I. POJĘCIE ROZWOJU PSYCHICZNEGO wg. Maria Przetacznikowa a) Wszelki długotrwały proces kierunkowych zmian, w którym można wyróżnić prawidłowo po sobie następujące etapy przemian( fazy rozwojowe) danego obiektu (układu), wykazujące obiektywnie stwierdzalne różnicowanie się tego obiektu(układu)pod określonym względem.
A)Rozwój to proces kierunkowych przemian w toku którego obiekty (układy) danego rodzaju przechodzą od form lub stanów prostszych, niższych, mniej doskonałych do form lub stanów bardziej złożonych, wyższych, doskonalszych pod określonym względem.
Rozwijać sie to znaczy zmieniać się Rozwój psychiczny trwa całe życie
Cechy istotne charakteryzujące rozwój psychiczny 1 .Długotrwały proces, cechę długotrwałości należy rozpatrywać w dwojaki sposób;
a) Bezwzględny- zmiany rozłożone w czasie. Rozpoczyna się w chwili poczęcia i kończy się w chwili śmierci. W okresie starości następują zmiany nie tylko ewaluacyjne, lecz także inwoluacyjne( wsteczne) prowadzące do obumierania organizmu i jego śmierci. Lecz w wielu dziedzinach życia psychicznego obserwuje się w tym stadium przemiany pozytywne, kształtowanie się nowych postaw i rysów charakteru, umożliwia to człowiekowi staremu przystosowanie się do zmienionej sytuacji życiowej.
b) Względny- o zmianach rozwojowych możemy wnioskować dopiero wówczas gdy, porównamy obiekt naszych badań przynajmniej w dwóch momentach, przy czym oba punkty muszą być od siebie dostatecznie oddalone w czasie. Im wcześniejsze stadium rozwoju psychicznego tym szybciej dokonują się różnorodne zmiany. W miarę upływu lat tempo rozwoju staje sie coraz wolniejsze, choć nie brak i takich poglądów, że w rozwoju psychicznym dzieci i młodzieży obserwuje się na przemian okresy przyspieszonego tempa wzrostu procesów i funkcji psychicznych, oraz okresy zastoju, w których zachodzą nieznaczne, drobne zmiany.
2.Ukierunkowany proces zmian rozwojowych i ich postępowy charakter
Rozwój psychiczny ma charakter postępowy, jest procesem przechodzenia od form niższych do wyższych. Zmiany w psychice zapewniają człowiekowi coraz lepszą równowagę z otoczeniem, pozwalają coraz lepiej ,celniej regulować stosunki z otoczeniem, pomagają komunikować się z nim, pomagają dostosować się jednostce do otoczenia w którym żyje.
Homeostaza-człowiek najlepiej funkcjonuje kiedy jest równowaga między środowiskiem i otaczającym go światem-gdy równowaga ta jest zachwiana człowiek źle funkcjonuje, nie wykorzystuje wszystkich swoich możliwości.
E.B.Hurlock mówi;
Rozwój obejmuje serię progresywnych zmian, które w sposób uporządkowany i zgodny prowadzą do celu, jakim jest osiągniecie dojrzałości organizmu.
progresywny-znaczy, że zmiany zachodzą w jednym kierunku i zmierzają raczej do przodu niż wstecz, uporządkowany i zgodny- znaczy, że rozwój nie jest czymś przypadkowym, lecz, ze pomiędzy daną i następną fazą rozwojową zachodzi określony związek. Każda zmiana jest zależna od poprzedniej, a następna wywiera wpływ na późniejszą zmianę. i.Prawidłowość następstwa etapów zmian rozwojowych.
Można wyróżnić prawidłowo po sobie następujące etapy przemian(fazy rozwojowe)danego obiektu (układu)są to poszczególne ogniwa, ściśle powiązane wewnętrznie, występujące zawsze w określonym porządku. Ogniwa te mogą różnić się pod wzg. Długości, natężenia i szybkości procesów zachodzących w organiźmie i świadomości ludzkiej, lecz układ w czasie i kolejności tych ogniw są stałe.
Człowiek przechodzi od okresu do okresu, każdy z nas musi zaliczyć każdy okres, nie można żadnego ominąć-one dają doświadczenia-jest to program biologiczny. Każdy z nas przez każdy okres przechodzi inaczej.-(dojrzewanie jedni przechodzą burzliwie ,widoczne zmiany inni łagodnie, zmiany ledwo widoczne)
1