26. Nadzór i monitorowanie 701
Ryc. 26.29 a, b, c Zaburzenia w zapisie krzywej pomiaru bezpośredniego ciśnienia tętniczego
a) prawidłowy zapis krzywej;
b) krzywa skacząca;
c) krzywa spłaszczona.
Rozłączenie układu jest powikłaniem, które przy fachowym posługiwaniu się wyposażeniem zdarza się rzadko, może jednak zagrażać życiu pacjenta: jeżeli pozostanie niezauważone, pacjent może się w krótkim czasie wykrwawić.
Zakażenia. Aby nie doszło do zakażenia, konieczne jest postępowanie aseptyczne podczas kaniula-cji naczynia, a także utrzymywanie czystości podczas obsługi zaworów, połączeń i cewników doprowadzających. Sterylizacji przetwornika ciśnienia dokonuje się według instrukcji podanej przez producenta. W żadnym wypadku nie należy sterylizować go parą wodną albo gorącym powietrzem. Zalecane jest stosowanie jednorazowych przetworników ciśnienia.
Ośrodkowe ciśnienie żylne (o.c.ż.) definiowane jest jako ciśnienie w żyle głównej górnej w miejscu jej ujścia do prawego przedsionka. W poziomym ułożeniu pacjenta na plecach ciśnienie w prawym przedsionku, żyle głównej górnej i dolnej powyżej przepony są jednakowe.
Pomiar ośrodkowego ciśnienia umożliwia ocenę czynności prawej komory serca, objętości krwi krążącej i napięcia układu żylnego. Jest pożyteczny, jeżeli pamięta się o jego ograniczeniach: na ośrodkowe ciśnienie żylne mają wpływ zmiany ciśnienia w klatce piersiowej (oddech zastępczy) oraz zaburzenia przepływu krwi w centralnym łożysku żylnym.
Wskazania. Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego jest wskazany:
- podczas zabiegów chirurgicznych z zaburzeniami dystrybucji płynów ustrojowych i/łub utratą krwi,
- u pacjentów z hipowołemią, np. w niedrożności jelit, wodobrzuszu i podczas intensywnego leczenia diuretykami,
- u pacjentów we wstrząsie,
- u pacjentów z ciężkimi urazami i urazami wie-lonarządowymi.
Ośrodkowe ciśnienie żylne mierzone jest przez cewnik wprowadzony do żyły głównej. Pomiaru dokonuje się za pomocą pionowej rurki wypełnionej wodą albo, jak przy pomiarze ciśnienia tętniczego, przetwornikiem ciśnienia i elektronicznym wzmacniaczem. Elektroniczny pomiar ciśnienia jest dokładniejszy i jego zastosowanie powinno być preferowane. Jego zaletą jest również możliwość stałej rejestracji krzywej ciśnienia żylnego, na której podstawie można ustalać rozpoznanie.
5.5.1 Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego manometrem wodnym
Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego manometrem wodnym dostarcza dostatecznie dokładnych danych, zważywszy że średnie ciśnienie żylne zmienia się bardzo powoli w porównaniu z pomiarem elektronicznym. W ten sposób uzyskane wartości ciśnienia są często zawyżone. Na wynik pomiaru tą metodą wpływa cykl oddechowy. Jednostką ciśnienia mierzonego manometrem wodnym jest cm słupa wody. Obowiązują następujące przeliczniki:
■ 1 cmH20 = 0,74 mmHg
- 1 mmHg “ 1,36 cmH20
- 1 kPa = 7,5 mmHg lub 10,2 cmH20
Punktem odniesienia w pomiarze ośrodkowego ciśnienia żylnego jest środek klatki piersiowej.