)
11	(hv*Wbl= / vWbl=) vya!h*-ta# um^v=a#w` <yD!B^h^	I usłyszałem człowieka ubranego w len. (Dn 12,7)
12	(hb*Wzu& / bWzu*) ryu!h*-lK*	Każde miasto jest zapomniane. (Iz 17,2)
13	ru@r)u& yr@u* (tobz|u& / <yb!Wzu&)	Miasta Aroer są zapomniane. (Iz 17,2)
14	(hp*d=r) / [d@r)) hT*a^ ym! yr@h&a^	Kogo ścigasz? (1Sm 24,15)
15	oDb=u^-la# (tr#B#d^m= / rB@d^m=) yn]d)a& hm*	Co mój Pan mówi do swojego sługi. (Joz 5,14)
16	<y]r~x=m! Jr#a#B= <yr!u* vm@j* /u^n~~K= tp^c= (torB=d^m= / <yr!B=d^m=)	pięć miast w kraju Egiptu, które mówią językiem Kanaanu. (Iz 19,18)
17	somu* (ha*r) / ha#r)) hT*a^-hm* rm#aY{w~	I powiedział: Co widzisz Amosie? (Am 8,2)
18	hu)r=P^-la# (torB=d^m=h^ / <yr!B=d^m=h^) <h@ <y]r~x=m!-El#m\	Właśnie oni rozmawiali z Faraonem, królem Egiptu. (Wj 6,29)

4. Każdy z poniższych przykładów zawiera formę imiesłowową. W odpowiednich miejscach zaznacz: (a) temat; (b) stronę; (c) rodzaj i liczbę oraz (d) rdzeń.

Przykład:

rT@T^s=m! la@ hT*a^ /k@a*

Naprawdę jesteś Bogiem, który się ukrywa. (Iz 45,19)

(a)

Hitpael

(b)

czynna

(c)

ms

(d)

[rts]

1

hw`hy+ lk^yh@B= bk@v) la@Wmv=W

A Samuel leżał w świątyni Pana (1Sm 3,3)

(a)

(b)

(c)

(d)

2

tokl*m=M^h^-lk*B= lv@om hy`h* hm)Ov=W

Salomon panował nad wszystkimi królestwami. (1Krl 5,1)

(a)

(b)

(c)

(d)

3

la@r*c=y] rm@ov

Ten, który strzeże Izraela (Ps 121,4)

(a)

(b)

(c)

(d)

4

hw`hy+ Er#D\-ta# <h@ <yr!m=v)h&

Czy przestrzegają oni drogi Pana (Sdz 2,22)

(a)

(b)

(c)

(d)

5

hv#m tr^otB= bWtK* rv#a&K^

Jak napisano w prawie Mojżesza (Dn 9,13)

(a)

(b)

(c)

(d)

6

<yv!q=b^m= <T#a^ Ht*a) yK!

Ponieważ to jest to, czego szukacie (Wj 10,11)

(a)

(b)

(c)

(d)

7

<v*p=n~ yv@q=b^m= dy~~B=

w ręce tych, którzy szukają ich życia (Jer 46,26)

(a)

(b)

(c)

(d)

8

bl@-yr@B=v=n]l= hw`hy+ borq*

Pan jest blisko tych ze złamanym sercem (Ps 34,19)

(a)

(b)

(c)

(d)

9

Jr#a*h* hx@q=-du^ tomj*l=m! tyB!v=m^

który sprawia, że zanikają wojny aż do krańców ziemi (Ps 46,10)

(a)

(b)

(c)

(d)

10

hm*j*l=M!l^ yd^y` dM@l^m=

który uczy moje ręce wojny (2Sm 22,35)

(a)

(b)

(c)

(d)

11

Wnyh@Oa$ hw`hyl^ tr)T*s=N]h^

Rzeczy ukryte należą do Pana, naszego Boga (Pwt 29,28)

(a)

(b)

(c)

(d)

12

bq)u&y~ tyB@m! wyn`P* ryT!s=M^h^

który ukrywa swą twarz przed domem Jakuba (Iz 8,17)

(a)

(b)

(c)

(d)

13

Wnf@p=v) hw`hy+ yK!

Bowiem Pan jest naszym sędzią (Iz 32,22)

(a)

(b)

(c)

(d)

14

wyv*r=D) hw`hy+ Wll=h^y+

Ci którzy szukają go będą wielbić Pana. (Ps 22,27)

(a)

(b)

(c)

(d)

15

yp^d+r) <yB!r^

Liczni są moi prześladowcy (Ps 119,157)

(a)

(b)

(c)

(d)

5. Każde z poniższych zdań zawiera co najmniej jedna formę imiesłowową. Ćwicz głośne czytanie tych zdań. Zakryj polskie tłumaczenie i ćwicz bieżące tłumaczenie z hebrajskiego.

1	<yh!Oa$ hw`hy+ loq-ta# Wum=v=Y]w~ <oYh^ j~Wrl+ /G*B^ EL@h^t=m!	I słyszeli głos Pana Boga przechadzającego się w ogrodzie, w chłodzie dnia. (Rdz 3,8)
2	Ep@V*y] omD* <d*a*B* <d*a*h* <D^ Ep@v) <d*a*h*-ta# hc*u* <yh!Oa$ <l#x#B= yK!	Kto przelewa krew człowieka, tego krew przez człowieka będzie przelana, bo na swój obraz stworzył Bóg człowieka. (Rdz 9,6)
3	Jr#a*h*-lu^ tk#l#m) hy`l=t^u&w~	Atalia rządziła krajem. (2Krl 11,3)
4	hw`hy+ yl@WaG+ vd#Q)h^-<u^ <h#l* War=q*w+	I nazwą ich ludem świętym, odkupionymi Pana. (Iz 62,12)
5	fP*v=m! hc#u&y~ aO Jr#a*h*-lK* fp@v)h&	Czy sędzia całej ziemi nie powinien czynić sprawiedliwości. (Rdz 18,25)
6	hw`hy+ ;yv#r=d) T*b=z^u*-aO yK!	Bowiem ty o Panie nie zapominasz tych, którzy cię szukają. (Ps 9,11)
7	wyb!a* tyB@ lK)m! dB*k=n] aWhw+	Teraz był szanowany ponad wszystkich domowników swojego ojca. (Rdz 34,19)
8	vya! rv#a& rb#Q\B^ yt!a) <T#r=b^q=W oB rWbq* <yh!Oa$h*	I pochowasz mnie w grobie, w którym jest pochowany mąż Boży. (1Krl 13,31)
9	<yY]j^ ax*m=y] ds#j*w` hq*d*x= [d@r) dobk*w+ hq*d*x=	Ten, kto dąży do sprawiedliwości i miłosierdzia, znajdzie życie, sprawiedliwość i cześć. (Prz 21,21)
10	ar@oq <ohT=-la#-<ohT=	Głębia woła głębię. (Ps 42,8)
11	rB@d^m= <yh!Oa$ loq <u^ um^v*h& hT*a^ T*u=m^v*-rv#a&K^ va@h*-EoTm!	Czy lud słyszał głos Boga, mówiącego spośród ognia, jak ty słyszałeś? (Pwt 4,33)
12	<yn]v* vb%l* Ht*yB@-lk* yK!	Ponieważ wszyscy jej domownicy ubrani są w purpurę. (Prz 31,21)
13	<Y]w]l=h^ <oyB= <oy hw`hyl^ <yl!l=h^m=W <yn]h&K)h^w+	Lewici i kapłani wielbili Pana codziennie. (2Krn 30,21)
14	dw]d* yn]B= hT*a^ EWrB*	Bądź błogosławiony, Dawidzie, mój synu. (1Sm 26,25)
15	yv@Q=b^m= qd#x# yp@d=r) yl^a@ Wum=v! hw`hy+	Słuchajcie mnie, wy którzy szukacie sprawiedliwości wy, którzy szukacie Pana. (Iz 51,1)

Słownictwo

1.	[/ma]	(Nifal) był wierny, (Hifil) wierzył	13.	rh*n`	rzeka
2.	rr^a*	przeklął	14.	rp@w{s	pisarz
3.	la@w{G	odkupiciel	15.	hd*P*	wykupił, odkupił
4.	hl*G*	odsłonił, objawił	16.	uv^P*	zbuntował się
5.	lm*G*	wielbłąd	17.	ha#w{r	jasnowidz, prorok
6.	bv@w{y	mieszkaniec	18.	hu#w{r	pasterz
7.	rx@w{y	garncarz	19.	hu*r*	pasł
8.	rx^y`	ukształtował, utworzył	20.	rc^	książę, władca
9.	u~yv!w{m	zbawiciel, wybawiciel	21.	ra^v*	był pozostawiony
10.	Ea*l=m^	anioł, posłaniec	22.	fp@w{v	sędzia
11.	ug^n`	dotknął, uderzył	23.	hq*v*	pił, (Hifil) napoił
12.	vg^n`	podszedł	24.	hb*u@w{T	obrzydliwość

Odwołaj się do Tabeli czasowników 1 (patrz Kelley s. 400), aby zapoznać się z odmianą czasowników mocnych

P. Kelley, Język hebrajski biblijny Lekcja XX

1

15

---