-funkcja wieku -funkcja wagi/siatki rozwojowe -funkcja długości -funkcja płci -funkcja środowiska Są to zmiany widoczne.
• Pamięć mechaniczna-zmienia się-rozwija się od przedszkola do 14-15 roku życia,rozwój pamięci jest szybki i wzrasta, potem stabilizuje sie i maleje.
• Pamięć logiczna-polega na zrozumieniu treści i przetwarzaniu ich. Może być kształtowana całe życie, może rekompensować spadek pamięci mechanicznej
• Inteligencja-krzywa rozwoju do 17-18-roku życia wzrasta bardzo dynamicznie, obserwuje się prawie pionowy wzrost, około 25-roku życia krzywa ulega spłaszczeniu i gwałtownie spada. Po 40-roku życia zmiany są ilościowe a nie jakościowe
l.Zmiany jakościowe-w rozwoju psychicznym człowieka- mówimy o nich gdy dana funkcja proces lub czynność psychiczna nie tylko wzrasta i rozszerza swój zasięg, lecz również przekształca sie w sposób zasadniczy, staje się nową cechą nową właściwością i jakością rozwojową. Decydujące znaczenie w rozwoju psychicznym maja zmiany jakościowe, a ilościowy wzrost funkcji pełni w nim role drugorzędną.
a. Czynniki wewnętrzne
wrodzone ,dziedziczenie, tkwiące w osobniku zadatki anatomiczne-fizjologicznefstan zdrowia, kompetencje) centralny układ nerwowy, dysfunkcje motoryczne. Inteligencja może być zarówno nabyta jak i wrodzona. Każdy z nas przychodzi na świat z lękiem pierwotnym-ludzie urodzeni z małym lękiem pierwotnym są grzeczni, spokojni. Osoby z dużym lękiem-są zazwyczaj neuropatyczne, nadpobudliwe, czują się zagrożone.
b. Czynniki zewnętrzne
oddziaływanie otoczenia środowiska .Ważne jest środowisko zarówno naturalne jak i kulturowe. Środowisko społeczne-ważne jest do jakiej przynależymy grupy i to jakie stosunki w niej panują, Nauczanie i wychowanie
Biologiczny-natywizm /Darwin/-zakładali ,że człowiek przychodzi na świat z pewnymi predyspozycjami, które są dziedziczone po przodkach i one decydują o rozwoju osobniczym. Jest to ujawnianie się dyspozycji psychicznych w określonym czasie/dziecko siedzi, chodzi/.Nie liczono sie z innymi wpływami np. środowiska, one były nieważne.
Empinzm-teońa przeciwstawna natywizmowi. J.Locke- uważał, że umysł człowieka w chwili narodzin jest białą kartką zapisywaną w ciągu życia przez doświadczenie, suma i jakość doświadczeń zależy od środowiska w jakim żyje. Środowisko to najważniejszy czynnik wyznaczający rozwój jednostki. Rozwój człowieka jest zdeterminowany przez środowisko społeczne. Środowisko ujmowano statycznie, nie uwzględniając historycznych przemian jakie w nim zachodzą, oraz przechodzenia jednostki z jednego kręgu środowiskowego do drugiego, a więc poglądy skrajnie socjologiczne, gdzie dziecko było biernym przedmiotem i wytworem oddziaływań środowiska z którego pochodziło.
Podjęto próby pogodzenia przeciwstawnych poglądów natywistów i empirystów-przyjmując założenie, że oba czynni ki-wrodzony i środo wiskowy-wywierają wpływ na rozwój człowieka. W tym kierunku najbardziej znana jest teoria konwergencji/zbiegać się/ W.Sterna Twierdził, że oba czynniki są zbieżne i oba ważne. Czynniki biologiczne są zawiązką, które przekształcają się pod wpływem środowiska. Funkcja wrodzona nie zawsze zostanie dostatecznie rozwinięta i wykorzystana np. ktoś ma dobry słuch-ale nie musi być muzykiem/
Koncepcja 4 czynników rozwoju- M.Żebrowska Odziaływują w ścisłym powiązaniu na rozwój psychiczny jednostki.
1 .Wrodzone zadatki-analityczno-fizjologiczne organizmu/zwłaszcza ukł.nerwowego/
Obejmuje cechy strukturalne i funkcjonalne narządów zmysłów, oraz typ nerwowego układu
3