Jasiński Motywowanie w przedsiębiorstwie (11)

towania. formami płac stosowanymi w danej firmie. Pomimo tych różn sformułować można pewne warunki, którym winien odpowiadać system wynagradzania firmy funkcjonującej w Warunkach gospodarki rynkowe? Wa runkami tymi są [2]: ™*j

1, Efektywność systemu zapewniająca „efektywność środków wydatkowanych na wynagrodzenia, co oznacza, że każda złotówka wydatkowana na płace winna się zwrócić w większej wysokości niż jeden złoty, Warunek ten spełniony jest wówczas gdy w systemie wynagradzania występują główne składniki mające związek z pracą a nie świadczenia związane z pracą.

2. Motyw acyjność systemu, co oznacza, że wynagrodzenia pracowników kształtowane zgodnie z tym systemem winny motywować pracowników do efekty wnej pracy. Aby warunek ten był spełniony, wynagrodzenia winny być dostosowane do rodzaju realizowanej pracy I wyników w niej osiąganych.

X. Zgodno^ i prawem, tj, kodeksem Pracy i innymi aktami prawnymi obowiązującymi w tym zakresie. Warunek ten spełniony jest wówczas, gdy system wynagradzani! zawiera składniki gwarantowane prawem.

k Synrm wynagradzana paemita ponadto uwzględniać specyfikę i uwarunkowania firmy, co aratcza, że aie powiaien on być tworzony w oderwania od okradanych rozwiązał które zakorzeniły się w firmie l tąnfceedHcznymttontnimy k^mn np. dodatek u tytuł mistrza I zawodzie a prmmytte ubuutkiym, który trwa od czasów Bata.

4. Ssstem wynagradzania powiaien być ponadto jasny, prosty i klarowny, •krat pracownik wiedział nie tylko Be (gcoiędzy otrzymuje w formie wynagrodzenia, ałe również za co otrzymuje to wynagrodzenie, || me stwarzać tecbnkiaycb ptobkmów z naliczaniem tych wyna-gradzea Dnia lott składników i awih sposób ich naliczania canctnif zwiększa pi acocbhwnoof co w konsekwencji oznacza potrzebę angażowania dniej grap) pracowników do sporządzania dokumentacji placowej, jej sprawdzania oraz naliczania wyna-pnżnk

Biorąc pod uwagę powyższe warunki, tworzenie systemu wynagradza*

. w organizacji wymaga określenia

nio .i.. _

. form plac,

I' _>vewnętr/.nej struktury phvo,

*’ jiisnd kształtowaniu potzczególnyth składników wynagradzaniu.

7 Formy płac

mi» * ¹

Formy płac (lub wynagradzani.w okre.slują sposób uzależnienia wyna-, rodzeniu od ilości i efektów pracy. Chodzi tu szczególnie o tę część wynagrodzenia indywidualnego, która obejmuje płacę zasadniczy (lub wynagrodzenie akordowe) oraz premie'(lub prowizje).

Motywacyjne oddziaływanie form płac polega zarówno na ukierun-kowaniu go na te czynniki, od których wynagrodzenie zostało uzależnione, jak i na wywołaniu odpowiedniego natężenia motywacji. Zależy ono głównie od wpływu formy wynagrodzenia na poziom wynagrodzenia pracownika

Spośród spotykanych w literaturze klasyfikacji form wynagradzania interesujący jest przedstawiony przez A. Melicha podział tych form ze względu na samodzielność występowania. Wyróżnia on w nim elementarne formy płac i formy płac uzupełniających [9, s. 149- 186).

Elementarne formy płac dotyczą przede wszystkim wynagrodzenia zasadniczego lub akordowego oraz tych dodatkowych składników wynagradzania, które są ustalane w sposób uzależniający ich wysokość od płacy zasadniczej lub akordowej^ Powstaje bowiem w ten sposób forma łącząca integralnie wszystkie te składniki wynagrodzenia.

Formy płac uzupełniających dotyczą wszelkich wyodrębnionych premii, dodatków za wydajność, prowizji i innych elementów wynagrodzenia, które są ustalane w oderwaniu od płacy elementarnej (tj. głównie zasadniczej).

Interesujący jest szczególnie podział elementarnych form płac. Obejmuje on dwie grupy form płac, to jest:

1, elementarne formy płac na podstawie płac czasowych:

— „czyste" formy płac czasowych,

— zróżnicowane formy płac czasowych,

— „bonusowe" formy płac czasowych,

2. elementarne formy płac na podstawie płac akordowych:

— akord ze stałą stawką (akord prosty),

— akord ze zmienną stawką (akord progresywny lub degresywny),

— mieszane formy płac akordowo-czasowych.