Xerox Phaser200MFP 081126110809

14 Janusz Buga, Helena Kassyk-Rokicka

Jako ilustrację problemu posłużymy się przykładem dotyczącym poziomu osób emigrujących z Polski w 1994 r. według wieku.

Tabl. 3. Liczba osób wyjeżdżających z Polski w roku 1994 wg wieku

Wiek w latach	Liczba osób
15-20	100
20-25	140
25-30	250
30-35	280
35-40	220
40-45	135
45-50	72
50-55	70
55-60	60
60-65	45
65-70	24

Źródło: Rocznik Statystyczny Demografii 1995, GUS

Badana cecha - wiek osób wyjeżdżających z Polski w 1994 roku -została określona w przedziałach wartości (przedziały klasowe), z których każdy ma długość 5. Wartości z prawej strony przedziału zwykło się określać jako górne wartości przedziału (czasami mówi się: górna granica przedziału), natomiast wartości znajdujące się po lewej stronie przedziału określa się jako dolne wartości przedziału (dolna granica przedziału).

Nie zawsze można zapewnić jednakową długość przedziałów klasowych. Zdarza się, że część przedziałów ma długość równą 5, inne długość 15, a jeszcze inne długość nie określoną, np. od góry. W takich przypadkach występuje istotna trudność w porównywaniu liczebności przyporządkowanych poszczególnym klasom. Rozpatrzymy tę kwestię na przykładzie.

Tabl. 4. Rozkład wieku mieszkańców Polski (w tys.)

Wiek	Liczba osób	Natężenie liczebności na przedziały czteroletnie
0-6	3933	2247
7-14	5353	2677
15-19	3068	2454
20-24	2601	2081
25-29	2498	2366
30-34	2958	2646
35-39	3308	2425
40-44	3031	1529
45-64	7645	461
65 i więcej	4032

Uwaga: Liczbę osób zaokrąglono do liczb całkowitych Źródło: Rocznik Statystyczny 1993

Na podstawie danych tablicy 4 widzimy, że największa grupa osób przypadała na wiek od 45 do 64 lat. Osób takich było 7645 tys. Takie stwierdzenie można poddać w wątpliwość, gdyż nie występuje pełna porównywalność liczebności osób w poszczególnych przedziałach wieku. Wymieniony wyżej przedział ma długość 24, podczas gdy przedział drugi od góry posiada długość równą 7. W celu uzyskania żądanej porównywalności danych o liczbie osób, należy obliczyć dla poszczególnych przedziałów tzw. natężenie liczebności³. W tym celu przyjmujemy standardową długość przedziału obowiązującą dla wszystkich przedziałów klasowych. Niech tą długością będą 4 lata (można by przyjąć inną długość standardową, np. 7). Mając ustaloną długość standardową obliczamy ile takich standardowych długości mieści się w rzeczy wisi y cli długościach każdego przedziału. W naszym przykładzie będą to wartości, które umieścimy w trzeciej kolumnie tablicy 4. Tytułem przy-

¹ Por. W. Sadowski, op.cii., s. 27-28.