historia dyplomacji (227)

^! ^Macya - . .

Jolcnocr Awdycocył u Ceum Jego Mo*, i fum* , ctjcao, Jifnic Wielmożnego Jego Mofci Pana fo-i łęwodyLęczycVi«go,G**fcKAt*Wiełkop©Mucgo, Wielkiego Po»li L K. M y Caley Kzeery-

pofpoliry do Pony.

z bwi*~l» Du w. Mtf *»«•    i u ~ -

Ako Solemcy Audyencyi u CeGrza ”

' p* «. f-)c+m

[ ul Mnt-PtUJr #*->»*<• T«»»«i«, *>rf~

Ir.nd    >MU    H    r*»'*

.M i/a, »pM,> * u»)»l)w«r.., «*>yo.

Mom f mu r*«U K*«~» ibttry bud    >o

____ a. '<ł/«»u. j , 4 M,ik    »t. lai

?■*>,<» > »o6«il»y<». • ^J*¹ Ctunłwy *•"«•. UUi »«£a l(* nuu« owi Cmnlpw. ŁwWł,    T ^Af*

<1* oiimo priiotMł{iy, ml| foal« m f»Utm «Am ndrpL A *M4 peMwiu »)Ufdf*AtuJ    /«ma (4y 4* nAraM

* iWMW | f f «»ł    b«^u-. K> >«1> /i|«    <M»«y fro

><-/. 0 »» (j-nitbi ♦Uli* ńSfu, Fmm( MOMt    Co

A. u. S*J >i- I .»V»y. N‘^-' r *»*wwn* taMU Uat (M»M«ł * ttUn r *• A |*> m» !>««<>. >fyno»» rałyt* « AiCooWor-A U.Vt.iC* ..vo/»f p*v* prrypt”W>4MM*. TmJrm Imt tjm

fbm/lbtiufr    nory fi( pod no AhAmkiI v Wtryń •yri-

MJ Mrd. . i-wAm o wUmmk |Mi A.Ulinl«|cWn JMfta

f«bt/<*•>.£l PterAÓy OttelanM* «af y bllmrmj JJfbŁdt CMM MA'k'10'if *<    tCaay «rfi, fWl Wdtyt uo iWubl

Z. lotu J M Pw» l‘OM« y «&)4y Ttwty poiA^Wy. y *<owu> *4y

fakt trircy    <1. (U1.BM1 kM|U i* im*j prmA4u«

•    r^ruwO *    oŁAo*. y M An4«« i*M«

Aiyuo«M)M «ML S>l>y mwiw iic iuUWrtyt.r bt«y Arwy ftgg

tftOtA luouoii «H .^anl^o*. pwrwlry ^torC*,

Aowa. Marł* •-’« rwM«>. mU. i    foiurfo

luo-    .»•!*.k> j. t. «.»«. l«4y o v    •

M'in,o.«>ui>NUM(^< 4’U|iv>. iMulAinołwoi

fnuu«ribii>)«l>)tiOfiuiA To    M mm fm A.

C'*~~ uł w» J M tmi Mh Mwbv, Mip»/ (oba a* po.

MIM -*■'•••—*» iw«t» *****. M/^AMwynaoAiMMwi.lkyaia

bboi (jw»a;«ńb |«mw. ) Lkonui*Xanln«iK »«*• LmV |uAi«« Ulwtae. r **ooo rwtuoMO, KMy trprttu mmi p-M. 1-1 KU.W rhl •*>«(&• Aum. »»Wm» M4l>VrMb-urdhtmś I*n»(lru i><Va> »wA. i baryt* hii <«». |r»y fawy Wtjjrtła -NiihM    « AraAry «m m^m KmIr

78. Relacja solennej audiencji u cesarza Jego Mości Tureckiego, pismo ulotne z 1700 r. o audiencji Rafała Leszczyńskiego

U

20

SC.

2/.' 22

SI' SZ

d-

22

SI

i.

?r.

Ł

rt

⁴J'

'.r. sj

i

Obm

2 7'2J»j

/(/

2^ ? Sj 6o.

Ź&WLy.. r/j ^y-^{2 y} ^    ^    . • 2 *4

/• ^ tt iZ.tf. /f Jl**&**< . . 2 7/j tf /4/r ;t. , yj

+r. +£ ♦/

ZiS>

ni

72.

t*

%•

7C

łf.

o

7*r ł+

/

7/

os

?

r

/7

IL	IV	dC	y
■70	*/		+s
7Ó.	//.	/2	3.

7J Tf. tPc &r.

¥?Z //.

. _v * yfa -/"?"}■ zsz

Mtf. V:1

.    2 S 7

ifjpCft*'. -

I tfS/ WaC

2 C 7 2 2 2 2?/

. rc^

^2// r //

e*

^ . . C^;Vle#/w:.

{ióitoht .... £/.'j

tfrr.tr fc tjłt j& ^

7/<7

jitfrr.i

ŚfintrJ &'»{••£*/*, 7oA X'i4U yfWł**t»*3* l* Ą

trJ

*£*r. Q£>A

Cs Z

22^

^'■!y ■ •

c2<fy

Ifestt.s;

'Ly/^. ^ Jr*y±*.b, ot*i

dfderu*'

sń

** ^:v -T

79. Szyfr używany w kancelarii koronnej w pocz. XVIII w.

macji polsko-saskiej; natomiast tok korespondencji wiąże się ściśle z funkcjonowaniem departamentu cudzoziemskiego. Początkowo odpowiednie zalecenia przekazywane były w momencie wysyłania poszczególnych misji. W miarę wszakże, jak zwiększała się sieć placówek dyplomatycznych, zarządzenia zaczęły przybierać charakter bardziej ogólny. Zbiegło się to właściwie z powstaniem Tajnego Gabinetu. Chyba zresztą i te czysto utylitarne względy zaważyły na powstaniu tej instytucji.

Pierwsze obszerniejsze zarządzenia w tych sprawach wydane zostały w 1710 r. w związku z nowym regulaminem Tajnego Gabinetu. Wysłannikom nie tylko nakazano obok depesz i relacji dla króla jednoczesne bezpośrednie nadsyłanie ich w formie kopii do Tajnego Gabinetu, ale zarazem ustalono, jakich rozmiarów ma być papier używany dla pisania relacji (by nie dzielić go in quarto), jak należy oddzielać i tytułować odpowiednie partie relacji. Polecono również, by pozostawiano połowę karty wolną — na niej przy odpowiednich punktach od razu wpisywano by w formie minuty rezolucję króla, tak by można było znaleźć tam całość sprawy. Odpowiedź miała być przygotowywana w dwu egzemplarzach — jeden z podpisem króla przechowywany był w archiwum, drugi z podpisem ministra kierującego departamentem, opieczętowany małą pieczęcią wysyłano do odpowiedniego posła.

Obok systematycznego nadsyłania depesz wprowadzono także obowiązek przygotowywania relacji obejmujących dłuższy okres. Relacji takich domagał się sporadycznie dwór i poprzednio, np. przed wyjazdem króla do Niderlandów w 1708 r., wszyscy posłowie przy obcych dworach mieli złożyć obszerne sprawozdania o sytuacji i polityce tych dworów, a także o obowiązującym w nich ceremoniale¹*. Składano również relacje na zakończenie misji. W 1710 r. wprowadzono wszakże obowiązek nadsyłania takich relacji na koniec roku. Miały one zawierać omówienie podjętych w tym okresie negocjacji, zabiegów itp. na obcych dworach oraz sprawozdania z wykonania poleceń dworu saskiego. W celu przygotowania takiej zbiorowej relacji co miesiąc należało opracowywać wyciąg z wysyłanych depesz i aktów, do którego potem nawiązałaby relacja generalna. W relacji takiej miało się znaleźć również opisanie dworu, przy którym przebywał dany poseł, i zasad, którymi się kierował*⁰.

Przepisy te ulegały później pewnym modyfikacjom w związku ze zmianami w funkcjonowaniu Gabinetu lub dla uniknięcia przewlekłości depesz czy relacji. Tak np. regulamin z 1712 r. przewidywał, że rezolucje będą wypisywane nie na nadsyłanych materiałach, ale na sporządzonych z nich wryciągach. Zabraniał ponadto wypisywania komplemen-

^u Zarządzenie Augusta II z 7 V 1708, LHAD, loc. 952, vol. I, s. 2.

¹⁰ Zarządzenie wysłane w j. niemieckim 24 i j. francuskim 26 XI 1710 oraz Extrakt aus dem Cabinet Reglement 1 XI 1710, ib., s. 22, 23, 20.

26 — Historia dyplomacji polskiej t. 2

401

\