Wewnętrzny strukturę płac tworzą składniki wynagrodzenia wchodzJ cc w jej skład. W praktyce potekieh firm do składników tych /altem m ttMtfpfljąct ' 1t\Ą vV ^ płacę zasadniczą,
deputaty węglowe, branżowe, dodatek za staż pracy (wysługa łat), *> dodatek funkcyjny.
**■ premie,
^ nagrody jubileuszowe, a^r nagrody z funduszu mistrza,
r/ dodatki za pracę w warunkach uciążliwych i szkodliwych, dodatek za pracę w porze nocnej,
» dodatek za drugą zmianę.
tur dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych,
«w dodatek za znajomość języków obcych,
•cr dodatek za posiadanie spegahzacp zawodowej, i/ dodatek za tytuł mistrza w zawodzie,
*r nagroda z zysku,
*r wynagrodzenie za postój niezawiniony, r>
odprawa emerytalno-rentowa, ~
icr
dodatek za wykonywanie czynności nie wynikających z zadań przetfl
imotowych.
Mając na względzie zasady skutecznego motywowania płacowe^ S Borkowska formułuje następujące zalecenia w zakresie kształtowani^ wewnętrznej struktury płac (I, s. 18j:
I* uczyń wewnętrzną strukturę płac tak prostą i przejrzystą, jak tylko t$jj możliwe. Przestrzeganie tej zasady jest nader istotne, ponieważ:
— prostota i zrozumiałość systemu jest elementarnym warunkiem motywowania płacowego,
- duża liczba składników wynagrodzeń, nie tylko komplikuje system I ale też przy ograniczonej puli środków na wynagrodzenia powodują rozdrobnienie płac i osłabienie poszczególnych składników,
2. każdy składnik musi służyć realizacji jasno określonego celu (zadania)J który uzasadnia jego stworzenie. Jeśli go należycie lub w ogóle niej spełnia, wówczas trzeba go wycofać,
H nakży zadbać o ścisłość powiązań każdego składnika płac z pracą i jej | efektami. Płaca nie jest bowiem świadczeniem.
Uwzględniając powyższe warunki należy dążyć, aby system wyru-i^nia firmy, charakteryzował się w miarę uproszczoną wewnętrzna * riiktun} płacy. Najbardziej uzasadnionym jest, aby występowały w mm Vj%fMc następujące składniki wynagrodzenia:
|v mające związek z wykonywana pracę, to jest:
— płaca zasadnicza,
— premia, nagroda, powiązana z efektami pracy, l gwarantowane Kodeksem Pracy:
— dodatkowe wynagrodzenie za prace w porze nocnej,
— dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych,
— wynagrodzenie za postój niezawiniony,
— odprawa emerytałno-renlowa.
J, mające związek ze specyfiką firmy, jej uwarunkowaniami i kulturą. Do tych składników należą na przykład:
— nagroda jubileuszowa,
— dodatkowe wynagrodzenie za tylni mistrza w zawodzie. 2 1
29
pracy w firmie. Dodatek spełniał swoją funkcję w okresie, gdy występował duży niedobór pracowników na rynku pracy. Aktualnie w warunkach innego kształtowania się sytuacji na rynku pracy, składnik ten przestał pełnić swoją funkcję, a raczej przeszkadza. Dodatek stażowy w tym zwłaszcza naliczany do wynagrodzenia zasadniczego znacznie zniekształca relacje płacowe. Ponadto wzrost wynagrodzenia zasadniczego powoduje jednocześnie angażowanie środków placowych na automatyczny wzrost dodatku stażowego. Stanowi to również znaczną przeszkodę w wynagradzaniu pracowników młodych z krótkim stażem pracy ale o wysokiej efektywności pracy.
Deputat węglowy zwany również w praktyce wielu firm deputatem branżowym stanowi kolejne świadczenie nie mające uzasadnienia i punktu widzenia efektywności i motywacyjnoid systemu wynagradzania. Deputat wypłacony jest najczęściej w równej wysokości wszystkim pracownikom
Nie mają natomiast uzasadnienia z punktu widzenia przedstawionych wcześniej warunków, stosowane powszechnie w praktyce wielu firm. takie składniki wynagrodzenia, jak: dodatek stażowy, deputaty, wynagrodzenie za czynności ponad przedmiotowe, za znajomość języków obcych bądź posiadanie specjalizacji zawodowej. Dyskusyjnym może być również stosowanie dodatku funkcyjnego oraz za pracę w warunkach uciążliwych i szkodliwych.
Dodatek stażowy bardzo mocno zakorzenił się w wielu firmach i jest to składnik wynagrodzenia, który wypłacany jest za fakt zatrudnienia