Obraz�9

224 Podstawy dydaktyki ogólnej

Godlewski M. Technika »• służbie nauczania. W: Godlewski M. (red.) Aktualne problemy integracji nauki i oświaty. Warszawa 1972, ZNP.

Morsy Z. (red.) Massmedia et education. Paris 1984, UNESCO.

Okoń W. Elementy dydaktyki szkoły wyższej. Warszawa 1971, PWN.

Okoń W. Słownik pedagogiczny. Wyd. 5. Warszawa 1992, PWN.

Schramm W., Coombs P.H.. Kahnert F., Lyle J. Techniques modernes au service d’une education płanifiee. Paris 1970, UNESCO.

Strykowski W., Gawrecki L. Metody i środki kształcenia stosowane »’ szkole. Warszawa-Kraków 1990, PWN.

Weidenmann B.. Krupp A. Padagogische Psychologie. Miinchen 1986, Juventa Veriag.

Zborowski J. i Czosnowska A. U podstaw modernizacji procesu dydaktycznego w uczelni wyższej. „Dydaktyka Szkoły Wyższej” 1969, nr 2-3.

NIEPOWODZENIA SZKOLNE

Mówiąc o niepowodzeniach szkolnych lub niepowodzeniach dzieci i młodzieży w nauce szkolnej, będziemy mieli na myśli sytuacje, w których występują wyraźne rozbieżności między wymaganiami wychowawczymi i dydaktycznymi szkoły a zachowaniem uczniów oraz uzyskiwanymi przez nich wynikami nauczania. Zakładamy przy tym, że wymagania szkoły są zgodne z uznawanymi przez społeczeństwo celami wychowania oraz adekwatne w stosunku do obowiązujących programów.

Tak rozumiane niepowodzenia w nauce szkolnej mogą mieć charakter bądź ukryty, bądź jawny.

Niepowodzenia ukryte występują wówczas, gdy nauczyciele nie dostrzegają braków w wiadomościach, umiejętnościach i nawykach uczniów, mimo że braki tego rodzaju — z punktu widzenia celów oraz programu nauczania — rzeczywiście istnieją. Przykładowo: spośród 37 uczniów kl. VII w jednej z warszawskich szkół podstawowych aż 32 osoby miały różnorakie braki w wiadomościach z języka polskiego. Braki te dotyczyły w pewnych przypadkach nawet materiału przerabianego w kl.

IV. Szkoła nie ujawniła ich więc w porę i w konsekwencji uczniowie wykazujący niedostateczne opanowanie materiału z poprzednich lat nauki znaleźli się w kl. VII. Usunięcie ujawnionych tak późno braków nie było już łatwe i dlatego niektórzy uczniowie musieli pozostać na drugi rok w kl. VII. Być może, iż wcześniejsze ujawnienie powstających braków w wiadomościach tych uczniów oraz podjęcie skuteczniejszych środków zaradczych, np. już w kl. IV czy V, nie doprowadziłoby do tak przykrych następstw.

Niepowodzenia ukryte prowadzą zazwyczaj do niepowodzeń jawnych. Z tym rodzajem niepowodzeń szkolnych mamy z kolei do czynienia, gdy nauczyciel stwierdza określone braki w opanowywanej przez ucznia wiedzy i w rezultacie ocenia wyniki jego pracy jako „niedostateczne".

W przypadku, gdy ocena niedostateczna nie obejmuje całorocznej pracy ucznia, lecz odnosi się do rezultatów uzyskanych przez niego np. w ciągu pierwszego semestru nauki szkolnej, stanowi ona wskaźnik tzw.