52. Traumatologia 1411
Złamania w obrębie stawu biodrowego są urazem najczęściej występującym u starszych ludzi; ok. 85% pacjentów ma ponad 65 lat; u kobiet, z powodu ich skłonności do osteoporozy, złamania te występują 2-3 razy częściej niż u mężczyzn. Najczęstszym mechanizmem wypadku u ludzi starszych jest upadek w domu, natomiast u ludzi młodszych do złamań dochodzi w wyniku wypadków drogowych, wypadków przy pracy, jak również upadków z dużej wysokości lub wypadków związanych z uprawianiem sportu. Młodzi pacjenci ze złamaniami w obrębie stawu biodrowego powstającymi w wyniku wypadku komunikacyjnego najczęściej nie mają istotnej przeszłości chorobowej, jednak często współistnieją u nich liczne ciężkie obrażenia, wymagające powtórnych operacji i długotrwałej intensywnej terapii. Natomiast u ludzi starszych złamania w stawie biodrowym, będące następstwem upadku najczęściej są urazem izolowanym. Niemal jednak zawsze występują u nich dodatkowe schorzenia towarzyszące, które wymagają leczenia i mają istotne znaczenie dla postępowania anestezjologicznego (tab. 52.11).
Pacjent odwodniony. Wraz z wiekiem zmniejsza się uczucie pragnienia oraz ilość wypijanych płynów, co jest częstą przyczyną odwodnienia i hipo-wolemii u ludzi starszych. W okresie okołooperacyj-nym predysponuje to do występowania u tych osób groźnych spadków ciśnienia tętniczego. Dlatego w okresie przedoperacyjnym stan nawodnienia pacjentów musi być poddany uważnej ocenie: obok badania fizykalnego (napięcie skóry, wygląd języka), także diureza i osmolalność moczu, ciśnienie tętnicze, ośrodkowe ciśnienie żylne oraz hematokryt.
J U osób starszych prawidłowy lub podwyższony hematokryt może być wskaźnikiem odwodnienia i hipowolemii.
Istotne klinicznie odwodnienie musi zostać skorygowane w okresie przedoperacyjnym przez wystarczającą podaż odpowiedniej ilości płynów oraz elektrolitów.
Tętnicze p02 u ludzi starszych ze złamaniem w obrębie stawu biodrowego jest najczęściej niż-
Tabela 52.11 Częste schorzenia towarzyszące u pacjentów geriatrycznych ze złamaniami w obrębie stawu biodrowego
Choroby układu krążenia
- nadciśnienie tętnicze
- niewydolność serca
- migotanie przedsionków
- zaburzenia układu bodźcoprzewodzącego
- zespół chorego węzła zatokowego
- skurcze dodatkowe pochodzenia komorowego
- dusznica bolesna
- zawał mięśnia sercowego w wywiadzie
- zaburzenia przepływu krwi
Choroby układu oddechowego
- reaktywne schorzenia dróg oddechowych
- rozedma płuc
- zapalenie płuc
Choroby neurologiczno-psychiatryczne
- zaburzenia naczyniowo-mózgowe
- otępienie starcze
- zespół Parkinsona
- padaczka
Choroby endokrynne
- cukrzyca
- choroby tarczycy
Inne
- głuchota
- jaskra
- zaćma
- zapalenie stawów
- brak opieki
sze niż to, którego można by oczekiwać w związku z ich wiekiem. Jednocześnie na zdjęciu RTG klatki piersiowej nie stwierdza się zmian wskazujących na chorobę płuc. U dużej liczby pacjentów w pierwszych 5 dniach po urazie dochodzi do zwiększenia przestrzeni martwej. Z powodu unieruchomienia może również dojść do rozwinięcia się głębokiej zakrzepicy żylnej, niekiedy także zatoru płuc. W pierwszych 12-24 godz. po wypadku wzrasta stężenie fibrynogenu, liczba płytek krwi i aktywność czynnika VIII oraz rozwija się stan nadkrzepliwości.
przeprowadzenia operacji
Optymalny czas przeprowadzenia operacji złamania w stawie biodrowym jest kwestią sporną. Istnieją przesłanki świadczące o tym, że sztywne trzymanie się terminu przeprowadzenia operacji w pierwszych 12-24 godz. po wypadku nie dla