Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (159)

160 VI, Oddziaływanie na przedsiębiorstwa turystyczne...

oznacza, że system podatkowy musi być sprzężony z rozwiązaniami w sferze kredytowania przedsiębiorstw. Jak wiadomo, oprocentowanie kredytów jest wysokie i wynika z bezwzględnego przestrzegania zasady, że cena kredytu nie może być niższa od inflacji. Nie oznacza to jednak sztywności ceny. W formule tej mieści się propozycja uzależnienia wysokości oprocentowania kredytów w turystyce od udziału funduszów własnych firm w finansowaniu inwestycji. Oprocentowanie to powinno być skorelowane z wysokością funduszy własnych po to, aby w większym stopniu wprząc zysk przedsiębiorstw do procesu rozwojowego.

Oprocentowanie kredytów musi zależeć od oceny stopnia efektywności nowego przedsięwzięcia. Im prawdopodobieństwo uzyskania wysokiej efektywności będzie większe (i spłata kredytu wysoce prawdopodobna), tym oprocentowanie powinne być niższe.

Efektywność przedsięwzięć inwestycyjnych zależy nie tylko od przewidywanych nakładów i wartości rocznej świadczonych usług, ale też od tego, jakim kosztem ta wartość została osiągnięta. Do oszacowania tych kosztów niezwykle przydatny jest wskaźnik kosztów aktualnie ponoszonych jako odniesienie do kosztu wzorcowego. W danej grupie przedsiębiorstw porównywalnych (podobna wielkość, sezonowość obrotów i stopień zamortyzowania bazy). W tym celu sprowadzić musimy koszty do postaci wskaźnikowej przez zrelatywizowanie ich do odpowiednich im wielkości czynnika ludzkiego bądź rzeczowego²². To z kolei staje się podstawą obliczenia skorygowanej wartości kosztów dla każdego z zakładów. Zdając sobie sprawę z tego, że nie jest to rozwiązanie, które można stosować zawsze, przyjmujemy stosowanie średniego wskaźnika dla grupy przedsiębiorstw jako wartości wzorcowej. W tej sytuacji wszystkie przedsiębiorstwa, które mają wskaźnik kosztów niższy od średniego, uznane zostaną za efektywne. Rozwiązanie to, chociaż z pewnością dalekie od w pełni obiektywnego spojrzenia na koszty, jest jednak niezwykle stymulujące do wysiłków zmierzających do wzrostu efektywności (porównywane są wskaźniki względne, a nie wartości bezwzględne).

Duża wartość majątku trwałego utrudniająca w znacznym stopniu wzrost stopy zysku i wydłużająca okres zwrotu nakładów oraz duży udział kosztów stałych w działalności eksploatacyjnej przedsiębiorstw świadczących usługi noclegowe, skłaniają do wniosku o konieczności pomocy z zewnątrz, niejako poza oficjalnym systemem bankowym. Pomoc ta winna polegać na wydłużeniu

²² Zostało to opisane w pracy: G. Gołembski, Zarządzanie w turystyce - formułowanie i weryfikacja rozwiązań systemowych, Instytut Turystyki, Warszawa 1987, s. 91-96.