35. Znieczulenie ambulatoryjne 947
Tabela 35.1 Zabiegi przeprowadzane ambulatoryjnie (wybrane)
- Wycięcia,
- Zabiegi na kończynie górnej,
- Biopsje,
- Tomografia komputerowa (TK),
- Napromienianie,
- Bronchoskopia, laparoskopia, cystoskopia,
- Wytyżeczkowanie jamy macicy,
- Obrzezanie, orchidopeksja, wazektomia,
- Planowe zabiegi w obrębie jamy ustnej, np. sanacja uzębienia.
siowej, z wyjątkiem laparoskopii i bronchoskopii. Nie należy wykonywać także zabiegów trwających ponad 4 godz. lub związanych z większą utratą krwi. Po wszystkich operacjach konieczna jest wystarczająca ilość czasu dla nadzoru pooperacyjnego. Ponadto po zabiegach ambulatoryjnych nie powinna zaistnieć konieczność specjalnej opieki pooperacyjnej, możliwe musi być także szybkie przyjęcie przez chorego płynów i pokarmów.
Ambulatoryjne znieczulenia i operacje przeprowadza się obecnie po dokładnym badaniu wstępnym u pacjentów zakwalifikowanych wg skali ASA do grup ryzyka I, II, a także III, jeżeli choroby przewlekłe, takie jak astma, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca lub dusznica bolesna, są odpowiednio leczone. W takich przypadkach konieczna jest jednak wcześniejsza konsultacja anestezjologa. Niezbędnym warunkiem jest współpraca pacjenta, od którego można oczekiwać, że zastosuje się do wskazówek dotyczących okresu przed- i pooperacyjnego, względnie jeżeli może on wystarczająco długo pozostawać pod opieką członka rodziny (dzieci). Szczegóły dotyczące znieczulenia ambulatoryjnego u dzieci - zob. rozdz. 39.
W chwili uzgodnienia terminu zabiegu ambulatoryjnego pacjent otrzymuje ustne wyjaśnienie oraz pisemne instrukcje dotyczące zachowania się w okresie przed- i pooperacyjnym. Najważniejsze wskazówki to:
► u dorosłych nieprzyjmowanie pokarmów i płynów, niepalenie tytoniu od północy przed dniem operacji,
► u małych dzieci ostatnie karmienie piersią lub pokarmem z butelki na 6 godz. przed zabiegiem, płyny klarowne (herbata) do 2 godz. przed operacją,
► należy zgłaszać się do operacji bez makijażu twarzy i oczu, bez lakieru do paznokci,
► dzieci powinny być pod opieką rodziców lub innej dorosłej osoby,
► dorośli także powinni przybyć w towarzystwie osoby dorosłej; w ciągu 24 godz. po operacji pacjenci nie mogą prowadzić pojazdów mechanicznych,
► wszelkie zmiany w stanie zdrowia zaistniałe w międzyczasie muszą być zgłoszone odpowiednio wcześnie przed zabiegiem.
Badanie wstępne pacjenta należy przeprowadzić dostatecznie wcześnie przed zabiegiem. W idealnych warunkach powinien je przeprowadzić anestezjolog, jednak tego wymogu nie udaje się spełnić u wszystkich pacjentów. Alternatywnie zlecenie niezbędnych badań laboratoryjnych oraz badanie fizykalne chorego może wykonać lekarz rodzinny lub operator. Najważniejsze wyniki badań laboratoryjnych i badania fizykalnego anestezjolog powinien otrzymać możliwie na 24 godz. przed operacją, aby mógł on ewentualnie zlecić przeprowadzenie niezbędnych badań dodatkowych.
W tab. 35.2 zestawiono choroby i zaburzenia, w wypadku których konieczne jest dokładniejsze przebadanie w okresie przedoperacyjnym.
5.1 Badania laboratoryjne
O badaniach laboratoryjnych, które powinny być wykonane u pacjenta w okresie przedoperacyjnym, decydują: wiek, stan zdrowia i wcześniej przyjmowane leki. Wyniki badań laboratoryjnych należy oznaczyć na ok. I—10 dni przed zabiegiem. Istotnych zmian tych parametrów można się spodziewać jedynie w 0,2% przypadków (zob. rozdz. 15).
Do najważniejszych badań laboratoryjnych, których nieprawidłowe wyniki prowadzą do zaniechania zabiegu ambulatoryjnego, należą:
- stężenie potasu w surowicy,
- stężenie glukozy we krwi,
- morfologia krwi,
- parametry układu krzepnięcia,