230 4. Dynamika i przepływy guas i-rzeczy wis te
Funkcja C, (Re, k/d) zależy od liczby Reynoldsa, chropowatości względnej i oczywiście od kształtu tej części przewodu, w której występuje strata lokalna. Funkcję tę nazywamy współczynnikiem strat lokalnych i z reguły wyznacza się ją empirycznie.
Równanie Bernoullego dla płynu rzeczywistego w formie uogólnionej ma postać:
2 2 vi Pi v ? P2
2g y 2g y
+ z2
^ ^ h st.i ^ ^sl.i»
i i
Y = P'g.
gdzie indeks 1 odnosi się do wielkości w przekroju 1, a indeks 2 do wielkości w przekroju 2. Straty przepływu powstają od przekroju 1 do przekroju 2 i powodują wystąpienie mniejszego ciśnienia w przekroju 2.
W wyznaczaniu reakcji strumienia podstawową rolę odgrywa całkowa postać zasady zachowania pędu dla płynu nielepkiego (pomijamy naprężenia styczne) i przepływu niestacjonarnego:
|“-(pv)-df2 +|pVvndA= JpPdfż - jpfldA, vn = V-fi.
Q.° A ci A
Dla przepływu ustalonego (stacjonarnego) wyrażenie 5(pv)/3t = 0. Na rysunku
4.3 pokazano kanał o objętości O. ograniczony przekrojami kontrolnymi 1-1 i 2-2 o powierzchniach A, i A2. Zaznaczono na nim również kierunki przepływu płynu oraz charakterystyczne wersory.
Rys. 4.3. Reakcja strumienia płynu
Siła masowa pF w nieruchomym kanale przedstawionym na rys. 4.3 jest równa ciężarowi płynu zawartego w tym kanale. W przypadku przepływu gazów wartość siły masowej jest często pomijalnie mała. Ponieważ powierzchnia kanału A jest równa sumie powierzchni: wlotowej A[, wylotowej A2 oraz ściany kanału Ab, całkę względem powierzchni można więc symbolicznie wyrazić jako:
A Aj A2 Ab
a stąd analizowana całka przyjmie postać:
jpvlvll,dA(+ |pv2vn2dA2+ JpvbvnbdAb =
Aj At Ab
= jpFdQ- Jp,n,dA, - Jp2ii2dA2 - JpnbdAb.
fi A, Aj Ab
Założywszy, zgodnie z rys. 4.3, że v,±A, i v2±A2, otrzymujemy składowe w kierunku normalnym:
vn, =v, -n, =|vl|-|nl|cos(v1,ni) = -v1, v„, =v2 -n2 =|v2|-|n2|cos(v2,ń2) = v2, v„b =vb-nb-0.
Składowa prędkości normalna do ściany kanału przyjmuje wartość równą zeru z powodu nieprzepuszczalności ścianki przez powierzchnię Ab, wówczas
j*(p^2V2 +pn2)dA2 - J(pv,v, +Plń1)dA1 = jpFdśż- JpnbdAb.
A, A| fi Ab
Całka postaci:
JpnbdAb=R
Ab
jest reakcją płynu na ściankę kanału (jest to siła tarcia), a wielkość -R jest reakcją, z jaką ścianki ciał stałych oddziałują na płyn. W praktyce wektory jednostkowe =-h, i l2 =n2 skierowane są zgodnie z kierunkiem prędkości v, i odpowiednio v2. Równanie pędu ma więc postać:
-R = J(pv2v2 + pl2 jdA2 - J(pvjVj +p( jdAj - JpFdśż = F2 -F, - jp-F-dH .
a2 a | fi fi
Gdy parametry w przekrojach Af i A2 są stałe, wtedy dla przekroju 2-2: