Zarz Ryz Finans R1131

11. Wykorzystanie swapów do zarządzania finansowym ryzykiem cenowym 331

indeksowaną stopą krótkoterminową (np. oprocentowaniem sześciomiesięcznych papierów skarbowych).

Marże oprocentowania na rynku swapów zawierają informację na temat tego, jakie są „oczekiwania” rynku odnośnie zachowania struktury stóp. Jeśli stopa zmienna jest indeksowania stopą długoterminową, marża stopy stałej (nadwyżka oprocentowania w stosunku do papierów skarbowych) jest z reguły wyższa niż w przypadku swapu, w którym stopa zmienna jest indeksowana do stopy krótkoterminowej. Kiedy marże oprocentowania swapów indeksowanych do stóp krótkoterminowych zwiększają się w stosunku do marż swapów indeksowanych stopami długoterminowymi, świadczy to o rosnącej niepewności rynku co do przyszłego kształtu krzywej dochodowości.

Pod koniec lat 1990 i 1992 krzywa dochodowości dla dolara amerykańskiego dramatycznie zwiększyła nachylenie - różnica pomiędzy oprocentowaniem trzydziestoletnich papierów skarbowych i trzymiesięcznych weksli skarbowych zwiększyła się z około 50 do około 300 punktów bazowych. W lecie roku 1991 byliśmy świadkami odwrócenia się różnic oprocentowania swapów: rozpiętości dla kontraktów dwuletnich stały się większe od rozpiętości dla kontraktów pięcioletnich. Rynek swapów przewidywał, że krzywa dochodowości stanie się bardziej płaska.

Firma, która chce wykorzystać własne przewidywania co do kształtu krzywej dochodowości, może również - zamiast zawierać dwa kontrakty swapowe - posłużyć się swapem krzywej dochodowości² (yiełd curve swap). Podobnie jak w opisanym w rozdziale 10 swapie stóp bazowych, swap krzywej dochodowości polega na zamianie dwóch przepływów pieniężnych o stopie zmiennej (w tej samej walucie). Zamiast jednak przyjmować zmienne stopy na podstawie dwóch różnych krzywych dochodowości (np. LIBOR i krótkoterminowych papierów dłużnych), opiera się je na dwóch różnych punktach tej samej krzywej dochodowości - jeden z przepływów pieniężnych jest określony poprzez krótkoterminową, a drugi poprzez długoterminową stopę procentową.

Załóżmy, że przewidujemy zwiększenie się nachylenia krzywej dochodowości. Możemy wtedy zawrzeć kontrakt swapowy krzywej dochodowości, zgodnie z którym będziemy otrzymywać pieniądze według stopy zmiennej indeksowanej stopą dziesięcioletnich papierów skarbowych, płacąc według stopy zmiennej indeksowanej stopą oprocentowania sześciomiesięcznych weksli skarbowych.

Jeszcze subtelniejsze działanie opiera się na założeniach dotyczących relacji pomiędzy przyszłymi stopami natychmiastowymi implikowanymi przez

’ Analiza ta jest oparta na artykule: Rupert Brotherton-Ratcliffe, Ben Iben, Yield Curve Applications ofSwap Products, [w:] Advanced Strategies in Financial Risk Management, Robert J. Schwartz, Clifford W. Smith jr. (red.), New York Institute of Finance 1993.