Zarz Ryz Finans R08$1

8. Kontrakty futures 241

Część (e) ilustracji przedstawia efekt zamknięcia kontraktu strony B. Zauważcie, że otwarta pozycja rynkowa to nadal tylko jeden kontrakt.

Limity cenowe

Pokłosiem krachu giełdowego 19 października 1987 r. była m.in. dyskusja na temat problemu narzucenia limitów cenowych na finansowe kontrakty futures. Koncepcja limitu cenowego - bardziej znana w kontekście towarowych kontraktów futures - wynika w dużej mierze ze zdrowego rozsądku: skoro funkcjonuje mechanizm codziennego rozliczania kontraktów oraz mechanizm uzupełniania poziomu zabezpieczeń, to problem ryzyka kredytowego daje o sobie znać tylko wtedy, gdy dzienne zmiany cen kontraktów futures są „zbyt duże”. Dlatego, aby „rozwiązać” ten problem, wprowadzamy zasadę, która mówi, że w ciągu jednego dnia obrotu cena kontraktu może się zmienić co najwyżej o ściśle określoną wielkość.

Dokładniej rzecz ujmując, zasada ta mówi, że jeżeli cena futures danego rodzaju kontraktu osiąga określoną wysokość w ciągu dnia obrotu, to obrót tymi kontraktami zostaje wstrzymany aż do końca sesji w tym dniu. Niewątpliwie pomysł limitów cenowych jest nęcący, jednak takie rozumowanie ma poważną wadę. William Sharpe (1985) najlepiej naświetlił błędność tej koncepcji w swej opowieści o farmerze:

Znużony gwałtownymi dziennymi skokami temperatur, jakie zdarzały się na Wielkich Równinach Amerykańskich (i wpływały na wielkość zbiorów), farmer postanowił „wyeliminować” problem, zmieniając konstrukcję termometru w taki sposób, aby wskazania temperatury' nie odbiegały od odczytu z poprzedniego dnia o więcej niż pięć stopni.

Pointa tej anegdoty jest następująca: limity cen nie wyeliminują problemu zmienności cen kontraktów futures, podobnie jak przeróbka termometru nie wyeliminuje problemu skoków temperatur. Zmiana konstrukcji termometru nie ma wpływu na warunki klimatyczne ani meteorologiczne; limity cen w żaden sposób nie mogą wpłynąć na wartość czynników ekonomicznych leżących u podstaw zmienności cen kontraktów futures.

Jednak niektórzy twierdzą, że limity cenowe mogą ograniczyć problem ryzyka kredytowego na tyle, na ile limit cenowy może zastąpić zabezpieczenie⁹. Logika tej argumentacji jest następująca: limity cenowe mogą ograniczyć ilość informacji dostępnej uczestnikom obrotu kontraktami futures. Aby sprawdzić, jak może dojść do takiej sytuacji, powróćmy do naszego przykładu:

Omówienie tego problemu zaczerpnęliśmy z pracy Brennana (1986).