26. Nadzór i monitorowanie 691
II stopnia
Wyróżnia się dwa typy tego bloku:
- typ Mobitza I,
- typ Mobitza II.
Z każdym skurczem serca czas przewodnictwa przedsionkowo-komorowego wydłuża się stopniowo, aż do zablokowania kolejnego impulsu z węzła zatokowego; w EKG nie pojawia się zespól QRS.
Cechy charakterystyczne: odstęp PQ jest z każdym uderzeniem serca dłuższy, zespół QRS ma wygląd prawidłowy, pojawia się z coraz większym opóźnieniem, w końcu całkowicie wypada (zob. ryc. 26.18).
Przyczyny: choroby węzła przedsionkowo-komorowego.
Typ Mobitza II. W tym bloku niektóre impulsy z węzła zatokowego przewodzone są do komór, inne zostają zablokowane w węźle przedsionkowo--komorowym.
Cechy charakterystyczne: iloraz częstości pobudzeń komór do przedsionków wynosi 1:2, 1:3, 1:4 itd. (zob. ryc. 26.19). Gdy iloraz wynosi 1:2, a częstość skurczów przedsionków 80/min, częstość pobudzeń komór jest równa 40/min.
Przyczyny: choroby układy bodźcoprzewodzącego.
Leczenie bloku typu Mobitza I nie wymaga im-plantacji stymulatora; w bloku typu Mobitza II prognoza jest poważna, ponieważ często przekształca się on w blok całkowity. Pacjentów z tym blokiem kwalifikuje się przed zabiegami operacyjnymi do implantacji stymulatora.
III stopnia
Definicja. Jest to blok całkowity, w którym żaden impuls z węzła zatokowego nie jest przewodzony do komór, przedsionki i komory kurczą się zupełnie niezależnie od siebie.
Cechy charakterystyczne: częstość skurczów przedsionków jest zwykle prawidłowa i regularna; częstość skurczów komór jest zazwyczaj także re-
Ryc. 26.17 Blok przedsionkowo-komorowy I stopnia (odstęp PQ > 0,2 s).
Ryc. 26.18 Blok przedsionkowo-komorowy II stopnia, typ Mobitza I. Odstęp PQ wydłuża się z każdym pobudzeniem serca, w końcu jedno uderzenie serca wypada (strzałka).
Ryc. 26.19 Blok przedsionkowo-komorowy II stopnia, typ Mobitza II. Strzałki wskazują załamki p które nie zostały przewiedzione.
gularna i wynosi ok. 40/min (zob. ryc. 26.20). Jeżeli rozrusznik znajduje się w węźle przedsionko-wo-komorowym, zespól QRS jest prawidłowy, jeżeli rozrusznik znajduje się w mięśniu komór, zespół QRS jest poszerzony > 0,12 s.
Przyczyny i znaczenie: u podstaw całkowitego bloku AV leży zawsze choroba serca, np. zmiany zwyrodnieniowe tkanki przewodzącej. Najczęściej akcja serca jest zbyt wolna, aby utrzymać pojemność minutową serca na wystarczającym poziomie. Zdarzają się krótkotrwałe omdlenia lub objawy niewydolności krążenia.
Objawy kliniczne: zwykle występuje zespól Adamsa-Stokesa, charakteryzujący się utratą świadomości, drgawkami, może też dojść do zatrzymania akcji serca i śmierci. Jeżeli jednak pojemność minutowa serca jest prawidłowa, to mogą nie występować żadne objawy kliniczne.