Xerox Phaser200MFP 081126113122

84 Janusz Buga, Helena Kassyk-Rokicka

Krok 1. Wyznaczamy dla każdego kwartału kolejnych lat średnie ruchome. Jako podokres cyklu rocznego przyjmiemy k=4. Pierwsza średnia ruchoma może być obliczona dla III kwartału 1995 r.

—-6 + 4 + 5 + 7 +—7 y In = -:-2-=5,63

i-4+5+7+7+i6

= 6,00

-95 _ 2    2

y_lv --:-

— ■5 + 7 + 7 + 6 +—7

y«₌2-— = — = 6,50

^I    4    4

—-7 + 7 + Ó + 7 +—5 ,, yf,⁶ = 2-— = — = 6,50

^II    4    4

L7+6+7+S+I5

=96 .2    2 ,24 ._£m

ym =-^~ ⁶'⁰⁰

... itd.

-•6 + 8 + 9 + 9 + i7

Yii -j-- -

Wszystkie średnie ruchome podano w tablicy 4.

Tabl. 4. Średnie ruchome do danych z tablicy 3

Lata.	Kwartały
	I	II	III	IV
1995	-	-	5,63	6,00
1996	6,50	6,50	6,00	6,00
1997	6,13	5,88	6,25	7,00
1998	7,50	8,00	8,13	7,88
1999	7,88	8,13	-	-

Krok 2. Obecnie będziemy wyznaczali surowe (nieoczyszczone) wskaźniki sezonowości dla kwartałów kolejnych lat. W tym celu każdą rzeczywistą wielkość z tablicy 3 podzielimy przez odpowiadającą jej średnią ruchomą z tablicy 4. Wyniki tych działań zawiera tablica 5.

Tabl. 5. Wskaźniki sezonowości do danych zawartych w tablicy 4

Lata	Kwartały
	I	II	III	IV
1995	-	-	88,81	116,67
1996	107,69	92,31	116,67	83,33
1997	81,57	136,05	96,00	57,14
1998	120,00	125,00	98,40	76,14
1999	101,52	110,70	-	-

Surowe wskaźniki sezonowości podane w tablicy 5 zostały pomnożone przez 100% w celu wygodniejszej ich interpretacji. Zwróćmy uwagę, że każdy z wyróżnionych podokresów (w naszym przykładzie jest nim kwartał) musi być opisany jednym wskaźnikiem sezonowości. Jeżeli więc obliczymy średnie arytmetyczne z wartości występujących w poszczególnych kwaratałach, nie tylko spełnimy powyższy wymóg, ale jednocześnie dzięki temu zabiegowi ograniczymy wpływ wahań przypadkowych na ostateczne (oczyszczone) wartości wskaźników sezonowości.

Obliczając dla każdego kwartału z pięciu lat właściwe średnie arytmetyczne otrzymamy tzw. oczyszczone wskaźniki sezonowości.

Tabl. 6. Oczyszczone wskaźnik! sezonowości

Kwartały	Oczyszczone wskaźniki sezonowości
I	102,69
II	116,02
III	99,97
IV	83,32