człowieka, siłę równowagę i ruchliwość procesów pobudzania i hamowania. Układ nerwowy jest plastyczny, a zatem możliwości i sposoby jego funkcjonowania zmienią się pod wpływem czynników zewnętrznych
Odmienny typ układu nerwowego/choleryk, flegmatyk, sangwinik melancholik/
Inteligencja i pamięć nie są tylko wrodzone. Przychodzimy na świat z lękiem pierwotnym, ale różnimy się w tym. Już malutkie dzieci jedne są ciche, spokojne inne zaś krzyczące płaczliwe /często są to dzieci nadpobudliwe/I to już w jakiś sposób rzutuje na nasz rozwój.
2.Aktywność własna-ma swe źródło w cechach organizmu ludzkiego ,który czynnie uczestniczy w swym rozwoju a nie tylko biernie odzwierciedla środowisko. Formy aktywności dziecka w otaczającym je świecie zmieniają się wraz z wiekiem. W toku rozwoju dziecko zdobywa nowe doświadczenia, umiejętności i sprawności, uczy sie obcowania z innymi ludźmi, coraz lepiej orientuje się w otoczeniu i coraz bardziej sensownie, planowo i rozumnie w nim działa.
Każdy z nas przychodzi na świat ze sobie właściwą aktywnością własną. Jakby każdy z nas miał określony silnik np. malucha/brak napędu, nie śpieszy się/inni mają silnik mercedesa/do przodu/ Być aktywnym ale we właściwy dla siebie sposób .toteż możliwości są ograniczone. Człowiek aktywny ma duże zasoby energetyczne - stawia cele i konsekwentnie do nich dąży. Najpierw cele bliskie, krótkotrwałe, później złożone rozciągnięte w czasie.
Jednostka reaktywna-zasoby energetyczne są chaotyczne zachowuje się sytuacyjnie, słomiany zapał. Ma potencjał energii, ale go nie wykorzystuje, jest nieskuteczny, nieefektywny.
3 .Środowisko
W okresie dzieciństwa i młodości na dziecko oddziaływuje.
-środowisko naturalne-geograficzne -środowisko kulturowe-materialne i niematerialne
-środowisko społeczne-stosunki i stosuneczki które mogą panować w społeczności i mogą oddziaływać na jednostkę.
4Nauczanie i wychowanie
Działalność planowa zorganizowana, systematyczna-skuteczne ukierunkowanie na niesienie pomocy w celu ukształtowania osobowości, np. dzieci, młodzież. Dorośli od pierwszych dni istnienia dziecka organizują warunki i tryb jego życia, regulują dopływ bodźców zewnętrznych, kierują aktywnością dziecka, dostarczają informacji o otaczającym świecie, uczą form zachowania społecznego.
Anna Matczak
Twierdzi, że istnieje tylko jeden czynnik-aktywność własna i z niej wszystko wynika, aktywność jest wrodzona, pierwotna. To podstawa rozwoju człowieka. Ważnym czynnikiem w procesie rozwoju człowieka jest poziom rozwoju / ile już osiągnąłem/ Im więcej wiem tym bardziej chcę się rozwijać
IV. JAK MOŻNA PODZIELIĆ ROZWÓJ CZŁOWIEKA NA ETAPY?
Podział rozwoju psychicznego człowieka dokonany przez zespół ludzi kierowany przez Marię Żebrowską.
Kierowali się 3-kryteriami
1 .Zasięg i wnikliwość procesów poznawczych-sposób i poziom poznawania rzeczywistości.
2. Dominujący rodzaj działalności -zabawa, nauka praca
3. Formy i metody oddziaływania wychowawczego-zachowania opiekuńcze okresy rozwojowe
1. Niemowlęctwo- l-rok życia dziecka. 1-mieiąc faza noworodka
2. Wiek poniemowlęcy2-3 lata
3. Wiek przedszkolny 3-7 lat
4. Wiek młodszy szkolny 7-11-12 lat 5.Okres dojrzewania 12- 17-18-lat
6. Wiek młodzieńczy 18-24-lata
4