larsen1089

39. Znieczulenie u dzieci 1089

ochronnych, wykonywanych kilka tygodni przed zaplanowanym zabiegiem w znieczuleniu ogólnym, ani też możliwości ewentualnych powikłań na skutek ingerencji operacyjnej w krótkim czasie po szczepieniu. Żadne z zaleceń nie opiera się na wystarczających przesłankach naukowych. Eksperci z dziedziny szczepień ochronnych proponują następujące odstępy czasowe przed planowanym zabiegiem w znieczuleniu ogólnym:

-    szczepienie żywym materiałem zakaźnym, jak w przypadku odry, świnki, różyczki, polio (Sabina), ospy wietrznej, gruźlicy, duru brzusznego: 14 dni;

-    szczepienie nieżywym materiałem zakaźnym, jak przy błonicy, tężcu, krztuścu, polio (Salka), grypie, zapaleniu wątroby, wściekliźnie, bore-liozie, cholerze: 2 dni.

Podczas badania fizykalnego należy zwrócić uwagę zwłaszcza na wielkość i stopień rozwoju dziecka, wygląd górnych dróg oddechowych, stan uzębienia, czynność układu krążenia i oddechowego oraz uwidocznienie nadających się do punkcji naczyń żylnych:

-    Wiek, wzrost i masa ciała.

-    Układ krążenia: ciśnienie tętnicze, częstość akcji serca, tony serca.

-    Stan uzębienia.

-    Wygląd górnych dróg oddechowych. Czy nie ma objawów ostrej infekcji? Czy należy przewidywać trudną intubację? Ostre infekcje dróg oddechowych, jak katar, błonica czy zapalenie oskrzeli, usposabiają do skurczu oskrzeli podczas wybudzania ze znieczulenia, a poza tym, w następstwie pooperacyjnych obrzęków w obrębie nagłośni, głośni czy chrząstki pierścieniowatej mogą się przyczynić do zagrażającego życiu zamknięcia dróg oddechowych po ekstubacji, i w dalszej kolejności do pooperacyjnego zapalenia płuc i niedodmy. Z tego powodu termin planowego zabiegu powinien być ustalony po całkowitym wygaśnięciu objawów stanu zapalnego.

-    Czy w okresie okołooperacyjnym mogą wystąpić problemy z drożnością dróg oddechowych?

-    Osłuchiwanie płuc. Czy stwierdza się objawy ostrej infekcji?

-    Stan nawodnienia. Czy dziecko nie jest odwodnione?

-    Ocena możliwości dostępu dożylnego oraz stanu skóry w obrębie miejsc wkłucia.

Przedoperacyjne badania laboratoryjne. Przed rutynowymi zabiegami wykonuje się następujące badania laboratoryjne:

-    stężenie hemoglobiny,

-    oznaczenie liczby erytrocytów,

-    badanie ogólne moczu,

-    oznaczenie grupy krwi.

Nie wykazano korzyści z rutynowego oznaczania powyższych parametrów (zob. rozdz. 15).

Eg Zasadniczo przed rutynowymi zabiegami nale-ży unikać schematycznych i rozbudowanych ■ programów badań przedoperacyjnych, zwłaszcza tych, które są nieprzyjemne lub bolesne. Zdjęcie RTG klatki piersiowej i EKG nie zaliczają się do standardowych badań przedoperacyjnych.

W dalszej kolejności wykonuje się badania dodatkowe, wynikające z określonego wywiadu chorobowego i obrazu klinicznego, jak również z rodzaju planowanego zabiegu (zob. odpowiednie rozdziały „Specyficznych rodzajów znieczuleń”), np.:

-    stężenie elektrolitów i parametry gazometrycz-ne zwłaszcza przy schorzeniach żołądkowo-jeli-towych i zaburzeniach równowagi kwasowo-za-sadowej,

-    parametry układu krzepnięcia w przypadku schorzeń ze skłonością do krwawień oraz przed rozległymi operacjami.

Stwierdzenie niedokrwistości ze stężeniem hemoglobiny poniżej 10 g/dl zmusza do poszukiwania przyczyny. Nie zawsze należy z tego powodu odkładać zaplanowany zabieg, bardziej istotne wydaje się uzależnienie postępowania od ewenualnej przyczyny anemii oraz przewidywanej wielkości śródoperacyjnej utraty krwi. Wiele zabiegów można wykonać bez przekładania terminu, jeśli niedokrwistość ma charakter przewlekły, znana jest jej przyczyna i zabezpieczono preparaty krwi do ewentualnej transfuzji.

Zabezpieczenie krwi do operacji. Do wszystkich dużych zabiegów, w dniu ich wykonania krew do przetoczenia musi być dostępna na żądanie. Anestezjolog powinien się upewnić podczas wizyty przedoperacyjnej, czy przygotowano wystarczającą ilość skrzyżowanej krwi do operacji.

4.3 Przed- i pooperacyjna karencja pokarmowa

Mimo że przed wprowadzeniem do znieczulenia żołądek dziecka powinien być pusty, to jednak, szczególnie u małych dzieci, niezbędna jest dosta-