26. Nadzór i monitorowanie 673
- czy rurka intubacyjna znajduje się w tchawicy czy w przełyku?
- częs'ciowa lub całkowita niedrożność rurki intubacyjnej?
- nieszczelność w układzie oddechowym?
- zakłócenia w działaniu respiratora?
Małe dzieci. Ze względu na wysoką częstość oddechu oraz małą objętość oddechową u małych dzieci lepiej spełnia swą rolę kapnometr dokonujący pomiar}' w strumieniu głównym niż ze strumienia bocznego. Technika ze strumienia bocznego, szczególnie w przypadku dzieci ważących poniżej 5 kg, jest zawodna, gdy próbki powietrza wydechowego są odsysane na bliższym końcu rurki intubacyjnej.
Kontrola położenia rurki intubacyjnej. Dzięki kapnometrii można niezawodnie ustalić, czy rurka znajduje się w przełyku, czy w tchawicy. Jeśli rurka znajduje się w przełyku, wskazywane są bardzo niskie wartości wydechowego C02. Większe stężenie C02 w ciągu kilku oddechów występuje jedynie w przypadku, gdy w żołądku znajduje się większa ilość C02, np. krótko po spożyciu wody mineralnej zawierającej kwas węglowy.
ł Podczas nagłego zatrzymania krążenia lub w ostrym stanie spastycznym oskrzeli obecność C02 nie będzie potwierdzona przez kapnometr, mimo że rurka intubacyjna będzie znajdowała się w tchawicy.
Niewydolność oddechowa. U chorych z rozpoznaną niewydolnością oddechową, pozostających na oddechu zastępczym, pęcherzykowo-tętniczy gradient C02 podlega wpływowi różnych czynników i w związku z tym petC02 nie jest całkowicie równy paC02. p(a-et)C02 jest zazwyczaj podwyższony, a petC02 wyraźnie wyższy niż paC02.
Oddech spontaniczny. W przypadku zaintubowa-nych pacjentów, oddychających jednak spontanicznie, kapnometria jest metodą monitorowania procesu wentylacji, jeśli tor oddechowy nie jest zbyt szybki i płytki co uniemożliwia powstanie fazy plateau. W tych sytuacjach często wydychany jest tylko gaz z przestrzeni martwej i petC02 jest wyraźnie niższe od paC02.
W przypadku pacjentów niezaintubowanych, technika pomiaru kapnometrycznego jest trudna i zawodna i z tego powodu rzadko stosowana. Istnieje możliwość pomiaru C02 z wnętrza maski oddechowej, jeżeli spełnia ona warunki szczelności.
Resuscytacja sercowo-krążeniowa. Podczas nagłego zatrzymania krążenia nie ma przepływu krwi przez płuca, w wyniku czego C02 nie może dyfun-dować do światła pęcherzyków płucnych i petC02 jest skrajnie zaniżony. Pod wpływem masażu serca C02 ponownie przenika do światła pęcherzyków płucnych. Istnieje liniowa zależność pomiędzy pojemnością minutową serca osiągniętą przez kompresję w wyniku masażu a wartością petC02. Przy stałych parametrach oddechu zastępczego zmiany zachodzące w wartościach petC02 są uzależnione od dynamiki układu krążenia.
| Pomiar petC02 podczas wykonywania masażu serca ze skutecznym oddechem zastępczym umożliwia ocenę efektywności uciśnięć.
Wzrost petC02 podczas resuscytacji o 4-5% wskazuje na powrót spontanicznej wydolnej hemodynamicznie czynności mięśnia sercowego. Jeśli petC02 podczas resuscytacji utrzymuje się na poziomie poniżej 1%, to przyczyny tego zjawiska mogą być następujące:
- omyłkowa intubacja przełyku,
- niedrożność rurki intubacyjnej,
- niedostateczny przepływ krwi przez płuca spowodowany złą techniką prowadzonego masażu serca.
4.2.3 Gazometria krwi tętniczej
Zawartość gazów we krwi tętniczej jest ściśle związana z równowagą kwasowo-zasadową organizmu i wartości obu tych badań na ogół są określane łącznie. Dzięki dodatkowemu oznaczeniu wysycenia tlenem (saturacja 02) i stężenia hemoglobiny można wyliczyć zawartość tlenu we krwi tętniczej. Do analizy wymiany gazowej w płucach nie jest przydatna analiza gazów we krwi żylnej.
Przygotowanie próbek krwi. Krew tętniczą pobiera się strzykawką szklaną lub z tworzywa sztucznego. Tłok strzykawki szklanej stawia mały opór i po nakłuciu tętnicy krew zwykle sama napełnia strzykawkę. Niebezpieczeństwo dostania się z zewnątrz pęcherzyków powietrza do próbki krwi i zafałszowania wyników badań jest niewielkie.
Analizę gazów przeprowadza się we krwi pełnej. Krzepnięciu krwi w strzykawce zapobiega heparyna. Nie wolno używać innych antykoagulan-
26