larsen0031

3. Znieczulenie wziewne 31

Fa/FaO

[min]

Ryc. 3.4 Eliminacja przez płuca różnych anestetyków wziewnych. Fa/F_a0 = stosunek stężenia anestetyku wziewnego w powietrzu pęcherzykowym do stężenia w powietrzu pęcherzykowym bezpośrednio przed zaprzestaniem podawania.

płuc i w powietrzu pęcherzyków płucnych. Ta różnica ciśnień parcjalnych jest siłą napędzającą strumień anestetyku przechodzącego z krwi do powietrza pęcherzykowego.

Dyfuzja anestetyku do powietrza pęcherzykowego podnosi stężenie anestetyku w powietrzu pęcherzykowym, zmniejsza natomiast różnicę cis'nień parcjalnych; ten efekt przeciwdziała eliminacji przez wentylację. Obowiązuje przy tym zasada:

f Im iepiej rozpuszczalny jest anestetyk, tym wolniejszy jest spadek ciśnienia parcjalnego w powietrzu pęcherzykowym i tym samym wydalanie przez płuca oraz wybudzanie ze znieczulenia.

Powodem jest to, że im lepiej jest rozpuszczalny anestetyk, tym większa jest przy określonym ciśnieniu parcjalnym we krwi ilość anestetyku, i odwrotnie. Wobec tego więcej jest w pęcherzykach płucnych do dyspozycji rozpuszczalnego anestetyku, tak że ciśnienie parcjalne w powietrzu pęcherzykowym silniej wzrasta niż w przypadku anestetyków słabiej rozpuszczalnych.

Czas trwania znieczulenia ogólnego. Czas trwania znieczulenia ma również wielki wpływ na szybkość wydalania anestetyku wziewnego. Obowiązuje zasada:

ł Im dłużej trwa znieczulenie za pomocą dobrze rozpuszczalnego anestetyku, tym wolniejsza jest eliminacja przez płuca i wyprowadzanie ze znieczulenia.

Przy wybudzaniu ciśnienie cząstkowe anestetyku w tkankach jest różne, w zależności od czasu trwania znieczulenia. Podczas gdy w silnie unaczynio-nych tkankach po określonym czasie trwania znieczulenia panuje ciśnienie parcjalne podobne jak we krwi i w powietrzu pęcherzykowym, to znaczy tkanki te znajdują się pod tym względem w stanie równowagi z krwią, to mięśnie i tkanka tłuszczowa często nie są jeszcze nasycone, nie przyczyniają się zatem początkowo do eliminacji przez płuca.

Przeciwnie, jeżeli tkanka tłuszczowa nie jest nasycona, to w pierwszych godzinach wybudza-nia nadal pobiera ona anestetyk, ponieważ jego ciśnienie parcjalne we krwi jest wyższe. Przyspiesza to wybudzanie ze znieczulenia. Dopiero gdy ciśnienie cząstkowe we krwi tętniczej (lub w pęcherzykach płucnych) spadnie poniżej ciśnienia cząstkowego w tkankach, anestetyk może dyfundować z tkanki tłuszczowej i innych nienasyconych nim tkanek do krwi i następnie do powietrza pęcherzykowego.

Jeżeli natomiast tkanki po długotrwałym znieczuleniu są w dużym stopniu nasycone, wówczas eliminacja przez płuca przebiega co prawda w początkowym okresie szybko, następnie jednak ulega zwolnieniu, tak że czas wybudzania jest przedłużony.

Zwolniona eliminacja po długotrwałym znieczuleniu ogólnym polega na tym, że mięśnie i tkanka tłuszczowa pobrały wielką ilość anestetyku i teraz przez długi czas oddają go do krwi. W czasie natomiast krótkotrwałego znieczulenia pobierają one znacznie mniej anestetyku, tak że w czasie wyprowadzania również nieznaczna tylko ilość może być oddana do krwi.

4.1.1 Hipoksja dyfuzyjna

W pierwszych minutach po przerwaniu podawania podtlenku azotu gaz ten w dużych ilościach napływa do pęcherzyków płucnych i rozcieńcza zawarty tam, wdychiwany tlen. Jeżeli pacjent oddycha w tym czasie tylko powietrzem, może wystąpić hipoksja (ryc. 3.5). Po upływie pierwszych 5-10 min niebezpieczeństwo to niemal znika, ponieważ wydalane są coraz to mniejsze ilości podtlenku azotu.

Hipoksja dyfuzyjna nie odgrywa właściwie większej roli u człowieka skądinąd zdrowego, ale może być niebezpieczna u pacjenta z upośledzoną czynnością układu oddechowego i/lub krążenia. Pooperacyjna depresja oddychania wzmaga