1170 III Anestezjologia specjalistyczna
porównywalny do izofluranu. Mózgowy przepływ krwi u szczurów pod wpływem stężenia 1 MAC zwiększa się o 35%, u królików utrzymuje się na niezmienionym poziomie, natomiast mózgowe zużycie tlenu obniża się o 50%. Ciśnienie śródcza-szkowe może wzrastać także przy niezmienionym przepływie krwi, przypuszczalnie na skutek poszerzenia żył mózgowych prowadzącego do zwiększenia mózgowej objętości krwi.
Desfluran w stężeniach 0,5-2 MAC powoduje u psa proporcjonalne do dawki zmniejszenie mózgowego zużycia tlenu ze stłumieniem korowej aktywności elektrycznej. Wpływ na mózgowy przepływ krwi zależy od wielkości ciśnienia perfuzyjne-go: przy jego spadku w miarę zwiększającego się stężenia desfluranu, dochodzi do zmniejszenia przepływu krwi, który może wzrastać przy stężeniach > 1 MAC, jeśli podaniem fenylefryny uda się utrzymać ciśnienie perfuzyjne na stałym poziomie. Ciśnienie śródczaszkowe u psa pod wpływem desfluranu zwiększa się, przypuszczalnie w następstwie uogólnionego rozszerzenia naczyń mózgowych, co jednak wydaje się niezależne od zastosowanego stężenia. U pacjentów neurochirurgicznych przy stężeniach desfluranu 1 MAC i w warunkach kontrolowanej hiperwentylacji, mózgowy przepływ krwi zachowuje się tak samo jak pod wpływem izofluranu w stężeniu 1 MAC; w przypadku stężeń do wysokości 1,5 MAC przepływ mózgowy nie ulega zmianie. Reaktywność na paC02 w zakresie 25-35 mmHg również pozostaje zachowana. Podobne spostrzeżenia dotyczą znieczulenia sewofluranem pacjentów ze schorzeniami naczyń mózgowych. U pacjentów z nadnamiotowym przyrostem objętości, desfluran w dawce 1 MAC może prowadzić do wzrostu ciśnienia śródczaszkowego.
ł Podsumowując, wpfyw sewofluranu i desfluranu na mózgowy przepływ krwi i metabolizm oraz ciśnienie śródczaszkowe nie różni się istotnie w porównaniu z izofluranem.
Mózgowy przepływ krwi i mózgowe zużycie tlenu. Barbiturany prowadzą do zależnego od dawki zmniejszenia mózgowego przepływu krwi i mózgowego zużycia tlenu oraz glukozy. Spadek ukrwienia mózgu jest prawdopodobnie wynikiem obniżającego przemianę materii działania barbituranów. Efekt ten występuje dopiero przy dawkach anestetycznych, dawki uspokajające nie powodują istotniejszych zmian. Oddziaływanie na przepływ mózgowy jest najsilniejsze przy dawkach, które doprowadzają do wystąpienia linii izoelektrycznej w zapisie EEG; przepływ krwi w mózgu i jego metabolizm obniżają się w tej sytuacji o ok. 50%; dodatkowe zwiększenie dawkowania nie wywiera już żadnego dalszego działania na oba parametry. Istnieje natomiast ewentualność rozwoju ostrej tolerancji w stosunku do działania barbituranów na mózgowy przepływ krwi i przemianę materii i to już po podaniu pojedynczych dawek leku.
Ciśnienie śródczaszkowe. Po podaniu barbituranów ciśnienie śródczaszkowe obniża się wskutek ich działania zmniejszającego mózgowy przepływ krwi. Efekt ten jest wykorzystywany podczas leczenia wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego (zob. pkt 5.6.3); z tego też powodu barbiturany są szczególnie przydatne do wprowadzenia znieczulenia u pacjentów z podwyższonym ciśnieniem śródczaszkowym. Dodatkowo, barbiturany podane w dostatecznej dawce zapobiegają wzrostom ciśnienia mózgowego w następstwie laryngoskopii, intubacji dotchawiczej i odsysania oskrzeli.
Autoregulacja przepływu mózgowego. Barbiturany nie wywierają wpływu na autoregulację ani reaktywność naczyń na C02.
Mózgowy przepływ krwi i mózgowe zużycie tlenu. Oba parametry zmniejszają się pod wpływem etomidatu o 30-50%. Po pojedynczych dawkach leku, w ciągu kilku minut dochodzi do przywrócenia wartości wyjściowych.
Aktywność elektryczna mózgu. Etomidat może doprowadzić do wystąpienia linii izoelektrycznej w zapisie EEG, typowym miokloniom towarzyszą jednak poprzedzające piki. U skądinąd zdrowych pacjentów nie obserwuje się aktywności drgawkowej, natomiast w przypadku współistniejącej padaczki, już małe dawki etomidatu mogą wyzwolić „prawdziwe” napady drgawkowe.
Ciśnienie śródczaszkowe. Etomidat przejściowo obniża ciśnienie śródczaszkowe na skutek zmniejszenia mózgowego przepływu krwi. Działanie to jest jednak słabiej wyrażone niż w przypadku barbituranów.
Autoregulacja krążenia mózgowego. Zarówno autoregulacja, jak i reaktywność naczyń mozgo-