26. Nadzór i monitorowanie 667
Absorpcja światła przez niepulsujące komponenty. Podczas pulsoksymetrii światło przechodzi przez pulsujące łożysko naczyniowe, dlatego też absorpcja każdej wysłanej fali o danej długości zmienia się wraz z pulsem. Podczas rozkurczu światło jest absorbowane przez komponenty niepulsujące, a więc nienaczyniowe części tkanki oraz przez żylną, kapilarną i niepulsującą krew tętniczą. Podczas skurczu natomiast światło jest absorbowane przez wszystkie wyżej wymienione komponenty oraz pulsującą krew tętniczą.
Absorpcja światła komponentów niepulsują-cych jest mierzona przy obu długościach fal i podzielona przez absorpcję światła komponentów pulsujących. Stosunek absorpcji jest następnie kalibrowany z bezpośrednio mierzonymi wartościami wysycenia 02 osoby poddanej badaniu, a wykres kalibracji jest przekazany do mikroprocesora pulsoksymetru.
Absorpcja jest mierzona setki razy w ciągu sekundy, następnie tworzona jest średnia z wartości wielu sekund i jej wynik jest przedstawiany cyfrowo. Urządzenie wskazuje oprócz wartości saturacji 02, także wartość pulsu. Aparaty z ekranem ukazują dodatkowo krzywą płelyzmograficzną. Możliwe jest również ustawienie górnej i dolnej granicy alarmu dla wysycenia tlenem. Przekroczenie którejś z granic jest sygnalizowane akustycznie.
Prawidłowe wysycenie tlenem. Przy wystarczającym przepływie krwi i tętniczym wysyceniu tlenem (saturacja 02 - sa02) większym niż 90%, odchylenie pomiaru większości pulsoksymetrów wynosi mniej niż 2%. Przy czym standardowe odchylenie nawet u pacjentów w stanie ciężkim wynosi 3%. Przy sa02 > 70% błąd pomiaru wynosi według danych różnych producentów 2 ±3%.
Niskie wysycenie tlenem. Jeżeli saturacja 02 krwi tętniczej spada do poziomu 80% lub niższego, dokładność pomiarów dokonywanych przez pulso-ksymetr ulega pogorszeniu. Z jednej bowiem strony brak jest punktu odniesienia w stosunku do wartości prawidłowych, z drugiej zaś strony, widma absorpcyjne zredukowanej hemoglobiny w tym zakresie przebiegają względnie stromo i niewielkie odchylenia długości fal wysyłanego światła mogą prowadzić do błędnych wartości pomiaru. Podczas testowania różnych pulsoksymetrów na zdrowych ochotnikach z indukowaną hipertermią przy saturacji 55-78% błąd pomiarowy wynosił 8 ±5%, u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (COPD) wynosił on 1,2±3% z zawyżonymi wartościami pomiaru w niskim zakresie saturacji. Podczas badań pacjentów leżących na oddziale intensywnej opieki medycznej, odchylenie od normy wynosiło 12-18% i wynikało z błędnie zbyt wysoko zmierzonej wartości sa02, przy saturacji < 80% (zmierzonej CO-oksymetrem).
Szybkie zmiany wysycenia tlenem. Poszczególne pulsoksymetry reagowały ze zróżnicowaną prędkością na dynamiczne zmiany wysycenia tlenem. W czasie testowania różnych pulsoksymetrów czas reakcji podczas szybkiego spadku saturacji 02 krwi tętniczej wyniósł 7-20 s. Istniała zależność czasu reakcji od miejsca pomiaru i częstości uderzeń serca: czas reakcji pomiaru na płatku usznym był szybszy niż na opuszce palca. Bradykardia wydłużała czas reakcji pulsoksymetru.
Na pulsoksymetrię wpływają różne czynniki, które mogą zmieniać wartość pomiaru i fakt ten należy uwzględniać podczas interpretacji wyników.
I Podstawą prawidłowego pomiaru jest dostateczny przepływ krwi tętniczej przez skórę. Zaburzenia obwodowego ukrwienia mogą prowadzić do błędnych wyników pomiaru.
Należy również pamiętać, że stan hiperoksji nie może być uchwycony za pomocą pulsoksymetru, lecz tylko poprzez bezpośredni pomiar tętniczego p02. Na pulsoksymetrię mają wpływ następujące czynniki:
- niedostateczna pulsacja: hipotermia, hipotensja, ucisk tętnic,
- podwyższone stężenie karboksy- i methemoglobiny we krwi,
- anemia, hemodylucja,
- artefakty ruchowe,
- wskaźniki kolorowe we krwi: błękit metylenowy, zieleń indocyjanowa i czerwień indygo,
- lakier do paznokci.
Niedostateczne ukrwienie tętnicze. Wysoki obwodowy opór naczyniowy (skurcz naczyń), mała pojemność minutowa serca (zespół małego rzutu, wstrząs), ucisk tętnic spowodowany mankietem aparatu do pomiaru ciśnienia tętniczego prowadzą do niedostatecznej pulsacji lub w ogóle do jej braku, zakłócając tym samym jakość sygnalizacji pul-