23. Znieczulenie zewnątrzoponowe 593
23. Znieczulenie zewnątrzoponowe 593
7.1.3 Rozlegle znieczulenie zewnątrzoponowe
Jest to bardzo rzadkie powikłanie przebiegające z dużym zasięgiem znieczulenia zewnątrzoponowe-go. Przyczyną jest przypuszczalnie względne przedawkowanie środka znieczulającego miejscowo, np. kiedy podczas obliczania dawki nie uwzględniono wieku pacjenta lub określonych chorób towarzyszących, które wymagają zmniejszenia dawki (cukrzyca, miażdżyca). Obraz kliniczny przedstawia całkowite znieczulenie podpajęczynówkowe, występujące jednak dopiero po ok. 20 min od podania anestetyku lokalnego (zob. rozdz. 22).
7.1.4 Nakłucie żyły w przestrzeni zewnątrzoponowej
Punkcja żyły w przestrzeni zewnątrzoponowej jest stosunkowo często występującym powikłaniem, zwłaszcza gdy igła nie jest wprowadzona przez środek więzadła żółtego. Jeżeli powikłanie to zostanie natychmiast rozpoznane, a krwawienie jest niewielkie i trwa krótko, jego szkodliwość jest mała.
Niebezpieczne natomiast jest wprowadzenie cewnika do światła żyły w przestrzeni zewnątrzoponowej, ponieważ może być przeoczone. Powikłanie to zdarza się częściej u ciężarnych ze względu na dobre wypełnienie żył w przestrzeni zewnątrzoponowej.
W przypadku dożylnego wstrzyknięcia środka znieczulającego miejscowo przez igłę lub cewnik może dojść do ciężkich reakcji toksycznych, które muszą być leczone natychmiast (rozdz. 8).
7.1.5 Nakłucie rdzenia kręgowego lub korzeni nerwowych
Bezpośredniego uszkodzenia rdzenia kręgowego przez igłę punkcyjną można uniknąć wykonując nakłucie poniżej stożka rdzeniowego. Urazom rdzenia kręgowego lub korzeni nerwowych przez igłę punkcyjną zawsze towarzyszy ból. Dlatego należy zwrócić uwagę na następujące objawy kliniczne:
Pojawienie się bólu podczas punkcji zewnątrzoponowej lub wprowadzania cewnika wymaga natychmiastowego wycofania igły lub cewnika. Także wstrzykiwanie środka znieczulającego miejscowo należy natychmiast przerwać, jeżeli towarzyszy mu ból.
7.1.6 Spadek ciśnienia tętniczego krwi
Przyczyna spadku ciśnienia tętniczego jest taka sama jak podczas znieczulenia podpajęczynówko-wego, jest nią blokada przedzwojowych włókien współczulnych! Jak wcześniej wspomniano, spadek ciśnienia tętniczego podczas znieczulenia ze-wnątrzoponowego jest wolniejszy niż w czasie znieczulenia podpajęczynówkowego, jakkolwiek jest podobny (objawy i leczenie - zob. rozdz. 22).
7.1.7 Zaburzenia czynności układu oddechowego
Przyczyny zaburzeń czynności układu oddechowego są takie same jak podczas znieczulenia podpajęczynówkowego (zob. rozdz. 22). Znaczenie ma również spadek temperatury ciała w zimnym otoczeniu (drżenia mięśniowe - zob. pkt 4.8). •
Powikłania późne występują kilka godzin lub nawet kilka dni po wykonaniu znieczulenia zewnątrz-oponowego.
7.2.1 Zaburzenie czynności pęcherza moczowego
Zaburzenia czynności pęcherza moczowego występują z taką samą częstością jak po znieczuleniu podpajęczynówkowym, a ich przyczyny i sposoby leczenia są takie same (rozdz. 22). Znieczulenie ograniczone do segmentów piersiowych pozwala uniknąć związanych ze znieczuleniem zaburzeń w oddawaniu moczu.
7.2.2 Bóle głowy
Bóle głowy nie występują w znieczuleniu zewnątrz-oponowym, jeżeli podczas punkcji nie dojdzie do nakłucia opony twardej. Obecność typowych, po-punkcyjnych bólów głowy przemawia za nakłuciem opony twardej. U młodych pacjentów po niezamierzonej perforacji opony twardej igłą Touhy należy się liczyć z wystąpieniem w 70-80% przypadków popunkcyjnyeh bólów głowy (leczenie -zob. rozdz. 22).
7.2.3 Powikłania neurologiczne
Powikłań neurologicznych obawiają się przede wszystkim pacjenci. Przy prawidłowej technice są one wyjątkowo rzadkie. Przyczyny i częstość tych