1024 III Anestezjologia specjalistyczna
tętniczego dochodzi do zmniejszenia przepływu krwi przez macicę ze względu na brak mechanizmów autoregulacyjnych. W zależnos'ci od rozmiaru i czasu trwania spadku ciśnienia- tętniczego dochodzi do rozwinięcia się kwasicy u płodu (asfi-ksja - zamartwica. zob. pkt 3.1.1). Ważne w praktyce klinicznej:
- Skurczowa wartość ciśnienia tętniczego u ciężarnej < 70 mrnHg najczęściej powoduje brady-kardię u płodu.
- Utrzymywanie się ciśnienia skurczowego < 100 mrnHg u rodzącej, u której ciśnienie pozostaje w zakresie wartości prawidłowych, podczas znieczulenia zewnąlrzoponowego powoduje kwasicę u płodu z jego niską punktacją w skali Apgar.
Szczególna wrażliwość układu krążenia u rodzących, wobec wykonanego znieczulenia zewnątrz-oponowego lub rdzeniowgo. jest spowodowana przez różne czynniki:
- przedzwojową współczulną blokadę w zakresie znieczulonego obszaru,
- zastój żylny w obszarze, w którym naczynia uległy dilatacji w wyniku znieczulenia,
- zwiększenie objawów uciskanego zespołu żyły głównej dolnej i hipowolemii w stanie przedrzu-cawkowym lub w krwawieniach przedporodowych.
Standardowa, nadmierna podaż płynów stosowana jako profilaktyka lub leczenie spadku ciśnienia powinna być ograniczana, gdyż może powodować zaburzenia oddychania, a niekiedy także obrzęk płuc. Dlatego należy zwrócić uwagę:
Pomimo profilaktycznego przetoczenia przed znieczuleniem zewnątrzoponowym 1 I krystaloi-dów, u ok. 30% wszystkich pacjentek należy się liczyć z wymagającym leczenia spadkiem ciśnienia tętniczego.
do spadku ciśnienia tętniczego, należy wstrzyknąć środek obkurczający naczynia (akrinor. efedrynę) niezależnie od podaży płynów i przemieszczenia macicy na lewą stronę.
Drżenia mięśniowe u ciężarnych występują często w związku ze znieczuleniem zewnątrzoponowym do cięcia cesarskiego. Biorąc pod uwagę podejrzenie toksycznej reakcji mózgowej, należy podać do oddychania 100% tlen i benzodiazepiny, których dobry efekt przeciwdrgawkowy może ograniczyć tę reakcję. Takie postępowanie pozwala również na opanowanie drżeń powodowanych strachem. Podczas drżeń spowodowanych zimnem należy wdrożyć postępowanie ograniczające utratę ciepła, przy bardzo nasilonych drżeniach można także podać dolantynę w dawkach zależnych od potrzeby.
Przedawkowanie środka znieczulającego miejscowo lub niezauważone podanie donaczyniowe, może spowodować reakcję toksyczną (szczegóły -zob. rozdz. 21): uogólnione drgawki podczas stosowania bupiwakainy lub etidokainy, a także zapaść naczyniowa. Objawami ostrzegawczymi tych reakcji są zdrętwienie wokół ust i dzwonienie w uszach. Przy takich prodromach należy natychmiast podać tlen, a przy groźnych drgawkach zastosować dożylnie benzodiazepinę lub tiopental w dawce 50-100 mg i.v. Częstość występowania mózgowych reakcji toksycznych podczas znieczulenia w położnictwie wynosi 0,03-0,5%. Przy wdrożeniu prawidłowego postępowania nie stanowią one śmiertelnego zagrożenia.
ł Przy wystąpieniu drgawek uogólnionych lub zapaści krążeniowej konieczne jest natychmiastowe wydobycie płodu i wdrożenie postępowania resuscytacyjnego u ciężarnej.
Jako dolną granicę ciśnienia przyjmuje się 100 mrnHg lub spadek o 30% w porównaniu z wartością wyjściową. Należy jednak zwrócić uwagę, że niektóre ciężarne w początkowym okresie ciąży nawet na niewielki spadek skurczowego ciśnienia tętniczego reagują nudnościami lub wymiotami. Objawami ostrzegawczymi są: ziewanie i „dziwne uczucie”. Pacjentkom, u których doszło
7.3.10 Całkowite znieczulenie podpajęczynówkowe lub zewnątrzoponowe
To powikłanie jest wprawdzie rzadkie, jednak zawsze anestezjolog musi być do niego przygotowany i posiadać odpowiednie wyposażenie, aby na-