26. Nadzór i monitorowanie 669
pulsoksymetrii okolooperacyj nej
Ciągła pulsoksymetria wg Zaleceń Niemieckiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii (DGAI) należy do istotnych, nieinwazyjnych metod monitorowania natlenowania podczas znieczulenia ogólnego oraz w sali budzeń.
Systematyczne przeglądy piśmiennictwa prowadzone przez Cochrane Collaboration wykazały, że pulsoksymetria może służyć do rozpoznania hipoksemii na sali operacyjnej oraz w sali budzeń. W grupie pacjentów nadzorowanych przy użyciu pulsoksymetru w sali budzeń, hipoksemia wystąpiła 1,5-3 razy rzadziej niż w grupie kontrolnej bez nadzoru pulsoksyme-trycznego. Brak jest dowodów na to, że około-operacyjne stosowanie pulsoksymetrii w istotny sposób wpływa na spadek liczby wystąpienia ciężkich powikłań znieczulenia ogólnego, czas pobytu w szpitalu oraz spadek śmiertelności okołooperacyjnej.
Kapnometr mierzy procentowy udział C02 w mieszaninie gazów wydechowych i pokazuje jej cyfrową wartość na ekranie monitora. W przypadku kapnografii dodatkowo jest rejestrowana krzywa całego cyklu oddechowego. Mierzone jest albo frakcjonowane stężenie C02, fC02 lub ciśnienie parcjalne C02, pC02. Na podstawie związku:
pC02 = fC02 (pB - pH20)
można obliczać pC02 i fC02.
Pomiar dokonywany jest metodą spektrome-tryczną, w której C02 ma swoje pasmo pochłaniania w widmie podczerwonym, rzadziej metodą spektrometrii masowej.
C02 może absorbować światło podczerwieni w wąskim zakresie długości fali (maks. przy 4,26 nm). Podczas pomiaru C02 w podczerwieni określa się różnicę absorpcji między gazem testowym a powietrzem końcowowydechowym o określonym różnym stężeniu C02. Ilość absorbowanych promieni podczerwieni jest proporcjonalna do ilości cząsteczek C02. Czas reakcji wynosi ok. 0,25 s. Przed pomiarem kapnometr należy kalibrować gazem próbnym o znanym stężeniu C02. Cechowanie odbywa się w jednostkach ciśnienia cząstkowego (mmHg) lub w jednostkach stężenia (%obj.). Jeśli zastosuje się przy cechowaniu jednostki stężenia, pomiar zależy od ciśnienia atmosferycznego w danej chwili.
Należy pamiętać, że CO, N20, H20 i anestetyki wziewne również absorbują światło podczerwieni, dlatego też podczas pomiaru trzeba te wpływy technicznie i rachunkowo wyeliminować. Pomiar C02 spektrometrią podczerwieni może się odbywać w strumieniu głównym lub pobocznym gazów.
Pomiar w strumieniu pobocznym. W pomiarze w strumieniu pobocznym niewielka objętość gazu wydechowego jest zasysana za pomocą pompy w sposób ciągły przez cienki wężyk z tworzywa sztucznego z układu oddechowego pacjenta do urządzenia pomiarowego, w którym analiza gazu odbywa się w komorze absorpcyjnej. Jeżeli pacjent nie jest zaintubowany, pobór gazu może następować z przedsionka nosa. Wąż doprowadzający ma najczęściej długość do 3 m. W przypadku zbyt długiego węża doprowadzającego może dojść do błędów w pomiarze, ponieważ wystąpi możliwość mieszania się gazów z kolejnych cykli oddechowych. Także obecność wody w wężu doprowadzającym utrudnia proces pomiaru. Dlatego też nie należy dopuścić do przedostania się wody i wydzieliny do węża doprowadzającego i jego połączenia z komorą absorpcyjną.
Pomiar w strumieniu głównym. Podczas tego pomiaru kuweta z czujnikiem pomiarowym C02 znajduje się między rurką intubacyjną a łącznikiem z układem oddechowym pacjenta. Źródło światła wysyła promień podczerwieni, który zostaje rozpoznany i poddany analizie przez fotodiodę. Czujnik jest podgrzewany do temp. 39°C, w celu uniknięcia skraplania się na nim pary wodnej. Zwilżenie układu pomiarowego wydzieliną, krwią itp. prowadzi do błędów w pomiarze. Wadą tej metody jest również obciążenie czujnikiem rurki intubacyjnej pacjenta, która przy nieodpowiednim zabezpieczeniu może ulec zagięciu.
Granica błędu większości kapnometrów przy poziomie wydechowego pC02 40-60 mmHg wynosi maksymalnie ±2 mmHg. Wielkość błędu wzrasta przy wyższych poziomach C02. Podczas powtórnego pomiaru, przy stałej wartości pC02, różnica nie po-