232 4. Dynamika i przepływy guasi-rzeczywiste
a2 A2
= j^( A2Pi V 2 ) V2 P2 A2 J^2 ~(dl2V2 “*"P2A2)4’
a dla przekroju 1-1:
J(pv,vj +p1/l)dAl = J(pvf + p,)fIdAl =
A| Al
= [(AiPivi)v] +PiAi]^i =(m|Vj Bilans sił przyjmuje ostatecznie postać:
Ab
gdzie G jest ciężarem płynu zawartego w objętości kanału Ś2 ograniczonego powierzchniami Aj, A2 i Ab.
Jeśli ciśnienie otoczenia p0 ma wartość stałą, to wygodnie jest wyznaczyć wartość sił działających na kanał, które pochodzą od różnicy ciśnień p ~ p0. Ponieważ dla powierzchni zamkniętej A, na którą działa stałe ciśnienie p0, wypadkowa siła parcia jest równa zeru:
( \ | |
jp0 -ń-dA = |
I+ H |
A |
VAI Ab A2 ) |
(Po •n)-dA=0,
przeto całkę wyrażającą parcie możemy przekształcić do innej postaci, gdyż jp-n-dA= J(p-p0)-fl-dA+ Jp0 -n*dA= J(p-p0)-n-dA,
AA AA
i do wzoru na reakcję R możemy wstawić formalnie w miejsce ciśnienia p różnicę p - p0 (oś z jest skierowana ku górze).
~R0 =- j(P-P0)*nb -dAb =[m2v2 +(p2 -p0)A2]f2 -[m,v, +(p,-p0)Al]Il-G =
Ab
= F2 -f2 -F, •/" -k-G .
Tak wyznaczona reakcja R0 nazywa się reakcją netto.
Podstawową wielkością charakteryzującą pracę maszyn przepływowych (turbin, pomp, sprężarek, wentylatorów) jest moment wywierany na wirnik przez przepływający płyn. Na rysunku 4.4 przedstawiono przepływ płynu przez kanał wirnika i zaznaczono trójkąty prędkości w przekroju wlotowym i wylotowym kanału. Kanał przepływowy ograniczony jest powierzchniami: wlotową A,, ścianek Ak ,Ak2
oraz wylotową A2, A = A, uAkj uA2uAk2.
W celu wyznaczenia momentu wywieranego na wał wirnika przez przepływający płyn posłużymy się równaniem momentu pędu w postaci:
Jp(r xvjvndA = jp(r x F)dQ - J(? x n)pdA,
a n a
Równanie to odpowiada przypadkowi stacjonarnemu. Moment wywołany przez przepływ płynu przez kanał wirnikowy wyraża wzór:
M= J(rxn)pdA = k • M,
A
stanowiący sumę momentów elementarnych sił parcia npdA działających na promieniu ? (zwrot osi z jest od rysunku w kierunku czytającego). Wektor momentu jest prostopadły do rysunku. Jeśli kierunek działania siły parcia npdAjJf (wówczas iloczyn wektorowy wektorów równoległych jest równy wektorowi zerowemu), to