Zarz Ryz Finans R17S7

17. Pomiar ryzyka odmowy zapłaty i zarządzanie tym ryzykiem 537

Gdyby kontrahent miat w przyszłości odmówić zapłaty, stratę przyniósłby tylko jeden swap, nie jest bowiem możliwe, aby oba te swapy miały jednocześnie dodatnią bieżącą wartość rynkową. Poprawnie obliczona ekspozycja dla takiego portfela wyniosłaby zatem 5 min USD nawet bez kompensowania ekspozycji (a zero, jeśli zastosuje się kompensację).

Inna wada metody dodawania maksymalnych ekspozycji wszystkich transakcji znajdujących się w portfelu jest związana z terminami, w których mogłoby dojść do przypadków odmowy zapłaty. Nie jest słuszne dodawanie maksimów ekspozycji poszczególnych transakcji, jeśli nie mogą one wystąpić w tym samym terminie. Zilustrujmy to przykładem.

Załóżmy, że dany portfel obejmuje zakupiony kontrakt na górny pułap stóp procentowych oraz długoterminowy kontrakt swapowy. W kontrakcie na górny pułap stóp ostateczny poziom stopy procentowej został już ustalony i kontrahent ma nam w ciągu dwóch miesięcy wpłacić 5 min USD. Ryzyko kredytowe związane z tym kontraktem wynosi 5 min USD.

Kontrakt swapowy został zawarty dopiero niedawno; bieżąca wartość rynkowa swa-pu jest równa zeru, a ekspozycja osiągnie za dwa lata maksymalną wartość 6 min USD (zgodnie z omówionym wcześniej „garbatym” profilem ekspozycji).

Jeśli dodamy dwie maksymalne ekspozycje, ogólna maksymalna ekspozycja portfela wyniesie 11 min USD. Jest to oczywiście wartość zawyżona. Ekspozycja w kontrakcie na górny pułap stóp osiągnie maksimum za dwa miesiące, a ekspozycja w swapie - za dwa lata. Powinniśmy w tej sytuacji obliczyć, ile wyniesie ekspozycja w swapie za dwa miesiące. Jeśli będzie to np. 2 min USD, stwierdzimy, że maksymalna ekspozycja portfela wyniesie 7 min USD, a nie 11 min.

Potencjalną ekspozycję portfela transakcji zawartych z jednym kontrahentem można obliczyć dokładniej metodą analizy symulacyjnej. Jej zastosowanie wymaga wyrafinowanego modelowania matematycznego oraz sporych mocy obliczeniowych. Za pomocą modelu statystycznego generuje się wiele scenariuszy, aby następnie zbadać własności stochastyczne portfeli instrumentów pochodnych. Oblicza się, ile w każdej chwili wynosi - w warunkach wyznaczonych przez dany scenariusz - bieżąca wartość rynkowa każdej transakcji zawartej w' portfelu, a następnie ustala wartość bieżącą koszu zastąpienia dla całego portfela, uwzględniając, jeśli to możliwe, możliwości kompensacji. Procedurę tę powtarza się wielokrotnie dla olbrzymiej liczby scenariuszy, uzyskując rozkład prawdopodobieństwa wartości bieżącej kosztu zastąpienia w każdym momencie. Znajomość tych rozkładów pozwala obliczyć profile oczekiwanej i maksymalnej ekspozycji dla całego portfela w całym okresie jego istnienia.

Główna zaleta tego typu symulacji na poziomie portfela polega na tym, że bezpośrednio uwzględnia ona złożone efekty portfelowe, dając tym samym