314 il Anestezjologia ogólna
- ocenę stanu fizycznego i psychicznego pacjenta,
- ocenę ryzyka znieczulenia ogólnego,
- wybór postępowania znieczulającego,
- poinformowanie pacjenta i uzyskanie jego zgody na znieczulenie,
- zmniejszenie lęku i niepokoju,
- zalecenia premedykacyjne.
Wszystkie te działania mają na celu zmniejszenie ryzyka, związanego ze znieczuleniem. Opderbecke i Weipauer zwrócili uwagę, że odpowiedzialność prawną i lekarską za to, czy pacjent nadaje się do przeprowadzenia znieczulenia ogólnego, ponosi w pełni anestezjolog. Jeśli w'yniki badań, którymi dysponuje anestezjolog, nie są wystarczające, aby w' pełni ocenić stan gotowości pacjenta do znieczulenia, anestezjolog musi sam przeprowadzić niezbędne badania lub zlecić ich wykonywanie.
Przed rozmową z pacjentem anestezjolog powinien poznać historię jego choroby.
Ocenę oraz wstępne badania związane ze znieczuleniem przeprowadza się zwykle w dniu poprzedzającym operację. Wprawdzie nie jest pewne, czy w przypadku pacjenta skądinąd zdrowego jest to uzasadnione, ale być może postępowanie takie zmniejsza jego lęk i daje mu poczucie bezpieczeństwa. Badania wykazały również, że także ocena stanu pacjenta w dniu operacji może być gwarancją bezpieczeństwa i skuteczności postępowania leczniczego. Zalecenie, by wszystkich pacjentów bezwzględnie poddać ocenie w dniu poprzedzającym operację, nie jest uzasadnione z medycznego punktu widzenia. Należy przestrzegać następującej zasady:
Pewnym kompromisem jest przesunięcie terminu
ł Przedoperacyjna ocena przed znieczuleniem powinna nastąpić w takim momencie, który umożliwi dalsze postępowanie lecznicze i czynności, przygotowujące pacjenta do operacji.
operacji. Należy jednak traktować każdy przypadek indywidualnie, aby skądinąd zdrowym pacjentom oszczędzić zbędnych badań i niepotrzebnego czasu oczekiwania.
Ocena zdolności do znieczulenia, uzyskanie zgody na znieczulenie ogólne oraz wybór postępowania anestezjologicznego należą do anestezjologa. Dlatego też anestezjolog powinien dokonać oceny przedoperacyjnej, zwłaszcza w przypadku pacjentów z istotnymi schorzeniami lub zaburzeniami (przykłady - zob. tab. 15.1) i to najpóźniej w dniu poprzedzającym operację. Najlepiej jednak, aby ewentualne wymagane badania mogły zostać przeprowadzone wcześniej, bez przesuwania terminu operacji.
Trudno obecnie przewidzieć, w jakim stopniu przyjmie się w przyszłości model postępowania, w którym pewne przedoperacyjne anestezjologiczne działania u pacjentów w stanie ogólnym dobrym są przeprowadzane przez nie-anestezjologów lub personel paramedyczny. Obecnie panuje zgodność co do tego, że wyniki niektórych badań przedoperacyjnych, jak np. EKG, zdjęcie RTG lub wyniki badań laboratoryjnych, dostarczane przez lekarza prowadzącego powinny być uwzględnione przez anestezjologa w jego ocenie przedoperacyjnej. Unika się w ten sposób niepotrzebnych, często kosztownych podwójnych badań. Jest możliwe, że przedoperacyjne badania przesiewowe (screening) istotnych anestezjologicznie parametrów oraz ujęcie ich na specjalnym formularzu będzie należało do lekarza prowadzącego, zwłaszcza u pacjentów leczonych ambulatoryjnie. Można dzięki temu zwiększyć efektywność zabiegów ambulatoryjnych, a pacjentowi oszczędzić dodatkowego dnia badań wykonywanych przez anestezjologa.
Dla oceny przedoperacyjnej istotne są przede wszystkim:
- wiedza o wcześniejszych schorzeniach i operacjach.
- wiedza o przyjmowanych lekach (przewlekle, doraźnie),
- wyniki badania przedmiotowego,
- aktualne rozpoznanie i planowany rodzaj operacji,
- wyniki badań konsultacyjnych,
- wyniki badań laboratoryjnych.