CCF20090702133

266 Sens byda

mówi Rav Hanina, cytowany na starożytnej stronie Talmudu (Traktat Berakhot 33B). Bojaźń Boża jest sprawą człowieka. Strach, którego nie może nie budzić w stworzeniu wszechmoc Boga teologii, nie jest zatem bojaźnią Bożą, o której Rav Hanina mówi dalej, że jest Jedynym skarbem skarbca niebieskiego”.

SPOSÓB MÓWIENIA¹

Chcielibyśmy zbadać na kilku stronach problem zasadniczej sprzeczności, do jakiej zdaje się prowadzić twierdzenie, że rozumność etyczna jest niezależna od myślenia teoretycznego i od myślenia bytu. Chociaż samo to twierdzenie należy do dyskursu teoretycznego i dąży do pełnej świadomości, upiera się, że w porządku sensu pierwszeństwo przysługuje de iure ^nieczystemu sumieniu”, świadomości zmąconej.

Filozofia jako nauka, jako percepqa, chce być wiedzą: mówi, ,jak się rzeczy mają”, jej teoretyczna istota jest niezaprzeczalna. Odnosi się to również do wszystkich naszych rozważań, od pierwszego do ostatniego zdania. Znaczenie tego, o czym mówi filozofia, jest wiedzą - prawdziwą lub fałszywą - i odnosi się do bytu, stanowiącego korelat tej wiedzy, czyli jest ontologią. O uprzywilejowaniu tych korelatywnych członów, wiedzy i bytu, to znaczy o uprzywilejowaniu rozumności teoretycznej lub ontologii, wśród innych dających się wyobrazić czy wynaleźć rodzajów rozumności albo sensowności, ma świadczyć fakt, że nawet w wypowiedzi filozoficznej, która, ewentualnie, śmie to uprzywilejowanie kwestionować, nieuchronnie odwołujemy się do wiedzy i do bytu. Jedno z pierwszej hipotezy Platońskiego Parmenidesa, którego „ani się nie nazywa, ani się o nim nie mówi, ani ono nie jest przedmiotem mniemania, ani poznania, ani go nikt nie dostrzega”, (142 a)²,

1

   Tekst ukazał się po raz pierws2y w: Heidegger et la ąuestion de Dieu, Grasset, 1980.

2

   Parmenides, przeł. Wł. Witwicki, PWN, Warszawa 1958.